Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA C’OKWEGA 28

Obukama bwa Ruhanga nibutegeka!

Obukama bwa Ruhanga nibutegeka!

“Obukama bw’ensi bwahinduka obwa Mukama witu n’obwa Kristo weye.”​—KUSH 11:15.

ECESHONGORO CA 22 Obukama Bwatairweho—Shaba ngu Bwije!

EMPINYE a

1. Ni enki eki turi kwesiga tutari kubanganisa, kandi ahabw’enki?

 MBEHI ku ori kureba embera eziri omu nsi, nikikugumira kuguma oyine emitekatecere mirungi? Abagizire amaka tibacakundana. Abantu nibakizaho kuba abagomi, abari kwekunda kanda abari kurahurana. Abingi nikibagumira kwesiga abategeki. Konka ezo mbera eziri omu nsi nizikuha obwesige. Ahabw’enki? Ahakuba abantu nibatwaza nk’oku byabire byahanwirwe omu buhanuzi bw’“ebiro by’emperu.” (2 Tim 3:1-5) Okuhikirira k’obwo buhanuzi, oku omuntu wena atari kubasa kubanganisa, nikutuha ekihamya ekiri kwereka ku Kristo Yesu yatandikire kutegeka ari Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga. Konka obu ni bumwe omu buhanuzi bwingi oburi kukwata aha Bukama bwa Ruhanga. Nikija kugumya okwikiriza kwitu twashwijuma obundi buhanuzi obwahikirire omu myaka ya juba.

Nk’oku otushushani tuce turi kubuganisibwa hamwe tukarugamu ekishushani kihango, ni ko n’obuhanuzi bw’omu kitabo ca Daniyeli n’Okushururwa buri kubuganisibwa hamwe, rero bukatuma twamanya ahu twahika omu kuhikirira k’obuhanuzi bwa Yehova. (Reba paragurafu ya 2)

2. Ni enki eki twaza kushwijuma, kandi ahabw’enki? (Gamba aha kishushani c’aha kishembeso.)

2 Omuri eki kicweka, twaza kushwijuma (1) obuhanuzi oburi kwereka ku Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegeka, (2) obuhanuzi oburi kwereka ku Yesu yatandikire kutegecera omu iguru ari Omugabe, n’ (3) obuhanuzi oburi kwereka ku abangi b’Obukama bwa Ruhanga barije kurugaho. Twaza kureba oku obwo buhanuzi buri kubuganira hamwe, nk’oku otushushani turi kubuganisibwa hamwe kugira ngu tukore ekishushani kihango, kandi eco nikija kutukwasa kumanya ahu twahika omu kuhikirira k’obuhanuzi bwa Yehova.

OBUKAMA BWA RUHANGA BUKATEBWAHO RYARI?

3. Obuhanuzi oburi omuri Daniyeli 7:13, 14 nibutuhamiza ki aha bikwatirine n’Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga?

3 Obuhanuzi oburi omuri Daniyeli 7:13, 14 nibutuhamiza ku Kristo Yesu arije kuba Omutegeki murungi w’Obukama bwa Ruhanga. Abantu b’omu mahanga gona nibija “kumukorera” bashemerirwe kandi tarije kusimburwa n’ondijo mutegeki wena. Obundi buhanuzi bukaba bwagambire ku Yesu yabire arije kutandika kutegeka obwire bw’emyaka mushanju bwahwa. Mbehi nitubasa kumanya obwire oburi obu yatandikire kutegekamu?

4. Shoborora oku ebiri omuri Daniyeli 4:10-17 biri kutukwasa kumanya obwire obu Kristo yatandikire kutegeka Obukama bwa Ruhanga. (Nambwenu reba obugambo bw’ahaasi.)

4 Shoma omuri Daniyeli 4:10-17. “Omwanya gw’emyaka mushanju” nigwingana n’obwire bw’emyaka 2,520. Obwo bwire bukatandika omu mwaka gwa 607 M.Y. obu amahe ga Babuloni gayihire omugabe wa nyima aha kitebe ca Yehova c’omuri Yerusalemu. Obwo bwire bukahendera omu mwaka gwa 1914 B.Y. obu Yehova yayemekire Yesu, ni okugamba “oyine obushoborozi” bw’okuba Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga. bEzk 21:25-27.

5. Ni buha buryo bumwe obu turi kubasa kugasirwamu n’obuhanuzi oburi kugamba aha “bwire bw’emyaka mushanju”?

5 Ni bata oku obu buhanuzi buri kutugasira? Okumanya ebiri kukwata aha “bwire by’emyaka mushanju” nikutuhamiza ku Yehova ari kuhikiriza ebiraganiso byeye omu bwire obuhikire. Nk’oku yatireho obwire bw’okutandika kutegeka k’Obukama bweye, ni ko arije kuhikiriza obundi buhanuzi bwona akuratize entebekanisa yeye. mazima, ekiro ca Yehova “tikiricerererwa!”​—Hab 2:3.

OKUSHOBOROCERWA KU KRISTO ARI KUTEGEKA OBUKAMA BWA RUHANGA

6. (a) Ni kaha kamanyiso akari kwereka ku Yesu yatandikire kutegecera omu iguru? (b) Ni bata oku ebiri omu Kushururwa 6:2-8 biri kuhamya ako kamanyiso?

6 Obu Yesu yabire ari hihi kuhendera omurimo gweye omu nsi, akahanuura ebintu ebyabire birije kwereka abakurasi beye ku yatandika kutegeka. Akagambamu entaro, enjara, n’emisisa. Nambwenu akagambamu endwara eziri kuturira, ezabire zirajanjare omu “myanya myingi” harimu nka KOVIDI-19 eriho omuri obu bwire. Ebyo byona ni bimwe omu bi Bibuli eri kweta “akamanyiso k’okwija kwa Kristo.” (Mat 24:3, 7; Luk 21:7, 10, 11) Hahwireho emyaka eri kurenga 60 Yesu afire kandi akazoka, akoreka entumwa Yohana ebindi bintu ebyabire birije kwereka okuhikirira kw’obwo buhanuzi. (Shoma omu Kushururwa 6:2-8.) Ebyo bintu byona bikabaho obu Yesu yatandikire kutegeka Obukama bwa Ruhanga omu mwaka gwa 1914.

7. Ahabw’enki okutandika kutegeka kwa Yesu kwaretire ensi enaku?

7 Ahabw’enki ebintu byakirizeho kuba bibi Yesu ku yabire Omugabe? Omu Kushururwa 6:2 nihatuha ec’okugarukamu. Omurimo gwa Yesu yamara kuba Omugabe gukaba guri okurwana. Okurwana n’oha? Akaba ashemerire kubanza yarwana na Sitane na ba dayimoni. Ebiri omu Kushururwa ekicweka ca 12, nibyereka ku Sitane yasingwirwe kandi we na ba dayimoni beye bakanagwa omu nsi. Sitane akija ayine ekiniga kingi rero yatandika kuretera ensi “enaku.”​—Kush 12:7-12.

Tituri kushemerererwa amakuru mabi, konka twareba obuhanuzi bwa Bibuli buri kuhikirira nikituma twayesiga ku Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegeka (Reba paraguragu ya 8)

8. Ni bata oku turi kugasirwa twareba obuhanuzi oburi kukwata aha Bukama bwa Ruhanga buri kuhikirira?

8 Ni bata oku obu buhanuzi buri kutugasira? Embera zigumire omu nsi n’okuhinduka kw’emitwarize y’abantu bikaba birije kutukwasa kumanya ku Yesu yatandikire kutegeka. Obwe rero omu mwanya g’okwitwa ekiniga ahabw’abantu abari kwekunda kandi bari kutwanga, nitwijuka ku eyo mitwarize yabo eri kuhikiriza obuhanuzi bwa Bibuli. Obukama bwa Ruhanga bukatandika kutegeka! (Zab 37:1) Kandi oku Haramagedoni eri kukizaho kuhika hihi, ni ko n’ebizibu biri kukizaho kweyongera. (Mak 13:8; 2 Tim 3:13) Mbehi toyine okushemererwa ahakuba Tata w’omu iguru ori kutukunda kutushobororera enshonga ahabw’enki ensi eyijwiremu ebizibu?

OKU ABANGI B’OBUKAMA BWA RUHANGA BARIJE KURUGAHO

9. Ni bata oku obuhanuzi bw’omuri Daniyeli 2:28, 31-35 buri kushoborora obutegeki bwa nyinensi oburije kuhisa aha muheru gw’ensi, kandi shi bukarebeka ryari?

9 Shoma omuri Daniyeli 2:28, 31-35. Nitureba obwo buhanuzi buri kuhikirira omuri obu bwire. Ekiroto ca Nebukadeneza kikereka ebyabire birije kubaho “omu biro bya bwanyima” Kristo atandikire kutegeka. Abangi ba Yesu b’omu nsi bakaba barije kuba barimu obugabe bwa nyinensi bw’aha muheru obu Bibuli eri kugeranisa n’“ebigeri by’ecoma n’ibumba.” Obwo butegeki bwa nyinensi bukarebeka. Bukarebeka omu rutaro rwa kabiri rw’ensi yona obu Bungereza na Amerika byayegisire hamwe bikakora obutegeki bumwe. Nambwenu ekishushani eki Nebukadeneza yarosire kikereka ebintu bibiri ebiri kukwata ahari obwo butegeki ebyabire birije kutuma bwatana n’obundi obwabire burugireho.

10. (a) Ni bata oku obuhanuzi bw’omu kitabo ca Daniyeli buri kushoborora obutegeki bwa Bungereza na Amerika? (b) Ni kaha kabi aku tushemerire kwerinda? (Reba akashanduku akari kugira ngu “ Mbehi noreba akabi?”)

10 Obutegeki bwa nyinensi bwa Bungereza na Amerika bukaba nibutana n’obwabubandirize, ahakuba bwo tiburi kugeranisibwa n’ebyoma bigumire nka zahabu na feza, ahobwe nibugeranisibwa n’ecoma kijwangize n’ibumba. Ibumba nirigeranisa “oruzaro rw’abantu” ni okugamba rubanda. (Dan 2:43.) Nk’oku biri kurebeka omuri obu bwire, rubanda nibekwatanisa omu kutera oburuuru, kurwanira obugabe bwabo, okwekarakasa, n’okweta hamwe omu mirimo, rero kituma obutegeki bwa nyinensi bwaremwa kuta omu bikora ebiragiro byabwo.

11. Ni bata oku okubaho k’obutegeki bwa Bungereza na Amerika kiri kutuhamiza ku twahika omu bwire bw’aha mperu?

11 Eca kabiri, Bibuli ekagamba ku obutegeki bwa Bungereza na Amerika buri kugeranisibwa n’ebijeri by’ekishushani. Tiburije kukuratirwa n’obundi butegeki bwa nyinensi. Ahobwe, nibwija kuhwaho aha rutaro rwa Haramagedoni obu Obukama bwa Ruhanga buije kuba buri kucwecereza obutegeki bwona bw’abantu. cKush 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Ni kiha kindi kihamya c’omu buhanuzi bwa Daniyeli ekiri kutuhumuriza kandi kikatuha amasiko?

12 Ni bata oku obu buhanuzi buri kutugasira? Obu buhanuzi bwa Daniyeli ni ekindi kihamya ekiri kwereka ku turi omu bwire bw’aha mperu. Hahwaho emyaka eri kukira aha 2,500, Daniyeli agambire ku bwanyima ya Babuloni obundi bugabe bwa nyinensi buna bwabire burije kuhiganisa abahereza ba Ruhanga. Nambwenu akagamba ku obugabe bwa nyinensi bwa Bungereza na Amerika, ari bwo obwabire burije kuhereruka obundi bwona. Eco nikituhumuriza kandi kituma twayesiga ku juba aha Obukama bwa Ruhanga burije kwihaho obutegeki bwona bw’abantu rero bukategeka ensi yona.​—Dan 2:44.

13. “Omugabe wa munana” n’“abagabe ikumi,” abari kugambwa omu Kushururwa 17:9-12, nibageranisa ki, kandi shi ni bata oku obwo buhanuzi bwahikirire?

13 Shoma omu Kushururwa 17:9-12. Engaruka z’orutaro rw’okubanza rw’ensi yona zikahikiriza obundi buhanuzi bw’omuri Bibuli oburi kugamba aha bwire bw’emperu. Abategeki bakaba nibenda kuretaho obusinge omu nsi. Obwe rero omu Kokubanza 1920, bakatabo Ekitongore c’obumwe bw’amahanga bwanyima casimburwa n’Ekitongore c’amahanga ageterine omu Kwikumi  1945. Eco kitongore ni co “omugabe wa munana.” Konka tikiri obugabe bwa nyinensi. Ahobwe amani nikigiha aha bategeki abari kukishagika. Bibuli neyeta abo bategeki abari kukishagika “abagabe ikumi.”

14-15. (a) Ni bata oku omu Kushururwa 17:3-5 hari kushoborora ebiri kukwata ahari “Babuloni orurembo orukuru”? (b) Ni enki ecatandikire kuba aha madini ag’ebishuba?

14 Shoma omu Kushururwa 17:3-5. Entumwa Yohana akabonecerwa, yayorekwa maraya, ni okugamba “Babuloni orurembo orukuru,” oruri kugeranisa amadini gona ag’ebishuba. Oko korekwa nikutumanyisa ki? Amadini g’ebishuba gamara obwire buringwa gari kukwatanisa n’obutegeki bw’ensi kandi gakabuhereza emigisha yago. Konka juba aha, Yehova nayija kuta omu mutima gw’abo bategeki ekitecerezo kugira ngu “bahikirize enama yeye.” Ni enki ekirije kurugamu? Abo bategeki abari kugeranisibwa n’“abagabe ikumi,” nibija kwehindukana amadini ag’ebishuba kandi bagacwecereze.​—Kush 17:1, 2, 16, 17.

15 Nitumanya tuta ku Babuloni orurembo orukuru ruri hihi kucwecerezibwa? Kugira ngu tugarukemu eco kibuzo, tushemerire kwijuka ku orurembo rwa Babuloni rwabire rurinzirwe n’amizi g’omugera gwa Furati. Ekitabo c’Okushururwa nikigeranisa abantu bingi abari kushagika Babuloni orurembo orukuru n’“amizi” agari kururinda. (Kush 17:15) Konka nambwenu nikishuba kigamba ku ago mizi gabire garije ‘komoka’ ekiri kumanyisa ku amadini ag’ebishuba gabire garije kubura abashagiki bago. (Kush 16:12) Obwo buhanuzi buri kuhikirira omuri obu bwire ahakuba abakurasi b’ago madini g’ebishuba bakagarugamu, rero baza kurondera ahandi obuyambi.

16. Ni bata oku turi kubasa kugumibwa twashoborocerwa obuhanuzi oburi kukwata aha kurebeka kw’Ekitongore c’amahanga ageterine n’okucwecerezibwa kw’amadini ag’ebishuba?

16 Ni bata oku obu buhanuzi buri kutugasira? Okurebeka kw’Ekitongore c’amahanga ageterine n’okugwa kw’amadini g’ebishuba nikutuha ekindi kihamya ekiri kwereka ku turi omu bwire bw’aha muheru. N’obu amizi agari kurinda Babuloni orurembo orukuru garikomoka, ni okugamba abashagiki barwo, konka amadini g’ebishuba garyacwecerezibwa omu bundi buryo. Nk’oku twaba tukirebire, Yehova nayija kuta omu mitima y’“abagabe ikumi,” ni okugamba abategeki abari kushagika Ekitongore c’amahanga ageterine kugira ngu “bahikirize enama yeye.” Okucwecerezibwa kw’amadini ag’ebishuba kuryabaho akanya kace, rero kitangaze abantu bona. d (Kush 18:8-10) Okucwecerezibwa kwa Babuloni kuryatinisa ensi yona kandi kureteho embera zigumire, konka abahereza ba Ruhanga bo baryaba bine enshonga ibiri ez’okubaretera kushemererwa. Ogo mwangi wa Ruhanga owamara obwire buringwa nayija kurugiraho kimwe kandi okucungurwa turi kuruga omuri egi nsi mbi nikwija kuba kuri hihi!—Luk 21:28.

OTATINA EBIRI KWENDA KUBAHO

17-18. (a) Ni bata oku turi kubasa kugumizamu kuhamya okwikiriza kwitu? (b) Ni enki eki turije kushwijuma omu kicweka ekiri kukurataho?

17 Daniyeli akagamba ku “okumanya” kwabire kurije “kweyongera.” Kandi mazima kukeyongera! Tukashoborocerwa ge obuhanuzi oburi kugamba aha bwire obu turimu. (Dan 12:4, 9, 10) Okuhikirira kw’obwo buhanuzi nikutuma twaha Yehova ekitinisa n’Ekigambo ceye. (Isa 46:10; 55:11) Obwe rero gumizamu kugumya okwikiriza kwawe ori kweyegesa Ebyahandikirwe kandi ori kukwasa abandi kugira obunywani burungi na Yehova. Nayija kurinda bona abari kumwesiga omu bwijwire kandi nayija kubaha “obusinge obutarihwaho.”​—Isa 26:3.

18 Omu kicweka ekiri kukurataho, turyashwijuma obuhanuzi oburi kukwata aha kibina c’Abakristo ekiriho omuri obu bwire. Nk’oku turije kubyega, obwo buhanuzi nibubugana ge n’obundi buhanuzi oburi kugamba aha bwire bw’emperu. Nitwija kureba ekindi kihamya ekiri kwereka ku Yesu ari we Omugabe ori kutegeka kandi ori kwebembera abakurasi beye b’abesigwa.

ECESHONGORO CA 61 Abajurizi ba Yehova, Mugumizemu!

a Twahika omu bwire oburi kushemeza munonga! Obukama bwa Ruhanga bukatandika kutegeka nk’oku obuhanuzi bwingi bw’omuri Bibuli bwabigambire. Eki kicweka nikigamba bumwe omuri obwo buhanuzi oburi kutuma twakizaho kwikiriza Yehova kandi bukatukwasa kuguma tuturize n’okwemerera mashija hati n’omu biro by’omu misho.

b Reba ishomo rya 32 akacweka ka 4 omu kitabo Shemerererwa amagara ebiro byona!, kandi orebe vidiyo y’aha rubuga rwa jw.org eyine omutwe oguri kugira ngu Obukama bwa Ruhanga bukatandika kutegeka omu mwaka gwa 1914.

c Waba ori kwenda kukizaho kumanya ebiri kukwata aha buhanuzi bw’omu kitabo ca Daniyeli, reba Omunara g’Omurinzi gw’aha kiro ca 15 Okwamukaga 2012, pp. 14-19.

d Waba ori kwenda kumanya ebiri kukiraho ebiri kukwata aha biri kwenda kubaho omu biro eby’omu misho, reba ekicweka ca 21 omu kitabo Obukama bwa Ruhanga nibutegeka!