1. Ni biha bizibu ebi abingi bari kubugana?

 MBEHI wareterireho entego konka ekakugumira kuyihikaho? b Caba ari ko kiri, tori wenka. Ecokureberaho: Philip aketeraho entego y’okuboneza eshara zeye n’okushaba emirundi myingi, konka akaba nacerererwa ahari buri puroguramu. Tomáš na we emirundi myingi akagezaho kushoma Bibuli yona. Akagamba ati: “Okushoma Bibuli bikaba bitari kunurira. Nkagezaho emirundi ishatu kuyishoma, konka buri murundi nkaba ninza kuhika omu Balevi nabyemerize.”

2. Ahabw’enki tutashemerire kucweka entege twaba twine entego eyi twayeterireho eyi tutakahikireho?

² Waba wayeterireho entego konka ekakurema kuyihikaho, oyesige ku otararemirwe. N’obu yakuba eri entego nce burijo neba eri kwetenga obwire n’amani mingi. Okuba ocayenda kuhika aha ntego yawe ni ekiri kwereka ku ori kureba obunywani bwawe na Yehova nk’obw’omuhendo, kandi ku ori kwenda kumuha ebirungi kukira ebindi. Yehova nakusima ahabw’amani agu ori kutaho. Konka tari kukushaba kukora ebi otari kubasa. (Zab 103:14; Mik 6:8) Obwe rero oshemerire kweteraho entego eringanire, eri kubugana n’embera zawe. Konka shi ni enki eki ori kubasa kukora kugira ngu oyihikeho? Reka tukirebe.

3. Ahabw’enki okugira ekihika kine omugasho?

³ Okugira ekihika nikikwasa munonga omu kuhika aha ntego  zitu. Omuntu oyine ekihika naba ayine ecetengo c’amani c’okuhika aha ntego yeye. Nitubasa kugeranisa ekihika n’omuyaga oguri kusindika obwato kugira ngu buhike ahu buri kuza. Omuyaga ku guri kugumizamu kuhuha, omuvugi w’obwo bwato nahika ahu ari kuza. Kandi oku omuyaga guri kuba gwine amani ni ko ari kuhikayo juba. Ni co kimwe, oku turi kukizaho kugira ekihika, ni ko turi kukizaho kuhika aha ntego zitu. Mwenetata ori kwetwa David ow’omuri El Salvador akagamba ati: “Waba oyine ekihika, notaho amani. Nogezaho kwerinda ekintu cona ekiri kubasa kutuma otahika aha ntego yawe.” Mbwenu shi ni enki eki ori kubasa kukora kugira ngu ogire ekihika?

4. Ni enki eki turi kubasa kushaba? (Abafilipi 2:13) (Nambwenu reba ekishushani.)

⁴ Guma oshabe Yehova kugira ngu akukwase kugira ekihika. Yehova nakoresa omwika gweye oguri kwera akukwasa kuhika aha ntego yawe. (Shoma omu Bafilipi 2:13.) Hine obu turi kweteraho entego ahakuba turi kumanya ku ari co eki tushemerire kukora kandi eco ni kirungi. Konka nobasa kushanga tutine ekihika c’okuyihikaho. Ni co ecahikire aha munyanyazi w’omuri Uganda ori kwetwa Norina. Akaba yayeterireho entego y’okugira omuntu w’okwegesa Bibuli, konka akaba atine ekihika ahakuba yabire ari kwereba nk’omwegesa mubi. Ni enki ecamukwasize? Akagamba ati: “Nkatandika kushaba Yehova burizoba ngu ankwase kugira ekihika c’okutandika kwegesa omuntu Bibuli. Nkatandika kuta omu bikorwa ebi nashabire ndi kuboneza oburyo bw’okwegesamu. Bwanyima y’amezi mace, nkareba ku nabire nagizire ekihika. Omuri ogo mwaka, nkatandika kwegesa abantu babiri Bibuli.”

5. Ni enki eki turi kubasa kutecerezaho kugira ngu tukizeho kugira ekihika?

⁵ Guma otecereze aha bi Yehova yakukorire. (Zab 143:5) Entumwa Pawulo akatecereza aha mbabazi ezi Yehova yamwerekire ezabire zitamushemerire kandi eco kikatuma yayenda kukorera Yehova n’amani. (1 Kor 15:9, 10; 1 Tim 1:12-14) Ni co kimwe, oku ori kukizaho kutecereza aha bi Yehova yakukorire, ni ko ori kukizaho kugira ekihika c’okuhika aha ntego yawe. (Zab 116:12) Reba ecakwasize omunyanyazi w’omuri Hondurasi kuhika aha ntego yeye y’okuba omupayoniya w’obwire bwona. Akagamba ati: “Nkatecereza aha ku Yehova ari kunkunda. Akandeta omu muryango gweye. Namfaho kandi nandinda. Okutecereza ahari ebyo bintu nikigumya rukundo eyi ndi kumukunda kandi kituma nakizaho kugira ekihika.”

6. Ni kiha kindi kintu ekiri kubasa kutukwasa kukizaho kugira ekihika?

⁶ Guma otecereze aha migisha y’okuhika aha ntego yawe. Reba ecakwasize Erika, owu tugambireho ngu kuhika aha ntego yeye y’okutacerererwa. Akagamba ati: “Nkija kushanga ku hine eki nabire mferirwe munonga ahabw’okwija ncererirwe aha puroguramu y’okuburira. Konka ku nabire ninzayo bucari  kare, nkaba ninyakura benetata na banyanyazi kandi tumarana obwire na bo. Nambwenu nimpurikiza obuhabuzi oburi kutangwa ahari puroguramu oburi kunkwasa kwesimira omurimo g’okuburira.” Erika akatecereza aha birungi by’okutacerererwa kandi akahika aha ntego yeye. Ni biha birungi ebi ori kubasa kutecerezaho? Yaba oyine entego y’okushoma Bibuli ninga kushaba, guma otecereze aha ku birije kugumya obunywani bwawe na Yehova. (Zab 145:18, 19) Yaba oyine entego y’okugira omucwe gw’Abakristo, guma otecereze oku gurije kukukwasa kugira obunywani burungi n’abandi. (Kol 3:14) Mbehi tori kubasa kuhandika enshonga zona eziri kutuma wayenda kuhika aha ntego yawe? Nambwenu burijo ogume orebe omuri ezo ntego. Tomáš, owu tugambireho, akagira ati: “Oku orakizeho kugira enshonga nyingi eziri kutuma wayenda kuhika aha ntego yawe, ni ko orikizaho kugira ekihika c’okuyihikaho.”

7. Ni enki ecakwasize Julio n’omukazi weye kuhika aha ntego yabo?

⁷ Guma omare obwire n’abantu abarije kukutera ekihika. (Emi 13:20) Reba ecakwasize Julio n’omukazi weye kuhika aha ntego yabo y’okongera omurimo g’okuburira. Akagamba ati: “Tukatorana abanywani abari kushagika entego yitu, kandi twaguma turi kuyiganiraho na bo. Abingi omuri bo bakaba bahikire ahari eyo ntego, obwe rero bakaba nibatuha obuhabuzi bw’omugasho. Nambwenu abo banywani bitu bakaba nibatubuza ahu twahisa entego zitu, kandi baguma kutugaruramu amani.”

8. Ni enki ekiri kubasa kubaho twayenda kuhika aha ntego zitu obu turi kuba twine ekihika kusha? (Nambwenu reba ekishushani.)

⁸ Konka, twena hine obu turi kuhurira tutine ekihika. Mbwenu shi eco nikimanyisa ku hatine eki turi kubasa kukora ngu tuhike eha ntego yitu? Ingaha. Ecokureberaho: Omuyaga nigubasa kuba gwine amani g’okusindika obwato kugira ngu buhike ahu buri kuza. Konka, omuyaga noshanga gwine amani mingi obundi gutagine kandi obundi oshanga gutariho. Mbwenu shi eco nikimanyisa ku obwato butarije kuhika ahu buri kuza? Ingaha mazima. Ecokureberaho: Obwato obumwe noshanga bwine moteri obundi bwine emyiko. Omuvugi w’obwato nabasa kukoresa kimwe omuri ebyo kugira ngu agumizemu. Ekihika eki turi kuba twine nikibasa kugeranisibwa n’omuyaga; obumwe noshanga twine ekihika kingi, obundi oshanga twine kice. Kandi hine obu turi kuba tutine ekihika na kice c’okuhika aha ntego zitu. Obwe rero twayenda kuhika aha ntego yitu twaba twine ekihika kusha, tituri kubasa kuyihikaho. Konka nk’oku omuvugi w’obwato ari kurondesa obundi buryo bw’okuhika ahu ari kuza, nitubasa kuhika aha ntego zitu n’obu twakuba tutine ekihika. N’obu kiri kuba kitorobi, niharugamu ebirungi. Mbere y’okushwijuma eki turi kubasa kukora, reka tubanze tushwijume ekibuzo eki turi kubasa kwebuza.

9. Mbehi okutaho amani ngu tuhike aha ntego yitu n’obu twakuba tutine ekihika kine enshonga? Shoborora.

 ⁹ Yehova nayenda ngu tumukorere tushemerirwe kandi tubyeyendire. (Zab 100:2; 2 Kor 9:7) Mbwenu shi tushemerire kutaho amani ngu tuhike aha ntego zitu twaba turi kuhurira twine ekihika kusha? Reba ecokureberaho c’entumwa Pawulo. Akagamba ati: ‘Nintera omubiri gwange ogu kkugira ngu ngutegeke.’ (1 Kor 9:25-27, obushobororo bw’orunyiriri rwa 27) Pawulo akaba nayegema kukora ekihikire n’obu kukikora cabire kimugumire. Mbehi Yehova akasima Pawulo ahabw’ebi yabire nakora? Yego buzima! Kandi Yehova akamuha emigisha ahabw’amani agu yabire nataho.​—2 Tim 4:7, 8.

10. Ni eha migisha eri kuruga omu kutaho amani ngu tuhike aha ntego zitu n’obu twakuba turi kuhurira tutine ekihika?

¹⁰ Ni co kimwe, Yehova nayesima yareba turi kutaho amani ngu tuhike aha ntego zitu n’obu twakuba turi kuhurira tutine ekihika. Nayesima ahabw’okuba burijo nitukora ekintu ahabw’okuba turi kumukunda atari ahabw’okuba turi kukikunda. Nk’oku Yehova yahire Pawulo emigisha, nayija kutuha emigisha twataho amani. (Zab 126:5) Kandi ku turatandike kureba emigisha ya Yehova, nitutandika kugira ekihika. Omunyanyazi w’omuri Polandi ori kwetwa Lucyna akagamba ati: “Hine obu ndi kuhurira ntari kwenda kuza omu murimo g’okuburira, namunonga naba nduhire. Konka, okushemererwa oku ndi kutunga nahikayo nikutangaza.” Obwe rero, reka tureba ebi turi kubasa kukora twahurira tutine ekihika.

11. Ni bata oku Yehova ari kubasa kutukwasa kugira omucwe g’okwekwata?

¹¹ Shaba Yehova ngu akukwase kugira omucwe g’okwekwata. Omucwe g’okwekwata ni obushoborozi bw’okutegeka enyehurira zitu n’ebi turi kukora. Eco kigambo emirundi myingi nikimanyisa okwezibira kukora ekintu kibi. Konka nambwenu nitwetenga omucwe g’okwekwata kugira ngu gutukwase kukora ebirungi, namunonga caba kigumire ninga shi twaba turi kuhurira tutine ekihika. Yijuka ku omucwe g’okwekwata guri ecana c’omwika oguri kwera; obwe rero guma oshabe Yehova omwika oguri kwera ngu gukukwase kugira ogo mucwe. (Luk 11:13; Gal 5:22, 23) David, owu tugambireho, akashoborora oku okushaba kwamukwasize. Akaba ari kwenda kugira entebekanisa ndungi y’okweyegesa. Akagamba ati: “Nkaba ninshaba Yehova ngu ankwase kugira omucwe g’okwekwata. Kandi akankwasa natandika kugira entebekanisa ndungi y’okweyegesa kandi eri kugumaho.”

12. Ni enki eki omusinge oguri omu Muburizi 11:4 guri kugamba aha bikwatirine n’entego?

¹² Otategereza embera ndungi. Omuri eyi nsi, nitubasa kwija kutabona embera ndungi. Obwe rero ku turategereze embera ndungi, titurije kuhika aha ntego zitu. (Shoma omu Muburizi 11:4.) Mwenetata ori kwetwa Dayniel akagamba ati: “Tihariho obu turibaho turi omu embera ndungi igana ahari igana. Nituhika omu mbera ndungi twagira eki twakora tukatandika.” Mwenetata w’omuri Uganda ori kwetwa Paul akagamba endijo nshonga eshemerire kutuma tutayeziringa ari kugira ati: “Ku turi kutandika n’obu twakuba turi kuraba omu mbera mbi, nituha Yehova oburyo bw’okutuha emigisha.”​—Mal 3:10.

13. Ni biha birungi by’okutandikira aha ntego nce?

¹³ Guma otandikire aha ntego nce. Nitubasa kubura ekihika c’okuhika aha ntego yitu twaba turi kureba eri nk’etari kubasika. Mbehi caba kiri kisyoya, tori kubasa kutandikira aha ntego ezorobize? Yaba oyine entego y’okugira omucwe gw’Abakrito, nobasa kutandika ori kugwereka mporampora. Yaba oyine entego y’okushoma Bibuli yona, nobasa kutandika ori  kumara obwire buce ori kuyishoma. Tomáš, owu tugambireho turi kutandika eki kicweka, akaba ayine entego y’okushoma Bibuli yona omu mwaka gumwe. Akagamba ati: “Nkija kushanga nabire nyeterireho entebekanisa y’okushoma ebintu byingi. Obwe rero nkagezaho ogundi murundi, ndi kushoma za paragurafu nce burizoba kandi ndi kuzitecerezaho. Eco kikatuma natandika kwesimira kushoma Bibuli.” Tomáš’ ku yatandikire kwesimira kushoma Bibuli, akatandika kumara obwire bwingi ari kuyishoma. Akahika aho yahika aha ntego yeye y’okushoma Bibuli yona. c

14. Ni biha bintu ebiri kubasa kutucwa entege?

¹⁴ Ekiri kushasha, n’obu twakuba twine ekihika ninga shi turi kutaho amani, obumwe nitubasa kubugana eby’okutucwa entege. Ecokureberaho: “Ebihikirizi” nibibasa kutuma twabura obwire bw’okuhika aha ntego zitu. (Mub 9:11) Nitubasa kubugana embera zigumire zitucwa entege kandi tuhurira tuhwiremu amani. (Emi 24:10) Okutahikirira kwitu nikubasa kutuma twatwaza omu buryo oburi kubasa kutuma tutahika aha ntego zitu. (Rom 7:23) Ninga shi nitubasa kuhurira turuhire. (Mat 26:43) Mbwenu shi ni enki ekiri kubasa kutukwasa kwehanganira ebiri kubasa kutucwa entege?

15. Mbehi twaba twine ebiri kutucwa entege, nikimanyisa ku waremirwe? Shoborora. (Zaburi 145:14)

¹⁵ Guma oyijuke ku ebiri kukucwa entege bitari kumanyisa ku waremirwe. Bibuli negamba ku turi kubasa kubugana ebizibu ebikuratine. Konka nambwenu, egamba ku turi kubasa kushuba tukimuka Yehova ku aratukwase. (Shoma omuri Zaburi ya 145:14.) Mwenetata ori kwetwa Philip, owu tugambireho, akagamba aha bi yahikireho ari kugamba ati: “Tindi kufa aha mirundi eyi naremirwe kuhika aha ntego yange. Omu mwanya gw’eco, nimfa aha mirundi eyi nashubire kutaho amani  kugira ngu mpike aha ntego yange.” David, owu tugambireho akagira ati: “Tindi kugezaho kureba ebiri kuncwa entege nk’ebiri kunzibira kuhika aha ntego zange, ahobwe nimbireba nk’oburyo bw’okwereka Yehova oku ndi kumukunda.” Buzima, wagumizamu kutaho amani n’obu wakuba ori kubugana ebiri kukucwa entege, noba wayereka Yehova ku ori kwenda kumushemeza. Tecereza oku Yehova ari kushemererwa yareba ori kutaho amani ngu ohike aha ntego yawe!

16. Ni enki eki ebiri kutucwa entege biri kubasa kutwegesa?

¹⁶ Guma oyegere aha biri kukucwa entege. Tecereza aha byatumirwe wacweka entege, rero oyebuze ngu, ‘Mbehi hine eki ndi kubasa kuhindura kugira ngu nyerinde kushuba kucweka entege?’ (Emi 27:12) Konka, ebiri kutucwa entege nibibasa kutwereka ku entego eyi twabire tweterireho etari kubasika. Wareba kiri kisyoya, oshube oshwijume entego yawe kugira ngu orebe yaba eri kubasika. d Wataho amani ngu ohike aha ntego yawe konka otagihikeho, Yehova tari kukureba nk’owaremirwe.​—2 Kor 8:12.

17. Ahabw’enki tushemerire kuguma nitutecereza aha bintu ebi twamazire kuhikaho?

¹⁷ Guma otecereze ebi wamazire kuhikaho. Bibuli negamba ngu ‘Ruhanga totahikirire ngu ayebwe emirimo yawe.’ (Heb 6:10) Obwe rero n’iwe ogume ogijuke. Guma otecereze aha bintu ebi wamazire kuhikaho, harimu okugira obunywani na Yehova, okugambira abandi ebiri kumukwataho, n’okuhika aha kubatizibwa. Nk’oku wahikire ari ezo ntego omu bwire bwa kare, ni ko orije n’okuhika ahazi oyine omuri obu bwire.​—Fil 3:16.

18. Ni enki eki tushemerire kwijuka twaba turi kutaho amani ngu tuhike aha ntego yitu? (Nambwenu reba ekishushani.)

¹⁸ Ahabw’okuyambi bwa Yehova, nobasa kuhika aha ntego yawe, nk’oku omuvugi w’obwato ari kuhika ahu ari kuza. Konka yijuka ku nambwenu abavugi b’obwato bari kwesimira orugendo. Ni co kimwe, waba ori kutaho amani ngu ohike aha ntego yawe, otariyebwa kwesimira kureba oku Yehova ari kukukwasa n’oku ari kukuha emigisha. (2 Kor 4:7) Ku oragumizemu kutaho amani otari kuruha, noyija kutunga emigisha myingi.​—Gal 6:9.