1. Ahabw’enki ori kwesimira abantu abine omutwarize g’okwehangana?

 TWENA nitwesima abantu ku bari kutwehanganira. Ahabw’enki twagamba tusyoya? Nituha ekitinisa abantu abari kubasa kututegereza behangine batatugirire ekiniga. Nibitushemeza abandi batwehanganira omu bwire obu twabakorera enshobi. Kandi nambwenu nikitushemeza, ori kutwegesa Bibuli yatwehanganira, omu bwire obu enyegesa eyi ari kutwegesa tutari kuyicenga ge, tutari kuyikiriza, ninga tutari kuyita omu bikorwa. Ekiri kukira byona, nitusima Yehova munonga ahabw’okuba ni Ruhanga ori kutwehanganira!—Rom 2:4.

2. Ni ziha mbera ezi kiri kubasa kutugumira kwehangana?

² Konka, n’obu turi kukunda abantu abari kwehangana, emirundi myingi noshanga n’itwe kitugumire kwehangana. Ecokureberaho: Nikibasa kutugumira kwehangana twaza kukora ekintu tucererirwe konka tukashanga hariho abantu bingi. Nitubasa kugira ekiniga kingi abandi batutwariza kubi. Kandi obundi, nikibasa kutugumira kugumizamu kutegereza ekiraganiso ca Yehova c’oku arituha paradiso. Mbehi nobasa kukizaho kuba omuntu ori kwehangana? Omuri eki kicweka, twaza kushwijuma eki okwehangana kiri kumanyisa n’enshonga ahabw’enki kiri ec’omugasho. Nambwenu nitwija n’okureba ekiri kubasa kutukwasa kukizaho kuba abantu abari kwehangana.

3. Ni bata oku omuntu ori kwehangana ari kutwaza abandi bamutwariza kubi?

³ Reka tushwijume oburyo buna obu turi kubasa kwerekamu okwehangana. Obw’okubanza: Omuntu ori kwehangana tari kurahuka kugira ekiniga. Nagezaho kugumizamu kutuza kandi abandi bamutwariza kubi we tari kubatwariza kubi. Ebigambo ebiri kugira ngu: “Okutarahuka kugira ekiniga” bikakoresibwaho  aha murundi g’okubanza obu Yehova yabire ari kwegambaho ngu ‘Ruhanga ow’okusaasira n’embabazi, otarahuka kugira ekiniga, oyijwire embabazi n’amazima.’​—Kur 34:6.

4. Ni bata oku omuntu ori kwehangana ari kutwaza haba hine eki ari kushabwa kutegereza?

⁴ Obwakabiri: Omuntu ori kwehangana nagumizamu kutegereza aturize. Habaho ekintu ecatwara obwire oburengire obu yaba ari kutecereza, omuntu nk’ogo nayerinda kuruha n’okugubwa kubi. (Mat 18:26, 27) Hariho embera nyingi ezi turi kuba tushemerire kutegereza tuturize. Ecokureberaho: Nituba tushemerire kutega amatu twetonzire omuntu yaba ayine ebi ari kutugambira kandi twerinda kumugambiramu. (Yob 36:2) Nambwenu, nituba tushemerire kwehangana twaba turi kukwasa omwegi wa Bibuli kushoborocerwa enyegesa ya Bibuli ninga kucweka aha ngesho mbi.

5. Ni buha bundi buryo obu turi kuba tushemerire kwerekamu okwehangana?

⁵ Obwa kashatu: Omuntu ori kwehangana tari kuhubuka. Ni amazima, hine obu turi kuba tushemerire kukora ebintu jubajuba. Konka omuntu ori kwehangana haba hine ekintu eki ari kwenda kukora nayerinda kuhubuka yaba ari kukikora. Omu mwanya gw’eco, nayeteraho obwire oburinganire obu ashemerire kukikoramu. Obwe rero nayeteraho obwire oburatume yabasa kukora eco kintu ayetonzire.

6. Ni bata oku omuntu ori kwehangana ari kutwaza yahika omu bigezo bigumire?

⁶ Obwa kana: Omuntu ori kwehangana nayehanganira ebigezo atari kwetombita. Ni amazima, ti kibi kugambira munywani witu ebizibu ebi turi kurabamu n’oku turi kwehurira. Konka omuntu ori kwehangana nayija kugumizamu kufa aha birungi omu kubaho kweye kandi akore cona eki ari kubasa kugira ngu agumizemu kuhereza Yehova ayine okushemererwa. (Kol 1:11) Itwe Abakristo tushemerire kwereka okwehangana omuri obwo buryo bwona. Ahabw’enki? Reka tushwijume enshonga nce.

7. Tukuratize ebiri omuri Yakobo 5:7, 8, ahabw’enki omutwarize g’okwehangana guri og’omugasho? (Nambwenu reba ekishushani.)

⁷ Kugira ngu twije kubasa kutunga amagara agatahwaho, tushemerire kugira omutwarize g’okwehangana. Nk’abahereza ba Yehova b’abesigwa b’omu bwire bwa kare, tushemerire kutegereza twehangine kugira ngu Ruhanga ahikirize ebiraganiso byeye. (Heb 6:11, 12) Bibuli negereranisa embera ezi turimu n’ez’omuhingi. (Shoma omuri Yakobo 5:7, 8.) Omuhingi nakoresa amani omu kubyara n’okushucera ebihingwa byeye, konka naba atari kumanya obwire obu birije kukura. Obwe rero omuhingi naba ashemerire kutegereza ayehangine ayesiga ku arije kusharura ebihingwa byeye. Omu buryo nk’obwe, n’itwe twine ebintu by’omwika ebi turi kubasa kukora, n’obu tutari kumanya obwire obu ‘Mukama witu ariyijiraho.’ (Mat 24:42) Okutegereza twehangine nibyija kutuma twayesaga ku obwire bwahika Yehova arije kuhikiriza ebi yaraganisize byona. Yaba tutari abantu abari kwehangana nitubasa kutandika kuruha, rero mporampora tutandika kuruga omu mazima. Nitubasa n’okutandika kukora ebintu ebi turi kutecereza ngu nibibasa kutuha okushemererwa omuri obu bwire. Konka yaba turi abantu abari kwehangana nitwija kugumizamu kwehangana kuhisa aha muheru obu turijunwa.​—Mik 7:7; Mat 24:13.

8. Ni bata oku okwehangan kuri kutukwasa kukoringana n’abandi bantu? (Abakolosayi 3:12, 13)

⁸ Okwehangana nikutukwasa kukoringana n’abandi. Ogo mutwarize nigutukwasa kutega amatu twetonzire abandi baba bari kugamba. (Yak 1:19) Nambwenu okwehangana nikutuma twaretaho obusinge. Nikutukwasa kwerinda kuhubuka ngu tugambe ekigambo ekiri kubasa kushasha abandi twaba twine obusaasi. Kandi twaba turi kwehangana, titurije kurahuka kugira ekiniga hagira owatunyiza. Omu mwanya g’okumugarukamu kubi, ‘nitugumizamu kwehanganirana n’okusaasirana.’​—Shoma omu Bakolosayi 3:12, 13.

9. Ni bata oku okwehangana kuri kutukwasa twaba turi kwenda kukora esharamu? (Emigani 21:5)

⁹ Nambwenu, okwehangana nikubasa kutukwasa kukora ensharamu ndungi. Omu mwanya g’okuraguka kukora esharamu, nitwija kukwata obwire oburi kumara bw’okucondoza kugira ngu tukore ensharamu ndungi. (Shoma omu Migani 21:5.) Ecokureberaho: Twaba turi kurondesa omurimo nitubasa kugwa omu mutego g’okwikiriza omurimo gona ogu twahebwa, n’obu gwakuba guri kutuma twaremwa kuza omu nterane ninga gutuma tutaburira omu bwijwire. Konka twaba turi abantu abari kwehangana, nitwija kukwata obwire bw’okushwijuma ahu ogo murimo guri kukorerwa, eshaha ezi turiguma kugukora, n’engaruka ezi gurije kugira aha ka yitu n’aha ntebekanisa yitu y’eby’omwika. Twaba turi abantu abari kwehangana nitwija kwerinda kukora ensharamu mbi.

10. Ni bata oku Abakristo bari kubasa kukizaho kuba abantu abari kwehanga?

¹⁰ Guma oshabe kugira ngu okizeho kwehangana. Okwehangana ni kimwe omu byana by’omwika oguri kwera. (Gal 5:22, 23) Obwe rero nitubasa kushaba Ruhanga kutuha omwika oguri kwera kandi tumushaba kugira ebyana byago. Twabugana ekigezo ekiri kugeza okwehangana kwitu nitugumizamu kushaba kugira omwika oguri kwera gutukwase kugumizmamu kwehangana. (Luk 11:9, 13) Nambwenu nitushaba Yehova kugira atukwase kureba eco kizibu nk’oku ari kukireba. Kandi twamara kushaba, nituba tushemerire kukora cona ekiri kubasika kugira ngu tugumizemu kwehangana burizoba. Twagumizamu kushaba kugira ngu  tugire ogo mutwarize g’okwehangana, ni bwo obu turije kugwereka omu bwijwire omu kubaho kwitu.

11-12. Ni bata oku Yehova yayerekire okwehangana?

¹¹ Tecereza aha byokureberaho by’omuri Bibuli. Omuri Bibuli harimu ebyokureberaho by’abantu bingi abayerekire okwehangana. Ku turi kutecereza ahari ezo nkuru, nitubasa kumanya oburyo obu turi kubasa kwerekamu okwehangana. Mbere y’okushwijuma ebyo byokureberaho, nimureke turebe ecokureberaho c’omuntu owayerekire okwehangana kukira abandi, ni okugamba Yehova.

¹² Omu musiri gwa Edeni, Sitane akajumisa izina rya Yehova n’ekitinisa ceye, ari kugamba ku ari omutegeki otine rukundo. Konka omu mwanya g’okuhika ari kucwereza ogo mubihi, Yehova akereka okwehangana n’okwekwata, ari kwereka ku habire hashemerire kurabaho obwire buringwa kugira ngu tumanye ku ari we Mutegeki ohikire. Kandi omuri obwo bwire bwona obwarabaho ategerize, akehanganira ebijumo ebiri kujumwa izina ryeye. Nambwenu, Yehova akagumizamu kutegereza ayehangine kugira ngu ahe abantu omugisha g’okubasa kwija kutunga amagara agatahwaho. (2 Pet 3:9, 15) Eco kikatuma abantu bingi munonga babasa kumumanya. Obwe rero twagumizamu kuta omutima aha birungi ebiri kuruga omu kutegereza kwa Yehova, nikija kutukwasa kugumizamu kutegereza kuhisa aha mperu.

13. Ni bata oku Yesu yatorize Ishe omu buryo obuhikire ari kwereka okwehangana? (Nambwenu reba ekishushani.)

¹³ Yesu akatoreza omu bwijwire okwehangana kw’Ishe, kandi yayereka ogo mutwarize obu yabire ari omu nsi. Nikibasa kuba cabire kitari kumworobera kwehangana, namunonga yareba oburyarya bw’Abafarisayo n’abahandiki. (Yoh 8:25-27) Konka nk’oku cabire kiri ahari Ishe, Yesu na we akaba atari kurahuka kugira ekiniga. Ku  babire nibamujuma akaba nayerinda kubagarukamu kubi. (1 Pet 2:23) Yesu akehanganira ebigezo atari kwetombita. Tibiri kutangaza kuba Bibuli eri kutushaba ‘kutecereza ahari ogo owayehanganire okujumwa oku abasisi bamujumire’! (Heb 12:2, 3) Ahabw’obuyambi bwa Yehova, nitubasa kwehanganira ekigezo cona oku cakuba kiri kona.

14. Ni enki eki turi kubasa kwegera aha kwehangana kwa Aburahamu? (Abaheburayo 6:15) (Nambwenu reba ekishushani.)

¹⁴ Ni enki eki turi kubasa kukora yaba ebi tutegerize aha biro by’aha muheru, bitagenda oku twaba turi kubitecereza? Nitubasa kuba twabire turi kutecereza omu bwire bwa kare ku emperu yabire erije juba. Kandi nitubasa kuba tutinire ku erije kwija tutacariho. Ni enki ekiri kubasa kutukwasa kugumizamu kutegereza twehangine? Reka tushwijume ecokureberaho ca Aburahamu. Obu Aburahamu yabire ari omu myaka ya za 75 kandi atine omwana, Yehova akamuraganisa ngu: ‘Ndyakuhindura ihanga rigumire.’ (Kut 12:1-4) Mbehi Aburahamu akareba eco kiraganiso kiri kuhikirira? Ingaha. Ku bamazire kwambuka omugera gwa Efurata, Aburahamu akategereza emyaka 25, rero omu buryo bw’ecokutangaza yazara mutabani weye Isaka, kandi bwanyima y’emyaka 60, abijukuru beye Esawu na Yakobo na bo bakazarwa. (Shoma omu Baheburayo 6:15.) Konka, Aburahamu tararebire abijukuru beye bari kuhinduka ihanga rihango, kandi taragire omu ihanga eryaraganisibwe. Konka ogo mushija w’omwesigwa akaba ayine obunywani burungi n’omuhangi weye. (Yak 2:23) Kandi mazima, Aburahamu ku arizoka, nayija kwesimira kureba oku amahanga gona gatungire omugisha birabire omuri we! (Kut 22:18) Ni enki eki biri kutwegesa? N’itwe nitubasa kutareba ebiraganiso bya Yehova byona biri kuhikirira. Konka twagumizamu  kwehangana nka Aburahamu, nitubasa kwesiga tutari kubanganisa ku Yehova arituha emigisha omuri obu bwire kandi akatuha eri kukiraho omu nsi ensya eyi yaturaganisize.​—Mar 10:29, 30.

15. Ni biha bintu ebi turi kuba tushemerire kushwijuma twaba turi kweyegesa?

¹⁵ Omuri Bibuli harimu ebindi byokureberaho byingi by’abantu abayerekire okwehangana. (Yak 5:10) Mbehi tori kubasa kweteraho entego y’okushwijuma ebyokureberaho nk’ebyo? b Ecokureberaho: N’obu Dawudi yatorinwe acari omwana kugira ngu ayije kuba omugabe wa Isirayeli, kikamushaba kutegereza emyaka myingi kugira ngu ahebwe obwo bugabe. Simeyoni na Anna bakagumizamu kuramya Yehova omu bwesigwa obu babire bategerize Mesiya. (Luk 2:25, 36-38) Waba ori kweyegesa enkuru nk’ezo, ogume oronde ebyokugarukamu by’ebibuzo nk’ebi ngu: Ni enki ecakwasize ogu muntu kugumizamu kwehangana? Ni bata oku yagasirwe ahabw’okugumizamu kwehangana? Ni bata oku ndi kubasa kumutoreza? Nambwenu nobasa kugasirwa wayegera aha bantu abatarayerekire okwehangana. (1 Sam 13:8-14) Nobasa kwebuza ngu: ‘Ni enki ecatumire baremwa kwehangana? Ni ziha ngaruka ezabahikireho?’

16. Ni biha birungi ebiri kuruga omu kwehangana?

¹⁶ Guma oshwijume ebirungi ebiri kuruga omu kwehangana. Twaba twine omucwe g’okwehangana, nitutunga okushemererwa kandi tuguma tuturize. Okwehangana nikubasa kutuma twagira emitecerereze mirungi n’amagara marungi. Twayehanganira abandi, nikituma twagirana obunywani burungi na bo. Nambwenu nikituma twagira obumwe omu kibina. Hagira owatutwariza kubi, okutarahuka kugira ekiniga nibituma ebintu bitashamba. (Zab 37:8; Emi 14:29) Konka ekiri kukira byona, twayehangana nituba turi kutoreza Yehova kandi ebyo nibyija kutuma twagirana na we obunywani burungi.

17. Ni enki eki tushemerire kumaririra kukora?

¹⁷ Mazima, okwehangana ni omucwe murungi kandi oguri kutugasira! N’obu burijo kitari kutworobera kwehangana, ahabw’obuyambi bwa Yehova nitubasa kugumizamu kwereka ogo mucwe. Kandi omu bwire obu tucategerize ensi ensya, nitwesiga tutari kubanganisa ku ‘erisho rya Yehova riri kuguma aha bari kumutina kandi abari kutegereza embabazi zeye.’ (Zab 33:18) Nimureke twena tumaririre kugumizamu kwehangana.