1. Tukuratize ebiri omu 1 Batesalonika 5:11, ni guha murimo ogu twena turi kwekwatanisamu?

 MBEHI mwarakozireho emirimo y’okombeka ninga kuhunduza Enju y’Obukama omu kibina canyu? Yaba carabireho, hatariho okubanganisa noyijuka izoba ry’okubanza eri mwakorireho enterane omuri eco combeko kisya. Obwo bwire, okasiima Yehova munonga. Nangwa nobasa kuba waremirwe kweshongora eceshongoro c’okubanza ahabw’enyehurira. Amaju gitu g’Obukama agombekire ge nigahimbisa Yehova. Konka nitukizaho kumusingiza twayekwatanisa omu gundi murimo g’okombeka. Ogo murimo nigutwariramu ekintu c’omuhendo ekiri kukira aha kombeka amaju agashangirwe. Nigutwariramu okugumya abantu abari kwija kushabira omuri ago maju. Entumwa Pawulo akaba natekateka ahari oko kombeka kw’akamanyiso obu yahandikire ebigambo by’omu cahandikirwe kitu kikuru ebiri omu 1 Batesalonika 5:11.​—Hashome.

2. Ni enki eki twaza kushwijuma omuri eki kicweka?

² Entumwa Pawulo ni ecokureberaho kirungi omu kombeka Abakristo bagenzi bitu. Akaba nabagirira embabazi. Omuri eki kicweka, twaza kureba oku yabire nabakwasa (1) kwehanganira ebigezo, (2) kuturana omu businge, n’o (3) kugumya okwikiriza kwabo ahari Yehova. Reka turebe oku turi kubasa kumutoreza rero n’itwe tukombeka benetata na banyanyazi omuri obu bwire.​—1 Kor 11:1.

3. Ni bata oku Pawulo yabire ari kuringaniza?

³ Pawulo akaba nakunda benetata munonga. Na we akaba naraba omu bigezo; ni yo nshonga yayerekire esaasi n’embabazi  Abakristo bagenzi beye ababire nibaraba omu bigezo. Izoba rimwe, Pawulo akabugana obucene bw’esente, rero yaronda omurimo kugira ngu ayebiseho kandi akwase Abakristo bagenzi beye. (Byak 20:34) Akaba nakora omurimo g’okuboha amahema. Ku yahikire omuri Korinto, akakora omwoga g’okubazira amahema we na Akwira na Purisikila. Konka buri sabato akaba naburira Abayudaya n’Abagirika. Bwanyima Silasi na Timoteyo ku bahahikire, “Pawulo akagemwa ekigambo ca Ruhanga.” (Byak 18:2-5) Pawulo tarebirwe entego yeye y’okubanza, ni okugamba okukorera Yehova. Ahakuba Pawulo yabire nakora n’amani akaba nabona oburyo bw’okugumya abandi. Akabijusya ku babire batashemerire kwikiriza ngu ebizibu by’omuri egi nsi n’okuronda eby’okubisaho amaka gabo bitume bayebwa “ebiri kukira oburungi,” ni okugamba ebintu byona ebi turi kwekwatanisamu omu kuramya Yehova.​—Fil 1:10.

4. Ni bata oku Pawulo na Timoteyo bakwasize Abakristo bagenzi babo kwehanganira okuhiganisibwa?

⁴ Ku hahwire obwire buce ekibina ca Tesalonika kibireho, Abakristo abasya bakatandika kuhiganisibwa munonga. Omutwe gw’abantu ababire bine ekiniga ku babuzire Pawulo na Silasi bakakwata “abamwe ahari benetata babatwara omu misho g’abakuru b’orurembo,” nibagira bati: “Abashija aba nibagomera ebiragiro bya Kayisali.” (Byak 17:6, 7) Tecereza oku abo Bakristo abasya batinire bwanyima y’okumanya ku abakuru b’orurembo baza kubatahirira! Eco kikaba kiri kubasa kutuma bareka omurimo gwa Yehova, konka Pawulo tarakikirize. N’obu we na Silasi babire bari kwenda kugenda, bakakora cona eki babire bari kubasa kugira ngu bagumye eco kibina kisya. Pawulo akijusya ati: “Twataho Timoteyo, kubagumya n’okubezirikisa omu kwikiriza kwanyu, ngu hatagira owashoberwa ahabw’okubonabonesibwa oko.” (1 Tes 3:2, 3) Timoteyo nabasa kuba yabugine okuhiganisibwa omu tawuni y’owabo ya Lusitira. Akaba yabwine oku Pawulo yagarwiremu amani benetata b’omuri eyo tawuni. Ahakuba Timoteyo yarebire oku Yehova yabakwasize, akahamiza abo Bakristo ku ebigezo byona byabire birije kuhwa.​—Byak 14:8, 19-22; Heb 12:2.

5. Ni bata oku mwenetata ori kwetwa Bryant yagasirwe n’obuyambi bw’omuzehe?

⁵ Ni buha bundi buryo obu Pawulo yagumizemu Abakristo bagenzi beye? Pawulo na Barunaba ku bagarukire omuri Lusitira, Ikoniyo, n’omuri Antiyokiya, ‘bakabateraho abazehe omuri buri kibina.’ (Byak 14:21-23) Hatariho okubanganisa, abo bazehe abatorinwe bakagumya ekibina, nk’oku abazehe b’omuri obu bwire bari kukikora. Reba ebi mwenetata Bryant yagambire. Akagira ati: “Obu nabire nyine emyaka 15, tata akatunaga kandi na mama yabingwa omu kibina. Nkahurira ndi nyenka kandi ncwekire entege.” Ni enki ecakwasize Bryant kwehanganira obwo buremezi? Akagamba ati: “Omuzehe ori kwetwa Tony, akaba nanganiza tugire omu nterane n’omu bundi bwire. Akaba nangambira aha bandi ababugine ebizibu konka bakagumizamu kushemererwa. Tukashomera hamwe ebiri omuri Zaburi ya 27:10 kandi akaba nakira kungambira ahari Hezekiya owaherize Yehova omu bwesigwa n’obu ishe yabire ari ecokureberaho kibi.” Ni bata oku obwo buhabuzi bwagasire Bryant? Bryant akagamba ati: “Tony akangaruramu amani, kandi obwire ku bwahikire natandika omurimo g’obwire bwona.” Imwe bazehe mwe, mugume mukwase benetata abari nka Bryant, abari kwetenga “ekigambo kirungi” c’okubagumya.​—Emi 12:25.

6. Ni bata oku entumwa Pawulo yakoresize enkuru z’ebyabireho omu kugumya benetata na banyanyazi?

 ⁶ Pawulo akijusya Abakristo bagenzi beye ku amani ga Yehova gakwasize “omutwe muhango gw’abahamya” kwehanganira ebizibu. (Heb 12:1) Pawulo akaba ari kumanya ku enkuru z’abantu abayehanganire ebizibu byona, zabire zirakwase benetata na banyanyazi kugira obumanzi, bakagumizamu kuhanga amisho aha “rurembo rwa Ruhanga ohurire.” (Heb 12:22) Eco ni co ekiri kubaho n’omuri obu bwire. Mbehi titurashomire oku Yehova yakwasize Gideyoni, Baraki, Dawudi, Samweli, n’abandi? (Heb 11:32-35) Kandi shi enkuru z’abantu ababireho omuri obu bwire? Ahari ofisi yitu nkuru tukunzire kutunga amabaruha agari kuruga ahari benetata na banyanyazi abu okwikiriza kwabo kwagumire bwanyima y’okushoma enkuru z’abahereza ba Yehova b’abesigwa b’omuri obu bwire.

7. Ni enki eki wayegera aha buhabuzi obu entumwa Pawulo yatangire oburi omu Baroma 14:19-21?

⁷ Ku turi kutaho amani ngu turete obusinge omu kibina, nituba turi kombeka benetata na banyanyazi. Titushemerire kwikiriza ngu okutikirizingana kutubaganisemu. Tituri kuhamira aha bi turi kukunda haba hatine omusinge g’omuri Bibuli ogu turengireho. Ecokureberaho: Omu kibina c’omuri Roma hakaba harimu Abakristo b’Abayudaya hamwe n’abanyamahanga abahindukire Abakristo. Ebiragiro bya Musa ku byarugireho, bikaba bitacayetengesa ngu Abakristo borobere ebyabire biri kukwata aha byokurya. (Mar 7:19) Okwiha obwe, Abakristo bamwe b’Abayudaya bakahurira bagira obugabe bw’okwerira byona. Konka abandi Bakristo b’Abayudaya bo kikabagumira. Eco kizibu kikatuma ekibina cayebaganisamu. Pawulo akasindagiriza omugasho g’okugumizamu kugira obusinge ari kugira ati: “Ni kirungi okutarya enyama ninga okutanywa vinyo ninga okukora ekindi kintu cona ekiri kubasa kuteza ensibo benetata.” (Shoma omu Baroma 14:19-21.) Omuri obwo buryo, entumwa Pawulo akakwasa Abakristo bagenzi beye kureba ku ebitecerezo ebitari kushushana nk’ebyo biri kubasa kushisha omuntu kandi bikashisha n’ekibina cona. Nambwenu akaba ayetegwire kweferereza ebi ari kukunda kugira ngu atateza abandi ensibo. (1 Kor 9:19-22) N’itwe twareka kuhamira aha bi turi kukunda, nitwombeka abandi kandi turetaho obusinge.

8. Ni bata oku Pawulo yatwarize obu ab’omu kibina c’omu kinyigana c’okubanza babire bine emitekatecere etari kushushana?

⁸ Pawulo akateraho abine ebintu bigumire ebi batari kwikirizinganaho ecokureberaho kirungi omu kuretaho obusinge. Ecokureberaho: Abamwe omu Bakristo b’omu kinyigana c’okubanza bakagamba ku abanyamahanga ababire bahindukire Abakristo babire bashemerire kusharwa kugira ab’aheru y’ekibina batabagambaho kubi. (Gal 6:12) Pawulo tarikirize eyo mitekatecere, konka omu mwanya g’okubagema ngu bikirize emitecerereze eyeye, akecureza, yashaba obuyambi entumwa n’abazehe b’omuri Yerusalemu. (Byak 15:1, 2) Kandi oku Pawulo yatwarize kikakwasa Abakristo kugumizamu kugira okushemererwa n’obusinge omu kibina.​—Byak 15:30, 31.

9. Ni bata oku turi kubasa kutoreza ecokureberaho ca Pawulo?

⁹ Ku hari kubaho ebintu bigumire ebi tutayikirizinganaho, nitubasa kuronda obusinge turi kurondera obuhabuzi aha bantu abu  Yehova yatireho ngu bareberere ekibina. Emirundi myingi, obuhabuzi obwegamire ahari Bibuli nitububona omu bitabo byitu ninga shi omu buhabuzi obu ekitongore kitu kiri kutuha. Ku turi kuta omutima aha korobera obwo buhabuzi omu mwanya g’okuguta aha bitekateko byitu, nituretaho obusinge omu kibina.

10. Ni kiha kindi kintu eki Pawulo yakozire ngu areteho obusinge omu kibina?

¹⁰ Pawulo akaretaho obusinge ari kugamba aha micwe mirungi ya benetata na banyanyazi omu mwanya g’okugamba aha nshobi zabo. Ecokureberaho: Omu kuhendera ebaruha eyi Pawulo yahandikire Abaroma, akagamba abantu bingi omu mazina, kandi yagamba emitwarize yabo mirungi ninga ebiri kubakwataho. Nitubasa kutoreza Pawulo turi kugamba aha micwe mirungi ya benetata na banyanyazi. Ku turi kukikora, nikituma ekibina cakizaho kuhama kandi benetata na banyanyazi bakizaho kukundana.

11. Ni bata oku turi kubasa kuretaho obusinge haba hariho okutikirizingana?

¹¹ Obumwe n’Abakristo abakuzire omu by’omwika nibabasa kutikirizingana n’abandi. Eco ni co ecabire ahari Pawulo na Barunaba. Abo bashija babiri tibarikirizingine aha kutwara Mariko omu rugendo rwabo rw’obumishonari orwabire rurakurateho. Bakagira “empaka nyingi,” rero batana. (Byak 15:37-39) Konka Pawulo, Barunaba, na Mariko bakashuba bagirana obunywani, ekiri kwereka ku babire nibata okureteho obusinge omu mwanya g’okubanza. Bwanyima Pawulo akagamba ge ahari Barunaba na Mariko. (1 Kor 9:6; Kol 4:10) N’itwe tushemerire kutereza ebizibu byona ebi turi kuba twine n’abandi b’omu kibina kandi tugumizamu kufa aha micwe mirungi y’abandi. Eco nikija kutuma twaretaho obusinge n’obumwe.​—Efe 4:3.

12. Ni biha bizibu ebimwe na bimwe ebi benetata bari kubugana?

¹² Ku turi kombeka benetata na banyanyazi, nikituma bakizaho kwikiriza Yehova. Abamwe nibashecererwa n’ab’omu maka gabo, abu bari kukora hamwe ninga abu bari kwega na bo. Abandi bo bari kuraba omu bizibu by’oburwire ninga shi bari kurwanisa ngu basingure enyehurira mbi z’omu mutima. Kandi abandi Bakristo bamara emyaka myingi babatizibwe kandi bakategereza obwire buringwa okurugaho kw’ezi mbera mbi. Ezo mbera nizibasa kugeza okwikiriza kw’Abakristo b’omuri obu bwire. Abakristo b’omu kinyigana c’okubanza bakabugana ebizibu nk’ebyo. Ni enki eki Pawulo yakozire kugira ngu abagumye?

13. Ni bata oku Pawulo yakwasize ababire nibashecererwa ahabw’okwikiriza kwabo?

¹³ Pawulo akakoresa Ebyahandikirwe omu kugumya benetata na banyanyazi. Ecokureberaho: Abakristo b’Abayudaya nibabasa kuba bahurire batine ecokugarukamu obu ab’omu maka gabo babire babagambire ku edini y’Abayudaya eri kukira ey’Abakristo. Hatariho okubanganisa, eyo baruha ekagumya abo Bakristo. (Heb 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Bakaba nibakoresa ebi Pawulo yabire abahandikire omu kuhunamisa ababire bari kubahakanisa. Omuri obu bwire nitubasa kukwasa Abakristo bagenzi bitu abari kuhakanisibwa, turi kubereka oku bari kubasa kukoresa ebitabo byitu omu kushobororera abari kuhakanisa ebi bari kwikiriza. Kandi abacari bato baba bari kushecererwa ah’ishomero ahabw’okwikiriza eby’okuhangwa, nitubasa kubakwasa kubona ebiri omu butabo Mbehi bikahangwa? (Was Life Created?) na Obukomoko bw’amagara—Ebibuzo bitano ebiri kubuzibwa (Origin of Life—Five Questions Worth Asking) kugira ngu  bibakwase kushoborora enshonga turi kwikiriza ku amagara gahangirwe.

14. N’obu Pawulo yabire ahugire omu murimo g’okuburira n’okwegesa, ni enki eki yabire nakora?

¹⁴ Pawulo akahiga benetata na banyanyazi kwereka rukundo birabire omu kukora “emirimo mirungi.” (Heb 10:24) Akakwasa Abakristo bagenzi beye omu bigambo n’omu bikorwa. Ecokureberaho: Obu Abakristo bagenzi beye babugine ekizibu c’enjara, Pawulo akabatwarira bimwe omu bintu ebi babire bari kwetenga. (Byak 11:27-30) N’obu Pawulo yabire naba ahugire omu murimo g’okuburira n’okwegesa, akaba naronda oburyo bw’okukwasamu abine ebi bari kwetenga. (Gal 2:10) Eco kikakwasa Abakristo bagenzi beye kandi catuma bayesiga ku Yehova yabire arije kubafaho. Omuri obu bwire ku turi kuhayo obwire bwitu, amani gitu, n’obumanyi bwitu omu kuyamba abahikirweho ebihikirizi, nitwombeka okwikiriza kwa benetata na banyanyazi. Nambwenu nitubasa kukikora turi kuhayo ebiconco by’okuyamba omu murimo g’okuburira. Twakora ebyo n’ebindi, nitukwasa benetata na banyanyazi kwesiga ku Yehova atarije kubasigaho.

15-16. Ni bata oku turi kubasa kutwariza abacwekire entege?

¹⁵ Pawulo tarehugize ababire bacwekire entege omu kwikiriza. Akabereka embabazi kandi yagamba na bo omu muringo gwa rukundo. (Heb 6:9; 10:39) Ecokureberaho: Omu baruha eyi yahandikire Abaheburayo akaba nakunda kwetamu, ari kwereka ku na we yabire nata omu bikorwa obuhabuzi obu yabahire. (Heb 2:1, 3) Nk’oku Pawulo yakikozire, titukareka kukwasa abacwekire entege omu kwikiriza. Omu mwanya gw’eco, nitubombeka turi kubereka ku nitubafaho. Omuri obwo buryo nituba twabereka ku turi kubakunda. Iraka ryitu eriturize niribasa kombeka abari kurihurira.

 ¹⁶ Pawulo akahamiza Abakristo bagenzi beye ku Yehova ari kureba emirimo mirungi eyi bari kukora. (Heb 10:32-34) N’itwe nitubasa kukikora twaba turi kukwasa abacwekire entege omu kwikiriza. Nitubasa kubuza omuntu oku yayizire omu mazima ninga shi tumuhiga kugaruza amisho aha bwire obu Yehova yamukwasizemu. Nitubasa kukoresa obwo buryo turi kumuhamiza ku Yehova atarebirwe ebikorwa byeye birungi by’omu bwire bwa kare kandi ku atarije kumusigaho omu biro by’omu misho. (Heb 6:10; 13:5, 6) Ebyo biganiro nibibasa kutuma benetata na banyanyazi bagira ecetengo c’okugumizamu kukorera Yehova.

17. Ni buha bumanyi obu tushemerire kongera?

¹⁷ Nk’oku omwombeki ari kubasa kongera aha bumanyi bweye, n’itwe nitubasa kukizaho kombekana. Nitubasa kukwasa abandi kwehanganira ebigezo, turi kubagambira abandi ababyehanganire omu bwire bwa kare. Nitubasa kuretaho obusinge turi kugamba ebirungi ebi turi kubona aha bandi, turinda obusinge bwaba burimu ekizibu, kand turetaho obusinge haba hariho ebizibu bigumire ebi tutari kwikirizinganaho. Nambwenu nitubasa kugumizamu kombeka okwikiriza kwa benetata na banyanyazi turi kubagambira omugasho gw’amazima g’omuri Bibuli, turi kubaha obuyambi kandi tukwasa abacwekire entege.

18. Ni enki eki wamaririra kukora?

¹⁸ Abari kombeka amaju g’ekitongore kitu nibahurira bashemerirwe kandi bamazirwe. Nitushemererwa kandi tuhurira tumazirwe twayekwatanisa omu murimo g’okombeka okwikiriza kwa benetata na banyanyazi. Enju eshangirwe teri kugumaho, konka ebiri kuruga omu murimo g’okombeka benetata na banyanyazi biryagumaho ebiro byona! Nimureke tumarire “kugumyana n’okombekana.”​—1 Tes 5:11.