Duna Bay Nakakaplag sa Arka ni Noe?

MATAG karon ug unya, adunay lainlaing balita bahin sa pagpangita sa arka ni Noe. Atong masabtan kon nganong interesado ang mga tawo niana. Talagsaon gayod nga kaplag kon ilang makit-an ang dakong sakayan nga gisakyan ni Noe ug sa iyang pamilya panahon sa Lunop niadtong 2370-2369 B.C.E. Hangtod karon, padayon gihapon kining gipangita. Adunay daghang opinyon ug makapahinganghang mga balita bahin niini, apan unsa ba gayoy tinuod?

Ang Bibliya nag-ingon nga ang arka ni Noe “nahiluna diha sa kabukiran sa Ararat.” (Genesis 8:4) Diha sa rehiyon sa Ararat, anaa ang iladong bukid nga gitawag karon ug Mount Ararat sa sidlakang Turkey, duol sa utlanan sa Armenia ug Iran.

Daghan ang nangadto sa maong dapit aron sa pagpangita sa arka ni Noe. Sila dunay daghang makapainteres nga mga estorya apan sila walay lig-ong ebidensiya. Dihay makapaintrigang mga letrato nga kuha gikan sa ayroplano, nakaplagang mga kahoy nga nabulitan ug alkitran, ug taho sa mga tawong nakakita kono sa arka, mao nga daghan ang nadasig sa pagpangitag mas katuohan nga mga ebidensiya. Apan dili lalim ang pagpangita niana. Ang usa ka dapit nga sagad adtoan mao ang lugar nga nahimutang sa gihabogong mga 4,600 metros nga halos taluktok na sa Mount Ararat. Gawas pa, tungod sa kagubot sa politika, ang mga langyaw dili usahay tugotan sa pag-adto sa maong lugar.

Bisan pa niana, daghang tawo nga interesadong makakita sa arka ang naninguha sa pag-adto didto. Sila nagtuo nga ang ubang bahin sa arka anaa pa gihapon diha sa Mount Ararat, ug kini natabonag yelo sa halos tibuok tuig. Matod pa nila, dakog purohan nga makita ang arka sa mga tuig nga init ang klima.

Daghan ang nagtuo niana tungod sa mga taho. Sumala pa ni Josephus, nga usa ka Hudiyong historyador sa unang siglo C.E., ang mga historyador nga nauna kaniya nag-ingon nga ang arka makita kono diha sa tumoy sa kabukiran sa Ararat. Gikaingon usab nga dihay mga tawo nga nanguhag piraso sa mga kahoy nga nabulitag alkitran gikan sa arka aron himoong sobenir. Usa sa mga tawo nga gihisgotan ni Josephus mao si Berossus, nga usa ka historyador sa Babilonya sa ikatulong siglo B.C.E.

Sa miaging siglo, ang usa sa makapainteres nga report mao ang gitaho ni George Hagopian nga taga-Armenia. Siya nag-asoy nga sayo sa katuigan sa 1900 sa dihang siya bata pa, sila sa iyang uyoan miadto sa arka ug mikatkat pa gani kono sa arka. Si Hagopian namatay sa 1972, apan ang mga tawo karon interesado pa gihapon sa iyang gisulti.

Kini ba Tinuod nga Basehanan sa Pagtuo?

Angay ba kitang motuo nga dihay nakadiskobre sa arka o dunay makadiskobre niini sa umaabot? Lagmit nga dili na gayod nila kini madiskobrehan. Hinumdomi nga wala isulti sa Bibliya ang eksaktong lugar nga nahimutangan sa arka sa dihang mihubas ang Lunop. Ang gihisgotan lang mao ang “kabukiran sa Ararat.”

 Ang mga tawo naghunahuna nga kana nagtumong sa kinatas-ang bukid sa maong lugar. Apan, ang Bibliya wala maghisgot nga ang arka gipahimutang sa Diyos didto gayod sa taluktok sa Mount Ararat, nga karon usa ka bugnaw kaayong bukid nga halos singko kilometros ang gihabogon. a Hinumdomi nga si Noe ug ang iyang pamilya nagpuyo sa arka sulod sa pipila ka bulan human kini napahimutang sa bukid. (Genesis 8:4, 5) Gawas pa, sila ug ang mga mananap malisdan gayod sa pagkanaog tungod sa kahabog sa maong bukid. Busa, makaingon kita nga ang dapit diin gipahimutang ang arka mas ubos kay sa gituohan sa ubang mga tawo karon, apan kini may igong gihabogon nga motakdo sa gisulti sa Genesis 8:4, 5. Ug bisan diin pa kini nahimutang diha sa rehiyon sa Ararat, kini lagmit dugay nang nadugta o kaha gipanguha na sa mga tawo ang mga kahoy niini.

Dugang pa, kuwestiyonable ang pangangkon sa ubang tawo nga ang pagkakaplag sa arka dakog epekto sa pagtuo sa mga tawo. Ang tig-organisar sa usa ka grupo nga mangita sa arka nangangkon nga kon makaplagan kini “malig-on ang pagtuo sa milyon-milyon . . . ug daghan ang makabaton ug pagtuo.” Diha sa usa ka interbiyo niadtong 2004, siya miingon nga ang pagkakaplag sa arka mahimo unyang “kinadak-ang hitabo sukad sa pagkabanhaw ni Kristo.” Apan, ang iyang grupo wala mahinayon sa pag-adto didto.

Tinuod ba nga kon makaplagan ang arka, malig-on ang pagtuo sa daghan o makabaton ug pagtuo ang uban? Ang Bibliya nag-ingon nga ang tinuod nga pagtuo wala magdepende sa mga butang nga makita. (2 Corinto 5:7) Ang ubang tawo maduhaduhaon kaayo. Motuo lamang kono sila sa mga asoy sa Bibliya kon sila aktuwal nga makakita ug mga ebidensiya. Apan sa pagkatinuod, ang maong mga tawo dili gayod motuo bisag unsa pa ka daghan ang ebidensiya. Si Jesus mismo miingon nga dunay mga tawo nga dili gayod motuo sa gisulti sa Bibliya bisag makakita pa silag patay nga mabanhaw!—Lucas 16:31.

Sa laing bahin, ang tinuod nga pagtuo dili kay patuotuo lang; kini gipasukad sa lig-ong ebidensiya. (Hebreohanon 11:1) Aduna bay lig-ong ebidensiya nga makatabang sa sinserong mga tawo karon sa pagtuo sa asoy sa Bibliya bahin sa Lunop? Aduna gayod. Si Jesu-Kristo klarong nag-ingon: “Si Noe misulod sa arka, ug ang lunop miabot.” (Lucas 17:26, 27) Kini mao ang kinalig-onan nga ebidensiya. Ngano?

Si Jesus naglungtad na sa langit sa wala pa siya moanhi sa yuta. (Juan 8:58) Iyang nakita ang pagtukod sa arka, ug nakita usab niya ang Lunop. Para nimo, hain ang mas katuohan? Ang gisulti ba sa Anak sa Diyos nga nakasaksi mismo sa Lunop? O ang diyutayng posibilidad nga makaplagan sa mga tawo ang karaang mga kahoy sa arka nga nalubong diha sa nagyelo nga bukid? Sa pagkatinuod, lig-on gayod ang ebidensiya nga tinuod ang Arka ni Noe.

[Footnote]

[Blurb sa panid 13]

Aduna bay lig-ong ebidensiya sa asoy sa Bibliya bahin sa Lunop?

[Blurb sa panid 14]

Si Jesu-Kristo klarong nag-ingon: “Si Noe misulod sa arka, ug ang lunop miabot”