Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA C’OKWEGA 30

Obuhanuzi bwa kare oburi kukukwataho

Obuhanuzi bwa kare oburi kukukwataho

“Ndyata obwangi ahagati yawe n’ogu mukazi.”​—KUT 3:15.

ECESHONGORO CA 15 Himbisa Omwana wa Yehova Omujigaijo!

EMPINYE a

1. Ni enki eki Yehova yakozire Adamu na Eva ku bamazire kucumura? (Okutandika 3:15)

 ADAMU na Eva ku bamazire kucumura, Yehova akaha ababakomokireho amasiko birabire aha buhanuzi bw’omutano. Ebyo nibigambwa omu Kutandika 3:15.​—Hashome.

2. Ni enki ekiri kutuma obu buhanuzi bwaba obw’omutano?

2 Obwo buhanuzi buri omu kitabo c’okubanza ca Bibuli. Konka, ebindi bitabo by’omuri Bibuli byombekire ahari obwo buhanuzi. Nk’oku omugoyi guri kukomera hamwe enku, ni ko ebiri kugambwa omu Kutandika 3:15 biri kukomerana hamwe ebitabo byona by’omuri Bibuli, hakarugamu obutumwa bumwe, ni okugamba ku omucunguzi yabire arije kwija kugira ngu acwecereze Sitane n’abambari beye. b Ogo ku nigwija kuba guri omugisha ahari abo abari kukunda Yehova!

3. Ni enki eki twaza kushwijuma omuri eki kicweka?

3 Omuri eki kicweka, twaza kugarukamu ebibuzo ebiri kukwata aha buhanuzi oburi omu Kutandika 3:15: Ni baha abari kugambwamu? Ni bata oku obwo buhanuzi buri kuhikirira? Kandi shi ni bata oku buri kutugasira?

NI BAHA ABARI KUGAMBWA OMURI OBU BUHANUZI?

4. “Enjoka” ni oha, kandi shi nitukimanya tuta?

4 Abantu abari kugambwa omu buhanuzi oburi omu Kutandika 3:14, 15 harimu “enjoka,” “oruzaro” rw’enjoka, “omukazi,” n’“oruzaro” rw’omukazi. Bibuli netukwasa kushoborocerwa buri omwe omuri bo. c Reka tutandikire aha “njoka.” Enjoka eshangirwe ekaba etari kubasa kushoborocerwa eki Yehova yagambire omu musiri gwa Edeni. Obwe rero orubanja oru Sitane yacwire, tararucwerire enjoka, ahobwe akarucwerera ecahangirwe c’omwika. Konka shi ogo ni oha? Omu Kushururwa 12:9 nihabitushobororera ge. Aho nihagabwamu “Ekijoka ekihango eca kare,” ari co Sitane Omuregi. Konka shi oruzaro rw’enjoka ni ruha?

EKIJOKA

Omuregi Sitane, owu omu Kushururwa 12:9 harikweta “ekijoka eca kare” (Reba paragurafu ya 4)

5. Oruzaro rw’enjoka ni baha?

5 Bibuli ku eri kugamba aha ruzaro omu buryo bw’akamanyiso neba ari kugamba aha bantu abari kutekateka kandi bakakora nk’ishe. Obwe rero oruzaro rw’enjoka, rurimu ebyahangirwe by’omwika n’abantu abari kurwanisa Yehova n’abahereza beye nk’oku Sitane ari kukikora. Omuri abo harimu ba marayika abanagire emirimo yabo omu bwire bwa Nowa, n’abantu babi abari kukora nk’ishe wabo Sitane.​—Kut 6:1, 2; Yoh 8:44; 1 Yoh 5:19; Yud 6.

ORUZARO RW’ENJOKA

Ebyahangirwe by’omwika bibi n’abantu abari kurwanisa Yehova Ruhanga n’abahereza beye (Reba paragurafu ya 5)

6. Ahabw’enki “omukazi” yabire atari Eva?

6 Mbwenuho, reka tuze aha “mukazi.” Ogo mukazi akaba atari Eva. Ahabw’enki? Reba enshonga emwe. Obwo buhanuzi bukaba bwagambire ku oruzaro rw’omukazi rwabire rurije ‘kwatagura’ omutwe g’oruzaro rw’enjoka. Nk’oku tukirebire, enjoka ni ecahangirwe c’omwika, Sitane, kandi tihine omuntu otahikirire oyine obushoborozi bw’okumwatagura. Obwe rero hakaba hari kwetengwa ondijo muntu oyine amani.

7. Nk’oku biri kugambwa omu Kushururwa 12:1, 2, 5, 10, omukazi ori kugambwa omu Kutandika 3:15 ni oha?

7 Omukazi ori kugambwa omu Kutandika 3:15 akashururwa omu kitabo ca Bibuli c’aha muheru. (Shoma omu Kushururwa 12:1, 2, 5, 10.) Ogo tari omukazi oshangirwe! Akaba aribasire aha kwezi kandi ayine ekirunga c’enyonyozi 12 aha mutwe. Akazara omwana otashangirwe, ni okugamba Obukama bwa Ruhanga. Ahakuba obwo Bukama ari obw’omu iguru, ogo mukazi na we ashemerire kuba ow’omu iguru. Ogo mukazi nageranisa ekicweka c’ekitongore ca Yehova c’omu iguru ekirimu ebyahangirwe by’omwika ebiri kwesigwa.​—Gal 4:26.

OMUKAZI

Ekicweka c’ekitongore ca Yehova ec’omu iguru ekirimu ba marayika ab’abesigwa (Reba paragurafu ya 7)

8. Ni oha ow’okubanza omu ruzaro rw’omukazi, kandi shi ni ryari obu yarebekire? (Okutandika 22:15-18)

8 Nambwenu, Ekigambo ca Ruhanga nikitukwasa kushoborocerwa ow’okubanza omu ruzaro rw’omukazi. Akaba arije kukomoka ahari Aburahamu. (Shoma omu Kutandika 22:15-18.) Okuhikirira k’obuhanuzi nikwereka ku Yesu ari we owabire ari ow’omuri orwo ruzaro rw’ogo mushija w’omwesigwa. (Luk 3:23, 34) Konka orwo ruzaro rukaba rutarije kuba omuntu oshangire ahakuba rukaba rurije kwatagura omutwe g’Omuregi. Obwe rero, Yesu ku yahikize emyaka 30, akashukwaho omwika. Yesu ku yamazire kushukwaho omwika, akaba ow’okubanza omu ruzaro rw’omukazi. (Gal 3:16) Yesu ku yamazire kufa kandi akazoka, Ruhanga ‘akamujweka ekirunga c’ekitinisa n’okuhimbisibwa’ kandi yamuha ‘obushoborozi bwona omu iguru n’omu nsi’ harimu n’obushoborozi ‘bw’okuhwerecereza emirimo ya Sitane.’​—Heb 2:7; Mat 28:18; 1 Yoh 3:8.

ORUZARO RW’OMUKAZI

Yesu Kristo n’abashukirweho omwika 144,000 abaritegeka na we (Reba paragurafu ya 8-9)

9-10. (a) Ni baha bandi abari omu ruzaro rw’omukazi, kandi shi ni ryari obu bari kuruzamu? (b) Ni enki eki twaza kushwijuma?

9 Konka, hakaba harije kubaho abandi abagizire ekicweka ca kabiri c’orwo ruzaro. Entumwa Pawulo akabagambaho obu yagambiire abashukirweho omwika b’Abayudaya n’abanyamahanga ari kugira ati: “Ku murabe muri bijukuru, kandi aba Kristo, biri muri abahunguzi, nk’oku caraganisibwe.” (Gal 3:28, 29) Yehova ku ari kutorana omuntu akamushukaho omwika, ogo muntu naba yaza omu ruzaro rw’omukazi. Obwe rero, orwo ruzaro rurimu Yesu n’abantu 144,000 abarije kutegeka na we. (Kush 14:1) Abo bona nibatekateka kandi bakora nk’eby’Ishe, Ruhanga Yehova.

10 Hati obu twamara kureba abari kugambwa omu Kutandika 3:15, reka turebe kace oku Yehova yagenzire ari kuhikiriza obwo buhanuzi n’oku buri kutugasira.

NI BATA OKU OBWO BUHANUZI BWAHIKIRIRE?

11. Ni bata oku oruzaro rw’omukazi rwahutire “akasinsino”?

11 Tukuratize ebiri kugambwa omu buhanuzi bw’omu Kutandika 3:15, enjoka ekaba erahutaze “akasinsino” k’oruzaro rw’omukazi. Eco kikahikirira obu Sitane yatumire Abayudaya n’Abaroma bayita Omwana wa Ruhanga. (Luk 23:13, 20-24) Nk’oku omuntu ari kuhutara akasinsino, akamara obwire buce atari kutambura, Yesu ku yafire akamara obwire buce hatine eki ari kukora ahakuba akamara ebiro bishatu omu kituro.​—Mat 16:21.

12. Ni bata oku omutwe gw’enjoka gurije kwatagurwa?

12 Kugira ngu obuhanuzi oburi omu Kutandika 3:15 d buhikire, Yesu akaba atashemerire kuguma omu kituro. Ahabw’enki? Ni ahabw’okuba obwo buhanuzi bukaba bwagambire ku oruzaro rw’omukazi rwabire rurayatagure omutwe gw’enjoka. Eco nikimanyisa ku Yesu yabire arakire akasinsino, kandi ni ko oku cabire! Ah’izoba rya kashatu afire, Yesu akazoka ari ecahangirwe c’omwika. Omu bwire obu Ruhanga yatireho, Yesu aryayatagura Sitani. (Heb 2:14) Abaritegeka na we baryayekwatanisa omu kucwecereza abari kugeranisibwa n’oruzaro rw’enjoka.​—Kush 17:14; 20:4, 10.

NI BATA OKU OBWO BUHANUZI BURI KUTUGASIRA?

13. Ni bata oku obwo buhanuzi buri kutugasira?

13 Yaba ori omuhereza wa Ruhanga owamwehire, n’iwe orimu kugasirwa n’obwo buhanuzi. Yesu akija omu nsi ari omuntu. Akereka emicwe y’Ishe omu bwijwire. (Yoh 14:9) Obwe rero birabire ahari we, tukamanya Ruhanga kandi twamukunda. Nambwenu nitugasirwa n’enyegesa za Yesu n’obuhabuzi bweye ebi ari kutuha birabire omu kibina. Akatwegesa oku turi kubasa kubaho turi kushemeza Yehova kandi akatwemera. Kandi twena nitugasirwa n’orufu rwa Yesu oruri kugeranisibwa n’okuhutara akasinsino. Bata shi? Yesu ku yamazire kuzoka, akahayo ekitambo ekihikirire c’eshagama yeye, ekiri “kutwozaho ebibi byona.”​—1 Yoh 1:7.

14. Mbehi obuhanuzi obwagambirwe omuri Edeni bukaba burije kuhikirira ahonaho? Shoborora.

14 Ebigambo ebi Yehova yagambire omuri Edeni nibyereka ku habire harije kuhwaho obwire kugira ngu obwo buhanuzi buhikirire omu bwijwire. Hakaba harije kuhwaho obwire kugira ngu omukazi azare oruzaro orwaraganisibwe, Sitane abuganisirize hamwe abakurasi beye, kandi habeho rwango ahagati y’ezo nzaro zombi. Nitugasirwa twamanya ebiri kukwata ahari obwo buhanuzi ahakuba nibuturabura ku ensi eri kutegekwa na Sitane yabire erije kwanga abari kuramya Yehova. Yesu na we akagarukiramu abage beye ogo muburo. (Mak 13:13; Yoh 17:14) Hatariho okubanganisa, tukerebera okuhikirira k’obwo buhanuzi, namunonga omuri egi myaka 100 ehwire. Bata shi?

15. Ahabw’enki ensi yakirizeho kutwanga, konka shi ahabw’enki tutashemerire kutina Sitane?

15 Hahwireho obwire buce Yesu abire Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga omu mwaka gwa 1914, Sitane akabingwa omu iguru. Hatiya akomirwe omu nsi ahu ategererize kucwecerezibwa. (Kush 12:9, 12) Konka tashitami. Sitane ayehebire kandi ayine ekiniga kingi eki ari kumarira aha bahereza ba Ruhanga. (Kush 12:13, 17) Eyo ni yo nshonga ensi yakirizeho kwanga abahereza ba Ruhanga. Konka, titwine enshonga y’okutina Sitane n’abambari beye. Ahobwe, twine obwesige nk’obw’entumwa Pawulo owahandikire ati: “Ruhanga ku arabe ari aha rubaju rwitu, oritubasa ni oha?” (Rom 8:31) Nitubasa kwesigira kimwe Yehova, ahakuba nk’oku tukikirebire, obwingi omu buhanuzi oburi omu Kutandika 3:15 bwamazire kuhikirira.

16-18. Ni bata oku Curtis, Ursula, na Jessica bagasirwe n’okushoborocerwa ebiri omu Kutandika 3:15?

16 Ekiraganiso ca Yehova ekiri omu Kutandika 3:15 nikibasa kutukwasa kwehanganira ekigezo cona ekiri kubasa kutuhikaho. Curtis, omumishonari ori kukorera omuri Guyamu, akagamba ati: “Hine obu nabire ndi kubugana ebigezo n’embera mbi ebiri kugeza obwesigwa bwange ahari Yehova. Konka kutecereza aha buhanuzi oburi omu Kutandika 3:15 bikankwasa kugumizamu kwesiga Tata w’omu iguru.” Curtis ategerize n’ekihika obu Yehova aritwihiraho ebizibu byitu byona.

17 Omunyanyazi ori kwetwa Ursula w’omuri Bavariya akagamba ku okushoborocerwa obuhanuzi buri omu Kutandika 3:15 camukwasize kwesiga atari kubanganisa ku Bibuli eri Ekigambo acahandikisibwe omwika gwa Ruhanga. Akareba oku obwo buhanuzi buri kubuganisa obundi buhanuzi bwona bw’omuri Bibuli, kandi kikamukora aha mutima. Nambwenu akagamba ati: “Okumanya ku Yehova yahikire ari kugira eki yakora kugira ngu omuryango gw’abantu gutacweka, kikankora aha mutima.”

18 Omunyanyazi ori kwetwa Jessica w’omuri Mikuronejiya, akagamba ati: “Na hati ncayijuka oku nayehurire ku namanyire ngu nabona amazima! Obuhanuzi bw’omu Kutandika 3:15 bukaba bwatandikire kuhikirira. Bikankwasa kwijuka ku embera mbi ezi turimu hati zitari amagara aga buzima. Obwo buhanuzi bukatuma nakizaho kwesiga ku okukorera Yehova kiri kutuma nagira amagara marungi hati n’omu biro by’omu misho.”

19. Ahabw’enki turi kubasa kwesiga ku ekicweka c’aha muheru c’obuhanuzi bw’omu Kutandika 3:15 kirije kuhikirira?

19 Nk’oku twamara kukireba, obuhanuzi bw’omu Kutandika 3:15 bucari kuhikirira. Oruzaro rw’omukazi n’oruzaro rw’enjoka rukashoboroka ge. Yesu ari we ow’okubanza omu ruzaro rw’omukazi akakira obuhuta bw’akasinsino, kandi hati ni Omugabe w’ekitinisa otari kufa. Ekikorwa c’okutorana abagizire ekicweka ca kabiri c’oruzaro rw’omukazi, kiri hihi kuhendera. Ahakuba ekicweka c’okubanza c’obwo bunuzi cahikirire, nitwesiga tutari kubanganisa ku n’ekicweka ca kabiri c’okwatagura omutwe gw’enjoka, na co kirije kuhikirira. Ku nikija kushemeza abahereza ba Ruhanga b’abesigwa, Sitane ku arije kucwerezibwa! Konka ebyo bitakabireho, otaruha. Ruhanga witu ni omwesigwa. Nayija kukoresa oruzaro rw’omukazi, aretere emigisha myingi “amahanga gona ag’omu nsi.”​—Kut 22:18.

ECESHONGORO CA 23 Yehova Okutandika Kutegyeka

a Tituri kubasa kushoborocerwa obuhanuzi oburi omuri Bibuli, tutabandize twashoborocerwa obuhanuzi oburi omu Kutandika 3:15. Okwega obwo buhanuzi nikituma twakizaho kugumya okwikiriza kwitu, kandi kituma twakizaho kwesiga ku Yehova arije kuhikiriza ebiraganiso byeye byona.

b Reba enyongezo eri kugira ngu: “Obutumwa bw’omuri Bibuli,” omu Buhinduzi bw’ensi ensya.

c Reba akashanduku akari kugira ngu: “Abari kugambwa omu Kutandika 3:14, 15.”

d Reba akashanduku akari kugira ngu “ Ebintu bikuru omu kuhikirira kw’ebiri omu Kutandika 3:15.”