Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA C’OKWEGA 16

Hurikiza ge abandi, omanye embera ezi barimu kandi obereke embabazi

Hurikiza ge abandi, omanye embera ezi barimu kandi obereke embabazi

‘Mutaricwa emanja nimwiha aha mirebecere y’omuntu, mugume mucwe emanja z’oburyo.’​—YOH 7:24.

ECESHONGORO CA 101 Okuheereza Hamwe Tukwataniise

EMPINYE *

1. Ni gaha mazima agu Bibuli eri kugamba aha bikwatirine na Yehova?

MBEHI nikibasa kukushemeza abantu bakucwera orubanja barebire aha ku ori kushusha, ahu ori kuruga n’oku ori kwingana? Ingaha buzima. Ku nikitushemeza kumanya ku Yehova atari kutucwera orubanja arebire aha bi abantu bari kureba! Ecokureberaho: Obu Samueli yabire ari kureba abatabani ba Yese, tarabarebire nk’oku Yehova yabire ari kubareba. Yehova akaba yagambire Samueli ku omwe omuri batabani ba Yese yabire arije kuba omugabe wa Israeli. Konka shi ogo ni oha? Samueli ku yarebire mutabani wa Yese mukuru Eliabu, akagira ati: ‘Buzimazima owu Yehova ari kwenda kushukaho amajuta ni we ogu ori omu misho ge.’ Eliabu akaba narebeka nk’omugabe. ‘Konka [Yehova] yagira Samueli ati: Otareba oku ari kushusha nari ecemerero ce; ahakuba ogo ti we ndi kwenda.’ Eco catwegesa ki? Yehova akagumizamu yamugambira ati: ‘Abantu bareba emirebecere y’aha ruguru, konka [Yehova] areba omutima.’—1 Sam 16:1, 6, 7.

2. Nk’oku biri kugambwa omuri Yohaana 7:24, ahabw’enki tutashemerire kucwera abantu orubanja turebire aha bi amisho gari kureba? Gamba ecokureberaho.

2 Ahabw’okuba turi abantu abatahikire, twena nitukunda kucwera abantu emanja turebire aha bi amisho gari kureba. (Shoma omuri Yohaana 7:24.) Konka nitumanya bice aha muntu twarebera aha bi amisho gari kureba. Ecokureberaho: N’omudokita namanya bice aha murwire yamureba kusha. Naba ashemerire kuhurikiza ge omurwire, yaba ari kwenda kumanya oku yakwasirwe, enyehurira zeye, n’ebimanyiso by’endwara eyi arwire. Omudokita nakoresa n’ecoma c’okumurika ngu arebe omunda y’omurwire. Yaba atabikozire, nabasa kutambira omurwire kubi. Ni co kimwe, tituri kubasa kumanyira benetata na banyanyazi aha bintu ebi amisho gari kureba. Tushemerire kugezaho kureba ebiri omunda omu mutima. Ni amazima tituri kubasa kureba omu mutima, obwe rero titurije kumanya abantu omu bwijwire nka Yehova. Konka nitubasa kugezaho kumutoreza. Bata?

3. Ni bata oku enkuru z’omuri Bibuli eziri omu eki kicweka ziri kutukwasa kutoreza Yehova?

3 Yehova natwariza ata abari kumuramya? Nabahurikiza. Namanya oku bakuzire n’embera ezi barimu, kandi nabereka ku nabafaho. Ku turabe nitushwijuma oku Yehova yatwarize Yona, Eliya, Hagari, na Looti, nikituma twamanya oku turi kubasa kumutoreza omu ku turi kufa ahari benetata na banyanyazi.

HURIKIZA GE

4. Ahabw’enki turi kubasa kureba Yona omu buryo obutahikire?

4 Ahabw’okuba tutari kumanya embera ezi Yona yabire arimu, nitubasa kutekateka ngu akaba ari omuntu otari kwesigwa. Yehova akamuragira ngu aze Nineeve kubahisaho obutumwa bw’orubanja. Konka omu mwanya g’okorobera eco kiragiro, akatora ogundi muhanda, ‘yahunga Yehova.’ (Yon 1:1-3) Mbehi kuri yabire ari iwe okaba ori kubasa kuha Yona ogundi murimo? Ingaha mazima. Konka, Yehova ayine enshonga ezatumire yaha Yona ogundi murimo.—Yon 3:1, 2.

5. Tukuratize ebigambo bya Yona ebiri kugambwa omuri Yona 2:1, 2, 9, ni enki eki turi kumwegeraho?

5 Yona akereka ecabire kimuri aha mutima omu kushaba. (Shoma omuri Yona 2:1, 2, 9.) Eyo shara, netuma twareba ku Yona atarahungire ahabw’okwanga omurimo ogu Yehova yabire amuhire. Ebigambo byeye nibyereka ku yabire ari omucurezi, ari kusima kandi ku yabire ayetegwire korobera Yehova. Obwe rero tikiri kutangaza kuba Yehova atarafire aha nshobe ya Yona, ahobwe akagarukamu eshara yeye kandi akagumizamu kumukoresa nk’omuhanuzi!

Twamanya ebiri kukwata ahari benetata na banyanyazi, nikituma twabereka embabazi (Reba Paragurafu ya 6) *

6. Ahabw’enki kiri kikuru kubanza kuhurikiza ge tutakagarukiremu?

6 Kugira ngu twereka ku nituhurikiza ge abandi tushemerire kuba abacurezi kandi twehangana. Ni ec’omugasho munonga ahabw’enshonga nk’ishatu. Ey’okubanza: Nikija kuturinda kutekateka kubi aha bandi. Eya kabiri: Nikija kutuma twamanya enyehurira n’enshonga ezatuma mwenetata yakora ekintu, rero kitukwase kweta omu mwanya gweye. Eya kashatu: Nikituma twabona oku twakumukwasa kwemanya ge. Hine obu omuntu ari kuba atari kwemanya ge rero ayemanya ge yabigambira ondijo muntu. (Enf 20:5) Omuzehe w’omuri Asia akagira ati: “Obumwe ningamba ntakahurire ge byona. Nkahabura munyanyazi ku ashemerire kukizaho kuhayo ebitekateko birungi omu nterane. Bwanyima, nkamanya ku kushoma byabire bitari kumworobera kandi akaba nataho amani munonga ngu aheyo ebitekateko.” Ku ni kikuru omuzehe kubanza ‘yahurira’ atakagarukiremu!—Enf 18:13.

7. Ni enki eki turi kwegera aha ku Yehova yatwarize Elia?

7 Benetata na banyanyazi abamwe nikibagumira kugamba enyehurira zabo ahabw’ebyababireho kare, omucwe gwabo ninga shi ahu bakurire. Ni enki eki turi kubasa kukora kugira ngu kutugambira ebibari aha mutima kiborobere? Yijuka oku Yehova yatwarize Elia obu yahungire Yezebeeli. Hakahwaho obwire buringwa kugira ngu Elia agambire Ishe w’omu iguru ebimuri aha mutima. Yehova akamuhurikiza ge. Akamugaruramu amani kandi yamwereka omurimo g’omugasho g’okukora. (1 Bag 19:1-18) Nihabasa kuhwaho obwire ngu benetata na banyanyazi kiborobere kutugambira ebibari aha mutima, konka batugambira tushemerire kweta omu mwanya gwabo. Konka ku turi kutoreza Yehova tukehangana, nibija kutwesiga kandi batugambira oku bari kwehurira. Obwe rero, batugambira enyehurira zabo, tushemerire kubahurikiza twetonzire.

GEZAHO KUMANYA GE BENETATA NA BANYANYAZI

8. Tukuratize ebiri omu Kutandika 16:7-13, ni bata oku Yehova yakwasize Hagari?

8 Hagari, omukozi wa Sarai, akahemukira Sarai bwanyima y’okuba omukazi wa Abramu. Hagari ku yagizire enda akatandika kujoga Sarai, owabire atine omwana. Embera zikeyongera kuba mbi catuma Sarai yabinga Hagari. (Kut 16:4-6) Ahabw’okugira ngu itwe abantu tituhikirire, nitubasa kutekateka ku Hagari yabire ari omukazi ori kwetungura kandi ku yatungire ekimushemerire. Konka Yehova ti ko yabire ari kumureba. Akamutumaho marayika. Marayika ku yamubwine, akamukwasa kuhindura emitwarize yeye kandi yamuha omugisha. Hagari akamanya ku Yehova ari kumufaho kandi ku yabire ari kumanya embera ezi yabire arimu. Kikatuma yamweta ‘Ruhanga oreba, otura namureba.’—Shoma omu Kutandika 16:7-13.

9. Ni enki eki Ruhanga yatekatekireho obu yabire ari kukwasa Hagari?

9 Ni enki eki Yehova yarebire omuri Hagari? Akaba namumanya kwiha kare kandi akaba namanya ebyamubireho. (Enf 15:3) Hagari akaba ari Omunyamisrikazi owabire ari kutura omu ka y’Omuheburaayo. Mbehi akaba nayehurira nk’otari kukundwa? Mbehi akaba nasisira abanyabuzare beye? Akaba atari we mukazi wenka wa Abramu. Hine obwire obu abashija b’abesigwa babire bari kubasa kugira omukazi orengire ahari omwe. Konka eco ti co cabire kiri ekigendererwa ca Yehova omu kubanza. (Mat 19:4-6) Tikiri kututangaza kureba ku eyo ntebekanisa yatumire habaho ihari. N’obu Yehova atarashagikire Hagari ahabw’okugomera Sarai, akaba namanya embera ezi yarabiremu.

Gezaho kumanya ge benetata na banyanyazi (Reba Paragurafu ya 10-12) *

10. Ni bata oku turi kubasa kumanya ge benetata na banyanyazi?

10 Nitubasa kutoreza Yehova turi kuhurikiza ge benetata na banyanyazi. Kizaho kumanya ge benetata na banyanyazi. Ganira na bo enterane zitakatandikire na bwanyima yazo, mukore hamwe omu murimo g’okuburira, kandi caba nikibasika obete murye hamwe. Ku orakikore basyoya, noyija kumanya ku munyanyazi otari kukunda kwehisya abantu buri ku ari kutina kandi ku ari kugira enshoni; mwenetata owu ori kutekateka ku ari kukunda esente ninga ab’omu ka yeye abari kukira kucerererwa omu nterane, noyija kumanya buri ku bari kuba batireho amani. (Yob 6:29) Buzima, tituri kwenda kuba abari ‘kwetasya omu bitari byitu.’ (1 Tim 5:13) Konka, tushemerire kumanya ge benetata na banyanyazi kandi tutaho amani ngu tumanye n’ecatumire bahinduka.

11. Ahabw’enki kiri ec’omugasho abazehe kumanya ge entama za Yehova?

11 Abazehe bona bashemerire kuba bari kumanya benetata na banyanyazi abu bari kuhereza. Reba ecokureberaho eca mwenetata ori kwetwa Artur owabire ari omureberezi ori kutayayira ebibina. We n’ondijo mwenetata bakatayayira munyanyazi owabire ari kukunda kugira enshoni. Artur akagamba ati: “Tukamanya ku omushija weye yafire hahwire obwire buce batasine. Kandi n’obu yabugine ebyo bizibu, akabasa kwegesa abahara beye babiri, baba abahereza ba Yehova. Akarwara amisho n’endwara y’okweheba. N’obu yabugine ebyo bizibu byona, akaguma ari omwesigwa ahari Yehova kandi yaguma amuhamireho. Tukamanya ku twine byingi ebi turi kubasa kumwegeraho.” (Fil 2:3) Ogo mureberezi ori kutayayira ebibina akaba ari kutoreza ecokureberaho ca Yehova. Yehova namanya abahereza beye kandi namanya n’ebizibu ebi bari kubugana. (Kur 3:7) Abazehe abari kumanya ge entama za Yehova nikiborobera kubona oku barabakwase.

12. Ni bata oku munyanyazi ori kwetwa Yip Yee yagasirwe n’okumanya ge omunyanyazi w’omu kibina ceye?

12 Ku orakizeho kumanya ge mwenetata ninga munyanyazi, nikituma wabasa kweta omu mwanya gweye. Tekateka ahari eki cokureberaho. Omunyanyazi ori kwetwa Yip Yee w’omuri Asia akagira ati: “Omunyanyazi omu kibina kitu akaba nagambira ah’iguru. Nkatekateka ngu shana ayine emicwe mibi. Konka ku nabire ngenzire na we kuburira, nkamanya ku yabire nakwasa abazire beye kushubura eby’enyanja omu katare. Akaba nagamba omu iraka rihango ari kweta abaguzi.” Yip Yee akagumizamu nagira ati: “Obwe rero nkega ku kugira ngu manye ge benetata na banyanyazi, nshemerire kubanza namanya embera ezi bakuriremu.” Nicetenga amani mingi kugira ngu tumanye ge benetata. Obwe rero, ku orakuratize obuhabuzi bw’omuri Bibuli, nikituma watoreza Yehova ori kukunda ‘abantu bona.’—1 Tim 2:3, 4; 2 Kor 6:11-13.

YEREKA EMBABAZI

13. Tukuratize ebiri omu Kutandika 19:15, 16, ni enki eki ba marayika bakozire obu Looti yagumire kweziringa kandi ahabw’enki?

13 Omu bwire bw’ebizibu, Looti tarahikire ari korobera obuhabuzi bwa Yehova. Ba marayika babiri bakatayayira Looti bamugambira ngu ayihe eka yeye omu tawuni ya Sodoma. Ahabw’enki? Bakamugambira ngu: ‘Twaza kugicwecereza.’ (Kut 19:12, 13) Izoba eryakuratireho, Looti n’ab’eka yeye bakaba bacari omuri eyo tawuni. Nambwenu ba marayika bakashuba barabura Looti, konka ‘yaguma nayeziringa.’ Nitubasa kutekateka ngu Looti akaba atari kufayo kandi atari kurobera ebi Yehova yamugambire ngu akore. Konka, Yehova tararekire kumukiza. Ahabw’embabazi za Yehova nyingi, ba marayika bakamukwata n’eka yeye ‘bamushohoza aheru y’orurembo.’—Shoma omu Kutandika 19:15, 16.

14. Ni ziha nshonga eziri kubasa kuba zatumire Yehova yayereka Looti embabazi?

14 Yehova ashemerire kuba yayerekire Looti embabazi ahabw’enshonga ezitari zimwe. Looti nabasa kuba yatinire kushohora aheru y’orurembo ahabw’okutina abantu. Hariho n’ekindi ecabire kiri kubasa kumutinisa. Looti akaba namanya ge abagabe babiri abagwire omu byina bya koroto by’omu ruhita. (Kut 14:8-12) Nk’omushija kandi omuzire, Looti akaba ayerarikirire ahabw’eka yeye. Kandi ekindi Looti akaba ari omugiga, obwe rero nikirebeka akaba ayine enju ndungi omuri Sodoma. (Kut 13:5, 6) Konka ezo nshonga zona tihine eyabire eshemerire kuzibira Looti kuhika ari korobera Yehova. Konka, Yehova akehuzya okutahikirira kwa Looti rero yamureba nk’omuntu ‘ohikirire.’—2 Pet 2:7, 8.

Ku turi kuhurikiza ge abandi, nikituma twamanya oku turi kubasa kuboreka embabazi (Reba Paragurafu ya 15-16) *

15. Omu mwanya g’okucwera abandi orubanja, ni enki eki tushemerire kukora?

15 Omu mwanya g’okucwera ondijo orubanja, gezaho kumanya oku ari kwehurira. Omunyanyazi ori kwetwa Veronica ow’omuri Buraya, akagezaho kukikora. Akagira ati: “Omunyanyazi omwe burijo akaba narebeka nk’ori omu mbera mbi. Akaba nayehuzya abandi. Obumwe, nkaba nintina kumwehisa. Konka nkatekateka ngu: ‘Kuri ari inye ndi omu mbera nk’ezeye, nkaba ndi kwetenga omunywani.’ Obwe rero nkasharamu kumubuza oku ari kwehurira. Akangambira ebimuri aha mutima byona! Hati nimumanya ge.”

16. Ahabw’enki tushemerire kushaba Yehova ngu atukwase kumanya ge abandi?

16 Yehova ni we wenka ori kubasa kutumanya ge omu bwijwire. (Enf 15:11) Obwe rero mushabe akukwase kureba abandi nk’oku ari kubareba n’okubereka embabazi. Eshara ekakwasa munyanyazi ori kwetwa Anzhela kweta omu mwanya gw’abandi. Kikaba nikimugumira kwehisya munyanyazi w’omu kibina ceye. Anzhela akagira ngu: “Kikaba corobi kumugambura n’okumwetantara. Konka nkashaba Yehova ngu ankwase kumanya ge ogo munyanyazi.” Mbehi Yehova akagarukamu eshara ya Anzhela? Akagumizamu ati: “Tukagenda hamwe omu murimo g’okuburira kandi bwanyima twaganira. Nkamuhurikiza kandi nayeta omu mwanya gweye. Hati nimukunda munonga, kandi nimba nyetegwire kumukwasa.”

17. Ni enki eki twamaririra kukora?

17 Tori kubasa kumanya buri mwenetata ninga munyanyazi owu oshemerire kwereka embabazi. Abamwe nibabasa kuba bayeretire ebizibu nka Yona, Elia, Hagari na Looti. Tugambisize amazima, hine obu n’itwe turi kubasa kweretera ebizibu. Obwe rero ni yo nshonga eri kutuma Yehova yatushaba kureba abandi nk’oku ari kubareba. (1 Pet 3:8) Ku turi korobera Yehova, nikituma twakizaho kugira obumwe na benetata kandi tukizaho kubakunda. Obwe rero kugira ngu tutwatwarize ge benetata na banyanyazi, nituba tushemerire kubahurikiza ge, tukamanya embera ezi bakuriremu kandi tukabereka embabazi.

ECESHONGORO CA 87 Mwije! Muruhuurwe

^ par. 5 Ahabw’okuba tutahikire, nitukira kucwera abantu orubanja turi kurebera aha ku bari kurebeka n’ebi bari kukora. Konka Yehova we nareba omu mutima. (1 Sam 16:7) Twaza kureba omuri eki kicweka oku Yehova yakwasize Yona, Elia, Hagari, na Looti. Kandi caza kutukwasa kumanya oku turi kubasa kutoreza Yehova omu ku turi kutwariza benetata na banyanyazi.

^ par. 52 EBISHUSHANI: Mwenetata okuzire yagubwa kubi ahabwa mwenetata ocari muto owija omu nterane acererirwe, konka bwanyima yamanya ku acererirwe ahabwa butandu.

^ par. 54 EBISHUSHANI: Omureberezi w’omurimo omu kubanza natekateka ku munyanyazi ari kwehuzya abandi, konka bwanyima yamanya ku ogo munyanyazi ari kutina abantu kandi ku ari kwehurira kubi yaba ari n’abantu abu atamanyirire.

^ par. 56 EBISHUSHANI: Munyanyazi ku yagerizeho kumanya ge mugenzi weye, akashanga atari nk’oku yabire ari kumutekatekaho.