“Hangtod Bulagon Kita sa Kamatayon”

DAGHAN na kaayong magtiayon ang nagsumay niini nga panaad sa panahon sa ilang kasal nga tingali wala lang sa ilang hunahuna nga moabot ang adlaw nga sila bulagon sa kamatayon. Ang pagkatigulang, sakit, o aksidente makatapos sa kinabuhi sa usa ka minahal, nga makahatag ug hilabihan nga kaguol ug kamingaw sa nahibilin nga kapikas.—Ecclesiastes 9:11; Roma 5:12.

Gipakita sa estadistika nga halos katunga sa mga babaye nga nag-edad ug 65 pataas maoy mga biyuda. Gani, tungod kay ang mga babaye tulo ka pilo nga lagmit mabalo kay sa mga lalaki, daghan ang nag-ingon nga mga babaye lamang kono ang magbangotan. Hinuon wala kana magpasabot nga ang mga lalaki dili makasinati niini. Sa pagkatinuod, milyon-milyon ang nakasinati niining makapaguol nga kahimtang. Usa ka ba kanila?

Lalaki man o babaye, kon ikaw nagbangotan, unsay imong mahimo? Makatabang ba ang Bibliya sa pagsagubang sa maong kaguol? Sa unsang paagi nakasagubang ang ubang mga balo? Bisan tuod walay usa ka solusyon nga mapadapat sa matag kahimtang, adunay mga prinsipyo ug mga sugyot nga makatabang.

Pagsagubang sa Kamatayon sa Kapikas

Bisan tuod ang uban nag-isip nga ang paghilak maoy kahuyangan o makadaot pa gani, ang sikologo nga si Dr. Joyce Brothers, nga usa usab ka biyuda, nag-ingon nga ang paghilak makahatag ug dihadihang kahupayan sa emosyon. Sa pagkatinuod, normal lang nga mohilak kon nagbangotan ug kini makatabang sa paghupay sa kasakit. Ayaw ikaulaw ang paghilak. Ang usa ka maayong pananglitan niini makaplagan diha sa Bibliya. Si Abraham talagsaon ug pagtuo, ug siya gitawag pa gani nga higala sa Diyos. Apan sa dihang namatay ang iyang minahal nga asawa, siya ‘nagminatay alang kang Sara ug mihilak tungod kaniya.’—Genesis 23:2.

Normal lang nga gusto kang mag-inusara, apan ayaw ilain ang imong kaugalingon. Ang Proverbio 18:1 nagpasidaan: “Ang nagalain sa iyang kaugalingon mangita sa  iyang hakog nga tinguha.” Hinunoa, pangayog tabang sa mabination nga mga paryente ug mga higala. Bahin niini, usa ka talagsaong tagana ang Kristohanong kongregasyon, diin adunay mga tawo nga hamtong sa espirituwal nga makahatag ug tabang ug tambag kon gikinahanglan.—Isaias 32:1, 2.

Para sa uban, makatabang ang pagbalos sa mga sulat ug mga kard nga gipadala aron sa paghupay. Kini maoy kahigayonan nga imong ikasulat ang maayong mga butang nga imong mahinumdoman bahin sa imong kapikas ug sa halandomong mga higayon nga gisalohan ninyong duha. Ang paghimog libro sa inyong mga kaagi nga adunay mga hulagway, sulat, ug mga mensahe makahupay usab.

Normal lang nga ang bag-ong namatyag kapikas maglibog kon unsay buhaton, apan makatabang ang padayong pagsunod sa naandang eskedyul ug mga buluhaton. Pananglitan, kon duna kay naandang oras sa pagkatulog, pagbangon, pagkaon, o sa pagbuhat ug pipila ka butang, sunda gihapon kini. Planoha kon unsay imong buhaton sa mga hinapos sa semana ug sa espesyal nga mga adlaw sama sa anibersaryo sa inyong kasal—mga higayon nga imong bation ang grabeng kamingaw. Ilabinang hinungdanon nga padayon nimong himoon ang espirituwal nga mga kalihokan.—1 Corinto 15:58.

Dali kaayong makahimog sayop nga desisyon kon ang usa anaa sa grabeng kaguol. Tingali dunay mga tawo nga daotag motibo nga mopahimulos sa imong situwasyon. Busa, likayi ang paghimog dinalidaling mga desisyon maylabot sa mga butang sama sa pagbaligya sa balay, pagpamuhonan, pagbalhin ug puyo, o pagminyo pag-usab. Ang usa ka maalamong panultihon nag-ingon: “Ang mga plano sa kugihan mosangpot gayod sa kaayohan, apan ang matag usa nga madalidalion mosangko lamang sa kawalad-on.” (Proverbio 21:5) Unya na paghimog dagkong desisyon kon lig-on na ang imong emosyon.

Ang pagdispatsar sa personal nga mga gamit sa imong kapikas dili sayon, ilabina kon dugay kaayo mong nag-uban, apan kinahanglan nimong himoon kini. Kon imo kining unya-unyaon, mas magdugay ang imong kaguol. (Salmo 6:6) Gipalabi sa uban nga himoon kining nag-inusara; ang uban mihangyog suod nga higala nga iyang kapaambitan sa iyang gibati samtang himoon kini. Basin gusto pod nimong magpatabang sa usa ka higala o paryente sa pag-asikaso sa mga papeles, sama sa pagkuhag death certificate; pagpahibalo sa mga ahensiya sa gobyerno, bangko, ug mga kompaniya sa credit card; pagbag-o sa mga titulo sa propiedad; pagkobra sa mga benepisyo; ug pagbayad sa balayronon sa ospital.

Hinumdomi nga nagpuyo kita sa imoral nga kalibotan. Karon nga nag-inusara ka na, masulayan ang imong determinasyon nga huptan ang maayong moral. Ang mga pulong ni apostol Pablo mapadapat gihapon karon: “Ang matag usa kaninyo kinahanglang mahibalo kon unsaon paghupot sa iyang kaugalingong sudlanan diha sa kabalaan ug kadungganan, dili sa mahakogong kaibog sa seksuwal nga gana nga sama usab nianang sa kanasoran nga wala makaila sa Diyos.” (1 Tesalonica 4:4, 5) Busa, maalamon nga imong likayan ang romantiko o makapukaw sa sekso nga mga salida, basahon, ug musika.

Labaw sa tanan, angay nimong masabtan nga nagkinahanglag panahon ang pagsagubang sa kamatayon sa kapikas. Ang USA Today nagtaho sa gihimong pagtuon sa University of Michigan Institute for Social Research nga nagpakitang ang nagbangotang kapikas nagkinahanglag labing menos 18 ka bulan ayha pa magsugod nga siya maulian sa pisikal ug emosyonal. Pag-ampo  sa Diyos aron makalahutay, nga mapalig-on sa bunga sa iyang espiritu. (Galacia 5:22, 23) Bisag nalisdan ka karon, moarang-arang ra unya ang imong bation sa paglabay sa panahon.

Kon Giunsa Pagsagubang sa Uban

Si Anna, kinsa malipayon sa iyang kaminyoon sulod sa 40 ka tuig, nahugno pag-ayo sa dihang namatay ang iyang bana di pa dugay. “Namatay si Mama sa dihang 13 anyos pa ko, dayon namatay usab si Papa ingon man ang akong duha ka igsoong lalaki ug igsoong babaye. Apan makaingon ko nga wala na gayoy molabaw pa sa kasakit nga akong gibati sa dihang namatay ang akong bana. Mora kog gipikas. Ang kasakit hilabihan gayod.” Unsay nakatabang kaniya sa pagsagubang niana? “Mihimo kog dakong libro ug gibutang didto ang mga e-mail ug mga kard nga naundan sa talagsaong mga pahayag sa gugma ug apresasyon sa tanang maayong hiyas ni Darryl. Ang matag usa naghisgot ug talagsaong butang bahin kaniya. Segurado ko nga si Jehova mahinumdom usab kaniya ug buhion siya panahon sa pagkabanhaw.”

Mikomento ang 88-anyos nga si Esther kon unsay nakatabang kaniya: “Human sa among 46 ka tuig nga panag-uban, ang kinadak-ang pagsulay mao ang pagbati sa kamingaw. Apan dako kaayog gikatabang ang padayong pagkapuliki sa espirituwal nga mga butang. Regular kong nagtambong sa Kristohanong mga tigom, nagpaambit sa mensahe sa Bibliya sa uban, ug nagbasa mismo niini. Wala nako ilain ang akong kaugalingon. Nakig-uban ko sa mga higala nga andam mamati kanako. Bisan tuod dili sa tanang higayon nga mahupay ko nila pinaagi sa mga pulong, apan akong gipabilhan pag-ayo ang ilang paggahin ug panahon ug pagpamati kanako.”

Si Robert, nga namatyag asawa tungod sa kanser human sa 48 ka tuig nga kaminyoon, miingon: “Sakit kaayo nga mawad-ag asawa nga kanunay nimong ikaestorya, katambayayong sa paghimog desisyon, kauban sa mga biyahe ug mga bakasyon, ug kapaambitan sa imong mga nahimo nianang adlawa. Lisod gayod kaayo, apan  determinado ko nga dili magpadaog sa kaguol kondili padayon nga pahimuslan ang akong kinabuhi. Nakatabang kanako ang pagpabiling aktibo sa pisikal ug mental. Ang pag-ampo nakatabang usab kanako nga mahupayan.”

Mahimong Magmalipayon Bisan Pa sa Kamatayon sa Kapikas

Bisan tuod ang kamatayon sa kapikas maoy usa sa labing makapaguol nga kasinatian, dili kini ang kataposan sa tanan. Sa positibong bahin, mahimo na nimong buhaton karon ang mga butang nga kaniadto diyutay rang panahon ang imong nagahin, sama sa mga hobby o mga pagbiyahe. Kini nga mga kalihokan makaalim sa gibating kahaw-ang. Alang sa pipila, mahimo na karon silang makigbahin sa bug-os sa Kristohanong ministeryo. Ang pagtabang sa uban makahatag gayod ug kalipay ug katagbawan, kay si Jesus miingon: “Adunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.”—Buhat 20:35.

Ayaw paghunahuna nga dili ka na magmalipayon. Laomi nga si Jehova nga Diyos moatiman kanimo kon ikaw modangop kaniya. Ang salmistang si David miingon: ‘Si Jehova magahatag ug kahupayan sa babayeng balo.’ (Salmo 146:9) Makahupay kaayo nga ang Bibliya wala lang maghubit kang Jehova ingong “Amahan sa malumong mga kaluoy ug ang Diyos sa tanang paghupay” apan nag-ingon usab bahin kaniya: “Imong ginabukhad ang imong kamot ug ginatagbaw ang tinguha sa tanang buhing butang.” (2 Corinto 1:3; Salmo 145:16) Sa pagkatinuod, ang mahigugmaong Diyos nga si Jehova makahimo, determinado, ug andam sa pagtabang niadtong tim-os nga mangita kaniya. Hinaot nga mobati ka sama sa gibati sa karaang mga Israelitas kinsa miawit: “Iyahat ko ang akong mga mata ngadto sa kabukiran. Asa ba magagikan ang akong tabang? Ang akong tabang nagagikan kang Jehova, ang Magbubuhat sa langit ug sa yuta.”—Salmo 121:1, 2.

[Blurb sa panid 19]

Milyon-milyon ang nakasinatig grabeng kaguol ug kamingaw tungod sa kamatayon sa ilang kapikas. Usa ka ba kanila?

[Kahon sa panid 21]

Mahimo Bang Magminyo Pag-usab?

Gipakita sa Bibliya nga ang kamatayon magtapos sa bugkos sa kaminyoon, busa ang nahibiling kapikas adunay kahigayonan nga magminyo pag-usab. (1 Corinto 7:39) Apan kana maoy personal nga desisyon. Bisan pa niana, hinungdanon nga ang mga anak mahibalo sa desisyon sa ginikanan ug paluyohan siya kon gikinahanglan. (Filipos 2:4) Pananglitan, si Andrés supak kaayo sa sinugdan nga magminyo pag-usab ang iyang amahan. Pinangga kaayo niya ang iyang inahan ug mibati nga walay makapuli sa iyang dapit. “Apan sa ulahi ako nakaamgo nga husto ang desisyon sa akong amahan,” matod pa niya. “Napiskay siya pag-usab sa dihang naminyo. Nahimo niya pag-usab ang mga butang nga dugay na niyang wala mahimo, sama sa pagbiyahe. Ug siyempre, mapasalamaton ko sa iyang bag-ong asawa tungod sa pag-atiman kaniya sa pisikal ug emosyonal.”

[Mga hulagway sa panid 20, 21]

Ang pagpabiling puliki ug ang pag-ampo sa Diyos aron makalahutay makatabang sa pagsagubang