1. Met chómmóng aramas ra esilla atun ra kerán fiti ach kewe mwich? (Pwal ppii ewe sasing.)

 ANCHANGEI eú pean pwúpwúlú mi kerán fiti mwich lón eú án Chón Pwáraatá Jiowa Leenien Mwich. Ra fókkun mwaar atun ra kúna án chón ewe mwichefel etiwaéchúúr me úkúkún ar tongefengeniir. Atun ena pean pwúpwúlú ra ssá ngeniir imwer we mwirin ena mwich, ewe fefin a ereni pwúlúwan we, ‘Ekkenaan aramas ra sókkóló seni ekkóch aramas sia chuuriir, me ua wesen sani ai nóm rer.’

2. Pwata ekkóch ra úkútiw le angang ngeni Jiowa?

² A fókkun kkóló aúchean ewe tong lein néún Jiowa kewe aramas. Ewer, Chón Pwáraatá Jiowa rese unuséch. (1 Joh. 1:8) Ina minne, atun a lapóló ach sissilei chón ewe mwichefel, epwe pwal lapóló ach kúna ekkóch ar kewe apwangapwang. (Rom 3:23) A alólilen pwe ekkóch ra mut ngeni apwangapwangen ekkewe ekkóch an epwe aúkaretiw le angang ngeni Jiowa.

3. Met a esissillatáái chókkewe mi enletin tapweló mwirin Jesus? (Johannes 13:34, 35)

³ Nengenisefáli ewe wokisin ach ei lesen a lóngólóng wóón. (Álleani Johannes 13:34, 35.) Ifa usun aramas repwe esilla Chón Kraist mi enlet? Repwe tongfengen. Ewe Paipel ese apasa pwe iir repwe unuséch. Pwal nengeni pwe Jesus ese erá: ‘Ami oupwe silei, pwe ämi nei chon kaiö.’ Nge a erá: “Aramas meinisin repwe silei, pwe ämi nei chon kaiö.” Alon Jesus na a affata pwe esap chék ekkewe mi tapweló mwirin nge pwal ekkewe esap iir chón ewe mwichefelin Chón Kraist, repwe esilla ekkewe Chón Kraist mi enlet  ren ar pwárfengeni lefiler ewe esin tong ese pwisin achéchééi.

4. Eli met ekkóch repwe mochen silei usun Chón Kraist mi enlet?

⁴ Eli ekkóch chókkewe esap iir Chón Pwáraatá Jiowa, repwe ekieki: ‘Ifa usun tong a esissillatáái chókkewe mi enletin tapweló mwirin Kraist? Ifa usun Jesus a pwári an tongei néún kewe aposel? Me ifa usun sia tongeni áppirú Jesus lón ei fansoun?’ Kich Chón Pwáraatá sipwe achocho le ekieki pélúwen ekkena kapas eis. Ach féri ena, epwe tongeni álisikich le unusen pwári tong, ákkáeúin atun ekkewe ekkóch ra mwáálliló.​—Ef. 5:2.

5. Áweweei weween alon Jesus we lón Johannes 15:12, 13.

⁵ Jesus a affata pwe ekkewe chón tapweló mwirin repwe sill ren eú sókkun tong mi kkóló aúchean. (Álleani Johannes 15:12, 13.) Nengeni met ei a allúkú ngeniir: “Oupwe echenifengenikemi lefinemi usun ngang üa echenikemi.” Met weween alon na? Jesus a áweweei lón sópwósópwun alon na pwe ina ewe esin tong emén Chón Kraist a pwári ren an akkomwa an tongei ekkewe ekkóch lap seni pwisin i, are pwal ina ewe esin tong mi amwékútú le pwal mwo nge máló fán iten emén chienan ika a lamot. b

6. Ifa usun án Kot we Kapas a áiti ngenikich aúchean tong?

⁶ Án Kot we Kapas a áiti ngenikich pwe tong a fókkun aúchea. Áwewe chék, ikkeei ekkóch wokisin chómmóng ra fókkun sani: “Kot mi tong.” (1 Joh. 4:8, Testament mi Fö) “Kopwe tongei chon orum usun chok pwisin en.” (Mat. 22:39, TF) “Tong a pwoluelo chommong tipis.” (1 Pet. 4:8, TF) “Tong esap muchulo.” (1 Kor. 13:8, TF) Ekkena wokisin  me pwal ekkewe ekkóch, ra affata pwe a fókkun lamot ach sipwe pwári ena napanap mi fókkun aúchea.

7. Pwata ese fókkun tufich án Satan epwe etipeeúfengeni aramas lón tong?

⁷ Chómmóng ra eis: ‘Ifa usun upwe esilla menni lamalam mi enlet? Meinisin lamalam ra erá pwe ra áiti ngeni aramas ewe enlet, nge a sókkopat met eú me eú ra eáni asukul usun Kot.’ Satan a fératá chómmóng lamalam mi chofona me ina met a áweiresi án aramas repwe silei menni ewe lamalam mi enlet. Nge ese fókkun tongeni ochufengeni aramas seni unusen fénúfan pwe repwe tongefengeniir. Jiowa chék a tongeni féri ena. Sia silei ena pokiten tong a pop seni Jiowa. Chókkewe chék mi nóm rer án Jiowa we ngún mi fel me an feiéch ra tongeni enletin tongefengeniir. (1 Joh. 4:7) Ina pwata Jesus a erá pwe ekkewe chék iir mi tapweló mwirin repwe enletin tongefengeniir.

8-9. Ifa usun chómmóng aramas ra chúng ren ewe tong ra kúna lein Chón Pwáraatá Jiowa?

⁸ Usun met Jesus a fen oesini, chómmóng ra esilla ekkewe chón tapweló mwirin ren ewe tong mi enlet ra pwári lefiler. Áwewe chék, emén Chón Kraist mwán itan Yan a chemeni ewe áeúin mwichelap a fiti, mi fis lón eú stadium are leenien urumwot kkan ngeni imwan we. Fitu maram mwen ena, Yan a katol eú urumwot lón ena stadium. A erá: “Ekkewe aramas lón ena mwichelap ra fókkun sókkóló seni ekkewe aramas mi katol ewe urumwot. Ekkewe Chón Pwáraatá ra pwári súfél me úféúféch, me néúr kewe ra fókkun mosonoson.” A pwal apasa: “Usun itá ekkena aramas ra menemenéch me kinamwe, me ina met ua mochen lón manawei. Use chemeni ekkewe afalafal lón ena mwichelap, nge ua chemeni féfférún ekkena Chón Pwáraatá.” c Ewer, ekkena féffér a chék fis pokiten ewe tong mi enlet lefilach. Pokiten sia tongei chienach kewe Chón Kraist, sia kirekiréch ngeniir me súfélitiir.

⁹ Emén Chón Kraist itan John a pwal meefi ena atun a poputá le fiti ekkewe mwich. Iei alon: “Ua mwaar ren chiechiéchún . . . meinisin lón ena leeni, me usun itá iir aramasepin. Ar tong mi enlet a alúkúlúkú ngeniei pwe ua kúna ewe lamalam mi enlet.” d Ekkena pwóróus me pwal chómmóng pwóróus, ra pwári pwe néún Jiowa kewe aramas iir Chón Kraist mi enlet.

10. Ineet a ákkáeúin suuk ngenikich alen ach sipwe pwári án Chón Kraist tong? (Pwal ppii ewe footnote.)

¹⁰ Usun met sia fen káé me lepoputáán ei lesen pwe ese wor emén me leich a unuséch. Fán ekkóch, chienach kewe repwe apasa are féri met mi asongakich. e (Jas. 3:2) Lón ekkena atun, a ákkáeúin suuk ngenikich alen ach sipwe pwári pwe sia enletin tongeer ren met sia apasa me féri. Iwe, met sia tongeni káé seni Jesus atun a fis ena?​—Joh. 13:15.

11. Ikkefa ekkewe napanap ese pwúng James me Johannes ra pwári? (Pwal ppii ewe sasing.)

¹¹ Jesus ese kútta án ekkewe chón tapweló mwirin repwe unuséch. Nge a fen álisiir fán tong le áwena napanaper kewe ese pwúng pwe repwe tongeni apwapwaai Jiowa. Lón eú atun, rúúemén me lein ekkewe aposel, James me Johannes, ra ereni iner we an epwe tingorei Jesus pwe epwe ewisa  ngeniir wis tekia lón ewe Mwú. (Mat. 20:20, 21) Minne James me Johannes ra féri, a pwári pwe ra lamalamtekia me mochen ar repwe kon aúchea seni ekkewe ekkóch.​—SalF. 16:18.

12. James chék me Johannes ra pwári ekkewe napanap ese pwúng lón ewe atun? Áweweei.

¹² Esap chék James me Johannes ra pwári ekkewe napanap ese pwúng lón ena atun. Iei met ekkewe ekkóch aposel ra meefi: “Lupwen ekewe engol chon kaiö ra rongorong ei pworaus, ra chou ngeni ekewe ruoman pwipwi.” (Mat. 20:24) Sia tongeni anchangei án James me Johannes me ekkewe ekkóch aposel áninifengen. Eli ekkóch me leir ra erá: ‘O ekieki pwe oua kon múrinné lap senikem ina popun oua tingor wis tekia lón ewe Mwú? Esap chék ámi oua fiti Jesus le angang weires. Mi fich ám aupwe pwal wiseni wis tekia usumi chék!’ Ese lifilifil met ra apasa are féri lón ena atun, nge ra ménúki lamoten ar repwe pwáppwári tong me kirekiréch lefiler.

13. Met Jesus a féri atun néún kewe aposel ra mwáálliló? (Mateus 20:25-28)

¹³ Met Jesus a féri lón ena atun? Ese song. Ese erá epwele kútta pwal ekkóch aposel mi múrinné seniir, iir mi fókkun tipetekison me tongfengen iteitan. Nge a fen fós ngeniir fán mosonottam pokiten a silei pwe ra mochen féri minne mi pwúng. (Álleani Mateus 20:25-28.) Fansoun meinisin, a chék kirekiréch ngeniir inaamwo ika fán chómmóng ra kan ánini wóón ién leir a lap seniir meinisin.​—Mark. 9:34; Luk. 22:24.

14. Ekkewe aposel ra mááritá lón met sókkun eéreni?

 ¹⁴ Jesus a chemeni pwe eérenien ikewe ekkewe aposel ra mááritá ie, a kkúú manawer. (Joh. 2:24, 25) Ra mááritá ikewe ekkewe néúwisin lamalam ra asukula pwe aúchean emén a lóngólóng wóón an eáni wis tekia. (Mat. 23:6) Néúwisin ewe lamalamen Jus ra pwal ekieki pwe ra múrinné seni ekkewe ekkóch. f (Luk. 18:9-12) Jesus a weweiti pwe ena esin ekiek a tongeni etipetipa ekiekin ekkewe aposel usun pwisin iir me ekkewe ekkóch. (SalF. 19:11) Ese ekieki pwe néún kewe chón káé resap fókkun mwámmwáálliló, nge atun ra mwáálliló, a mosonottam ngeniir. A silei pwe ra mochen féri minne mi pwúng, ina popun a mosonottam le asukuler ar repwe alapalo ar tipetekison me tongei aramas lap seni ar mochen tekia seni ekkewe ekkóch.

15. Met sia tongeni káé seni minne a fis lefilen James me Johannes me ekkewe aposel?

¹⁵ A chómmóng met sia tongeni káé seni met a fis lefilen James me Johannes me ekkewe ekkóch aposel. Ese pwúng án James me Johannes ereni Jesus an epwe ewisa ngeniir wis tekia lón ewe Mwú. Me ese pwal pwúng án ekkewe ekkóch aposel mut ngeni minne a fis an epwe atai ar tipeeúfengen. Nge Jesus a kirekiréch me tongei meinisin ekkewe 12 aposel. Met sia káé seni? Minne ekkewe ekkóch ra féri esap chék ina met a lamot, nge pwal met sia féri atun ra mwáálliló me atun a pwá apwangapwanger kewe. Met a tongeni álisikich? Atun sia song ren emén chienach, sia tongeni pwisin eisinikich: ‘Pwata ua fókkun song ren minne a féri? A pwári eú ai apwangapwang mi lamot upwe angang wóón? A wor án ewe mi asongaei osukosuk? Inaamwo ika a wor popun ai upwe song, nge ua tongeni pwári tong me omusaaló?’ Atun sia pwári tong, sia ánneta pwe kich enletin chón tapweló mwirin Jesus.

16. Met sia pwal tongeni káé seni Jesus?

¹⁶ Án Jesus leenien áppirú a pwal áiti ngenikich ach sipwe achocho le weweiti napanapen chienach kewe chón lúkú. (SalF. 20:5) Ewer, Jesus a silei masouen letipen aramas, nge kich sise. Nge sia tongeni mosonottam ngeni chienach kewe Chón Kraist atun ra asongakich. (Ef. 4:1, 2; 1 Pet. 3:8) Epwe mecheres ach sipwe féri ena ika sia alapaaló ach silei usun nónnómur. Sipwe ppii eú pwóróus.

17. Ifa usun emén chónemmwen mi wisen sáifetál a kúna álillisin an sissileeló emén chienach chón lúkú?

¹⁷ Emén chónemmwen mi wisen sáifetál a chemeni emén Chón Kraist mwán lón eú ekkewe mwichefel a chuuri lón East Africa. Me mwan, ena chónemmwen mi wisen sáifetál a ekieki pwe ena mwán ese pwári kirekiréch. Iwe, met ena chónemmwen mi wisen sáifetál a féri? A erá: “Ua filatá le sissileeló ena mwán, nge use fen sótun éménúngaw seni.” Atun ena chónemmwen mi wisen sáifetál a chiechi ngeni ena mwán, a silei nónnómun an mámmááritá me ifa usun ena mettóch a etipetipa napanapen féfférún ngeni ekkewe ekkóch. Ena chónemmwen mi wisen sáifetál a pwal erá: “Ua ingeiti ena mwán atun ua silei weiresin an féri ekkesiwil lón manawan ren an epwe chiechiéch ngeni ekkewe ekkóch me ifa úkúkún siwililóón.  Iei aua chiechiéchfengen.” Ewer, atun sia achocho le weweiti nónnómun chienach kewe Chón Kraist, epwe pwal mecheresiló ach sipwe pwári ach tongeer.

18. Ikkefa ekkewe kapas eis eli sipwe eisini pwisinkich ika emén chienach chón lúkú a asongakich? (Än Salomon Fos 26:20)

¹⁸ Eli fán ekkóch epwe lamot ach sipwe fós ngeni emén chienach chón lúkú mi asongakich. Iwe nge, a lamot sipwe akkomw eisinikich ekkeei esin kapas eis: ‘Ua silei unusen ewe pwóróus?’ (SalF. 18:13) ‘Turun tipen enan emén an epwe asongaei?’ (SalAf. 7:20) ‘Ua pwal piin mwáálliló wóón ena mettóch?’ (SalAf. 7:21, 22) ‘Ika upwe fós ngeni ena emén, met, epwe fen alapaaló ewe osukosuk?’ (Álleani Än Salomon Fos 26:20.) Atun sia awora fansoun le ekieki ekkena esin kapas eis, eli sipwe mirititi pwe ach tongei chienach kewe epwe amwékútúkich le chék tunaló minne a fis.

19. Met kopwe tipeppós le féri?

¹⁹ Chón Pwáraatá Jiowa ra ánneta pwe iir néún Jesus chón káé mi enlet ren ar tongfengen lefiler. Emén me emén kich, sia pwári pwe kich enletin chón tapweló mwirin Jesus atun sia pwári ngeni chienach kewe Chón Kraist ewe esin tong ese pwisin achéchééi, inaamwo ika a wor apwangapwanger kewe. Atun sia pwári ena esin tong, eli ekkewe ekkóch repwe pwal esilla ewe lamalam mi enlet me repwe fitikich le fel ngeni Jiowa, ewe Kot mi tong. Ousipwe tipeppós le pwáppwári ewe tong mi esissillatá ekkewe Chón Kraist mi enlet.