Sekreto sa Kalipay sa Pamilya
Kon Nganong Hagit sa Kaminyoon ang Pagbatog mga Anak
Charles: * “Ako ug si Mary naghinamhinam sa pagkahimugso sa among anak nga babaye. Apan nabilar ko sa unang mga bulan human siya ipanganak. Daghan na mig plano kon unsaon siya pag-atiman, apan kining tanan takulahawng nahanaw.”
Mary: “Sa dihang natawo na ang among anak, wala na koy panahon sa kaugalingon. Kanunay na lang kong magtimplag gatas, mag-ilis ug lampin, o magpatulog sa bata. Dako kaayo ang kausaban. Gidangtan pag pipila ka bulan una mobalik sa normal ang among relasyon ni Charles.”
DAGHAN ang mouyon nga ang pagbatog mga anak maoy usa sa makahatag ug dakong kalipay sa kinabuhi. Gihubit sa Bibliya ang mga anak ingong “usa ka ganti” gikan sa Diyos. (Salmo 127:3) Ang bag-ong mga ginikanan sama ni Charles ug Mary nahibalo nga may wala damhang mga hagit ang pagbatog mga anak. Pananglitan, ang bag-ong inahan tingali matingala sa iyang pisikal ug emosyonal nga reaksiyon sa matag hilak sa iyang masuso. Ang bag-ong amahan tingali mahingangha sa naugmad nga kasuod sa iyang asawa ug sa iyang anak, apan basin siya usab masina kay morag kalit lang siyang napasagdan.
Ang pagkahimugso sa unang anak tingali makamugnag problema sa kaminyoon. Hayan ang mga kabalaka ug ang wala masulbad nga mga suliran molutaw ug mosamot pa.
Unsaon pagsagubang sa bag-ong mga ginikanan ang unang mga bulan diin atimanonon pa kaayo ang ilang masuso? Unsaon nila pagmentinar ang ilang suod nga relasyon? Sa unsang paagi sila magkauyon sa pagpadako sa ilang anak? Ato kining susihon ug tagdon kon sa unsang paagi ang mga prinsipyo sa Bibliya makatabang sa magtiayon sa pagsulbad niini.
PROBLEMA 1: Ang atensiyon nasentro na lang sa bata.
Mahurot ang panahon sa inahan alang sa iyang masuso. Malipay gayod siya sa pag-atiman
niini. Apan, ang iyang bana basin mobating gipasagdan. Si Manuel, nga taga-Brazil, miingon: “Nalisdan kaayo ko sa pagdawat nga ang atensiyon sa akong asawa nabalhin ngadto sa among anak. Sa sinugdan, kami ra sa akong asawa, apan sa nanganak na mi, kalit lang kong nakalimtan.” Unsaon nimo pagsulbad ang maong problema?Yawi sa kalamposan: Magmapailobon.
“Ang gugma hataas-ug-pailob ug maluloton,” miingon ang Bibliya. Ang gugma “dili mangita sa kaugalingong kaayohan niini, dili mapasuko.” (1 Corinto 13:4, 5) Unsaon pagpadapat sa bag-ong ginikanan kining tambaga?
Ikapakita sa maalamong bana ang iyang gugma sa iyang asawa kon sayron niya unsay epekto sa iyang pagpanganak sa iyang pisikal ug mental nga kahimtang. Pinaagi niini, masabtan niya kon nganong dali rang mausab-usab ang iyang disposisyon. * Si Adam, nga nagpuyo sa France ug dunay anak nga 11 ka bulan nga babaye, miadmitir: “Usahay maglisod ko sa pagpahiuyon sa pag-usab-usab sa disposisyon sa akong asawa. Apan akong gihunahuna nga dili akoy iyang gikalagotan. Hinunoa, na-stress lang siya sa bag-ong kahimtang.”
Usahay lainon bag sabot sa imong asawa ang imong pagtabang? Kon mao, ayaw dayog kasuko. (Ecclesiastes 7:9) Hinunoa, mapailobong unaha ang iyang kaayohan, dili ang imoha, sa ingon malikayan nimo ang pagkapikal.—Proverbio 14:29.
Sa laing bahin, ang usa ka maalamong asawa magdasig sa iyang bana sa pagbuhat sa iyang bag-ong responsibilidad. Iya kining paapilon sa pag-atiman sa bata, mapailobong magtudlo kaniya sa pag-ilis ug lampin o kaha sa pagtimplag gatas—bisan tuod sa primero mabag-ohan siya niini.
Si Ellen, usa ka 26-anyos nga inahan, nakaamgo nga kinahanglan siyang mohimog mga kausaban sa iyang pagpakiglabot sa iyang bana. “Kinahanglang dili kaayo ko igihan sa pag-atiman sa bata,” siya miingon. “Ug kinahanglang dili ko sobra ka kutihan kon paningkamotan sa akong bana nga masunod ang akong sugyot sa pag-atiman sa among bata.”
SULAYI KINI: Mga asawa, kon lahi ra ang paagi sa inyong bana sa pag-atiman sa inyong anak, ayaw ninyo sawaya o usba ang iyang gihimo. Dayega ang iyang paningkamot aron makabaton siyag pagsalig sa kaugalingon ug madasig siya sa pagtabang kanimo. Mga bana, menosi ang dili kaayo importanteng mga kalihokan aron duna kay igong panahon sa pagtabang sa imong asawa, ilabina sa unang mga bulan sa pagkahimugso sa bata.
PROBLEMA 2: Mihuyang ang inyong relasyon ingong magtiayon.
Kay nabudlay sa kakulag tulog ug sa wala damhang mga problema, hagit sa daghang bag-ong mga ginikanan nga magpabiling suod sa usag usa. Si Vivianne, usa ka Pranses nga inahan sa duha ka gagmayng bata, miadmitir: “Sa sinugdan, sobra ang akong pagtagad sa akong pagkainahan nga halos nakalimtan na nako ang akong pagkaasawa.”
Sa laing bahin, ang bana tingali dili makaamgo nga ang pagmabdos makaapektar sa lawas ug pagbati sa iyang asawa. Ang panahon nga kaniadto inyong gigugol sa pagpinarayganay tingali mahiadto na tanan sa masuso. Nan, sa unsang paagi matino sa magtiayon nga ang ilang walay kalibotang masuso dili makapabugnaw sa ilang relasyon?
Yawi sa kalamposan: Palig-ona ang inyong gugma sa usag usa.
Bahin sa kaminyoon, ang Bibliya nag-ingon: “Ang lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug siya kinahanglang * (Genesis 2:24) Buot ni Jehova nga Diyos nga sa ulahi ang mga anak mobiya sa ilang mga ginikanan. Apan, gidahom sa Diyos nga ang bugkos sa magtiayon molungtad hangtod sa hangtod. (Mateo 19:3-9) Sa unsang paagi kini makatabang sa magtiayon nga dunay masuso nga mahuptan ang hustong mga prayoridad?
moipon sa iyang asawa ug sila mahimong usa ka unod.”Si Vivianne, nga gihisgotan ganiha, miingon: “Akong gipamalandong ang Genesis 2:24, ug kini nakapaamgo kanako nga ako ‘usa ka unod’ sa akong bana, dili sa akong anak. Busa, kinahanglan kong palig-onon ang among kaminyoon.” Si Theresa, inahan sa duha ka tuig nga batang babaye, miingon: “Kon namatikdan nakong mibugnaw ko sa akong bana, maningkamot dayon kong mahatagan siyag bug-os nga pagtagad, bisag kadiyot lang kada adlaw.”
Kon ikaw usa ka bana, unsaon nimo pagpalig-on ang inyong kaminyoon? Sultihi ang imong asawa nga imo siyang gihigugma. Pamatud-i kini sa imong kaayo. Paningkamot pag-ayo nga mawala ang bisan unsa niyang kabalaka. Si Sarah, usa ka 30-anyos nga inahan, miingon: “Ang asawa angayng mahibalo nga siya gipabilhan ug gihigugma gihapon, bisag ang iyang lawas dili na sama kaniadto.” Si Alan, nga taga-Germany ug amahan sa duha ka batang lalaki, nahibalo nga kinahanglan niyang itagana ang emosyonal nga panginahanglan sa iyang asawa. Siya miingon: “Kanunay nakong hupayon ang akong asawa kon siya magmasulub-on.”
Siyempre, ang pagkahimugso sa bata makabalda sa seksuwal nga relasyon sa magtiayon. Busa angay nilang hisgotan ang ilang mga panginahanglan. Ang Bibliya nag-ingon nga kinahanglang sabotan kini sa magtiayon ug nga sila ‘magkauyonay sa usag usa.’ (1 Corinto 7:1-5) Tingali tungod sa imong kultura o sa pagmatuto kanimo, ikaw magpanuko sa pagpakigsulti sa imong kapikas bahin sa sekso. Apan kini hinungdanon gayod samtang ang magtiayon magpasibo sa ilang mga rutina ingong mga ginikanan. Ipakita ang empatiya, pailob, ug kamatinud-anon. (1 Corinto 10:24) Sa ingon, kamo magkasinabtanay ug mas molalom pa ang inyong gugma sa usag usa.—1 Pedro 3:7, 8.
Mas mapalalom usab sa magtiayon ang ilang gugma kon sila mapasalamaton sa usag usa. Angayng mahibaloan sa maalamong bana nga puliki kaayo ang iyang asawa. Si Vivianne miingon: “Inigkagabii, sagad akong bation nga daw wala koy nahuman nga trabaho—bisan tuod kanunay kong puliki sa pag-atiman sa bata!” Ang usa ka masinaboton nga asawa, bisag puliki, mag-amping nga dili pakamenoson ang kahago sa bana alang sa ilang pamilya.—Proverbio 17:17.
SULAYI KINI: Mga inahan, kon posible, tagpilaw kadiyot samtang natulog ang bata. Pinaagi niini ikaw makapahulay ug may
panahon ka sa imong bana. Mga amahan, kon mahimo, bangon inigkagabii ug timplahig gatas o ilisig lampin ang bata aron makapahulay ang imong asawa. Ipakita kanunay nga imong gihigugma ang imong asawa pinaagi sa pagbilin ug sulat, pag-text, o kaha pagtawag kaniya sa telepono. Ingong magtiayon, paggahig panahon nga kamo mag-estoryahanay bahin sa inyong kaugalingon, ug dili lamang bahin sa bata. Palig-ona kanunay ang inyong relasyon aron epektibo ninyong masagubang ang mga hagit sa pagkaginikanan.PROBLEMA 3: Dili mo magkauyon sa pagmatuto sa bata.
Nakita sa usa ka magtiayon nga ang ilang kagikan maoy hinungdan sa ilang panaglalis. Nasinatian kini sa Haponesang inahan nga si Asami ug sa iyang banang si Katsuro. Si Asami miingon: “Gibati nako nga si Katsuro matinugoton ra kaayo sa among anak nga babaye, samtang siya mibati nga sobra ra pod ko kaestrikto sa among anak.” Sa unsang paagi kamo magkasinabot?
Yawi sa kalamposan: Pakigsulti sa imong kapikas, ug magtinabangay.
Ang maalamong hari nga si Solomon misulat: “Tungod sa pagkamapangahason ang usa magpahinabo lamang ug panagbugno, apan kadtong nagkonsultahanay adunay kaalam.” (Proverbio 13:10) Nahibalo ka ba kon unsay paagi sa imong kapikas sa pagmatutog mga anak? Kon ayha pa ninyo hisgoti ang mga isyu sa pagmatuto sa inyong anak kon mahimugso na kini, lagmit kamo magkabangi imbes masulbad ang problema.
Pananglitan, unsay inyong gikauyonan bahin sa mosunod nga mga pangutana: “Unsaon namo pagtudlo ang among anak bahin sa maayong batasan sa pagkaon ug pagkatulog? Kinahanglan ba namong kugoson kanunay ang bata kon kini mohilak sa gabii? Unsaon namo siya pag-anad sa paggamit sa kasilyas?” Dayag nga lahi ang inyong pamaagi kon itandi sa uban. Si Ethan, amahan sa duha ka bata, miingon: “Kinahanglan ninyong estoryahan kana aron magkauyon mo. Sa ingon, inyong maatiman ang panginahanglan sa inyong anak.”
SULAYI KINI: Palandonga kon giunsa ka pagmatuto sa imong mga ginikanan. Pilia kon unsa nga mga tinamdan ug taras ang gusto nimong sundogon o likayan sa pagmatuto nimo sa inyong anak. Hisgoti kini uban sa imong kapikas.
Ang Anak Puwedeng Makahatag ug Kaayohan sa Kaminyoon
Maingon nga ang usa ka paris sa bag-ong mananayaw magkinahanglag panahon ug pailob aron maeksperto, nagkinahanglan usab kamog panahon aron makapasibo sa inyong bag-ong papel ingong mga ginikanan. Apan sa kadugayan kamo makabatog pagsalig sa kaugalingon.
Ang pagmatutog anak usa gayod ka hagit sa bugkos sa inyong kaminyoon. Apan, kini usab mohatag kanimog kahigayonan aron maugmad ang dalayegong mga hiyas. Kon imong ipadapat ang maalamong tambag sa Bibliya, masinatian nimo ang sama sa nasinatian sa usa ka amahan nga ginganlag Kenneth. Siya miingon: “Ang pagmatutog mga anak nakahatag ug kaayohan kanako ug sa akong asawa. Karon, dili na kaayo mi maakohon, apan kami mas mahigugmaon ug masinabtanon.” Kini nga mga kausaban gikinahanglan gayod diha sa kaminyoon.
^ par. 3 Niini nga artikulo ang mga ngalan giilisan.
^ par. 11 Daghang inahan ang makasinatig depresyon sa pipila ka semana human manganak. Ang uban makasinati pa ganig mas grabeng sakit nga gitawag ug postpartum depression. Alang sa dugang kasayoran kon unsaon pag-ila ug pagsagubang niini, tan-awa ang mga artikulong “Nabuntog Nako ang Akong Pagpakigbisog sa ‘Postpartum Depression,’” sa Hulyo 22, 2002, nga gula sa Pagmata! ug “Pagsabot sa Postpartum Depression,” sa Hunyo 8, 2003 nga gula sa Pagmata! nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova. Kini nga mga artikulo mabasa usab sa Internet, sa www.pr418.com/ceb.
^ par. 19 Sumala sa usa ka reperensiya, ang Hebreohanong berbo nga “moipon” diha sa Genesis 2:24 mahimong magkahulogan nga ‘magmaunongon sa usa.’
PANGUTAN-A ANG IMONG KAUGALINGON . . .
-
Sa miaging semana, unsay akong gihimo aron ipakita sa akong kapikas nga gipabilhan ko ang iyang gihimo alang sa among pamilya?
-
Kanus-a ang kataposang higayon nga kinasingkasing kong nakig-estorya sa akong kapikas bahin sa among kaugalingon?