Unsay Gitudlo ni Jesus Bahin sa Impiyerno?

“Kon ang imong usa ka mata maoy hinungdan sa imong pagpakasala,” miingon si Jesus, “lugita kini. Kay maayo pa kanimo nga mosulod sa gingharian sa Dios nga usa ray mata, kay sa may duha ka mga mata, apan mahiadto ka sa impiyerno, diin ang ilang ulod dili mamatay ug ang kalayo walay pagkapalong.”—MARCOS 9:47, 48, Ang Biblia—Bag-ong Hubad Nga Binisaya.

Sa laing higayon, si Jesus naghisgot ug usa ka yugto sa paghukom diin siya moingon sa mga daotan: “Palayo kamo gikan kanako, kamong mga tinunglo, ngadto sa kalayo nga walay pagkapalong nga gitagana alang sa yawa ug sa iyang mga anghel.” Siya miingon usab nga kini sila “moadto sa walay kataposan nga silot.”—MATEO 25:41, 46, Ang Biblia—Bag-ong Hubad Nga Binisaya.

SA IMONG unang pagbasa nianang giingon ni Jesus, morag nagpasiugda siya sa pagtulon-an sa impiyernong kalayo. Apan wala supaka ni Jesus ang giingon sa Pulong sa Diyos, nga tatawng nag-ingon: “Ang patay walay nahibaloan.”—Ecclesiastes 9:5, Ang Biblia—Bag-ong Hubad Nga Binisaya.

Nan, unsa may gipasabot ni Jesus sa dihang siya naghisgot bahin sa usa nga itambog ngadto “impiyerno”? Literal ba ang “kalayo nga walay pagkapalong” o simboliko? Sa unsang diwa nga ang mga daotan “moadto sa walay kataposan nga silot”? Atong tagsatagsaon pagtubag kanang mga pangutanaha.

Unsay gipasabot ni Jesus sa dihang siya naghisgot bahin sa usa nga itambog ngadto sa “impiyerno”? Ang orihinal nga Gregong pulong nga gihubad ug “impiyerno” diha sa Marcos 9:47 maoy Geʹen·na. Gikan kini sa Hebreohanong Geh Hin·nomʹ, nga nagkahulogang “Walog sa Hinnom.” Ang Walog sa Hinnom anaa lamang sa gawas sa paril sa karaang Jerusalem. Sa mga adlaw sa mga hari sa Israel, didto ihalad sa mga tawo ang ilang mga anak—usa ka dulumtanang buhat nga gihukman sa Diyos. Ang Diyos miingon nga iyang laglagon kadtong naghimo nianang bakak nga pagsimba. Ang Walog sa Hinnom sa ulahi gitawag nga “walog sa pagpamatay,” diin “ang mga lawas nga patay niining katawhan” dili igalubong. (Jeremias 7:30-34, King James Version) Busa, nagtagna si Jehova nga ang Walog sa Hinnom  mahimong usa ka dapit nga labayanan sa mga patayng lawas, dili sakitanan sa mga buhi.

Sa adlaw ni Jesus, ang mga molupyo sa Jerusalem naggamit sa Walog sa Hinnom ingong labayanag basura. Ilang ilabay nianang dapita ang patayng lawas sa mga kriminal ug ang kalayo didto kanunayng magsiga aron sa pagsunog sa basura ug sa mga patayng lawas.

Sa dihang naghisgot si Jesus ug mga ulod nga dili mamatay ug kalayo nga walay pagkapalong, lagmit iyang gitumong ang Isaias 66:24. Mahitungod “sa mga patayng lawas niadtong misukol batok [sa Diyos],” si Isaias nag-ingon nga “ang ilang mga ulod dili mamatay, ni mapalong ang ilang kalayo.” (Ang Biblia—Bag-ong Hubad Nga Binisaya) Si Jesus ug ang iyang mga mamiminaw nahibalo nga kining mga pulonga diha sa basahon ni Isaias naghisgot kon unsay mahitabo sa mga patayng lawas niadtong dili takos sa paglubong.

 Busa, gigamit ni Jesus ang Walog sa Hinnom, o Gehenna, ingong haom nga simbolo sa kamatayon nga wala nay pagkabanhaw. Masabtan nato kini sa dihang siya nagpasidaan nga ang Diyos “makalaglag sa kalag ug lawas diha sa Gehenna.” (Mateo 10:28, New American Bible) Ang Gehenna maoy simbolo sa walay-kataposang kamatayon, dili sa walay-kataposang pagsakit.

Literal ba ang giingon ni Jesus nga “kalayo nga walay pagkapalong” o simboliko? Matikdi nga ang “kalayo nga walay pagkapalong” nga gihisgotan ni Jesus ug natala sa Mateo 25:41 gitagana alang “sa yawa ug sa iyang mga anghel.” Sa imong hunahuna, masunog kaha sa literal nga kalayo kining maong espiritung mga linalang? O gigamit lang ni Jesus ang pulong “kalayo” sa simbolikong paagi? Tino nga ang “mga karnero” ug “mga kanding” nga gihisgotan sa mao gihapong pakigpulong dili literal; sila naghawas sa duha ka matang sa mga tawo. (Mateo 25:32, 33) Ang kalayo nga walay pagkapalong nga gihisgotan ni Jesus bug-os nga magsunog sa mga daotan sa mahulagwayong diwa.

Sa unsang diwa nga ang mga daotan “moadto sa walay kataposan nga silot”? Bisan tuod ang kadaghanang hubad naggamit sa pulong “silot” diha sa Mateo 25:46, ang pangunang kahulogan sa Gregong pulong nga koʹla·sin mao “ang pagpul-ong, pagputol sa daot nga mga sanga.” Busa, samtang ang samag-karnerong mga tawo makadawat ug walay kataposang kinabuhi, ang dili mahinulsolon nga mga samag-kanding makaagom sa “walay kataposan nga silot,” sa ato pa, mahanaw sa dayon.

Unsay Imong Hunahuna?

Si Jesus wala gayod magtudlo nga ang mga tawo adunay imortal nga kalag. Hinunoa, subsob siyang nagtudlo bahin sa pagkabanhaw sa mga patay. (Lucas 14:13, 14; Juan 5:25-29; 11:25) Nganong  moingon man si Jesus nga ang mga patay pagabanhawon kon nagtuo pa siya nga ang ilang mga kalag wala mamatay?

Si Jesus wala magtudlo nga ang Diyos magsakit sa mga daotan sa walay kataposan aron sa pagpanimalos kanila. Hinunoa, si Jesus miingon: “Gihigugma sa Dios ang kalibotan nga tungod niana gihatag niya ang iyang bugtong nga Anak, aron nga ang motuo kaniya dili malaglag, hinunoa may kinabuhing dayon.” (Juan 3:16, Ang Biblia—Bag-ong Hubad Nga Binisaya) Nganong gipakita man ni Jesus niining tekstoha nga kadtong dili motuo kaniya makaagom sa kamatayon? Kon buot pa niyang ipasabot nga sila mabuhi sa walay kataposan aron sakiton diha sa impiyerno, dili ba iya unta kanang gisulti?

Ang doktrina nga ang impiyerno usa ka dapit sa pagsakit wala ipasukad sa Bibliya. Hinunoa, kana maoy paganong doktrina nga nagtakoban ingong Kristohanong pagtulon-an. (Tan-awa ang kahon nga  “Mubong Kasaysayan sa Impiyerno,” sa panid 6.) Ang Diyos dili gayod magsakit sa mga tawo sa walay kataposan diha sa impiyerno. Sa unsang paagi ang pagkakat-on sa kamatuoran bahin sa impiyerno makaapektar sa imong tinamdan sa Diyos?

[Kahon sa panid 6]

 USA KA MUBONG KASAYSAYAN SA IMPIYERNO

NAGSUGOD SA MGA PAGANO: Ang karaang mga Ehiptohanon nagtuo sa impiyerno nga kalayo. Ang The Book Ȧm-Ṭuat, nga pinetsahag 1375 B.C.E., naghisgot bahin niadtong “itambog ngadto sa mga gahong sa kalayo; ug . . . dili makagawas niana, ug . . . dili makalingkawas sa kalayo.” Ang Gregong pilosopo nga si Plutarch (c.46-120 C.E.) misulat bahin niadtong anaa sa kalibotan sa ilalom sa yuta: “[Sila] magtiyabaw samtang nag-antos sa makauulaw ug masakit nga silot.”

NAKASULOD SA JUDAISMO: Ang historyanong si Josephus (37-c.100 C.E.) nagtaho nga ang mga Essenes, nga usa ka sekta sa mga Hudiyo, nagtuo nga “ang mga kalag imortal, ug magpabiling buhi hangtod sa hangtod.” Siya midugang: “Sama kini sa pagtuo sa mga Grego . . . Sila naggahin alang sa daotang mga kalag ug mangitngit ug makahahadlok nga langob, nga puno sa walay-kataposang mga silot.”

NAKAABOT SA “KRISTIYANIDAD”: Sa ikaduhang siglo C.E., ang apokripal nga basahong Apocalypse of Peter nag-ingon bahin sa mga daotan: “Nagpaabot kanila ang kalayong walay pagkapalong.” Kini nag-ingon usab: “Si Ezrael, ang anghel sa kapungot, magdalag mga lalaki ug babaye nga ang katunga sa ilang lawas nagdilaab ug itambog sila ngadto sa kangitngitan, ang impiyerno sa mga tawo; ug ang usa ka espiritu sa kapungot magsilot kanila.” Niana gihapong yugtoa sa panahon, ang magsusulat nga si Teofilo sa Antioquia nagkutlo sa Gregong propetisa nga si Sibyl kinsa nagtagna bahin sa silot sa mga daotan: “Modangat kanimo ang nagdilaab nga kalayo ug ikaw sunogon sa adlaw-adlaw.” Apil kini sa mga pulong nga giingon ni Teofilo nga “tinuod, ug mapuslanon, ug makataronganon, ug makaayo sa tanang tawo.”

ANG IMPIYERNO GIGAMIT ARON PAKAMATARONGON ANG KAPINTASAN SA EDAD MEDYA: Si Mary I, rayna sa Inglaterra (1553-1558), nga nailhan ingong “Bloody Mary” tungod sa iyang pagsunog sa duolan sa 300 ka Protestante diha sa estaka, gitaho nga nag-ingon: “Sanglit ang kalag sa mga erehes pagasunogon ra man sa impiyerno sa walay kataposan, mas maayo pang sundogon nako ang panimalos sa Diyos pinaagi sa pagsunog kanila dinhi sa yuta.”

BAG-ONG KAHULOGAN: Sa di pa dugayng katuigan, ang pipila ka relihiyon nag-usab sa ilang pagtulon-an bahin sa impiyerno. Pananglitan, ang Komisyon sa Doktrina sa Iglesya sa Inglaterra nag-ingon niadtong 1995: “Ang impiyerno dili dapit sa walay kataposang pagsakit, kondili ang kataposan ug tinong dulnganan niadtong mosupak sa Diyos diin sila mahanaw sa dayon.”

[Kahon/Hulagway sa panid 7]

UNSA ANG “LINAW NGA KALAYO”?

Ang Pinadayag 20:10 nag-ingon nga ang Yawa itambog ngadto sa “linaw nga kalayo” ug “sakiton adlaw ug gabii hangtod sa kahangtoran.” (King James Version) Kon ang Yawa pagasakiton sa walay kataposan, dili unta siya laglagon, apan ang Bibliya nag-ingon nga si Jesus “maglaglag kaniya.” (Hebreohanon 2:14, KJ) Ang simbolikong linaw nga kalayo naghawas sa “ikaduhang kamatayon.” (Pinadayag 21:8) Dili kini ang matang sa kamatayon nga unang gihisgotan sa Bibliya—ang kamatayon tungod sa sala ni Adan—kamatayon nga may pagkabanhaw. (1 Corinto 15:21, 22) Sanglit ang Bibliya wala man mag-ingon nga makalingkawas kadtong anaa sa “linaw nga kalayo,” ang “ikaduhang kamatayon” nagpasabot gayod ug laing matang sa kamatayon, kamatayon nga walay pagkabanhaw.

Sa unsang diwa nga kadtong anaa sa “linaw nga kalayo” pagasakiton sa walay kataposan? Usahay, ang pulong “pagsakit” mahimong magkahulogan ug “pagbilanggo.” Kas-a sa dihang gibadlong ni Jesus ang mga demonyo, sila naninggit: “Mianhi ka ba aron sa pagsakit kanamo [pagbilanggo kanamo sa kahiladman] sa wala pa ang gitagal nga panahon?” (Mateo 8:29; Lucas 8:30, 31; KJ) Busa ang tanan nga anaa sa “linaw nga kalayo” makaagom sa “pagsakit” sa walay-kataposang pagkabilanggo, o “ikaduhang kamatayon.”