Waba nokimanya?
Mbehi omu bwire bwa Bibuli enfunjo zikaba nizikoresibwa omu kukora obwato?
Orufunjo
Abantu bingi nibamanya ku enfunjo zabire ziri kukoresibwa omu kukora empapura z’okuhandikaho omuri Misiri y’omu bwire bwa kare. Abagurika n’Abaroma na bo bakaba nibahandika aha nfunjo. * Abantu bace ni bo abari kumanya ku enfunjo zabire ziri kukoresibwa omu kombeka obwato.
Obwato bubiri bw’enfunjo obu bakozire oburi kushushana n’obu bashangire omu kituro c’omuri Misiri
Emyaka eri kukira 2,500 ehwire, omuhanuzi Isaaya akahandika ku abantu abatwire ‘eseri y’omugera gwa Etiyopiya’ batumire ‘entumwa zikaraba omu nyanja, nizigendera omu mizi omu bwato bw’enfunjo.’—Isa 18:1, 2.
Ahakuba Bibuli eri Ekigambo ca Ruhanga, Abegi ba Bibuli tibari kutangara babona ebyajumbwirwe ebiri kwereka ku omu bwire bwa Bibuli enfunjo zabire ziri kukoresibwa omu kombeka obwato. (2 Tim 3:16) Ni biha bintu ebyajumbwirwe? Abajumbuzi bakabona ebihamya ebiri kwereka ku obwato obukozirwe omu nfunjo bwabire buri kukorerwa omuri Misiri.
NI BATA OKU OBWATO BW’ENFUNJO BWABIRE BURI KUKORWA?
Ebishushani n’ebihandiko ebiri aha bituro by’omuri Misiri nibyereka oku babire bari kusharura enfunjo, rero bakoramu obwato. Abantu bakaba nibazitema, bazirunda, rero ebyo birundo bagenda bari kubikoma. Ekiti c’orufunjo kine embaju ishatu. Obwe rero, ku bari kubikoma nibikwatana bikora ekirundo kigumire. Ekitabo ekiri kushoborora ebikwatirine n’enkuru z’omuri Misiri nikigamba ku obwato bwabire buri kwingana na mita 17 kandi bwine omunda omwanya oguri kumara.
Ekibumbano c’aha kisika ekiri kwereka oku obwato bw’enfunjo bwabire buri
AHABW’ENKI ABANTU ABARI KUKORA OBWATO BABIRE NIBABUKORA OMU NFUNJO?
Enfunjo ni co kikoreso ecabire kiriho ecabire kiri kumera omu ruhanga orurimu omugera gwa Nilo. Kandi, enfunjo zikaba zorobi kukoramu obwato. N’omu bwire obu ebiti byatandikire kuba ari byo bakoramu obwato, abarobi n’abahigi bakagumizamu kukoresa enfunjo omu kukora obwato buce.
Abantu bakamara obwire buringwa bari kukoresa obwato bw’enfunjo. Nk’oku omuhandiki w’Omugurika ori kwetwa Plutarch, owabireho ahagati y’ekinyigana c’okubanza n’eca kabiri B.Y. yabigambire, obwato bw’enfunjo bukaba bucakoresibwa omu bwire bweye.
^ par. 3 Enfunjo nizikunda kwera omu ruhanga n’omu mizi agari kugenda mpora. Nizibasa kuba ndingwa zingana na mita 5, kandi oruti rwazo nirubasa kwingana na sentimita 15.
