Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Nahibalo Ka Ba?

Nahibalo Ka Ba?

Sa unsang paagi giandam sa unang-siglong mga Hudiyo ang patay alang sa paglubong?

Ang mga Hudiyo maglubong dayon sa ilang patay, sagad sa adlaw nga kini namatay. May duha ka rason niana. Una, ang patayng lawas daling madugta sa init nga klima sa Middle East. Ikaduha, sumala sa ilang pagtuo kaniadto, ang dugayng paglubong nagpakitag kawalay-pagtahod sa patay ug sa iyang pamilya.

Ang mga Ebanghelyo ug ang basahon sa Buhat naghisgot ug labing menos upat ka paglubong nga gihimo sa adlaw sa pagkamatay. (Mateo 27:57-60; Buhat 5:5-10; 7:60–8:2) Kasiglohan una pa niana, ang minahal nga asawa ni Jacob nga si Raquel namatay samtang si Jacob ug ang iyang pamilya nagpanaw. Inay dad-on ang iyang lawas sa lubnganan sa ilang pamilya, si Jacob naglubong kaniya sa usa ka lubnganan “samtang nagpaingon sa . . . Betlehem.”​—Genesis 35:19, 20, 27-29.

Ang mga asoy sa Bibliya bahin sa mga kahikayan sa paglubong nagpakita nga giandam pag-ayo sa mga Hudiyo ang ilang patay alang sa paglubong. Ligoon sa pamilya ug mga higala ang lawas sa namatay, pahiran kinig yerbang-paalimyon ug maayong klase nga lana, ug bugkosag bendahe. (Juan 19:39, 40; Buhat 9:36-41) Ang mga silingan ug ang uban pa makaduaw aron sa pagpakita sa ilang kasubo ug sa paghupay sa pamilya.​—Marcos 5:38, 39.

Ang paglubong ba kang Jesus susama nianang naandan sa mga Hudiyo?

Daghang Hudiyong pamilya ang naglubong sa ilang patay diha sa mga langob ug sa mga lubnganang gisilsil sa anapog, nga komon sa daghang lugar sa Israel. Sa pagbuhat niana, ilang gisundog ang mga patriarka. Si Abraham, Sara, Isaac, Jacob, ug ang uban pa gilubong sa langob sa Makpela duol sa Hebron.​—Genesis 23:19; 25:8, 9; 49:29-31; 50:13.

Si Jesus gilubong sa lubnganang gibangag diha sa dakong-bato. (Marcos 15:46) Kasagaran ang maong lubnganan sigpit ug entrada. Sa sulod dunay daghang nitso, o patonganan, nga gisilsil diha sa bato. Dinhi ibutang ang namatayng membro sa pamilya. Dihang madugta na ang patay, ang mga bukog kuhaon ug ibutang sa usa ka kahon nga bato nga gitawag ug ossuary, nga maoy kostumbre sa panahon ni Jesus. Niining paagiha, magamit pa sa pamilya ang maong luna alang sa umaabot nga lubong.

Ang Igpapahulay nga gilatid diha sa Balaod ni Moises nagpugong sa mga Hudiyo sa paghimog kahikayan sa paglubong nianang adlawa. Sanglit si Jesus namatay mga tulo ka oras una mosugod ang Igpapahulay, si Jose sa Arimatea ug ang uban naglubong kaniya bisag wala makompleto ang pag-andam sa iyang lawas alang sa paglubong. (Lucas 23:50-56) Tungod niana, ang pipila sa mga higala ni Jesus miadto sa iyang lubnganan human sa Igpapahulay, aron unta kompletohon ang proseso sa pag-andam.​—Marcos 16:1; Lucas 24:1.