Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Sekreto sa Kalipay sa Pamilya

Pagmatuto sa mga Anak nga Mahimong Responsable

Pagmatuto sa mga Anak nga Mahimong Responsable

George: a “Pirme na lang ingon niini ang mahitabo kada gabii. Biyaan sa akong kuwatro anyos nga anak nga si Michael ang iyang mga dulaan nga magpasad sa tibuok balay. Ako siyang sugoon sa paghipos niini sa dili pa matulog. Apan magkisi-kisi na hinuon siya ug mosiyagit. Usahay di ko kapugong ug ako siyang masinggitan, apan human niana parehas na ming naglagot. Gusto kong malipayon mi sa dili pa matulog. Busa pasagdan na lang nako siya ug ako na lay manghipos.”

Emily: “Nagsugod ang problema sa dihang ang akong 13-anyos nga dalagitang si Jenny naglisod pagsabot sa asaynment nga gihatag sa maestra. Usa ka oras nga naghilak si Jenny pag-uli niya gikan sa eskuylahan. Ako siyang giingnan nga mangutana sa iyang maestra, apan isog kono ang iyang maestra mao nga mahadlok siya. Sa akong kapungot, gusto nakong sulngon ang maestra. Walay si bisan kinsa nga may katungod sa pagpaguol sa akong anak!”

NASINATI na ba nimo ang gibati ni George ug Emily? Daghang ginikanan ang dili gustong maproblema o maguol ang ilang anak. Natural lang nga panalipdan nila ang ilang anak. Apan sa pagkatinuod, ang mga situwasyon nga gihisgotan naghatag ug kahigayonan sa maong mga ginikanan sa pagtudlo sa ilang anak nga mahimong responsable. Siyempre, magkalahi ang makat-onan sa usa ka 4-anyos ug 13-anyos nga anak.

Dili sa tanang panahon nga mapanalipdan nimo ang imong anak sa mga problema sa kinabuhi. Sa ngadtongadto, ang anak mobiya sa iyang ginikanan ug ‘mopas-an sa iyang kaugalingong luwan’ sa responsabilidad. (Galacia 6:5; Genesis 2:24) Tungod niana, kinahanglang tudloan sila sa mga ginikanan nga magsakripisyo, magmatinabangon, ug mahimong responsableng mga hamtong. Dili sayon ang paghimo niana!

Makalilipay, ang mga ginikanan makakat-on sa maayong panig-ingnan ug sa paagi ni Jesus sa pagpakiglabot sa iyang mga tinun-an. Si Jesus walay mga anak. Apan siya nagpili ug nagbansay sa iyang mga tinun-an aron ilang mapadayon ang buluhatong pagsangyaw, bisag wala na siya. (Mateo 28:19, 20) Sama kang Jesus, tumong sa mga ginikanan nga mapadako ang ilang mga anak nga responsable. Tagda ang tulo ka butang nga makat-onan sa mga ginikanan gikan sa panig-ingnan ni Jesus.

Paghatag ug Maayong Panig-ingnan

Sa hapit nang mamatay si Jesus, siya miingon sa iyang mga tinun-an: “Ako nagtagana ug sumbanan alang kaninyo, nga, ingon sa akong gibuhat kaninyo, pagabuhaton usab ninyo.” (Juan 13:15) Sa susama, angayng ipatin-aw ug ipakita sa mga ginikanan kon sa unsang paagi mahimong responsable.

Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Positibo ba ang akong sinultihan kon maghisgot ko sa akong mga responsabilidad? Ginasulti ba nako ang akong kalipay sa pagtabang sa uban? O kanunay ba kong nagreklamo ug nagtandi sa akong kaugalingon niadtong daw hayahay ug kinabuhi?’

Tinuod, walay perpekto. Kitang tanan usahay mobating nabug-atan. Apan ang imong panig-ingnan lagmit mao ang labing epektibong paagi sa pagtabang sa imong mga anak nga makita ang kahinungdanon sa pagkahimong responsable.

SULAYI KINI: Kon mahimo, dad-a panalagsa ang imong anak sa trabahoan ug ipakita kaniya kon unsay imong ginabuhat aron masuportahan ang pamilya. Iuban ang imong anak sa dihang motabang ka sa mga nanginahanglan. Human niana, hisgoti ang kalipay nga imong gibati tungod sa paghimo niini.—Buhat 20:35.

Ayaw Pagdahom ug Labaw kay sa Ilang Mahimo

Si Jesus nahibalo nga nagkinahanglag panahon aron maandam ang iyang mga tinun-an sa pagtuman sa mga responsabilidad nga iyang ihatag kanila. Kas-a giingnan niya sila: “Duna pa akoy daghang butang nga isulti kaninyo, apan dili pa kamo makadaog sa pagdala niini sa pagkakaron.” (Juan 16:12) Wala dayon sugoa ni Jesus ang iyang mga tinun-an sa pagsangyaw nga silasila ra. Hinunoa, migahin siyag panahon sa pagtudlo kanilag daghang butang. Sa dihang nakita niya nga sila andam na, sila gisugo ni Jesus sa pagsangyaw nga silasila ra.

Sa susama, dili makataronganon nga ipabuhat sa mga anak ang dagkong responsabilidad kon sila dili pa andam. Bisan pa niana, samtang nagdako ang mga bata, kinahanglang tinoon sa ginikanan kon unsang mga buluhaton ang haom para nila. Pananglitan, kinahanglang tudloan sa ginikanan ang ilang mga anak sa pisikal nga kahinlo, sa paglimpiyo sa kuwarto, sa dili paglangaylangay, ug sa hustong paggamit sa kuwarta. Sa dihang moeskuyla na ang bata, angay siyang tudloan nga ang pag-eskuyla maoy seryosong responsabilidad.

Ang ginikanan dili lang maghatag ug buluhaton sa ilang mga anak kondili kinahanglang tabangan usab sila sa paghimo niana. Si George, ang amahan nga gihisgotan ganina, nakaamgo nga ang usa sa hinungdan kon nganong maglagot si Michael mao nga daghan kaayong dulaan ang kinahanglang hiposon. “Inay singgitan si Michael sa paghipos sa iyang mga dulaan,” matod pa ni George, “ako siyang gitudloag sistematikong paagi sa paghipos niini.”

Unsay iyang gibuhat? Si George miingon: “Una, nagtakda kog oras kada gabii sa paghipos sa mga dulaan. Dayon, tabangan nako si Michael sa paghimo niana. Gihimo nako kining makalingaw ug maglumba pa gani mi kon kinsay unang makahuman. Wala madugay, naandan na namo kining himoon sa dili pa matulog. Akong gisaaran si Michael nga kon dali siyang makahuman, akong dungagan ug usa ang estorya nga akong basahon kaniya sa dili pa matulog. Apan kon maglangaylangay siya, akong pamub-an ang panahon sa pagbasag estorya.”

SULAYI KINI: Hunahunaa kon unsay puwedeng himoon sa matag anak aron makaamot sa kahapsay sa panimalay. Pangutan-a ang imong kaugalingon, ‘Duna ba koy ginahimo alang sa akong mga anak nga puwedeng sila nay mohimo?’ Kon duna, tabangi sila sa pagbuhat niini hangtod nga mahimo na nila kini nga silasila ra. Sultihi sila nga kon ayohon nila kini paghimo, duna silay ganti. Apan kon dili, wala silay ganti. Dayon, tumana ang imong gisulti.

Paghatag ug Espesipikong Instruksiyon

Si Jesus, sama sa batid nga mga magtutudlo, nahibalo nga ang labing maayong paagi sa pagkat-on sa usa ka butang mao ang pagbuhat niana. Pananglitan, sa dihang gibati ni Jesus nga andam na ang iyang mga tinun-an, sila iyang gipadala nga “tinagurha nga mag-una kaniya ngadto sa matag siyudad ug dapit nga iyang adtoan.” (Lucas 10:1) Apan sa wala pa niya sila ipadala, iya una silang gihatagan ug espesipikong mga instruksiyon. (Lucas 10:2-12) Sa dihang mipauli ang mga tinun-an ug giasoy ang ilang nahimo, gidayeg ug gidasig sila ni Jesus. (Lucas 10:17-24) Siya mipahayag sa iyang pagsalig ug pag-uyon kanila.

Kon ang imong mga anak makaatubang ug lisod nga mga responsabilidad, unsay imong himoon? Imo ba silang panalipdan gikan sa mga butang nga ilang gikahadlokan aron sila dili mahigawad ug mapakyas? Ang una tingali nimong himoon mao ang “pagluwas” sa imong anak o kaha ikaw na lay mopas-an sa iyang responsabilidad.

Apan tagda kini: Sa matag higayon nga imo dayong “luwason” ang imong mga anak gikan sa mga responsabilidad, unsa kahay epekto niini kanila? Gipakita ba niini nga may pagsalig ka kanila ug sa ilang mga katakos? O gitratar nimo sila nga morag gagmayng bata nga kinahanglang magsalig kanimo sa tanang butang?

Pananglitan, tagda ang gibuhat ni Emily, nga gihisgotan ganina. Giunsa niya pag-atubang ang problema sa iyang dalagita? Inay manghilabot, siya midesisyon nga pasagdan si Jenny nga maoy makigsulti sa iyang maestra. Si Emily ug Jenny naghimog listahan kon unsay ipangutana ni Jenny sa iyang maestra. Dayon ilang gihisgotan kon kanus-a makig-estorya kaniya. Ila pa ganing giensayo ang posibleng dagan sa ilang panag-estorya. “Si Jenny nakabatog kaisog sa pagpakig-estorya sa iyang maestra,” matod pa ni Emily, “ug gidayeg siya sa iyang maestra tungod niini. Nalipay kaayo si Jenny—hasta pod ko.”

SULAYI KINI: Isulat ang problema nga giatubang karon sa imong anak. Dayon, isulat kon unsay imong mahimo sa pagtabang kaniya, nga dili ikaw ang mopas-an sa problema. Ensayoha uban sa imong anak kon unsay buhaton. Ipahayag ang imong pagsalig sa katakos sa imong anak.

Kon kanunay nimong panalipdan ang imong mga anak gikan sa problema, dili nimo maugmad ang ilang katakos sa pag-atubang sa mga problema sa kinabuhi. Inay panalipdan sila kanunay, matutoa sila sa pagdawat ug responsabilidad. Ang paghimo niini maoy usa sa labing maayong gasa nga imong ikahatag kanila.

a Ang mga ngalan giilisan.

PANGUTAN-A ANG IMONG KAUGALINGON . . .

  • Makataronganon ba ang akong gidahom sa akong mga anak?

  • Gisulti ko ba ug gipakita kanila kon unsay angay nilang buhaton aron molampos?

  • Kanus-a ang kataposang higayon nga akong gidasig o gidayeg ang akong anak?