Kinabuhi sa Kapanahonan sa Bibliya—Ang Mangingisda

“Sa naglakaw ubay sa dagat sa Galilea nakita niya [si Jesus] ang duha ka magsoong lalaki, si Simon nga ginganlag Pedro ug si Andres nga iyang igsoon, nga nagtaktak ug pukot sa dagat, kay sila mga mangingisda man. Ug siya miingon kanila: ‘Sunod kamo kanako, ug himoon ko kamong mga mangingisda ug mga tawo.’”—MATEO 4:18, 19.

ANG isda, pagpangisda, ug mga mangingisda sagad hisgotan sa mga asoy sa Ebanghelyo. Gani, si Jesus migamit ug mga ilustrasyon bahin sa pagpangisda. Ug dili kana ikatingala kay migugol siyag dakong panahon sa pagpanudlo duol o diha sa kabaybayonan sa Dagat sa Galilea. (Mateo 4:13; 13:1, 2; Marcos 3:7, 8) Kining nindot nga lanaw may gitas-ong 20.92 kilometros ug gilapdong 11.27 kilometros. Tingali pito sa mga apostoles ni Jesus—si Pedro, Andres, Santiago, Juan, Felipe, Tomas, ug Natanael—maoy mga mangingisda.—Juan 21:2, 3.

Unsay kinabuhi sa usa ka mangingisda sa panahon ni Jesus? Nganong dili nimo susihon ang pipila ka butang bahin kanila ug sa ilang trabaho? Mas mapabilhan nimo ang mga apostoles ug mas masabtan nimo ang gipangbuhat ni Jesus ug ang iyang mga ilustrasyon. Una, tagda kon unsay kahimtang sa pagpangisda didto sa Dagat sa Galilea.

“Nahitabo ang Usa ka Dakong Unos sa Dagat”

Ang Dagat sa Galilea nahimutang sa walog, ug kini 210 metros nga ubos sa lebel sa dagat. Ang mga baybayon niini gilibotag batoong  mga hanayhay, ug sa amihanan nagbuntaog ang Bukid sa Hermon. Sa tingtugnaw mahimong baloron ang dagat tungod sa bugnaw kaayong hangin. Sa ting-init, ang katubigan maliminan sa init nga hangin. Usahay, ang kusog nga mga unos gikan sa naglibot nga kabukiran kalit lang mohuros nga makapalisod sa paglawig sa mga mananagat. Si Jesus ug ang iyang mga tinun-an nakasinati nianang matanga sa unos.—Mateo 8:23-27.

Ang mga mangingisda naggamit ug mga sakayan nga mga 8.27 metros ang gitas-on ug 2.3 metros ang gilapdon. Daghan sa ilang sakayan ang may palo ug may katulganan ubos sa ulin. (Marcos 4:35-41) Ang layag ug palo niining hinay apan lig-ong sakayan itulod sa hangin sa usa ka direksiyon samtang ang kabug-at sa pukot magbutad niini sa laing direksiyon.

Maniobrahon sa mga tripulante ang sakayan pinaagig mga bugsay sa masigkakilid. Ang mga tripulante mahimong moabot ug unom o kapin pa ka mangingisda. (Marcos 1:20) Dugang pa, ang mga sakayan lagmit kargahag mga gamit ug suplay, sama sa lino nga layag (1), pisi (2), bugsay (3), batong angkla (4), uga nga mga besti (5), pagkaon (Marcos 8:14) (6), mga basket (7), unlan (Marcos 4:38) (8), ug pukot (9). Tingali magdala usab silag ekstrang mga boya (10), batobato (11), hiramenta (12), ug mga sulo (13).

“Nasikop Nila ang Dakong Duot sa Isda”

Sama sa unang siglo, ang kinamaayohang dapit nga mangisda karon diha sa Dagat sa Galilea maoy sa duol sa bokana sa daghang tubod ug suba nga moagos sa dagat. Niining mga dapita, ang mga tanomtanom maanod sa dagat ug makapadugok sa mga isda. Aron makakuhag isda, ang mga mangingisda sa panahon ni Jesus sagad mangisda sa gabii, nga magdalag mga sulo. Sa usa ka higayon, ang pipila ka tinun-an ni Jesus tibuok gabiing nangisda apan walay kuha. Apan pagkaugma, sa sugo ni Jesus, ilang gitaktak pag-usab ang ilang pukot ug nakakuha silag daghan kaayong isda nga hapit maunlod ang ilang mga sakayan.—Lucas 5:6, 7.

Usahay ang mga mangingisda magpalawod. Didto, duha ka sakayan ang magtinabangay. Ang pukot hawiran sa mga mangingisda nga anaa sa duha ka sakayan; dayon liyokan nila ang mga isda diin ang usa ka sakayan mopaingon sa tuo ug ang usa sa wala hangtod mag-abot sila. Niining paagiha ang mga isda masikop. Dayon birahon sa mga mangingisda ang pisi sa mga kanto sa pukot, ug habwaon ang mga isda diha sa sakayan. Ang pukot lagmit mga 30 metros ang gitas-on ug 2.44 metros ang giladmon, busa igo kining makasikop ug duot sa mga isda. Ang ibabaw nga bahin butangag mga boya aron  molutaw, ug ang ubos taorag mga batobato. Halos kada oras ilagak sa mga mangingisda ang ilang pukot.

Sa kamabwan, lahi ang paagi sa mga mangingisda. Ang usa ka tumoy sa baling guyoron sa sakayan gikan sa baybayon paingon sa dagat ug molibot balik sa baybayon, nga magsikop sa mga isda. Dayon bitaron sa mga lalaki ang baling ngadto sa baybayon, ug lainlainon ang mga isda. Ang maayong isda ibutang sa sudlanan. Ang uban ibaligya nga lab-as diha sa ilang lugar. Ang kadaghanan ilang ibulad ug asinan o gamson, ipondo sa kulonong mga tibod, ug itumod sa Jerusalem o sa langyawng mga dapit. Ang tanang way kapay o himbis, sama sa kasili, giisip nga hugaw ug isalibay. (Levitico 11:9-12) Gihisgotan ni Jesus kini nga paagi sa pagpangisda sa dihang iyang gipakasama “ang gingharian sa mga langit” ngadto sa baling ug ang lainlaing matang sa isda ngadto sa maayo ug daotang tawo.—Mateo 13:47-50.

Kon mag-inusara ang mangingisda, mahimo siyang mogamit ug bronseng taga nga may paon. O puwede siyang mogamit ug gamayng pukot. Aron malagak ang pukot, moubog siya sa tubig, iposisyon kini, ug dayon iitsa kini sa tubig. Ang linginong pukot mabukhad sa tubig ug motugdang. Kon makatayming ang mangingisda, ang pukot makasikop ug pipila ka isda sa dihang iyang birahon ang pisi sa tunga niini.

Mahal ang mga pukot ug hago ang pagmentinar niini, busa mag-amping sila sa paggamit niini. Dakong panahon sa mangingisda ang gigamit sa pagpuna, pagwaswas, ug pagpauga sa mga pukot, nga maoy kanunay nilang buhaton kada humag pangisda. (Lucas 5:2) Ang mga apostoles nga si Santiago ug ang iyang igsoong si Juan naglingkod sa ilang sakayan nga nagpuna sa ilang mga pukot sa dihang gidapit sila ni Jesus sa pagsunod kaniya.—Marcos 1:19.

Lakip sa klase sa isda nga pinangita sa unang-siglong mga mangingisda mao ang tilapia nga abunda didto. Kini ang sagad kaonon sa kadaghanan didto sa Galilea, ug lagmit mikaon si Jesus niining lamiang isda. Posibleng bulad nga tilapia ang duha ka isda nga gigamit ni Jesus sa milagroso niyang pagpakaon sa linibo. (Mateo 14:16, 17; Lucas 24:41-43) Kining isdaa sagad maglangoy nga ang mga anak anaa sa baba niini. Apan, kon dili mga anak ang anaa niini, mahimong makita sa iyang baba ang usa ka gamayng bato, o sinaw nga sensilyo nga nakuha niini sa ilalom sa dagat.—Mateo 17:27.

Sa unang siglo, ang malamposong mga mangingisda mapailobon, kugihan, ug andam molahutay sa kalisdanan aron makab-ot ang bililhong ganti. Kadtong midawat sa pagdapit ni Jesus nga moduyog niya sa paghimog mga tinun-an nagkinahanglan usab sa maong mga hiyas aron mahimong epektibong “mangingisda ug mga tawo.”—Mateo 28:19, 20.

[Hulagway sa panid 19]

(Tan-awa ang publikasyon)