MILTIADIS STAVROU | SUGILANON SA KINABUHI
“Giatiman ug Gigiyahan Gyod Mi ni Jehova”
Niadtong mga 13 anyos pa ko, sama sa ubang batan-on, malingaw kog tan-aw sa moagi nga mga sakyanan sa among lugar sa Tripoli, Lebanon. Dihay usa nga giganahan kaayo ko—nindot nga pulang sakyanan nga ang tag-iya Syrian nga lalaki. Pero nakurat kaayo ko kay giingnan mi sa pari sa Orthodox Church sa among lugar nga batoon ang maong sakyanan kay ang tag-iya adto Saksi ni Jehova!
Among giingnan ang pari nga basig maangin ang drayber. Pero miingon siya: “Patya siya. Gamita ning akong sotana ug ipahid dinhi ang inyong nagkadugong kamot!” Bisag mapasigarbohon kaayo ko nga membro ko sa Greek Orthodox, ang giingon sa pari nagpalihok nako nga mobiya sa simbahan. Sa ngadtongadto, naamgohan nako nga kini nga panghitabo nakatabang nako nga mahibaloan ang kamatuoran bahin kang Jehova.
Nahibaloan Nako ang Kamatuoran Bahin Kang Jehova
Sa nagdako ko, ang siyudad sa Tripoli daghan kaayog mga tawo nga lainlaig kultura, pinulongan, ug relihiyon. Mapasigarbohon sila sa ilang kagikan, ug mao pod ang akong pamilya. Kami sa akong magulang nga mga lalaki miapil sa usa ka grupo nga gitawag ug Mga Sundalo sa Pagtuo, a nga nagasupak sa mga Saksi ni Jehova. Wala pa gyod mi sukad makahibalag ug mga Saksi, pero ang among pari miingon nga ang mga Saksi usa ka gang nga kontra sa Greek Orthodox Church ug ang ilang lider mao si Jehova. Pirme mi niyang ingnan nga atakehon gyod ang mga Saksi kon mahibalag namo sila.
Wala ko mahibalo nga ang akong tulo ka igsoon nakig-estorya na diay sa mga Saksi ni Jehova. Pero imbes nga himoan silag daotan, nagpa-Bible study ang akong mga igsoon aron pamatud-an nga sayop ang mga Saksi. Usa ka gabii, pag-abot nako sa balay, naabtan nako ang among sala nga napunog mga Saksi nga naghisgot bahin sa Bibliya uban sa akong pamilya ug sa pipila namo ka silingan. Puwerte nakong sukoa! Nganong gitraydor man sa akong mga igsoon ang Orthodox Church? Molakaway na unta ko, pero giingnan ko sa among silingan nga iladong dentista ug Saksi pod nga molingkod usa ug maminaw. Gibasag kusog sa usa namo ka amigo ang Salmo 83:18 diha sa akong Bibliya. Niadtong tungora, naamgohan nako nga namakak ra diay namo ang among pari. Si Jehova dili lider sa usa ka gang—siya ang bugtong matuod nga Diyos!
Gusto nakong mas mailhan pa si Jehova, maong miapil ko sa pagtuon sa Bibliya nga gidumala ni Brader Michel Aboud sa among balay. Dihay higayon nga ang among usa ka amigo nagsuknag pangutana nga mao poy akong gikalibgan sukad sa bata pa ko. Miingon siya, “Sultihi daw mi, kinsay naghimo sa Diyos?” Gitudlo ni Brader Aboud ang iring nga naa sa lingkoranan. Ingon siya nga ang mga iring dili makasabot sa hunahuna sa mga tawo. Sa susama, dili pod nato masabtan ang daghang butang bahin sa Diyos. Ang maong simpleng ilustrasyon nakatabang nako nga maamgohan nga naay mga butang bahin kang Jehova nga dili gyod nako bug-os masabtan. Wala madugay, nagpahinungod ko kang Jehova nga Diyos ug nagpabawtismo niadtong 1946 sa edad nga 15.
Ang Pagpayunir Nakahatag ug Katuyoan sa Akong Kinabuhi
Pagka-1948, mitabang ko sa akong igsoon nga si Hanna sa iyang negosyo sa photography. Ang iyang puwesto tapad kang Najib Salem, usa ka Saksi nga pintor. b Si Najib maisogon nga magsasangyaw hangtod sa iyang kamatayon sa edad nga 100. Dihang mokuyog ko niya sa pagsangyaw sa mga baryo, makita nako nga maisogon gyod siya bisan pa sa mga pagsupak. Ug makasugod gyod siyag panag-estorya bahin sa Bibliya kang bisan kinsa, bisag unsa pay ilang relihiyon. Ang iyang kadasig dako kaayog epekto nako.
Usa ka adlaw, samtang naa sa trabaho, gibisita mi ni Mary Shaayah, Lebanese nga sister gikan sa United States. Kay naa siyay mga anak, daghan siyag buluhaton pero dasig gihapon siya nga payunir. Ang iyang pagbisita namo nakapausab gyod sa akong kinabuhi. Kapig duha ka oras mi niyang giestoryahan sa iyang nindot nga mga eksperyensiya sa pagsangyaw. Sa wala pa siya mobiya, giingnan ko niya: “Milto, kay wala pa man kay kaugalingong pamilya, unsa kahag magpayunir ka?” Nangatarongan ko nga dili ko makapayunir kay kinahanglan kong manginabuhi. Dayon nangutana siya: “Pila ka oras na man ta nag-estorya?” Mitubag ko: “Mga duha ka oras.” Si Mary miingon: “Morag wala man kaayo kay gibuhat sa milabayng duha ka oras. Kon maggahin kag ingon ana nga panahon sa pagsangyaw kada adlaw, puwede na kang magpayunir. Sulayi lang god ug usa ka tuig dayon ayha na pagdesisyon kon mopadayon ba ka o dili.”
Sa among kultura, ang mga lalaki sagad dili maminaw sa sugyot sa mga babaye. Pero morag sakto pod baya ang sugyot ni Mary. Maong paglabayg duha ka bulan, niadtong Enero 1952, nagpayunir ko. Ug human sa mga 18 ka bulan, nakadawat kog imbitasyon nga moeskuwela sa ika-22 nga klase sa Gilead.
Human sa klase, giasayn ko sa Middle East. Wala ray usa ka tuig, nagminyo mi ni Doris Wood, usa ka malipayon nga misyonarya gikan sa England nga nag-alagad pod sa Middle East.
Pagsangyaw sa Kamatuoran sa Syria
Wala madugay human sa among kasal, giasayn mi ni Doris sa Aleppo, Syria. Kay gidili man ang atong buluhatong pagsangyaw didto, kasagaran sa among mga Bible study pinaagi rag referral.
Usa ka adlaw, giduaw namo ang usa ka babaye nga interesadong magtuon sa Bibliya. Nangurog siya sa kahadlok pag-abli niya sa pultahan, ug iya ming giingnan: “Pagbantay mo! Bag-o lang dinhi ang mga polis, ug nangutana sila kon asa mo nagpuyo.” Nahibalo na diay ang mga polis kon asa mi nagadumalag mga Bible study. Gitawagan namo ang mga brader nga nagdumala sa buluhatong pagsangyaw sa Middle East, ug ila ming gitambagan nga mobiya dayon sa nasod. Naguol mi nga biyaan ang among mga Bible study, pero gibati gyod namo nga gipanalipdan mi ni Jehova.
Gigiyahan Mi ni Jehova sa Iraq
Pagka-1955, giasayn mi sa Baghdad, Iraq. Bisag puwede ming makasangyaw sa tanang tawo sa Iraq, nagpokus mi sa pagsangyaw sa mga Kristiyano.
Naningkamot pod ming maestorya ang mga Muslim diha sa merkado o sa mga dalan. Si Doris sagad maghisgot ug topiko nga makapainteres sa iyang kaestorya. Pananglitan, moingon siya: “Pirme ming sultihan sa akong papa nga kitang tanan manubag sa Diyos.” (Roma 14:12) Dayon moingon siya: “Ang paghunahuna ani dako kaayog natabang nako. Unsa poy ikasulti nimo bahin ani?”
Malipayon ming nag-alagad sa Baghdad sa halos tulo ka tuig. Gitabangan namo ang mga igsoon didto sa pag-organisar sa tinagotago nga pagsangyaw. Gigamit namo ang among missionary home sa pagpahigayon ug mga tigom diha sa Arabic nga pinulongan. Makapalipay gyod ang pag-abiabi sa sinserog kasingkasing nga mga Assyrian, usa ka grupo sa mga tawo nga ang kadaghanan nagpailang mga Kristohanon. Dihang nakita nila ang gugma ug panaghiusa diha sa atong mga tigom, nakombinsir sila nga tinuod ta nga mga tinun-an ni Jesus.—Juan 13:35.
Apil niadtong midawat dayon sa among mensahe sa kalinaw mao si Nicolas Aziz, usa ka buotan ug mapainubsanong amahan nga Armenian ug Assyrian ug kagikan. Si Nicolas ug ang iyang asawa nga si Helen midawat dayon sa gitudlo sa Bibliya bahin kang Jehova ug sa iyang Anak, si Jesus—nga sila managlahi nga persona. (1 Corinto 8:5, 6) Mahinumdom pa gihapon ko dihang si Nicolas ug ang 20 pa ka indibiduwal gibawtismohan sa Euphrates River.
Naeksperyensiyahan Namo ang Tabang ni Jehova Didto sa Iran
Human sa nahitabong rebelyon sa Iraq nga miresulta sa kamatayon ni King Faisal II niadtong Hulyo 14, 1958, gi-deport dayon mi ngadto sa Iran. Didto, padayon ming nag-amping sa among pagsangyaw sa mga langyaw sulod sa mga unom ka bulan.
Sa hapit na ming mobiya sa Tehran, ang sentrong siyudad sa Iran, gidala ko sa presinto aron sukitsukiton. Tungod ani, nakaamgo ko nga ginabantayan na diay mi sa mga polis. Human ko sukitsukita, gikontak nako si Doris ug giingnan siya nga ang mga polis nagapaniid namo. Nagkauyon mi nga para sa among safety, dili sa ko mouli ug dili sa mi magkuyog hangtod nga mobiya na gyod mi sa nasod.
Si Doris nakakitag luwas nga kasak-an hangtod nga puwede na ming magkita sa airport. Pero unsaon niya pag-adto sa airport nga dili mamatikdan sa mga polis? Giampo kini ni Doris kang Jehova.
Dayon kalit lang nga mibundak ang kusog nga ulan, maong ang tanan nangitag kasilongan, apil ang mga polis. Kay wala nay mga tawo sa karsada, makaadto na si Doris sa airport nga dili mamatikdan. Nakaingon si Doris, “Milagro gyod ang maong baha!”
Human mi makabiya sa Iran, giasayn na pod mi sa laing teritoryo, diin nagsangyaw mi sa mga tawo nga lainlaig kultura ug relihiyon. Pagka-1961, nag-alagad mi sa sirkitong buluhaton ug among ginaduaw ang mga igsoon sa lainlaing bahin sa Middle East.
Nakita Namo ang Paglihok sa Espiritu ni Jehova
Sa among ministeryo sa Middle East, daghang beses nakong nakita kon sa unsang paagi ang balaang espiritu sa Diyos nakapahiusa sa mga tawo. Nahinumdom pa gihapon ko sa among makalingaw nga mga panaghisgot bahin sa Bibliya uban ni Eddy ug Nicolas, akong mga Bible study nga Palestinian. Ganahan silang motambong sa atong mga tigom, pero wala madugay miundang silag Bible study tungod sa ilang lig-ong baroganan sa politika. Giampo nako nga tabangan sila ni Jehova nga dawaton ang kamatuoran. Dihang nasabtan nila nga sulbaron sa Diyos dili lang ang mga problema sa mga Palestinian kondili ang mga problema pod sa tanang tawo, mipadayon sila sa pagtuon. (Isaias 2:4) Gisalikway nila ang panghunahuna nga mas labaw ang ilang rasa kay sa uban ug nagpabawtismo. Wala madugay, si Nicolas nahimong dasig nga tigdumala sa sirkito.
Sa among pagbalhinbalhin sa lainlaing nasod, nakita namo ni Doris ang pagkamatinumanon sa mga igsoon bisag unsa pay ilang kahimtang, ug nakadayeg gyod mi nila. Daghan silag gisagubang nga mga problema, maong gihimo nakong tumong nga makahatag ug paghupay panahon sa akong mga pagduaw ingong tigdumala sa sirkito. (Roma 1:11, 12) Aron mahimo ni, pirme nakong hinumdoman nga dili ko labaw sa mga igsoon. (1 Corinto 9:22) Nalipay kaayo ko nga nakahatag kog pagdasig sa mga igsoon nga nanginahanglan kaayo niini.
Makapalipay gyong makita nga daghan sa among mga gitun-an sa Bibliya ang nahimong matinumanong mga alagad ni Jehova. Ang pipila nila mibalhin sa laing nasod uban sa ilang mga pamilya aron makaikyas sa mga kagubot sa ilang nasod. Pero panalangin kaayo sila sa mga teritoryo nga Arabic ug pinulongan sa Australia, Canada, Europe, ug United States. Sa di pa dugayng mga tuig, ang uban nilang mga anak mibalik sa Middle East aron mag-alagad sa teritoryo nga mas dakog panginahanglan. Nalipay gyod mi ni Doris nga daghan kaayo mig espirituwal nga mga anak ug mga apo!
Mosalig Mi Kang Jehova Hangtod sa Hangtod
Sa tibuok namong kinabuhi, giatiman ug gigiyahan gyod mi ni Jehova sa daghang paagi. Mapasalamaton kaayo ko nga gitabangan ko niya nga mawala ang pagpihigpihig ug ang akong garbo sa nasod nga akong naugmad sa batan-on pa ko. Ang pagbansay nga akong nadawat gikan sa maisogon ug dili mapihigon nga mga igsoon nag-andam nako sa pagsangyaw sa kamatuoran sa Bibliya ngadto sa mga tawo nga lainlaig kagikan. Sa among pagbalhinbalhin sa lainlaing nasod, nakaatubang mi ni Doris ug lisod nga mga kahimtang ug usahay wala mi mahibalo kon unsay mahitabo namo. Pero nakat-onan namo nga bug-os mosalig kang Jehova nga Diyos ug dili sa among kaugalingon.—Salmo 16:8.
Dihang akong hinumdoman ang daghang katuigan nga nag-alagad ko kang Jehova, makaingon gyod ko nga dako kaayo kog utang kabubut-on sa akong langitnong Amahan. Mouyon ko sa akong palangga nga si Doris, kinsa pirmeng moingon nga wala gyoy angayng makapugong sa among eksklusibong debosyon kang Jehova, bisan gani ang kamatayon! Mapasalamaton gyod mi kang Jehova kay gitugotan mi niya nga mapaambit ang mensahe sa kalinaw sa Middle East. (Salmo 46:8, 9) Wala ra mi mahadlok sa umaabot kay nahibalo mi nga padayong giyahan ug panalipdan ni Jehova kadtong mosalig kaniya.—Isaias 26:3.
a Para sa dugang impormasyon bahin niini nga grupo, tan-awa ang 1980 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, panid 186-188.
b Ang sugilanon sa kinabuhi ni Najib Salem mabasa sa Septiyembre 1, 2001 nga Bantayanang Torre, panid 22-26.