Pagsagubang sa mga Hagit Human sa Diborsiyo
“Mora kog gidat-ogan sa kalibotan. Maayo kaayo ang dagan sa imong kinabuhi, apan sa kalit lang, nahanaw ang tanan.”—MARK, * usa ka tuig nang diborsiyado.
“Ang akong bana nakigrelasyon sa usa ka babaye nga parehag edad sa among anak. Dihang nagdiborsiyo mi, nakalingkawas na unta ko sa iyang pagkamasuk-anon, apan mibati kog kaulaw ug kawalay-pulos.”—EMMELINE, 17 ka tuig nang diborsiyada.
Ang pipila nagdiborsiyo kay naglaom nga moarang-arang ang ilang kinabuhi, samtang ang uban dili gustong makigdiborsiyo pero dili nila mapugngan ang ilang kapikas sa pagbiya. Apan, halos tanang nagdiborsiyo nakaamgo nga mas lisod diay ang kinabuhi kay sa ilang gidahom. Sa pagkatinuod, kon bag-o pa mong nagdiborsiyo, tingali mobati ka nga mao nay usa sa kinalisdang panghitabo nga imong atubangon. Busa, mapuslanon ang pagkonsiderar sa pipila ka praktikal nga tambag sa Bibliya nga makatabang nimo sa pagsagubang sa mga hagit sa pagdiborsiyo.
HAGIT 1: NEGATIBONG MGA PAGBATI.
Makapaguol kaayo ang problema maylabot sa kuwarta, pagmatutog anak, ug ang kamingaw, ug ang maong pagbati dili daling mawala. Nadiskobrehan sa namatay nang sikologo nga si Judith Wallerstein nga bisag katuigan na ang milabay human sa pagdiborsiyo, ang uban mibati gihapong giluiban ug sinalikway, nga nagtuong “ang kinabuhi dili-makiangayon, makapahigawad, ug makapaguol.”
KON UNSAY IMONG MAHIMO
Ayawg iluom ang imong kaguol. Tingali mingawon ka sa imong kanhing kapikas nga imo gihapong gimahal. Bisag miserable ang inyong relasyon, mahimong maguol ka kay wala nimo mabatoni ang kalipay nga imong gilaoman sa kaminyoon. (Proverbio 5:18) Ayawg kaulaw sa paggahig “panahon sa paghilak.”—Ecclesiastes 3:1, 4.
Ayawg ipalain ang imong kaugalingon. Bisan tuod kinahanglan kang mag-inusara aron magbangotan, dili maalamong ipalain ang imong kaugalingon sa dugayng panahon. (Proverbio 18:1) Himoang makapalig-on ang pagpakig-estorya sa imong mga higala, kay kon magsige kag reklamo bahin sa imong kanhing kapikas, bisan pag tinuod, basig likayan na hinuon ka nila. Kon human sa inyong pagdiborsiyo kinahanglan kang mohimog importanteng mga desisyon, pangayog maalamong tambag gikan sa usa nga imong kasaligan.
Atimana ang imong panglawas. Ang kaguol tungod sa diborsiyo sagad moresultag mga problema sa lawas, sama sa taas nga presyon sa dugo o grabeng labad sa ulo. Kaon ug maayo, pag-ehersisyo, ug pagbatog saktong pahulay.—Efeso 5:29.
Idespatsar ang mga butang nga makapukaw sa imong kasuko sa imong kanhing kapikas o mga butang nga wala nimo kinahanglana, apan tipigi ang mga papeles. Kon masakitan kang magtan-aw sa mga butang nga sama sa letrato sa kasal, hiposa kana ug tipigi alang sa imong mga anak.
Sukli ang negatibong hunahuna. Si Olga, kinsa nakigdiborsiyo sa iyang bana human kini makapanapaw, miingon: “Pirme kong mangutana sa akong kaugalingon, ‘Unsa may naa niya nga wala nako?’” Apan, ingon sa naamgohan ni Olga sa ulahi, ang pagbalikbalik sa negatibong mga hunahuna magpahinabog “masulub-on nga espiritu.”—Proverbio 18:14.
Nakita sa daghan nga ang pagsulat sa ilang pagbati nakatabang sa pagtul-id ug pagkontrolar sa ilang hunahuna. Kon imo ning himoon, paghunahunag bag-o, positibong hunahuna aron ipuli sa negatibong hunahuna nga imong gipakigbisogan. (Efeso 4:23) Tagda kining duha ka pananglitan:
Daan: Sala nako kon nganong nagluib ang akong kapikas.
Bag-o: Ang akong mga apan dili rason nga luiban ko sa akong kapikas.
Daan: Giusikan nako ang akong kinabuhi sa sayop nga tawo.
Bag-o: Mas magmalipayon ko kon molantaw ko sa unahan, dili sa nangagi.
Palabya lang ang masakit nga mga komento. Ang maayog-tuyo nga mga higala ug paryente mosulti tingalig mga butang nga makapasakit o dili haom sa imong kahimtang: ‘Dili siya takos nimo’ o ‘Gidumtan sa Diyos ang diborsiyo.’ * Busa makataronganon ang tambag sa Bibliya: “Ayaw ipatagad sa imong kasingkasing ang tanang pulong nga isulti sa mga tawo.” (Ecclesiastes 7:21) Si Martina, nga duha ka tuig nang diborsiyada, miingon: “Imbes maghunahuna sa sakit nga mga pulong, maningkamot kong lantawon ang mga butang sumala sa panglantaw sa Diyos. Ang iyang mga hunahuna mas taas kay sa atoa.”—Isaias 55:8, 9.
Pag-ampo sa Diyos. Gidasig niya ang iyang mga magsisimba nga ‘itugyan kaniya ang tanan nilang mga kabalaka,’ ilabina dihang anaa sila sa hilabihang kasakit.—1 Pedro 5:7.
SULAYI KINI: Isulat ang mga teksto sa Bibliya nga gibati nimong makatabang, ug ipaskin kini sa dapit diin pirme nimo kining makita. Gawas sa mga teksto nga gihisgotan na, daghang nagdiborsiyo ang nakabenepisyo gikan niining mga tekstoha: Salmo 27:10; 34:18; Isaias 41:10; ug Roma 8:38, 39.
HAGIT 2: IMONG RELASYON SA IMONG KANHING KAPIKAS.
Si Juliana, nga minyo sulod sa 11 ka tuig, miingon: “Nagpakiluoy ko sa akong bana nga dili ko niya biyaan. Apan, dihang mibiya gyod siya, naglagot ko niya ug sa babayeng iyang gikaipon.” Daghang nagdiborsiyo ang naglagot gihapon sa ilang kanhing kapikas bisan daghan nang katuigan ang milabay. Apan, sila napugos sa pagpakigkomunikar kanunay, ilabina kon duna silay mga anak.
KON UNSAY IMONG MAHIMO
Ipakita gihapon ang pagtahod ngadto sa imong kanhing kapikas. Hisgoti lang ang hinungdanong mga butang, ug himoa kining mubo ug direkta sa punto. Nakita sa daghan nga kini nakaamot sa kalinaw.—Roma 12:18.
Likayi ang makapasakit nga mga pulong. Kon sultihan kag sakit nga mga pulong, mapadapat kining maalamong tambag sa Bibliya: “Si bisan kinsa nga nagapugong sa iyang mga pulong may kahibalo.” (Proverbio 17:27) Kon daw walay maayong sangpotan ang inyong pag-estoryahay, mahimo kang moingon: “Hunahunaon una nako ang imong giingon ug unya na lang ta mag-estorya.”
Kutob sa mahimo, bulaga ang inyong mga rekord lakip na ang legal, pinansiyal, ug medikal nga mga rekord.
SULAYI KINI: Sa sunod higayon nga mag-estorya mo sa imong kanhing kapikas, bantayi ang mga timailhan nga ang bisag kinsa ninyo nagsige na lag depensa sa kaugalingon o nagmagahi. Kon gikinahanglan, undanga una ang inyong panag-estoryahay o pakigsabot nga sa e-mail na lang ninyo kana hisgotan.—Proverbio 17:14.
HAGIT 3: PAGTABANG SA IMONG MGA ANAK NGA MAKADAWAT SA KAHIMTANG.
Si Maria nahinumdom sa kahimtang human sa iyang diborsiyo: “Ang akong anak nga babaye nagsigeg hilak ug mibalik pagpangihi sa banig. Ug bisag giluom sa akong mas magulang nga anak nga babaye ang iyang gibati, namatikdan nako nga may nausab pod kaniya.” Makapasubo, mahimong bation nimo nga kulang ka nag panahon o emosyonal nga kusog sa pagtabang sa imong mga anak dihang mas gikinahanglan ka nila.
KON UNSAY IMONG MAHIMO
Dasiga ang imong mga anak sa pagsulti kanimo sa ilang gibati, bisan pag magpataka na lang silag sulti.—Job 6:2, 3.
Hupti ang imong papel ingong ginikanan. Bisan tingalig nagkinahanglan kag emosyonal nga tabang ug daw andam motagana niana ang imong anak, dili makataronganon ni makaayo sa imong anak nga patabangon siya sa problema sa mga hamtong. (1 Corinto 13:11) Likayi nga himoon nimong sumbonganan ang imong anak o himoon siyang tigpataliwala nimo ug sa imong kanhing kapikas.
Padayon sa pag-atiman sa imong anak. Makaayo kon dili mo mobalhig pinuy-anan ug dili ninyo usbon ang inyong mga eskedyul, apan ang labing hinungdanon mao ang paghupot ug maayong espirituwal nga rutina, nga naglakip sa pagbasa sa Bibliya ug pamilyahanong pagsimba.—Deuteronomio 6:6-9.
SULAYI KINI: Karong semanaha, pasaligi ang imong mga anak nga gimahal nimo sila ug nga dili sila maoy hinungdan sa inyong pagdiborsiyo. Tubaga ang ilang mga pangutana nga dili basolon ang imong kanhing kapikas.
Makahimo ka sa pagsagubang sa mga hagit human sa diborsiyo. Si Melissa, nga minyo sulod sa 16 ka tuig, miingon: “Human sa among diborsiyo, naghunahuna ko, ‘Dili ni mao ang kinabuhi nga akong gipangandoy.’” Apan karon, malipayon na siya bisan sa iyang kahimtang. Siya miingon: “Dihang nadawat na nako ang akong kahimtang, migaan ang akong gibati.”
^ par. 2 Ang ubang ngalan niining artikuloha giusab.
^ par. 18 Gidumtan sa Diyos ang malimbongong pagdiborsiyo. Apan kon ang kapikas sa usa nakapanapaw, ang Diyos naghatag ug katungod sa inosenteng kapikas sa pagdesisyon kon siya ba makigdiborsiyo. (Malaquias 2:16; Mateo 19:9) Tan-awa ang artikulong “Ang Hunahuna sa Bibliya—Unsang Matanga sa Pagdiborsiyo ang Gidumtan sa Diyos?” sa Pebrero 8, 1994, nga gula sa Pagmata! nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova.
PANGUTAN-A ANG IMONG KAUGALINGON . . .
Naggahin ba kog panahon sa pagbangotan tungod sa diborsiyo?
Sa unsang paagi nako wad-on ang bisan unsang kayugot nga akong gihambin batok sa akong kanhing kapikas?