1. Ni enki eki tushemerire kukora kugira ngu tube Abakristo abakuzire omu buryo bw’omwika?

 KU TURI kureba omwana yatandika kukura akaba omuntu mukuru, nikitutangaza munonga. Ebyo nibirebeka nk’ebiri kwekora. Konka kuba Omukristo okuzire omu buryo bw’omwika byo tibiri kwereta. b (1 Kor 13:11; Heb 6:1) Kugira ngu tuhike ahari eyo ntego buri omwe ashemerire kugira obunywani burungi na Yehova. Nambwenu nitwetenga omwika gweye oguri kwera kugira ngu gutukwase kugira emicwe mirungi, kwega emyoga y’okutukwasa n’okwetegura obujunanizibwa bw’omu biro by’omu misho.—Emi 1:5.

2. Ni enki eki turi kwegera aha biri omu Kutandika 1:27, kandi shi ni enki eki twaza kushwijuma omuri eki kicweka?

² Yehova akahanga abashija n’abakazi. (Shoma omu Kutandika 1:27.) Ni amazima omushija n’omukazi nibatana aha ku bahangirwe, konka nambwenu nibatana n’omu bundi buryo. Ecokureberaho: Yehova akahanga omushija n’omukazi buri omwe ayine emirimo eyi ashemerire kuhikiriza kandi eco nikibashaba kugira emitwarize n’emyoga emerire kubakwasa kubihikaho. (Kut 2:18) Omuri eki kicweka twaza kushwijuma oku banyanyazi abacari bato bari kubasa kurugamu abakazi abakuzire omu buryo bw’omwika. Omu kicweka ekiri kurataho turyashwijuma eki benetata abacari bato bari kubasa kukora.

3-4. Ni nkahe aho banyanyazi abacari bato bari kubasa kwiha eby’okureberaho birungi ebi bari kubasa kutoreza? (Nambwenu reba ekishushani.)

³ Omuri Bibuli nihagambwamu abakazi bingi ababire bari kukunda Yehova kandi bari kumuhereza. (Reba ahari jw.org ekicweka ekiri kugira ngu “Ni enki eki turi kwegera aha bakazi abari kugambwa omuri Bibuli?”) Nk’oku ecahandikirwe kikuru kiri kubigamba bakaba bari ‘aberinzi’ kandi ‘bari abesigwa omuri byona.’ Nambwenu banyanyazi abacari bato nibabasa kutoreza ebyokureberaho by’abanyanyazi abakuzire omu buryo bw’omwika b’omu bibina byabo abine ebintu birungi ebi turi kubasa kutoreza.

⁴ Imwe banyanyazi abacari bato mbehi timuri kubasa kuronda abakazi bakuzire omu buryo bw’omwika abu muri kumanya rero mukabatoreza? Mugume mwetegereze emitwarize yabo mirungi, bwanyima mutecereze aha ku n’imwe muri kubasa kwereka eyo mitwarize. Omuri paragurafu ezaza kukurataho twaza kushwijuma emitwarize mikuru ishatu eyi abakazi abakuzire omu buryo bw’omwika bashemerire kugira.

5. Ahabw’enki okwecureza guri omucwe murungi ogu omukazi w’Omukristo okuzire omu buryo bw’omwika ashemerire kugira?

⁵ Obucurezi ni omutwarize g’omugasho ogu Omukristo okuzire omu buryo bw’omwika ashemerire kugira. Omukazi yaba ari kwecureza nakizaho kugira obunywani burungi na Yehova hamwe n’abandi. (Yak 4:6) Ecokureberaho: Omukazi ori kukunda Yehova nayecureza ashagika entebekanisa y’obwebebezi eyi Yehova yatireho. (1 Kor 11:3) Eyo ntebekanisa y’obwebembezi hariho oburyo bw’okugikuratiza omu kibina n’omu ka. c

6. Ni enki eki banyanyazi abacari bato bari kubasa kwegera aha kwecureza kwa Rebeka?

⁶ Reba ecokureberaho ca Rebeka. Akaba ari omukazi w’omunyabwenge owabire nakora ensharamu ayine obumanzi kandi ari kukwata eya mbere omu kukora ebintu omu buryo burungi. (Kut 24:58; 27:5-17) Konka akaba ari omukazi ori kwereka ekitinisa kandi ori korobera obuhabuzi. (Kut 24:17, 18, 65) N’iwe wayecureza okorobera entebekanisa ya Yehova  y’obwebembezi nka Rebeka nibyija kugasira ab’omu ka yawe n’ab’omu kibina.

7. Ni bata oku banyanyanyazi abacari bato bari kubasa kutoreza okweyorobya kwa Esiteri?

⁷ Okweyorobya ni ogundi mutwarize ogu Abakristo abakuzire omu buryo bw’omwika bona bashemerire kugira. Bibuli negira ngu: ‘Obwenge bugirwa n’abacurezi.’ (Emi 11:2) Esiteri akaba ari omukazi ori kutina Ruhanga kandi ori kweyorobya. Okweyorobya kweye kukamurinda kwetungura. Akahurikiza obuhabuzi bwa muzara weye owabire akuzire kandi yabukuratiza. (Est 2:10, 20, 22) N’iwe nobasa kwereka okweyorobya nk’oko ori kushaba abandi obuhabuzi kandi okabukuratiza.—Tit 2:3-5.

8. Tukuratize ebiri omuri 1 Timoteyo 2:9, 10, ni bata oku okweyorobya biri kubasa kukwasa omunyanyazi kusharamu ge ebikwatirine n’ebijwaro?

⁸ Esiteri akereka okweyorobya omu bundi buryo. Esiteri ‘akaba ari murungi w’okurebwa’ konka taragerizeho kweyereka abandi. (Est 2:7, 15) Ni bata oku abakazi b’Abakristo bari kubasa kugasirwa n’ecokureberaho ca Esiteri? Oburyo bumwe ni oburi kugambwa omuri 1 Timoteyo 2:9, 10. (Hashome.) Entumwa Pawulo akashaba abakazi b’Abakristo kujwara ebijwaro ebibashemerire bine obucurezi n’okuringaniza. Ekigambo c’Orugurika ekiri kukoresibwa omuri oru runyiriri nikishoborora ku ekijwaro c’omukazi w’Omukristo kishemerire kuba kiri kuhisa ekitinisa kandi kiri kwereka ku nafa aha nyehurira hamwe n’ebitecerezo by’abandi. Mazima abanyanyazi b’Abakristo abakuzire omu buryo bw’omwika abari kujwara omu buryo oburi kwereka ku bari kweyorobya nibatushemeza munonga!

9. Ni enki eki turi kwegera aha cokureberaho ca Abigayili?

⁹ Okwetegereza ni ogundi mutwarize ogu abanyanyazi b’Abakristo bona abakuzire omu buryo bw’omwika bashemerire kwereka. Okwetegereza nikimanyisa ki? Ni obushoborozi bw’okumanya ekirungi n’ekibi rero omuntu akasharamu kukora ekirungi. Reba ecokureberaho ca Abigayili. Omushija weye akakora ensharamu mbi eyabire eratume ab’omu ka yeye bona bayitwa. Abigayili akahika ari kugira eki yakora. Ahabw’okuba yabire ari kumanya kwetegereza akakora ensharamu eyakirize ab’omu ka yeye. (1 Sam 25:14-23, 32-35) Nambwenu okwetegereza nibitukwasa kumanya obwire bw’okugamba n’obwire bw’okuhunama. Nambwenu nibitukwasa kuringaniza omu ku turi kufa aha bandi.—1 Tes 4:11.

10-11. Ni bata oku kushoma ge n’okuhandika biri kubasa kukugasira iwe n’abandi? (Nambwenu reba ekishushani.)

¹⁰ Omukazi w’Omukristo nayetenga kumanya emyoga eri kubasa kumukwasa omu kubaho kweye. Emyoga emwe eyi omuhara ari kubasa kwega acari muto, nebasa kugumizamu kumukwasa omu kubaho kweye kona. Reba ebi byokureberaho.

 ¹¹ Yega kushoma n’okuhandika ge. Omu micwe emwe n’emwe abantu nibareba okushoma n’okuhandika bitinire omugasho abakazi. Konka eyo ni emyoga eri kubasa kukwasa buri Mukristo wena. d (1 Tim 4:13) Obwe rero otayikiriza ekintu cona ngu kikuzibire kumanya kuhandika n’okushoma ge. Ni bata oku birije kukugasira? Emyoga nk’eyo nebasa kukukwasa kubona emirimo. Nibyija kutuma waba omwegesa murungi n’omwegi murungi w’Ekigambo ca Ruhanga. Ekiri kukira byona ni oku birije kutuma wakizaho kuba munywani wa Yehova oku origenda ori kukizaho kushoma n’okutecereza aha Kigambo ca Ruhanga.—Yos 1:8; 1 Tim 4:15.

12. Ni bata oku ebiri kugambwa omu Migani 31:26 biri kubasa kukukwasa kumanya kuganira?

¹² Manya kuganira. Omukristo naba ashemerire kumanya kuganira ge. Entumwa Yakobo akakigambaho ari kutuha obuhabuzi oburi kugira ngu: ‘Omuntu wena arahuke kuhurira, konka atarahukiriza kugamba.’ (Yak 1:19) Wahurikiza abandi oyetonzire haba hine eki bari kukugambira, ‘nobagirira embabazi.’ (1 Pet 3:8) Wahurira otari kucenga ge eki omuntu yagamba ninga shi oku ari kwehurira, gezaho kumubuza otubuzo oturi kwetengesa. Bwanyima kwata akire k’okutecereza mbere y’okugamba. (Emi 15:28) Yebuze ngu: ‘Mbehi ebi naza kumugambira bihikire kandi nibimwombeka? Mbehi nibyereka ku nimuha ekitinisa kandi ku mwinire embabazi?’ Guma oyegere aha Bakristo abakuzire omu buryo bw’omwika abari kumanya kuganira ge. (Shoma omu Migani 31:26.) Guma oyetegereza oburyo obu bari kugambamu. Ku orayege eco kintu nikija kukukwasa kugira obunywani burungi n’abandi.

13. Ni bata oku ebi wayega biri kubasa kukukwasa kureberera eby’omuka? (Nambwenu reba ekishushani.)

¹³ Yega kureberera eka. Omu mahanga mingi, noshanga abakazi ari bo mutima gw’eka. Mama wawe ninga shi ondijo munyanyazi omanyirire nibabasa kukwegesa omwoga ogu ori kubasa kwetenga. Omunyanyazi ori kwetwa Cindy akagamba ati: “Kimwe omu biconco by’omuhendo ebi mama wange yampire ni okunyegesa okushemererwa okuri kuruga omu kukora n’amani. Okwega kuteka, kukora obuyonjo, kubazira n’okukoresa esente ge naba ndi kugura ebintu, bikatuma amagara gange gayoroba kandi byatuma nabona oburyo bw’okukora byingi omu kitongore ca Yehova. Nambwenu mama akanyegesa omucwe g’okwakira abagenyi kandi bikatuma nabugana na benetata na banyanyazi bingi abu ndi kubasa kutoreza.” (Emi 31:15, 21, 22) Omukazi ori kukora n’amani, ori kumanya kwakira abagenyi kandi ori kumanya kureberera eby’omu ka ni omugisha gw’amani aha b’omu kibina n’aha b’omu ka.—Emi 31:​13, 17, 27; Byak 16:15.

14. Ni enki eki wayegera aha c’okureberaho ca Crystal, kandi shi ni enki eki oshemerire kutaho omutima?

¹⁴ Yega kweyamba. Okweyamba ni entego  y’omugasho eyi Abakristo bona abakuzire omu buryo bw’omwika bashemerire kugira. (2 Tes 3:7, 8) Munyanyazi ori kwetwa Crystal akagamba ati: “Abazire bange bakakwasa kusharamu omwoga ogu ndi kubasa kwega omu mashomero gukankwasa omu kubaho kwange. Tata akanshaba kwega eby’esente kandi kikankwasa munonga.” Nambwenu oyihireho okwega emyoga eri kubasa kukukwasa kubona omurimo g’okukubisaho, gezaho kwega kubika esente n’okuzikoresa ge. (Emi 31:16, 18) Guma otire omutima aha ntego zawe z’eby’omwika ori kwerinda amabanja agatari kwetengesa kandi ori kumarwa na bice ebi oyine.—1 Tim 6:8.

15-16. Ni bata oku abanyanyazi abacari bonka bari kubasa kugasira abandi? (Mariko 10:29, 30)

¹⁵ Ku oragire emitwarize mirungi n’emyoga y’omugasho, noyija kuba oyijwize ebiri kushabwa kugira ngu ohikirize obujunanizibwa bw’omu biro by’omu misho. Reba bimwe omu bintu ebi ori kubasa kukora.

¹⁶ Nobasa kusharamu kumara obwire ori wenka. Nk’oku Yesu yabigambire, abanyanyazi abamwe nibasharamu kuguma bari bonka n’obu omucwe gwabo gwakuba gutari kukikiriza. (Mat 19:10-12) Abandi bo nibaguma bari bonka ahabw’embera ezitari zimwe na zimwe. Guma oyesige ku Yehova na Yesu bari kureba abo banyanyazi abacari bonka nk’ab’omuhendo. Omu nsi yona banyanyazi abacari bonka nibayamba munonga omu kibina. Ahabw’okuba bari kukunda abandi kandi bari kubafaho, nibabera banyanyazi na ba mama b’eby’omwika bingi b’omu kibina.—Shoma omuri Mariko 10:29, 30; 1 Tim 5:2.

17. Ni bata oku banyanyazi abacari bato bari kubasa kwetegura hati kukora omurimo g’obwire bwona?

¹⁷ Nobasa kukora omurimo g’obwire bwona. Abanyanyazi b’Abakristo nibakora munonga omurimo g’okuburira oguri kukorwa omu nsi yona. (Zab 68:11) Mbehi n’iwe tori kubasa kutandika entebekanisa y’okukora omurimo g’obwire bwona? Nobasa kuba omupayoniya, oyamba omu by’obwombeki ninga shi okora ahari Beteli. Guma oshabe Yehova akukwase kuhika aha ntego yawe. Guma oganire n’abantu abahikire aha ntego nk’eyo kandi orebe eki oshemerire kukora kugira ngu n’iwe oyijuze ebiri kushabwa. Bwanyima okore entebekanisa erije kukukwasa kuhika aha ntego yawe. Wahika aha ntego yawe nikija kukwigurira omuhanda g’okuhika ahari byingi ebiri kushemeza omu murimo gwa Yehova.

18. Ahabw’enki omunyanyazi ashemerire kutorana ayetonzire omushija owu baritasana ayetonzire? (Nambwenu reba ekishushani.)

 ¹⁸ Nobasa kusharamu kuza omu maka. Emicwe n’emyoga ebi twashwijuma nibyija kukukwasa kuba omukazi combeka. Ni amazima yaba washaramu kuza omu maka oshemerire kutorana oyetonzire omushija owu oritasana na we. Eyo ni ensharamu y’amani eyi orije kukora. Guma oyijuke ku orije kuza aha nsi y’obwebembezi bw’omushija wawe. (Rom 7:2; Efe 5:23, 33) Obwe rero yebuze ngu: ‘Mbehi ni Omukristo okuzire omu buryo bw’omwika? Mbehi nata eby’omwika omu mwanya g’okubanza? Mbehi nakora ensharamu ndungi? Mbehi nayikiriza enshobe zeye? Mbehi naha abakazi ekitinisa? Mbehi ayine emyoga eyi ari kumanya erije kumukwasa kumfaho omu buryo bw’omwika, omu nyehurira n’omu by’omubiri? Mbehi nakora ge emirimo eyi ayine? Ni eha mirimo eyi ayine omu kibina kandi shi ni bata oku ari kuyihikiriza?’ (Luk 16:10; 1 Tim 5:8) Kandi ni amazima yaba ori kwenda omushija murungi, n’iwe oshemerire kuba omukazi murungi.

19. Ahabw’enki omurimo g’okuba ‘omuyambi’ ari omurimo oguri kuhisa ekitinisa?

¹⁹ Bibuli negamba ku omukazi murungi ari ‘omuyambi’ w’omushija weye. (Kut 2:18) Mbehi ebyo bigambo nibigarura abakazi ahaasi? Ingaha! Ahobwe ogo murimo nigumuha ekitinisa. Kandi Bibuli negamba emirundi myingi ku Yehova ari ‘omuyambi.’ (Zab 54:4; Heb 13:6) Omukazi naba omuyambi murungi w’omushija weye yamushagika kandi akikiriza ensharamu eziri kukwata aha ka yabo. Kandi ahabw’okuba ari kukunda Yehova nakora cona ekiri kubasika kugira ngu atashisha izina ry’omushija weye. (Emi 31:11, 12; 1 Tim 3:11) Nobasa kwetegura kwija kuba omukazi murungi ori kukizaho kukunda Yehova kandi oyamba ab’omu ka n’ab’omu kibina omuri obu bwire.

20. Ni biha birungi ebi omukazi ari kubasa kuha ab’omuka yeye?

²⁰ Noyija kuba omuzire. Bwanyima y’okuza omu maka, iwe n’omushija wawe nimubasa kwija kugira abana. (Zab 127:3) Ni yo nshonga oshemerire kukitekatekaho bucari kare. Emicwe n’emyoga ebi twashwijuma omuri eki kicweka nibyija kukukwasa kuba omukazi murungi n’omuzire murungi. Rukundo, embabazi n’okwehangana kwawe nibyija kukwasa eka yawe kushemererwa kandi abana bawe bahurire bine oburinzi kandi bari kukundwa.—Emi 24:3.

21. Ni bata oku turi kureba banyanyazi, kandi ahabw’enki? (Reba ekishushani c’aha kishembeso.)

²¹ Imwe banyanyazi nitubakunda ahabwa byona ebi muri kukorera Yehova n’abahereza beye. (Heb 6:10) Nimukora n’amani kugira ngu mugire emitwarize mirungi, mwega emyoga erije kubakwasa omu kubaho kwanyu kandi ekakwasa n’abandi, nambwenu muri kwetegura ge emirimo eyi murije kukora omu biro by’omu misho. Mazima muri ab’omuhendo omu kitongore ca Yehova!