Makasalig Ka ba sa Imong Unang Impresyon?

SAMTANG nagrelaks diha sa iyang sala, usa ka doktor ang nagtan-aw ug talk show sa TV diin giinterbiyo ang usa ka ministro sa gobyerno sa Ireland. Human tutokig maayo ang nawong sa ministro, may namatikdan ang doktor nga daw timailhan sa tumor. Iyang gipasultihan ang ministro nga ipaeksamin dayon kana.

Napamatud-an nga husto ang iyang dayagnosis. Ang doktor duna nianang gitawag usahay ug clinical eye, sa ato pa, ang katakos sa paghimog hustong dayagnosis pinaagi sa pagtan-aw lang sa pasyente. Apan, ang pipila mibati nga duna silay “clinical eye” maylabot sa paghukom sa kinaiya, personalidad, ug pagkakasaligan sa mga tawo.

Latas sa kasiglohan, ang mga tigdukiduki naningkamot sa pag-ugmad ug siyentipikanhong paagi aron masayran ang kinaiya sa usa ka tawo base sa iyang panagway. Gitawag nila kanag physiognomy, nga gihubit sa Encyclopædia Britannica ingong “siyentipikanhon kono nga teoriya maylabot sa mga kinaiya nga gituohang mapadayag pinaagig panagway o porma sa lawas.” Sa ika-19ng siglo, ang mga siyentistang nagtuon bahin sa tawo, sama kang Francis Galton, nga ig-agaw ni Charles Darwin, ug ang mga tawong nagtuon bahin sa krimen ug sa mga kriminal, sama kang Cesare Lombroso sa Italy, nagduso ug susamang mga teoriya ug pamaagi nga kadaghanan niana nakalimtan na.

Bisan pa niana, daghan ang nagtuo nga posibleng makahimog kasaligang opinyon bahin sa usa ka indibiduwal pinaagi lang sa pagpaniid sa iyang panagway. Kasaligan ba ang maong mga opinyon?

Mga Opinyon Base sa Panagway

Ang usa ka komon nga pananglitan sa paghimog opinyon base sa unang impresyon makita diha sa basahong Unang Samuel sa Bibliya. Gisugo ni Jehova nga Diyos si propetang Samuel sa pagdihog sa usa ka anak ni Jese ingong umaabot nga hari sa Israel. Atong mabasa: “Nahitabo nga, sa paghiabot [sa mga anak ni Jese] ug nakita niya si Eliab, siya dihadiha miingon: ‘Tinong ang iyang dinihogan anaa na sa atubangan ni Jehova.’ Apan si Jehova miingon kang Samuel: ‘Ayaw pagtan-aw sa iyang panagway ug sa gitas-on sa iyang barog, kay gisalikway ko siya. Kay ang pagtan-aw sa tawo dili sama sa pagtan-aw sa Diyos, tungod kay ang tawo nagatan-aw sa makita sa iyang mga mata; apan alang kang Jehova, siya nagatan-aw sa kasingkasing.’” Ingon usab niana ang nahitabo sa unom pa ka anak ni Jese. Sa kataposan, sukwahi sa gihunahuna sa propeta ug ni Jese, gipili sa Diyos ingong umaabot nga hari ang ikawalong anak—si David— usa ka batan-on nga wala gani mahunahunai ni bisan kinsa nga ipaatubang kang Samuel.—1 Samuel 16:6-12.

Wala kanay kalainan karon. Pipila ka tuig kanhi, sa Germany, usa ka propesor sa criminology ang naghimog eksperimento nga naglangkit sa 500 ka estudyante sa abogasiya. Dihay 12 ka wala-hiilhing “bisita.” Naglakip kini sa hepe sa kapolisan ug sa piskal, sa tesorero sa unibersidad ug public relations officer, pipila ka abogado ug opisyales sa korte, ug tulo ka nakombiktong kriminal. Tinoon sa mga estudyante kon unsay propesyon sa matag bisita, ug kon kinsa ang kinahanglang prisohon ug tungod sa unsa nga krimen. Kining tanan ibase lang nila sa panagway ug sa mga hilig niini.

Unsay resulta? Mga 75 porsiyento sa mga estudyante ang nakatag-an sa 3 ka tinuod nga kriminal. Apan mga 60 porsiyento ang nagtuong malinapason sa balaod ang 9 ka bisita,  kinsa hinlog rekord. Usa sa 7 ka estudyante ang nagtuong potensiyal nga tigbaligyag droga ang piskal, ug 1 sa 3 kanila ang nagtuong kawatan ang hepe sa kapolisan! Posible gayong masayop ang opinyon base sa unang impresyon. Ngano man?

Ang Panagway Mahimong Malimbongon

Kon duna tay mailaila sa unang higayon, sagad mohimo tag opinyon sa usa ka tawo base sa atong kasinatian. Makiling ta sa paghimog opinyon pinasukad sa naandang panglantaw. Gawas pa sa panagway, mahimong hukman nato ang usa ka tawo base sa iyang nasyonalidad, tribo, pagkabutang, o relihiyon.

Kon husto ang atong opinyon sa usa ka tawo, mobilib ta sa atong kaugalingon, ug molig-on ang atong pagsalig sa atong unang impresyon. Apan, kon atong mahibaloan nga sayop diay ang atong panglantaw kaniya, unsay atong himoon? Kon matinud-anon ta, kalimtan nato ang atong unang impresyon ug ipunting ang atong pagtagad sa iyang tinuod nga pagkatawo. Kay kon dili, basin makapahinabo tag dakong kadaot o makasala pa gani, tungod lang kay gibati nato nga maayo gyod ang atong opinyon.

Ang paghimog opinyon base sa panagway mahimong makadaot dili lang sa hingtungdan kondili sa naghimo usab niini. Pananglitan, sa unang siglo, daghang Hudiyo ang wala modawat sa posibilidad nga si Jesus mao ang sinaad nga Mesiyas. Ngano? Kay nagbase sa ilang opinyon sa panggawas nga panagway, ang ila lamang nakita mao ang anak sa usa ka panday sa ilang baryo. Bisag nakadayeg sila sa maalamong mga pulong ug gamhanang mga buhat ni Jesus, wala sila motuong siya makahimog labaw pa kay sa ilang gituohan bahin niya. Tungod niana, didto na lang si Jesus misangyaw sa uban. Siya miingon: “Ang usa ka manalagna maoy pinasidunggan gawas lamang diha sa iyang kaugalingong dapit ug sa iyang kaugalingong panimalay.”—Mateo 13:54-58.

Ang maong mga Hudiyo maoy sakop sa usa ka nasod nga nagpaabot sa Mesiyas sulod na sa daghang siglo. Kay ilang gitugotan nga ang ilang unang impresyon makababag nila sa pag-ila sa Mesiyas sa dihang kini miabot, sila nawad-an sa pabor sa Diyos. (Mateo 23:37-39) Ang mga sumusunod ni Jesus nakasinati usab ug susamang pagpihig. Daghan ang dili gayod makatuo nga may hinungdanong ikasulti ang usa ka gamayng grupo sa kabos nga mga mangingisda, nga gitamay sa mga edukado ug sa mga lider sa dagkong relihiyon. Kadtong nagpadayon sa pagsalig sa ilang unang impresyon nawad-an sa maanindot nga kahigayonan nga  mahimong mga sumusunod sa Anak sa Diyos.—Juan 1:10-12.

Gibag-o sa Uban ang Ilang Hunahuna

Dihay pipila sa panahon ni Jesus nga mapainubsanong nagbag-o sa ilang hunahuna sa dihang nakita nila ang ebidensiya. (Juan 7:45-52) Lakip kanila ang mga igsoon ni Jesus nga sa sinugdan wala magtuo nga usa sa ilang kabanay ang Mesiyas. (Juan 7:5) Maayo kay paglabay sa panahon nabag-o ang ilang hunahuna ug sila mituo kaniya. (Buhat 1:14; 1 Corinto 9:5; Galacia 1:19) Sa susama, katuigan sa ulahi didto sa Roma, ang pipila sa Hudiyohanong komunidad andam mamati kang apostol Pablo mismo kay sa motuo sa mga hulungihong nga gipakaylap sa mga kaaway sa Kristiyanidad. Human makapamati, ang pipila kanila nahimong magtutuo.—Buhat 28:22-24.

Karong adlawa, daghan ang negatibog opinyon bahin sa mga Saksi ni Jehova. Ngano? Kasagaran, dili kini kay ila nang nasusi ang tinuod o napamatud-ang dili Kasulatanhon ang pagtulon-an ug panggawi sa mga Saksi. Hinunoa, dili lang gyod sila makatuo nga anaa sa mga Saksi ni Jehova ang kamatuoran. Dili ba mao gayod kana ang panglantaw sa kadaghanan sa unang siglo bahin sa mga Kristohanon?

Dili ikatingalang biaybiayon kadtong naningkamot sa pagsunod sa ehemplo ni Jesus. Ngano? Kay gipasidan-an ni Jesus ang iyang tinuod nga mga sumusunod: “Kamo pagadumtan sa tanang katawhan tungod sa akong ngalan.” Apan gidasig niya sila: “Siya nga nakalahutay hangtod sa kataposan mao ang maluwas.”—Mateo 10:22.

Ingong pagsunod sa sugo ni Jesus, ang mga Saksi ni Jehova karon naningkamot sa pagpaambit sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos sa mga tawo sa tibuok kalibotan. (Mateo 28:19, 20) Kadtong dili maminaw posibleng mawad-ag kahigayonan sa pagsubay sa dalan padulong sa kinabuhing dayon. (Juan 17:3) Komosta sa imong bahin? Magpagiya ka lang ba sa unang impresyon ug naandang mga panglantaw, o andam kang mosusi sa tinuod uban ang bukas nga hunahuna? Hinumdomi: Ang panagway mahimong malimbongon, ug ang unang impresyon mahimong masayop; apan ang dili-mapihigong pagsusi makapatunghag maayong resulta.—Buhat 17:10-12.

[Hulagway sa panid 11]

Tungod sa ilang unang impresyon, daghan sa mga Hudiyo ang nagsalikway kang Jesus ingong Mesiyas

[Hulagway sa panid 12]

Ang imo bang opinyon sa mga Saksi ni Jehova gibase sa unang impresyon o sa tinuod nga ebidensiya?