Nahibalo Ka Ba?

Unsang mga salaod ang nahimo ni Barabas?

▪ Ang tanang upat ka Ebanghelyo naghisgot kang Barabas, ang tawo nga gibuhian sa Romanong magmamando nga si Poncio Pilato baylo kang Jesus. Si Barabas gitawag nga “banggiitang binilanggo” ug “usa ka tulisan.” (Mateo 27:16; Juan 18:40) Siya gibilanggo sa mga Romano didto sa Jerusalem “kauban sa mga mag-aalsa batok sa pamunoan, kinsa nakabuno sa ilang pag-alsa.”—Marcos 15:7.

Bisan tuod walay sekular nga rekord bahin sa mga salaod ni Barabas, gituohan sa ubang mga eskolar nga siya sakop sa mga subersibo sa Israel niadtong unang siglo kay gihisgotan man nga kauban siya sa mga mag-aalsa. Giasoy sa historyanong si Flavius Josephus nga ang pundok sa mga bandido kanunayng makita sa mga welga niadtong panahona; gitinguha kono niini nga mga kriminal ang hustisya alang sa dinaogdaog nga saop nga mga Hudiyo. Ang pagpakigbatok sa gituohang inhustisya sa mga Romano ug sa hamiling mga Hudiyo mikaylap pag-ayo sa tungatungang bahin sa unang siglo C.E. Ang kadaghanang bandido sa ulahi nahimong bahin sa kasundalohan sa mga Hudiyo nga nag-abog sa mga Romano gikan sa Judea niadtong 66 C.E.

“Si Barabas tingali sakop sa mga bandido sa kabukiran,” matod sa The Anchor Bible Dictionary. “Kini nga mga bandido ilado sa komon nga mga tawo tungod kay sila mangawat sa dagkong mga establisimento sa Israel ug magmugnag dakong kagubot sa Romanong kagamhanan.”

Panahon sa mga Romano, unsa nga mga krimen ang silotag kamatayon sama nianang kang Jesus?

▪ Ang silot nga gigamit sa mga Romano alang sa mga subersibo, bandido, ug ubang rebelde mao ang paglansang kanila sa estaka ug pasagdan sila didto hangtod mamatay. Kini nga silot giisip nga kinagrabehang matang sa kamatayon.

“Kini gihimo diha sa publiko, makauulaw, ug sakit kaayo,” matod sa librong Palestine in the Time of Jesus, “ug kini gituyo aron mahadlok ang bisan kinsa nga mangahas sa paghulga sa kagamhanan.” Bahin sa paglansang sa mga kriminal, ang usa ka Romanong magsusulat sa karaang panahon miingon: “Pilion ang mga dalan nga nagpunsisok ang mga tawo, diin daghan ang makakita ug mahadlok.”

Matod ni Josephus, sa dihang gilikosan ang Jerusalem niadtong 70 C.E. may tawong nabihag sa kasundalohan ni Tito nga gipatay niining paagiha atubangan sa mga pader sa siyudad aron ang ilang mga kaaway mangahadlok ug mosurender. Sa dihang nailog ra gayod ang siyudad, daghan pa ang nakasinati sa maong matang sa kamatayon.

Sa kasaysayan, ang kinadaghanan nga gipamatay sa maong paagi nahitabo sa dihang natapos ang panag-away nga gipangulohan ni Spartacus (73-71 B.C.E.), diin 6,000 ka ulipon ug mga gladyador ang gipanglansang ubay sa dalan gikan sa Capua paingon sa Roma.

[Hulagway sa panid 10]

“Give us Barabbas” ni Charles Muller, 1878