SI Maria nakaluhod sa hilabihang kasakit. Morag madungog gihapon niya ang kataposang pagtiyabaw sa iyang anak una kini mamatay human sa pipila ka oras nga pag-antos. Mingitngit ang langit bisag udtong tutok. Unya milinog ug kusog. (Mateo 27:45, 51) Para tingali kang Maria, gipakita ni Jehova nga labaw Siyang nasakitan kay ni bisan kinsa sa pagkamatay ni Jesu-Kristo.

Pagkahapon, anam-anam nga mihayag ang Golgotha, o Dapit sa Kalabera. Didto si Maria nagbangotan sa iyang anak. (Juan 19:17, 25) Lagmit daghan siyag nahinumdoman sa iyang anak. Usa niana ang nahitabo mga 33 ka tuig na ang milabay. Dihang gidala nila ni Jose ang masuso nga si Jesus sa templo sa Jerusalem, ang tigulang nga si Simeon mitagna ug dagkong butang bahin kang Jesus. Apan miingon sab siya nga moabot ang adlaw nga si Maria samag lapsan, o duslakon, ug taas nga espada. (Lucas 2:25-35) Karon lang bug-os nasabtan ni Maria ang kahulogan sa maong mga pulong.

Gikaingon nga ang kamatayon sa anak mao ang kinasakitan sa tanan. Ang kamatayon mabangis nga kaaway, ug kini nakahatag ug tumang kaguol kanatong tanan. (Roma 5:12; 1 Corinto 15:26) Posible bang masagubang kining matanga sa kasakit? Atong tagdon ang kinabuhi ni Maria, sugod sa ministeryo hangtod sa kamatayon ni Jesus ug human niana. Daghan kitag makat-onan sa pagtuo ni Maria nga nakatabang niyang masagubang ang hilabihang kaguol.

Mobalik tag tulo ka tuig ug tunga: Nabatyagan ni Maria nga dunay mahitabong kausaban. Bisan sa gamayng lungsod sa Nasaret, ang mga tawo naghisgot kang Juan Bawtista ug sa iyang mensahe sa paghinulsol. Nakita ni Maria nga giisip sa iyang panganayng anak ang maong balita ingong ilhanan nga sugdan na niini ang iyang ministeryo. (Mateo 3:1, 13) Para kang Maria ug sa iyang pamilya, ang pagbiya ni Jesus nagkahulogan ug dakong kausaban. Ngano?

Lagmit nianang tungora patay na ang bana ni Maria nga si Jose. Busa, nakasinati na si Maria nga mawad-ag minahal. * Si Jesus gitawag na karon dili lang ingong “anak sa panday” kondili “ang panday.” Dayag nga si Jesus ang mipuli sa trabaho sa iyang amahan ug sa pagtagana sa panginahanglan sa pamilya, nga naglakip sa labing menos unom niya ka manghod. (Mateo 13:55, 56; Marcos 6:3) Bisag gibansay ni Jesus si Santiago—ang ikaduhang anak—nga maoy mopuli niya sa trabaho, lisod gihapon para sa iyang pamilya ang iyang pagbiya. Si Maria bug-at nag palas-anon; nabalaka kaha siya niini nga kausaban? Wala ta mahibalo. Apan ania pay mas importanteng pangutana: Unsa kahay iyang reaksiyon kon si Jesus nga Nasaretnon mahimo nang Jesu-Kristo, ang dugay nang gipaabot nga Mesiyas? Ang laing asoy sa Bibliya nagbutyag bahin niana.—Juan 2:1-12.

 Si Jesus miadto kang Juan aron magpabawtismo, ug nahimong ang Dinihogan sa Diyos, o Mesiyas. (Lucas 3:21, 22) Unya mipili siyag mga tinun-an. Bisag dinalian ang iyang buluhaton, may panahon gihapon siyang maglipaylipay uban sa iyang pamilya ug mga higala. Mitambong siyag kasal sa Cana, lagmit usa ka lungsod ibabaw sa bungtod, mga 13 kilometros gikan sa Nasaret. Kauban niya ang iyang inahan, mga tinun-an, ug mga igsoong lalaki. Sa maong kombira, nakamatikod si Maria nga may problema. Tingali nakita niya ang pamilya sa kinasal nga nabalaka ug naghinunghongay. Nahutdan silag bino! Sa ilang kultura, makapaulaw kana sa pamilya ug makadaot sa okasyon. Naluoy si Maria kanila maong miduol siya kang Jesus.

“Wala na silay bino,” miingon siya sa iyang anak. Unsay gidahom niya nga buhaton ni Jesus? Dili ta segurado. Bisag wala pa sukad makahimog milagro ang iyang anak, nahibalo si Maria nga makahimo si Jesus niana. Tingali naglaom siya nga sugdan na kana ni Jesus karon. Sama rag miingon si Maria kaniya, “Nak, palihog pangitai nig paagi!” Lagmit nakurat siya sa tubag ni Jesus: “Babaye, unsa may labot nato niana?” * Ang mga pulong ni Jesus wala magpasabot nga wala siyay tahod, bisag mao nay pagsabot sa uban. Pero ang iyang gisulti may gamayng pagbadlong. Gipahinumdoman ni Jesus ang iyang inahan nga dili siya diktahan sa iyang ministeryo; ang may katungod lang niana mao ang iyang Amahan, si Jehova.

Gidawat ni Maria ang pagtul-id sa iyang anak kay siya masinabtanon ug mapainubsanong babaye. Busa siya miingon sa mga nagsilbi sa kombira: “Bisag unsay isulti niya kaninyo, buhata ninyo.” Nakita ni Maria nga dili na niya angayng diktahan ang iyang anak; siya ug ang uban ang angayng mamati kang Jesus. Sama sa iyang inahan, si Jesus naluoy sa bag-ong kinasal. Gihimo niya ang iyang unang milagro, ang tubig gihimong bino. Ang resulta? “Ang iyang mga tinun-an nagbutang sa ilang pagtuo diha kaniya.” Mao man sab si Maria. Gilantaw niya si Jesus dili lang ingong anak kondili ingong iyang Ginoo ug Manluluwas.

Ang mga ginikanan karon daghag makat-onan sa pagtuo ni Maria. Tinuod, walay si bisan kinsa nga nakamatutog anak nga sama kang Jesus. Hingpit man o dili ang anak, dili sayon para sa mga ginikanan dihang mahimo na kining adulto. Ang ginikanan may tendensiya nga tratahon gihapon ang iyang anak nga samag bata, bisag dili na angay. (1 Corinto 13:11) Unsay ikatabang sa ginikanan sa iyang dagko nang mga anak? Usa niana ang pagpakitag dakong pagsalig nga ang iyang matinumanong anak padayong magpadapat sa gitudlo sa Bibliya ug panalanginan ni Jehova. Kon ipakita sa ginikanan ang maong pagsalig, dako kinig ikatabang sa iyang anak. Seguradong gipabilhan ni Jesus ang pagpaluyo ni Maria sa misunod nga hinungdanong mga tuig.

Ang mga Ebanghelyo gamay rag giingon bahin kang Maria sulod sa tulo ka tuig ug tunga nga ministeryo ni Jesus. Pero hinumdomi nga siya lagmit balo na—nag-inusarang inahan nga tingali may batan-on pang mga anak. Maong masabtan ra kon dili siya makauban kang Jesus sa pagsangyaw sa ilang lugar. (1 Timoteo 5:8) Bisan pa niana, siya padayong namalandong sa espirituwal nga mga butang nga iyang nakat-onan bahin sa Mesiyas ug mitambong sa mga tigom sa sinagoga nga maoy naandan sa pamilya.—Lucas 2:19, 51; 4:16.

 Posible kaha nga dihang si Jesus nagsulti sa sinagoga sa Nasaret, si Maria usa sa mga mamiminaw? Seguradong nalipay siya dihang gipahibalo sa iyang anak nga ang dugay nang tagna bahin sa Mesiyas natuman Kaniya! Apan makapaguol sab kaniya nga ang iyang isigka-Nasaretnon wala modawat kang Jesus. Gusto pa gani nilang patyon ang iyang anak!—Lucas 4:17-30.

Makapaguol sab kaniya ang sanong sa iyang ubang anak nga lalaki. Atong nahibaloan sa Juan 7:5 nga ang upat ka igsoong lalaki ni Jesus wala motuo niya. Atong mabasa: “Ang iyang mga igsoon wala magpasundayag ug pagtuo kaniya.” Bahin sa mga igsoong babaye ni Jesus—nga labing menos duha—walay giingon ang Bibliya. * Busa, nahibalo siya kon unsa ka lisod nga magpuyo sa panimalay nga magkalahig tinuohan. Kinahanglan siyang magmaunongon sa kamatuoran samtang naningkamot nga makabig ang iyang pamilya nga dili mamugos o makiglalis.

Dihay higayon nga giadto si Jesus sa iyang mga paryente—apil tingali ang iyang mga igsoon—aron pugngan siya. Sila miingon: “Nalisoan siya sa iyang pangisip.” (Marcos 3:21, 31) Siyempre nahibalo si Maria nga dili kadto tinuod, pero miuban siya sa iyang mga anak kay naglaom nga basin duna silay makat-onan nga makatabang nila nga motuo kang Jesus. Mituo ba sila? Bisan pag si Jesus padayong naghimog mga milagro ug nagtudlog bililhong mga kamatuoran, wala gihapon motuo ang ubang anak ni Maria. Nawad-an ba siyag paglaom nga maabot ang ilang kasingkasing?

Nagpuyo ka ba sa panimalay nga magkalahig relihiyon? Duna kay makat-onan sa pagtuo ni Maria. Wala siya mawad-ig paglaom. Hinuon, gipakita niya kanila nga ang iyang pagtuo nakahatag niyag kalipay ug kalinaw sa hunahuna. Sa laing bahin, siya padayong nagpaluyo sa iyang matinumanong anak. Gimingaw ba siya kang Jesus? Nangandoy ba siya usahay nga unta naa ra si Jesus sa balay kauban nila? Kon mao, wala siya magpadala sa iyang emosyon. Giisip niyang pribilehiyo ang pagpaluyo ug pagdasig kang Jesus. Matabangan ba sab nimo ang imong mga anak sa pag-una kang Jehova sa ilang kinabuhi?

Gigantihan ba ang pagtuo ni Maria kang Jesus? Si Jehova dili malimot nga gantihan kadtong may pagtuo, ug seguradong usa niana si Maria. (Hebreohanon 11:6) Handurawa ang iyang kalipay dihang madunggan ang wali sa iyang anak o makabalita bahin niini gikan sa uban.

Sa mga ilustrasyon ni Jesus, may mahinumdoman ba si Maria sa iyang anak samtang nagdako kini sa Nasaret? Dihang si Jesus naghisgot bahin sa usa ka babaye nga nanilhig sa iyang balay aron makit-an ang nawalang sensilyo, nga naggaling ug harina para sa tinapay, o nagdagkot ug lampara ug nagbutang niana sa patonganan, naghunahuna kaha si Maria sa panahong kauban niya ang batang si Jesus samtang nag-atiman niining mga buluhatona? (Lucas 11:33; 15:8, 9; 17:35) Dihang si Jesus miingon nga ang iyang yugo masayon ug ang iyang luwan magaan, nahinumdom kaha si Maria sa panahong nalingaw siyag tan-aw kang Jose nga nagtudlo kang Jesus sa paghimog maayong klase nga yugo aron ang mananap nga sangonan niini dili masakitan? (Mateo 11:30) Seguradong nalipay pag-ayo si Maria sa pribilehiyo nga gihatag ni Jehova kaniya—ang pagtabang sa pagpadako ug pagbansay sa bata nga mahimong Mesiyas. Dako sab ang iyang kalipay sa pagpaminaw kang Jesus, ang labing bantogang  magtutudlo sa yuta, nga naggamit ug komon nga mga butang ug kahimtang sa pagtudlog hinungdanong mga leksiyon!

Bisan pa niana, mapainubsanon gihapon si Maria. Wala siya ituboy sa iyang anak aron hatagag linaing pasidungog o simbahon. Samtang nagwali si Jesus, dihay babayeng mipatugbaw nga bulahan ang inahan nga nanganak kang Jesus. Si Jesus mitubag: “Dili, hinuon, malipayon kadtong nagapatalinghog sa pulong sa Diyos ug nagasunod niini!” (Lucas 11:27, 28) Ug dihang giingnan si Jesus nga anaa ang iyang inahan ug mga igsoon, siya mitubag nga kadtong may pagtuo maoy iyang mga inahan ug igsoon. Inay mahiubos, seguradong nakasabot si Maria sa punto ni Jesus—mas importante ang relasyon tali sa mga igsoon sa pagtuo kay sa igsoon sa unod.—Marcos 3:32-35.

Dili mahubit ang kasakit nga gibati ni Maria samtang nagtan-aw sa iyang anak nga nag-antos hangtod mamatay sa estaka sa pagsakit. Si apostol Juan, nga saksi sa pagpatay kang Jesus, naghisgot niini nga detalye diha sa iyang asoy: Samtang nag-antos si Jesus, si Maria nagtindog “duol sa estaka sa pagsakit.” Walay makapugong nianang mahigugmaong inahan sa pag-unong sa iyang anak hangtod sa kataposan. Nakita siya ni Jesus. Bisag naglisod sa pagginhawa ug sa pagsulti, gitugyan ni Jesus ang pag-atiman sa iyang inahan ngadto sa iyang minahal nga apostol nga si Juan. Kay dili pa man magtutuo ang iyang mga igsoon, wala isalig ni Jesus kanila ang iyang inahan kondili ngadto sa iyang matinumanong sumusunod. Sa ingon, gipakita ni Jesus kon unsa ka hinungdanon alang sa usa ka Kristohanon ang pag-atiman sa iyang pamilya, ilabina sa ilang espirituwal nga panginahanglan.—Juan 19:25-27.

Dihang namatay si Jesus, natuman ang dugay nang gitagna nga si Maria makasinatig tumang kaguol nga daw giduslak siyag taas nga espada. Kon dili nato arang mahanduraw ang iyang kaguol, labaw nang dili nato mahanduraw ang iyang kalipay tulo ka adlaw sa ulahi! Nabalitaan ni Maria ang kinadak-ang milagro—gibanhaw si Jesus! Misamot pa gyod ang iyang kalipay kay si Jesus nagpakita sa ulahi kang Santiago, nga igsoon niya sa inahan. (1 Corinto 15:7) Nakaapektar kadto kang Santiago ug sa ubang igsoon ni Jesus sa inahan. Sa ulahi atong nasayran nga sila mituo kang Jesus ingong ang Kristo. Wala madugay, sila kauban na sa ilang inahan sa Kristohanong mga tigom, nga “nagpadayon sa pag-ampo.” (Buhat 1:14) Duha kanila, si Santiago ug Judas, nagsulat ug mga basahon sa Bibliya sa ulahi.

Ang kataposang paghisgot kang Maria maoy sa dihang kauban niyang nag-ampo ang iyang mga anak sa panagkatigom. Haom gyod kini nga panapos sa asoy bahin kang Maria. Maayo kaayo siyang panig-ingnan! Tungod sa iyang pagtuo, nasagubang niya ang hilabihang kaguol ug nadawat ang usa ka mahimayaong ganti. Kon atong sundogon ang iyang pagtuo, masagubang sab nato ang bisan unsang kasakit nga ipahinabo niining daotang kalibotan ug kita gantihan nga labaw pa sa atong mahanduraw.