Za aha birimu

Za ahari Ebirimu

EKICWEKA C’OKWEGA 39

Mbehi izina ryawe riri omu “kitabo c’amagara”?

Mbehi izina ryawe riri omu “kitabo c’amagara”?

“Ekitabo c’ekijusyo kihandikirwe omu misho geye, kihandikwemu abari kutina Yehova.”​—MAL 3:16.

ECESHONGORO CA 61 Abajurizi ba Yehova, Mugumizemu!

EMPINYE *

Yehova atwire nahandika amazina g’abantu omu “kitabo c’amagara” (Reba paragurafu ya 1-2)

1. Tukuratize ebiri omuri Malaki 3:16, ni kiha kitabo eki Yehova yamara emyaka ari kuhandika, kandi shi kirimu enki?

 HAHWA emyaka myingi Yehova ari kuhandika ekitabo c’omutano. Ow’okubanza owahandikirwemu, ni omuhamya w’okubanza w’omwesigwa, ari we Abeli. * (Luk 11:50, 51) Okwiha obwe Yehova akaguma nayongera amazina omuri eco kitabo, kandi hati kirimo amazina agari kuhika omuri za miliyoni. Bibuli neceta “ekitabo c’ekijusyo,” “ekitabo c’amagara,” n’“omuzingo gw’amagara.” Omuri eki kicweka twaza kugamba eco kitabo nk’“ekitabo c’amagara.”​—Shoma omuri Malaki 3:16; Kush 3:5; 17:8.

2. Ni baha abu amazina gabo gari kuhandikwa omu kitabo c’amagara, kandi shi ni enki eki turi kubasa kukora kugira ngu amazina gitu gahandikwemu?

2 Eco kitabo c’omutano kirimu amazina g’abantu bona abari kuramya Yehova bari kumutina, kandi bari kutina izina ryeye. Nibija kutunga omugisha g’okutunga amagara agatahwaho. Omuri obu bwire nitubasa kuhandikwa omuri eco kitabo, twagirana obunywani na Yehova, birabire aha kitambo c’Omwana weye, Yesu Kristo. (Yoh 3:16, 36) Twena nitwenda ngu amazina gitu gahandikwe omuri eco kitabo, twaba twine amasiko g’okwija kutura omu iguru ninga omu nsi!

3-4. (a) Mbehi kuba amazina gitu gahandikwirwe omu kitabo c’amagara nikimanyisa ku turije kutunga amagara agatahwaho? Shoborora. (b) Ni enki eki twaza kushwijuma omuri eki kicweka n’ekiri kukurataho?

3 Mbehi eco nikimanyisa ku bona abu amazina gabo gahandikirwe omuri eco kitabo barije kutunga amagara agatahwaho? Nitutunga ecokugarukamu omu bigambo ebi Yehova yagambire Musa, ebiri omu Kuruga 32:33. Yehova akagira ati: “Wena oncumwireho, ni we ndihe omu kitabo cange.” Obwe rero, amazina agari omuri eco kitabo nigabasa kwihwamu ninga okuhanagurwa, nk’ahu Yehova ari kuba yagahandikire akoresize ekaramu y’ekiti. (Kush 3:5, obugambo bw’ahaasi.) Tushemerire kukora cona eki turi kubasa kugira ngu amazina gitu gagume omu kitabo, kuhisya obu garihandikwamu obutasanguka.

4 Eco nikibasa kutuma twayebuza ebibuzo bimwe. Ecokureberaho: Ni enki eki Bibuli eri kugamba aha bantu abu amazina gabo gahandikirwe omu kitabo c’amagara n’abu gatarahandikirwemu? Ni ryari obu abu amazina gahandikirwe omu kitabo c’amagara barije kutunga amagara agatahwaho? Kandi shi abafire batakatungire omugisha g’okumanya Yehova mbehi amazina gabo nago nigabasa kuhandikwa omuri eco kitabo? Ebyo bibuzo byaza kugarukwamu omuri eki kicweka n’ekiri kukurataho.

NI BAHA ABU AMAZINA GABO GAHANDIKIRWE OMU KITABO C’AMAGARA?

5-6. (a) Nk’oku biri kugambwa omu Bafilipi 4:3, ni baha abu amazina gabo gahandikirwe omu kitabo c’amagara? (b) Ni ryari obu amazina gabo gari kuhandikwa omu kitabo c’amagara ebiro byona?

5 Ni baha abu amazina gabo gahandikirwe omuri eco kitabo c’amagara? Kugira ngu tutunge eco kugarukamu twaza kushwijuma emitwe itano y’abantu etari kushushana. Omuri abo bantu abamwe bahandikirwe omu kitabo c’amagara abandi tibahandikirwemu.

6 Omutwe g’okubanza gurimu abatorinwe kugira ngu bategeke na Yesu omu iguru. Mbehi amazina gabo gari omu kitabo c’amagara? Yego. Tukuratize ebigambo by’entumwa Pawulo yagambire “abakozi bagenzi beye” bo muri Filipi, amazina g’abashukirweho omwika abatorinwe kugira ngu baze kutegeka na Yesu hati gahandikirwe omu kitabo c’amagara. (Shoma omu Bafilipi 4:3.) Konka kugira ngu amazina gabo gagume omuri eco kitabo, bashemerire kuguma bari abesigwa. Ku bari kumara kutebwaho akamanyiso kabo k’aha muheru mbere y’okufa kwabo ninga shi okubonabona kwingi kutakatandikire, amazina gabo nigija kuhandikwa omu kitabo c’amagara ebiro byona.​—Kush 7:3.

7. Tukuratize ebiri omu Kushururwa 7:16, 17 ni ryari obu ab’omu mutwe muhango gw’ab’ezindi ntama barije kuhandikwa omu kitabo c’amagara ebiro byona omu bwijwire?

7 Omutwe gwa kabiri gurimu ab’omutwe muhango gw’ab’omu ezindi ntama. Mbehi amazina gabo gahandikirwe omu kitabo c’amagara? Yego. Mbehi amazina gabo nigija kuguma omu kitabo c’amagara bwanyima y’okurokoka Haramagedoni? Yego. (Kush 7:14) Yesu akagamba ku abantu abari kugeranisibwa n’entama barije kutaha “omu magara agatahwaho.” (Mat 25:46) Konka abarirokoka Haramagedoni tibari hika bari kutunga amagara agatahwaho. Amazina gabo nigija kuguma omu kitabo c’amagara gari nk’agahandikisibwe ekaramu y’ekiti nk’oku cabire kiri. Omu myaka rukumi Obukama bwa Ruhanga buri kutegeka, Yesu nayija kuba omurisa wabo kandi abebembere abahise aha soko z’amizi g’amagara. Abariyorobera obuhabuzi bwa Kristo kandi bakaguma bari abesigwa ahari Yehova amazina gabo nigija kuhandikwa omu kitabo c’amagara ebiro byona.​—Shoma omu Kushururwa 7:16, 17.

8. Ni baha abu amazina gabo gatahandikire omu kitabo c’amagara, kandi shi ni enki ekirije kubahikaho?

8 Omutwe gwa kashatu gurimu embuzi, ni okugamba abarije kucwecerezibwa ahari Haramagedoni. Amazina gabo tigari omu kitabo c’amagara. Yesu akagamba ku barije “kucwecerezibwa kimwe.” (Mat 25:46) Pawulo akahumekwa yagamba ku “abo barihebwa ekihano ec’okucwecerezibwa kimwe.” (2 Tes 1:9; 2 Pet 2:9) Nambwenu eco ni co ekirije kuhebwa abantu abari kucumura aha mwika oguri kwera bakigenderire. Abo na bo tibaritunga amagara agatahwaho, ahobwe baryacwecerezibwa. Mazima tibarizoka. (Mat 12:32; Mar 3:28, 29; Heb 6:4-6) Hati reka turebe emitwe ibiri abarije kuzocera omu nsi.

ABARIZOKA

9. Nkoku biri kugambwa omu Byakozirwe 24:15, ni eha mitwe ibiri erizocera kutura omu nsi, kandi shi ni enki eki bari kutaniraho?

9 Bibuli negamba emitwe ibiri y’abarizoka y’abine amasiko g’okwija kutura omu nsi ebiro byona, ni okugamba “abahikirire” n’“abatahikirire.” (Shoma omu Byakozirwe 24:15.) “Abahikirire” ni abariba bagumire bari abesigwa ahari Yehova batakafire. Konka nambwenu “abatahikirire” ni abarije kuba batarakorire Yehova omu bwesigwa. Emitwarize yabo noshanga yabire etahikire. Mbehi ahabw’okuba eyo mitwe yombi erizoka, nikimanyisa ngu amazina gabo gahandikirwe omu kitabo c’amagara? Kugira ngu tugarukemu eco kibuzo, reka tushwijume buri mutwe okwago.

10. Ahabw’enki “abahikirire” barizoka, kandi shi ni guha mugisha ogu abamwe omuri bo barigira? (Nambwenu reba ekicweka ekiri kugira ngu “Ebibuzo by’abashomi” ekiri kugamba ebikwatirine n’okuzocera omu nsi.)

10 “Abahikirire” ni omutwe gwa kana. Batakafire amazina gabo nigaba gahandikirwe omu kitabo c’amagara. Mbwenu shi amazina gabo nigihwa omu kitabo c’amagara bamara kufa? Ingaha, ahabw’okuba Yehova naba acabijuka. Yehova “ti Ruhanga wabafire; ni Ruhanga w’abahurire, ahabw’okuba omu misho geye bona baba abahurire ahari we.” (Luk 20:38) Eco nikimanyisa ku obu abahikirire barizoka amazina gabo garishangwa omu kitabo c’amagara konka gari nk’agahandikisize ekaramu y’ekiti. (Luk 14:14) Hatariho okubanganisa bamwe omu barizoka nibija kutunga omugisha g’okuba “abategeki omu nsi yona.”​—Zab 45:16.

11. Ni enki eki “abatahikirire” bariba bacenire kwegesibwa kugira ngu amazina gabo gahandikwe omu kitabo c’amagara?

11 Reka tuhendere turi kugamba aha mutwe gwa katano, ni okugamba “abatahikirire.” Ahakuba babire batari kumanya ebiragiro bya Yehova tibarakozire ebi ari kwenda mbere y’okufa kwabo. Obwe rero amazina gabo tigarahandikirwe omu kitabo c’amagara. Konka Ruhanga aryabazora kugira ngu batunge omugisha g’okuhandikwa omuri eco kitabo c’amagara. Abo bantu abatahikirire abarizoka nibija kuba bari kwetenga obuyambi bw’amani. Bamwe omuri abo batakafire bakaba nibakora ebikorwa bibi munonga. Obwe rero nibija kuba bacenire kwegesibwa oku bashemerire kubaho babuganisize n’emisinge ya Yehova ehikirire. Kugira ngu eco kibasike Obukama bwa Ruhanga nibwija kutaho entebekanisa y’okwegesa eri kukira ezindi zona ezabireho omu nsi.

12. (a) Ni baha abarije kwegesa abatahikirire? (b) Ni enki ekirije kuhika aha bantu abariyanga kukuratiza ebi barije kwegesibwa?

12 Ni baha abarije kwegesa abatahikirire? Ni omutwe muhango gw’abantu hamwe n’abandi abahikirire abariba bazokire. Kugira ngu abo bantu abatahikirire bije kuhandikwa omu kitabo c’amagara nibija kucenera kugirana obunywani na Yehova kandi bakamweha. Yesu Kristo n’abashukirweho omwika, nibija kwetegereza betonzire oku abatahikirire barije kwakira ebi bari kwegesibwa. (Kush 20:4) Omuntu wena oriyanga kwakira ebi yayegesibwa nayija kwitwa n’obu yakuba ahikize emyaka 100. (Isa 65:20) Yehova na Yesu nibareba ebiri omu mutima kandi tibarije kwikiririza omuntu wena ow’okuretaho akabi omu nsi esya.​—Isa 11:9; 60:18; 65:25; Yoh 2:25.

OKUZOCERA AMAGARA N’OKUCWERWA ORUBANJA

13-14. (a) Ni bata oku twabire tushoborokirwe ebigambo bya Yesu ebiri omuri Yohana 5:29 omu bwire bwa kare? (b) Ni enki eki tushemerire kwetegereza ahari ebyo bigambo?

13 Yesu akagamba aha bantu abarizocera amagara omu nsi. Ecokureberaho: Akagamba ati: “Obwire nibwija kuhika obu abariba bari omu bituro bona barihurira iraka ryeye bakarugamu, abo abakozire ge bakazocera amagara kandi abakozire kubi bakazocera kucwerwa orubanja.” (Yoh 5:28, 29) Ni enki eki Yesu yabire ari kumanyisa?

14 Tukaba nitushobrokerwa ku ebigambo bya Yesu biri kugamba aha bikorwa ebi abarizoka barije kukora bwanyima y’okuzoka, ni okugamba ku bamwe barije kuzocera amagara bakakora ebirungi, rero abandi bakakora ebibi. Konka yetegereze ku Yesu yabire atari kugamba ku abari omu bituro ebiri kwijukwa ku batarizoka bamwe bakakora ebirungi abandi bakakora ebibi. Akabigamba nk’ebyabireho kare akagamba “aha bakozire ge” n’aha “bakozire ebibi.” Eco nicereka ku ebyo bikorwa babikozire batakafire. Eco nikihuririnkana; tiko? N’obundi tihine omuntu orije kwikirizibwa kukora ebibi omu nsi ensya. Abatahikirire bashemerire kuba bakozire ebyo bibi batakafire. Mbwenu shi Yesu akaba namanyisa ki obu yagambire eby’“okuzocera amagara” n’“okuzocera okucwerwa orubanja”?

15. Ni baha “abarizocera amagara,” kandi ahabw’enki?

15 Abahikirire abakozire ebirungi batakafire, nibija “kuzocera amagara” ahabw’okuba amazina gabo nigija kuba gahandikire omu kitabo c’amagara. Eco nikimanyisa ku okuzoka okw’“abakozire ge” okuri kugambwa omuri Yohana 5:29 kuri kushushana n’“okuzoka kw’abahikirire” okuri kugambwa omu Byakozirwe 24:15. Ebyo bigambo nibibuganisa n’ebiri omu Baroma 6:7, ebiri kugira ngu: “Ofire naba ayihirweho ekibi ceye.” Ebibi eby’abo bantu abahikirire bariba bakozire ku bari kufa nibibihwaho, konka Yehova nagumizamu kwijuka ebikorwa byabo by’obwesigwa. (Heb 6:10) Konka abahikirire abarizoka nibija kuguma bari abesigwa kugira ngu amazina gabo gagume omu kitabo c’amagara.

16. Ni enki eki “okuzocera okucwebwa orubanja” kiri kumanyisa?

16 Kandi shi biryagendecera bita abakozire ebibi batakafire? N’obu ebibi byabo byabihirweho bamara kufa, tibarerekire ku bari abesigwa bacahurire. Amazina gabo tigarahandikirwe omu kitabo c’amagara. Ni ahabw’eco, okuzoka kw’“abakozire ebibi” nikushushana n’okuzoka kw’“abatahikirire” okuri kugambwa omu Byakozirwe 24:15. Bo nibija kuzocera “okucwerwa orubanja.” * Abo abatahikirire nibija kucwerwa orubanja, ekiri kumanyisa ku barije kushwijumwa. (Luk 22:30) Nihija kuhwaho obwire kugira ngu barebe yaba bijwize ebiri kushabwa kugira ngu amazina gabo gahandikwe omu kitabo c’amagara. Abatahikirire ku bariyanga ebibi ebi babire nibakora kandi bakeha Yehova, ni bwo amazina gabo garihandikwa omu kitabo c’amagara.

17-18. Ni enki eki abarizocera kutura omu nsi bona barije kuba bashemerire kukora, kandi shi ni biha “bikorwa” ebiri kugambwa omu Kushururwa 20:12, 13?

17 Yaba abarizoka bariba bahikirire ninga shi batahikirire, nibija kuba bashemerire korobera ebiragiro ebirije kuba biri omu mizingo misya erije kushururwa omu bwire bw’emyaka 1,000. Entumwa Yohana akashoborora ebi yarebire omu korekwa ati: “Nareba abafu, abakuru n’abato, bemerire omu misho g’ekitebe c’Obukama, emizingo yashururwa. Konka ogundi muzingo gwashururwa, ni omuzingo gw’amagara. Abafu bacwerwa emanja z’ebyahandikirwe omu bitabo nk’ebi bakozire oku biri.”​—Kush 20:12, 13.

18 Ni biha “bikorwa” ebi abarizoka baricwererwaho orubanja? Mbehi ni ebintu ebi bakozire batakafire? Ingaha! Yijuka ku ebibi ebi bakozire batakafire byabihirweho bamara kufa. Obwe rero ebi bakozire, ti ebintu ebi bakozire omu bwire bwa kare batakafire. Ahobwe nibimanyisa oku barije kwakira ebi bariyegesibwa omu nsi ensya. Nangwa n’abashija b’abesigwa nka Nowa, Samweli, Dawudi na Daniyeli nibija kwega byingi ebiri kukwata ahari Yesu Kristo kandi bereke ku bari kwikirize ekitambo ceye. Abo ku barabe bine byingi by’okwega, abatahikirire bo baryaba bine byingi munonga by’okwega!

19. Ni enki ekirihika aha bariyanga ogo mugisha?

19 Ni enki ekirije kuhika aha barije kwanga ogo mugisha? Omu Kushururwa 20:15 nihatugambira ngu: “Kandi omuntu wena, owu izina ryeye ryabire ritahandikirwe omu kitabo c’amagara, yanagwa omu nyanja y’omuriro.” Nibija kucwecerezibwa obutarigaruka. Obwe rero, ni ec’omugasho munonga kukora cona eki turi kubasa kugira ngu izina ryitu rigume omu kitabo c’amagara!

Mwenetata ari kwekwatanisa omu kwegesa kuhango okurije kubaho omu bwire bw’emyaka rukumi Kristo ari kutegeka (Reba paragurafu ya 20)

20. Ni guha murimo oguri kushemeza ogurije kukorwa omu bwire bw’obutegeki bw’emyaka rukumi? (Reba ekishushani c’aha kishembeso.)

20 Mazima obwire bw’obutegeki bw’emyaka rukumi nibwija kuba buri burungi munonga! Abantu nibija kuhebwa omugisha g’okwegesibwa ogutakarebwagaho. Konka nambwenu, obwo ni bwo bwire obu abahikirire n’abatahikirire barishwijumwa kugira ngu barebe yaba bahikire. (Isa 26:9; Byak 17:31) Ni bata oku ogo murimo g’okwegesa gurije kukorwa? Ekicweka ekiri kukurataho nikija kutukwasa kushoborocerwa oku turi kubasa kwereka ku nitusima ahabw’ogo mugisha.

ECESHONGORO CA 147 Okuraganisa Amagara Agatahwaho

^ Eki kicweka nikigamba aha byahindukire aha ku twabire tushoborokirwe ebigambo bya Yesu ebiri omuri Yoh 5:28, 29 ebiri kugamba aha “kuzocera kutunga amagara” n’aha “kuzocera kucwerwa orubanja.” Twaza kwega eki oko kuzoka kw’emiringo ibiri kuri kumanyisa n’abarije kutwarirwamo.

^ Eco kitabo kikatandika kuhandikwa okwiha aha “kuhangwa kw’ensi,” ni okugamba ensi y’abantu abine omugisha g’okugasirwa n’ekitambo ca Yesu. (Mat 25:34; Kush 17:8) Obwe rero omushija ohikirire ori kwetwa Abeli ni we ow’okubanza owahandikirwe omu kitabo c’amagara.

^ Tukaba turi kushoborora ku ekigambo okucwerwa orubanja kiri kumanyisa okuha omuntu ekihano. Ni amazima, ekigambo “okucwa orubanja” ni ko oku kiri kubasa kumanyisa. Konka tukuratize ebigambo bya Yesu, akakoresa ekigambo “okucwera orubanja” ari kwenda kumanyisa kushwijuma omuntu, kugira ngu barebe yaba ahikire; ninga shi nk’oku kashoborozi y’Orugirika eri kukishoborora ngu: “Okushwijuma omuntu.”