Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA C’OKWEGA 2

Nobasa kuhumuriza abandi

Nobasa kuhumuriza abandi

‘Omu bakozi bagenzi bange abu nkora na bo omurimo g’Obukama bwa Ruhanga, abo ni bo bonka abarugire omu bashazirwe, kandi bakampumuriza.’​—KOL 4:11.

ECESHONGORO CA 90 Tugumyane

EMPINYE *

1. Ni ziha mbera ezigumire ezi abahereza ba Yehova bingi bari kubugana?

OMU nsi yona, abahereza ba Yehova nibakira kubugana embera zigumire eziri kushasha. Mbehi eco warakirebire omu kibina canyu? Abakristo abamwe nibabugana n’oburwire bushambire kandi abandi baferwa abakundwa babo. Abandi nibashasha munonga bareba omwe omu b’omu ka yabo yabingwa omu kibina. Kandi abandi nibahikwaho ebihikirizi. Abo benetata na banyanyazi bona nibetenga kuhumurizibwa. Ni bata oku turi kubasa kubahumuriza?

2. Ahabw’enki hine obu entumwa Paulo yabire ari kwetenga kuhumurizibwa?

2 Entumwa Paulo akahikwaho embera zigumire emirundi myingi. (2 Kor 11:23-28) Kandi akaba nayehanganira ‘ihwa ry’omu mubiri,’ ekiri kumanyisa oburwire. (2 Kor 12:7) Kandi akehurira kubi Deema omukozi mugenzi weye obu yamwehagwireho, ‘ahakuba Deema, akakunda eby’ensi eby’ebiro ebi.’ (2 Tim 4:10) N’obu Paulo yabire ari Omukristo oshukirweho omwika kandi ari kuhumuriza abandi, na we hine obu yabire ari kwehurira ahwire amani.—Rom 9:1, 2.

3. Ni bata oku Yehova yahumurize Paulo, kandi akamuyamba?

3 Paulo akatunga okuhumurizibwa n’obuyambi ebi yabire nayetenga. Bata shi? Yehova akaba namugumya akoresize omwika gweye oguri kwera. (2 Kor 4:7; Fil 4:13) Nambwenu Yehova akaba namugumya akoresize Abakristo bagenzi beye. Paulo akagamba ku hine abakozi bagenzi beye ‘abamuhumurize.’ (Kol 4:11) Bamwe omu bu yagambire amazina gabo ni Aristariiko, Tukiko na Mako. Bakagumya Paulo kandi bamukwasa kwehangana. Ni eha mitwarize eyakwasize abo Bakristo kuhumuriza abandi? Ni bata oku turi kubasa kubatoreza turi kuhumuriza n’okugumya abandi?

BA OMWESIGWA NKA ARISTARIIKO

Nka Aristariiko, nitubasa kuba abanywani babesigwa turi kuguma na benetata na banyanyazi omu “bwire bw’ebihikirizi” (Reba paragurafu ya 4-5) *

4. Ni bata oku Aristariiko yayerekire ku ari omwesigwa ahari Paulo?

4 Aristariiko, Omukristo w’omuri Makedonia y’omuri Tesalonika, akereka ku yabire ari omwesigwa ahari Paulo. Aristariiko nagambwa aha murundi g’okubanza obu Paulo yatayayire omuri Efeso omu rugendo rweye rwa kashatu rw’obumishonari. Obu Aristariiko yabire ashendekize Paulo, omutwe gw’abantu gukabakwata. (Byak 19:29) Ku yamazire kurekurwa, tararonzire obuhungiro wenka ahobwe akaguma ari omwesigwa yaguma na paulo. Ku hahwire amezi make bari omuri Buguriika, Aristariiko akaba acari na Paulo n’obu abahakani babire bari kwenda kwita Paulo. (Byak 20:2-4) Hihi omu mwaka gwa 58 B.Y. obu Paulo yabire asibirwe omuri Rooma, Aristariiko akaba ari hamwe na we kandi obu obwato bwashenyagurikire bakehangana bari hamwe. (Byak 27:1, 2, 41) Nikirebeka ku obu bahikire omuri Rooma, yabire ari hamwe na Paulo. (Kol 4:10) Tikiri kututangaza kumanya ku munywani wa Paulo ow’omwesigwa yamuhumurize kandi akamugumya!

5. Tukuratize ebiri omu Nfumu 17:17, ni bata oku turi kubasa kuba abanywani abari kwesigwa?

5 Nka Aristariiko, n’itwe nitubasa kuba abanywani abari kwesigwa turi kuguma turi na benetata na banyanyazi hatari omu birungi byonka kureka n’omu ‘bihikirizi.’ (Shoma omu Nfumu 17:17.) Nangwa n’obu mwenetata ninga munyanyazi ari kuruga omu bigezo, nabasa kuba acayetenga kuhumurizibwa. Frances, * owaferirwe abazire beye ahabw’endwara ya kansa omu mezi ashatu gonka, nagamba ngu: “Ebyo bigezo bigumire nibibasa kumara obwire buringwa biri kutushasha. Ninsima munonga abanywani b’abesigwa abari kunyijuka omu busaasi bwange, n’obu hahwire obwire buringwa abazire bange bafire.”

6. Twaba turi abesigwa, ni enki eki turi kubasa kukora?

6 Abanywani ab’abesigwa nibeferereza kugira ngu bayambe benetata na banyanyazi. Ecokureberaho: Mwenetata ori kwetwa Peter akarwara endwara mbi munonga kandi eri kwita. Omukazi weye ori kwetwa Kathryn, nagira ati: “Hine eka emwe y’omu kibina kitu eyatukwasize kuza owa dokita. Omuri obwo bwire tibaraturekire twenka omuri obwo busaasi kandi bakaguma nibatuba hihi omu bwire obu twabire nitubetenga.” Ka nikituhumuriza kugira abanywani aba buzima abari kutukwasa kwehanganira ebizibu!

BA MUNYWANI OWA BUZIMA NKA TUKIKO

Nka Tukiko, nitubasa kuba abanywani b’amazima turi kuhumuriza abine ebizibu (Reba paragurafu ya 7-9) *

7-8. Tukuratize ebiri omu Bakolosai 4:7-9, ni bata oku Tukiko yayerekire ku ari omunywani owa buzima?

7 Tukiko, Omukristo w’omuri Rooma y’omuri Asia, akaguma ari omunywani owa buzima wa Paulo. (Byak 20:4) Hihi omu mwaka gwa 55 B.Y., Paulo akakora entebekanisa y’okurundana ebintu by’okuyamba Abakristo b’omuri Buyudaaya, kandi akakoresa Tukiko ngu akore ogo murimo. (2 Kor 8:18-20) Bwanyima Paulo ku yabire asibirwe omuri Rooma aha murundi g’okubanza, Tukiko akaba nakora nk’entumwa yeye. Akaba natwara amabaruha n’obutumwa bw’okugumya ab’omu bibina by’omuri Asia.—Kol 4:7-9.

8 Tukiko akaguma ari omunywani owa buzima wa Paulo. (Tit 3:12) Tihine Omukristo owabire ari omwesigwa nka Tukiko. Hihi omu mwaka gwa 65 B.Y., obu Paulo yabire asibirwe aha murundi gwa kabiri, akahandika ku Abakristo b’omuri Asia bayangire kukwatanisa na we ahabw’okutina abahakani. (2 Tim 1:15) Konka, Paulo akaguma nayesiga Tukiko yamuha ogundi murimo. (2 Tim 4:12) Mazima Paulo akashemererwa ahabw’okugira omunywani owa buzima, Tukiko.

9. Ni bata oku turi kubasa kutoreza Tukiko?

9 Nitubasa kutoreza Tukiko turi kuba abanywani aba buzima. Ecokureberaho: Titushemerire kuraganisa kusha benetata na banyanyazi ngu nitwija kubayamba ahobwe tushemerire kubayamba omu bikorwa. (Mat 5:37; Luk 16:10) Abari kwetenga obuyambi bwitu bamanya ku turi kubasa kububaha, nikibahumuriza. Munyanyazi omwe akashoborora enshonga ari kugira ati: “Noyehurira ge ahakuba n’oba ori kumanya ku omuntu owabikuraganisize arije kukuyamba.”

10. Nk’oku kiri kugambwa omu Nfumu 18:24, abine ebizibu ni nkahe ahu bari kubasa kwiha okuhumurizibwa?

10 Abari kugumisiriza omu bizibu, nibatunga okuhumurizibwa ku bari ku kigambira abanywani abu bari kwesiga. (Shoma omu Nfumu 18:24.) Bijay owashashire ahabw’okubingwa kwa mutabani weye akagamba ati: “Nkaba ndi kwenda kugambira enyehurira zange omuntu owu ndi kwesiga.” Carlos we akaferwa emirimo eyi yabire ayine omu kibina ahabw’enshobe eyi yakozire. Nagira ati: “Nkaba ndi kwenda omwanya guturize ahu nabire ndi kubasa kushuka ebindi aha mutima byona ntari kutina.” Carlos akabona ogo mwanya guturize ari hamwe n’abazehe, rero bamuyamba omu bizibu byeye. Nambwenu kikamuhumuriza kumanya ku abazehe bari abesigwa kandi ku batari kubasa kugambira abandi ebi abagambire.

11. Ni bata oku turi kubasa kuba abanywani abari kwesigwa?

11 Kugira ngu tubase kuba abanywani aba buzima, tushemerire kugira omutwarize g’okwehangana. Iba wa Zhanna ku yamunagire, akahumurizibwa ku yagambire abanywani beye aba buzima oku ari kwehurira. Nagira ati: “Bakantega amatu, n’obu nabire ningamba ebigambo nkashuba nkabigarukamu.” N’iwe nobasa kuba omunywani murungi ori kuba omuhurikiza murungi.

BA OYETEGWIRE KUHEREZA ABANDI NKA MAKO

Ebikorwa bya Mako bikakwasa Paulo kwehangana; n’itwe nitubasa kuyamba benetata na banyanyazi omu bwire bw’ebizibu (Reba paragurafu ya 12-14) *

12. Mako akaba ari omuntu wa muringo ki, kandi shi ni bata oku yayorekire omutwarize g’okuhereza abandi?

12 Mako akaba ari Omukristo w’Omuyudaaya enzarwa ya Yerusaalemu. Muzara weye ori kwetwa Barunaba akaba ari omumishonari. (Kol 4:10) Nikirebeka ab’omu ka ya Mako bakaba bari abagiga, konka Mako we taratire eby’obutungi omu mwanya g’okubanza. Omu kubaho kweye, akaba ayine omutima g’okwehayo. Akaba nayesimira kuhereza abandi. Ecokureberaho: Hine obu Mako yamazire obwire buringwa ari kuhereza entumwa Paulo na Petero kugira ngu bahikirize omurimo gwabo kandi akabayamba ari kubaha eby’omubiri ebi bari kwetenga. (Byak 13:2-5; 1 Pet 5:13) Paulo akagamba ahari Mako nk’omwe omu ‘bakozi bagenzi beye abu akora na bo mu murimo g’Obukama bwa Ruhanga,’ ababire bari ‘kumuhumuriza.’—Kol. 4:10, 11.

13. Ni bata oku 2 Timoseo 4:11 hari kwereka ku Paulo yasimire Mako ahabw’omurimo ogu yakozire omu bwesigwa?

13 Mako akaba ari munywani wa Paulo wa hihi. Ecokureberaho: Obu Paulo yabire asibirwe omuri Rooma hihi omu mwaka gwa 65 B.Y. aha murundi gw’aha muheru, akahandikira Timoseo ebaruha yeye ya kabiri. Omuri eyo baruha, Paulo akahandika ari kugambira Timoseo ngu ayije omuri Rooma ari hamwe na Mako. (2 Tim 4:11) Hatariho kubanganisa Paulo akasima Mako ahabw’omurimo ogu yabire yakozire omu bwesigwa; ni yo nshonga yayenzire ngu abe ariho aha bwire obwo bw’omutano. Mako akakwasa Paulo ari kumuha ebyokurya, n’ebikoreso by’okumuyamba omu kuhandika. Obuyambi n’okuhumurizibwa ebi Paulo yatungire bikamukwasa kwehanganira obwire bweye obw’aha muheru, obu yabire ari hihi kwitwa.

14-15. Omuri Matayo 7:12 nihatwegesa ki aha bikwatirine n’okuyamba abandi omu bikorwa?

14 Shoma omuri Matayo 7:12. Twaba turi omu mbera zigumire, mbehi ku tushemerire kusima abari kutuhumuriza omu bikorwa! Ryan, owu ishe yafire ahabwa butandu, akagira ati: “Hariho ebintu byingi ebi turi kuhurira tutari kubasa kukora twaba turi omu busaasi. Obuyambi obu turi kuhebwa n’obu bwakuba buri buke nibutuhumuriza.”

15 Ku turi kwetegereza ge embera z’omuntu nitubasa kumanya oburyo burungi bw’okumuyamba. Ecokureberaho: Munyanyazi omwe akakwasa Peter na Kathryn abu twagambaho omu kutandika, kuza owa dokita. Ahabw’okuba Peter na Kathryn babire batari kubasa kuvuga, munyanyazi akataho entebekanisa kugira ngu ab’omu kibina bagume baze kubavuga. Mbwenu shi eyo ntebekanisa ekabakwasa? Kathryn nagira ati: “Tukahurira hine ekintu ekiri kuremera ecaruga aha mabega gitu.” Yijuka ku ori kubasa kuhumuriza abandi n’obu wakubakorera obuntu buce oburi koreka rukundo.

16. Ni enki eki turi kwegera aha cokureberaho ca Mako aha bikwatirine n’okuhumuriza abandi?

16 Mako owabireho omu bwire bwa Yesu akaba ayine byingi by’okukora. Akaba ayine emirimo y’omugasho y’obuhereza, harimu n’okuhandika ekitabo c’Engiri ekiri kwetererwa izina ryeye. Mako akakoresa obwire bweye ari kuhumuriza Paulo, kandi kikaba nicorobera Paulo kumushaba obuyambi. Angela, akafisa omunyabuzare weye, kandi na we akasima abamuhumurize. Nagira ati: “Abanywani ku bari kwenda kunyamba, nikinyorobera kugamba na bo. Nibahika bari kukikora.” Nitubasa kwebuza ngu: ‘Mbehi nimba nyetegwire kuhumuriza benetata omu bikorwa?’

HUMURIZA ABANDI

17. Ni bata oku kutekateka aha bigambo ebiri omu 2 Bakorinso 1:3, 4 biri kutuhiga kuhumuriza abandi?

17 Tikigumire kumanya oku turi kubasa kuhumuriza benetata na banyanyazi abari kwetenga okuhumurizibwa. Nitubasa kubagambira ebigambo ebi abandi bakoresize bari kutuhumuriza. Munyanyazi ori kwetwa Nino, owafisize nyinenkuru nagira ati: “Yehova natukoresa omu kuhumuriza abandi ku turi kwikiriza ngu atukorese.” (Shoma omu 2 Bakorinso 1:3, 4.) Frances, owu tugambireho akagira ati: “Omu 2 Bakorinso 1:4 harimu amazima agatari kubanganisibwaho. Obuyambi obu twatungire, n’itwe nitubasa kubukoresa turi kuyamba abandi.”

18. (a) Ahabw’enki abamwe bari kutina kuhumuriza abandi? (b) Ni bata oku turi kubasa kuhumuriza abandi? Gamba ecokureberaho.

18 Tushemerire kugira eki twakora n’obu turi kuba twine obwoba. Ecokureberaho: Nitubasa kutina ngu tituri kumanya ec’okukora ninga shi eco kugambira omuntu ori omu busaasi. Omurebereze ori kwetwa Paulo nayijuka oku benetata na banyanyazi bamuhumurize obu yafisize ishe. Nagira ati: “Kikaba kitaborobire kumpika hihi ngu bagambe nanye. Bakaba batari kumanya eki bari kubasa kungambira. Konka na hati ncayereka ku ninsima ahabw’okunyamba kandi bakampumuriza.” Bwanyima y’omusisa gw’amani, mwenetata ori kwetwa Tajon na we akagamba ati: “Buzima nimbasa kwebwa obutumwa obu bansindikire, konka tindi kubasa kwebwa oku babire nibagumizamu kwija kureba okundi.” Nitubasa kuba abahumuriza barungi twayereka ku nitufa aha bandi.

19. Ahabw’enki oshemerire kuhumuriza abandi?

19 Oku turi kukizaho kuhika hihi y’omuheru gw’eyi nsi, ni ko n’embera ziri kukizaho kuba mbi munonga. (2 Tim 3:13) Kandi nitukizaho kwetenga kuhumurizibwa ahabw’ebizibu ebi turi kubugana ebiri kutuhikaho ahabw’ekicumuro eki twaragirwe n’okutahikirira. Entumwa Paulo akagumisiriza kuhisa aha kufa, ahabw’okuba Abakristo bagenzi beye bakaba nibamuhumuriza. Reka tube abesigwa nka Aristariiko, tube abanywani aba buzima nka Tukiko, kandi tube twetegwire kuba abari kuhereza abandi nka Mako. Twakora basyoya nitwija kukwasa benetata na banyanyazi kuhamira omu kwikiriza.—1 Tes 3:2, 3.

^ par. 5 Entumwa Paulo akabugana embera zigumire omu kubaho kweye. Omuri obwo bwire bugumire, abakozi bagenzi beye bakaba nibamuhumuriza. Twaza kushwijuma emitwarize ishatu eyatumire baba abantu abari kumanya kuhumuriza abandi. Nambwenu twaza kushwijuma oku turi kubasa kubatoreza.

^ par. 5 Amazina gamwe agari omuri eki kicweka gakahindurwa.

ECESHONGORO CA 111 Ebirikutureetera Kushemererwa

^ par. 56 EBISHUSHANI: Paulo na Aristariiko bakehanganira hamwe obu obwato bwashenyagurikire.

^ par. 58 EBISHUSHANI: Tukiko akahebwa omurimo g’okutwara amabaruha ga Paulo omu bibina.

^ par. 60 EBISHUSHANI: Mako akahumuriza Paulo omu bikorwa.