Kon sa Unsang Paagi Mahimong Maayong Amahan

“Mga amahan, ayaw palagota ang inyong mga anak, aron sila dili masubo.”—Colosas 3:21.

SA UNSANG paagi malikayan sa mga amahan nga maglagot ang ilang mga anak? Ang pagkahibalo sa responsabilidad ingong amahan gikinahanglan gayod. Kini adunay “dako ug talagsaong epekto sa pagbati ug pangisip sa mga bata,” nag-ingon ang usa ka magasin bahin sa maayong panghunahuna.

Unsay responsabilidad sa mga amahan? Sa daghang pamilya, ang amahan maoy tigpahamtang ug silot. Ang mga inahan sagad moingon sa ilang badlongon nga anak, ‘Bantay lang ka inig-uli sa imong papa!’ Ang mga bata nagkinahanglan gayod ug timbang nga disiplina ug kaestrikto, kon gikinahanglan, aron managko sila nga maayong tawo. Apan labaw pa niana ang gikinahanglan aron mahimong usa ka maayong amahan.

Ikasubo nga daghan ang walay maayong amahan nga ilang masundog. Ang uban kanila nagdako nga walay amahan. Ang uban usab estrikto kaayog amahan o bugnawg tinagdan ug lagmit masundog nila kana sa pagtratar sa ilang mga anak. Sa unsang paagi mahimong maayong amahan ang usa bisag dili maayo ang pagpadako kaniya?

Diha sa Bibliya atong makaplagan ang praktikal ug kasaligang tambag kon sa unsang paagi mahimong maayong amahan. Kini naundan sa labing maayong tambag bahin niana. Ang tambag niini kasaligan ug makaayo gayod kanato. Kini nagpakita sa kaalam sa Awtor niini nga mao si Jehova nga Diyos, ang Tagmugna sa pamilyahanong kinabuhi. (Efeso 3:14, 15) Kon ikaw usa ka amahan, mas maayong susihon nimo ang giingon sa Bibliya bahin sa pagkaginikanan. a

Ang amahan dako ug impluwensiya sa mga anak sa pisikal, emosyonal ug espirituwal. Ang usa ka bata nga suod sa iyang amahan mas daling makaugmad ug suod nga relasyon uban sa Diyos. Gawas pa, ang Bibliya nag-ingon nga si Jehova, nga atong Maglalalang, mao ang atong Amahan. (Isaias 64:8) Atong tagdon karon ang unom ka butang nga angayng itagana sa mga amahan ngadto sa ilang mga anak. Atong susihon kon sa unsang paagi ang pagpadapat sa mga prinsipyo sa Bibliya makatabang sa mga amahan sa pagtagana sa matag usa niini.

 1 Ang mga Anak Nagkinahanglan sa Gugma sa Ilang Amahan

Ingong Amahan, si Jehova naghatag ug maayong ehemplo. Kon bahin sa pagbati sa Diyos ngadto sa iyang bugtong anak nga si Jesus, ang Bibliya nag-ingon: “Ang Amahan nahigugma sa Anak.” (Juan 3:35; Colosas 1:15) Dili lamang kas-a nga si Jehova nagpadayag sa iyang gugma ug pag-uyon ngadto sa iyang Anak. Sa dihang gibawtismohan si Jesus, si Jehova misulti: “Ikaw mao ang akong Anak, ang hinigugma; giuyonan ko ikaw.” (Lucas 3:22) Wala gayod magduhaduha si Jesus nga siya gihigugma sa iyang amahan. Sa unsang paagi masundog sa mga amahan ang ehemplo sa Diyos?

Ayaw pag-ukon-ukon sa pagsulti sa imong mga anak nga imo silang gihigugma. Si Kelvin nga dunay lima ka anak, miingon: “Kanunay gayod nakong ipabati sa matag usa kanila nga sila akong gihigugma, dili lamang sa pulong kondili sa buhat usab. Ako motabang sa pag-ilis sa ilang mga diaper ug sa pagligo kanila.” Dugang pa, ang imong mga anak kinahanglang mahibalo nga ikaw may kalipay kanila. Busa ayaw pasobrahi ang kaestrikto, nga magpunay na lamang ug pangitag sayop. Hinuon, paningkamoting dayegon sila kanunay. Si Donizete, nga adunay duha ka dalagita, miingon, “Ang usa ka amahan angay gayod nga maningkamot sa pagpangitag kahigayonan nga dayegon ang iyang mga anak.” Ang ilang pagkahibalo nga ikaw may kalipay kanila motabang nga sila mobating bililhon. Sa baylo, kana motabang sa imong mga anak nga mas masuod sa Diyos.

2 Ang mga Anak Nagkinahanglan ug Maayong Ehemplo

Si Jesus mobuhat lamang sumala sa ‘kon unsay iyang nakita nga ginabuhat sa iyang Amahan,’ nag-ingon ang Juan 5:19. Matikdi nga ang teksto naghisgot nga gibuhat ni Jesus kon unsay “ginabuhat” sa iyang Amahan. Sagad nga ingon usab niana ang himoon sa mga anak. Pananglitan, kon ang amahan magtratar sa iyang asawa nga may pagtahod ug dignidad, ang iyang anak usab modako nga magpakitag pagtahod ug dignidad sa mga babaye. Dili lamang ang mga anak nga lalaki ang maimpluwensiyahan sa ehemplo sa ilang mga amahan kondili lakip na usab ang panglantaw sa mga anak nga babaye ngadto sa mga lalaki.

Nalisdan ba ang imong mga anak sa pagpangayog pasaylo? Niining bahina usab gikinahanglan ang maayong sulondan. Si Kelvin nahinumdom sa dihang ang iyang duha ka anak nga lalaki nakaguba sa iyang mahalong kamera. Nasuko siya pag-ayo nga tungod niana iyang gisumbag ang lamesa ug kini naguba. Nahasol siya pag-ayo sa iyang gihimo ug nangayog pasaylo sa iyang mga anak ug sa iyang asawa. Iyang gibati nga kana maayog epekto sa iyang mga anak tungod kay sila dili maglisod sa pagpangayog pasaylo.

3 Ang mga Anak Nagkinahanglan ug Malipayong Panimalay

Si Jehova maoy usa ka “malipayong Diyos.” (1 Timoteo 1:11) Dili ikatingala kon nganong ang iyang Anak, si Jesus, nagmalipayon uban Kaniya. Ang Proverbio 8:30 naghisgot bahin sa relasyon ni Jesus ug sa iyang Amahan: “Didto ako tupad  kaniya [sa Amahan] ingon nga batid nga magbubuhat, . . . ako nagakalipay sa iyang atubangan sa tanang panahon.” Si Jesus suod gayod sa iyang Amahan!

Ang imong mga anak nagkinahanglan ug malipayong panimalay. Ang paggahin ug panahon sa pagpakigdula kanila makatabang aron sila magmalipayon. Kini mas magpasuod sa inyong relasyon. Si Felix nga amahan sa usa ka tin-edyer nga lalaki miuyon niana. Siya miingon: “Ang paggahin ug panahon sa paglingawlingaw uban sa akong anak nakatabang aron molig-on ang among relasyon. Kami magduladula, makig-uban sa mga higala, ug mosuroy sa nindot nga mga dapit. Kini mas nakapasuod kanamo.”

4 Ang mga Anak Angayng Tudloan nga Pabilhan ang Ilang Relasyon sa Diyos

Si Jesus gitudloan sa iyang Amahan. Tungod niini siya miingon: “Ang mga butang mismo nga akong nadungog gikan kaniya [sa Amahan] akong ginasulti sa kalibotan.” (Juan 8:26) Sa panglantaw sa Diyos, ang amahan maoy responsable sa pagtudlo sa iyang mga anak bahin sa maayong pamatasan ug sa pagsimba sa Diyos. Ang pagsilsil sa hustong mga prinsipyo diha sa kasingkasing sa mga anak maoy usa sa mga responsabilidad sa amahan. Angayng sugdan kini bisan sa ilang linghod nga pangedaron. (2 Timoteo 3:14, 15) Si Felix nagsugod pagtudlo sa iyang anak bahin sa Bibliya sa dihang gamay pa kini. Iyang gigamit ang madanihong mga hulagway ug makapainteres nga mga estorya lakip na kanang makaplagan diha sa librong Akong Basahon sa mga Estorya sa Bibliya. b Sa dihang nagkahingkod na ang iyang anak, siya migamit ug ubang binase-sa-Bibliya nga mga basahon nga haom sa iyang edad.

Si Donizete miingon: “Lisod ang paghimog makalingaw nga pagtuon sa Bibliya sa pamilya. Importante gyod nga ang mga ginikanan magpabili sa ilang relasyon sa Diyos, sanglit ang mga anak dali rang makamatikod kon dili buhaton sa mga ginikanan ang ilang ginasulti.” Si Carlos nga amahan sa tulo ka anak nga lalaki, miingon: “Magmiting mi kada semana aron hisgotan ang mga panginahanglan sa pamilya. Ang matag membro sa pamilya dunay kahigayonan sa pagpili kon unsay buot nilang hisgotan.” Si Kelvin naningkamot kanunay nga makighisgot sa iyang mga anak bahin sa Diyos bisan asa sila ug bisan unsay ilang ginahimo. Kana magpahinumdom kanato sa mga pulong ni Moises: “Kining mga pulonga nga akong gisugo kanimo niining adlawa kinahanglan nga maanaa sa imong kasingkasing; ug isilsil mo kini sa imong anak ug magsulti ka mahitungod niini sa maglingkod ikaw sa imong balay ug sa maglakaw ikaw sa dalan ug sa imong paghigda ug sa imong pagbangon.”—Deuteronomio 6:6, 7.

5 Ang mga Anak Nagkinahanglag Disiplina

Ang mga anak nagkinahanglag disiplina aron sila managko nga responsable. Ang ubang ginikanan lagmit maghunahuna nga ang pagdisiplina sa mga anak nagpasabot nga pasakitan sila, sama sa pagbahad o pag-insulto kanila. Apan, ang Bibliya wala mag-awhag nga magmapintason sa pagdisiplina. Busa ang mga ginikanan angayng magdisiplina sa ilang mga anak uban ang gugma, sama sa gihimo ni Jehova. (Hebreohanon 12:4-11) Ang Bibliya nag-ingon: “Mga amahan, ayaw palagota ang inyong mga anak, kondili magpadayon sa  pagmatuto kanila sa disiplina ug sa pagdumala-sa-kaisipan ni Jehova.”—Efeso 6:4.

Adunay mga higayon nga ang pagsilot gikinahanglan. Apan, ang bata angayng pasabton kon nganong siya gisilotan. Dili gayod angayng mobati ang anak nga siya wala higugmaa kay siya gidisiplina. Ang Bibliya wala magdasig nga pasobrahag bunal ang bata, nga mahimong makadaot kaniya. (Proverbio 16:32) Si Kelvin mikomento, “Sa dihang ako magdisiplina sa akong mga anak, ako gayong ipasabot nga gihimo nako kana tungod sa akong gugma kanila.”

6 Ang mga Anak Kinahanglang Panalipdan

Ang mga anak angayng panalipdan gikan sa peligrosong mga impluwensiya ug makadaot nga mga kauban. Ikasubo, dunay “mga tawong daotan” niining kalibotana nga buot moabuso sa inosenteng mga bata. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Sa unsang paagi nimo mapanalipdan ang imong mga anak? Ang Bibliya nagtambag: “Maalamon ang tawo nga nakakita sa katalagman [o problema] ug nagtago sa iyang kaugalingon, apan ang walay kasinatian moagi ug magaantos sa silot.” (Proverbio 22:3) Aron mapanalipdan ang imong mga anak batok sa mga problema, angay kang magmaigmat niini. Hunahunaa ang mga situwasyon nga magpatunghag mga problema, ug panalipdi sila. Pananglitan, kon imo silang tugtan nga mag-Internet, paneguroa nga mahilayo sila sa kapeligrohan sa paggamit niini. Mas maayo kon ang kompiyuter ibutang sa dapit diin dali rang makita sa uban aron mabantayan ang paggamit niini.

Angayng andamon ug bansayon sa mga amahan ang ilang mga anak batok sa mga kapeligrohan nga lagmit ilang masinati. Ang imo bang mga anak nahibalo kon unsay ilang buhaton kon dunay moabuso kanila? c Ang imong mga anak angayng mahibalo sa husto ug dili husto nga paggamit sa ilang pribadong mga bahin sa lawas. Si Kelvin mikomento: “Wala gayod nako isalig sa uban ang pagbansay kanila bahin niini, bisan sa ilang mga magtutudlo. Ako mibati nga responsabilidad gayod nako nga pasabton sila bahin sa sekso ug sa mga kapeligrohan kon dunay buot moamong-among kanila.” Ang tanan niyang mga anak nanagko nga malamposon ug nagmalipayon sa ilang kaminyoon.

Pangayoa ang Tabang sa Diyos

Ang kinamaayohang gasa nga ikahatag sa mga amahan ngadto sa ilang mga anak mao ang pagtabang kanila nga maugmad ang suod nga relasyon sa Diyos. Ang ehemplo sa amahan mahinungdanon kaayo. Si Donizete miingon: “Angayng ipakita sa mga amahan nga ilang gipabilhan ang ilang relasyon sa Diyos, ilabina gyod sa dihang makasinatig mga problema o kalisdanan. Sa maong mga kahimtang, angayng ipakita sa mga amahan ang ilang hugot nga pagsalig kang Jehova. Ang kanunayng pagpasalamat sa Diyos diha sa pag-ampo kauban ang pamilya magtudlo sa mga bata sa kabililhon nga masuod sa Diyos ingon nga ilang Higala.”

Busa unsa ang yawi aron mahimong usa ka maayong amahan? Pangayoa ang tambag ni Jehova—ang usa nga labawng nasayod kon unsaon pagmatuto ang mga anak. Kon imong bansayon ang imong mga anak sumala sa giya sa Pulong sa Diyos, imong mapamatud-an nga tinuod ang gihisgotan sa Proverbio 22:6 nga nag-ingon: “Bisan kon siya matigulang na dili siya motipas gikan niana.”

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 19]

Angayng magsilbing ehemplo ang amahan sa iyang mga anak

[Hulagway sa panid 20]

Angayng tudloan sa amahan ang iyang mga anak bahin sa Diyos

[Hulagway sa panid 21]

Ang mga anak nagkinahanglan ug mahigugmaong pagdisiplina