Ewe Manaman mi Fel A Pwáraatá Ngenikich
“Ewe Ngünün Kot a pwäri ngeni ngünüch pwe kich sia nöün Kot kana.”—ROM 8:16.
KÉL: 5, 14
1-3. Pwata a sókkóló aúchean ewe ránin Pentikost lón ewe ier 33, iwe ifa usun minne a fis a apwénúetá met Paipel a fen oesini usun? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)
IEI met a fis lón eú ránin Pentikost lón ewe ier 33, lesossorun Ráninfel lón Jerusalem. A kkóló aúchean me ámmeseiken ena rán. Aramas ra féri ewe fetellapen Pentikost, eú fetellap mi pin mi kan fis lepoputáán ewe fansoun rásin wiich. Lón ena sossorun me lón ewe imwenfel, ewe souasor mi lap a eáni ewe asor a kan eáni iteitan. Mwirin, lupwen a tori kulók tiu som, a eáni asor ruuofóch pilawa seni ewe mwenuwaan wiich, nge mi nofit iis. Ewe souasor mi lap a kamwéchútá ekkewe pilawa me minafetánei pwe epwe eáni asor ngeni Jiowa.—Lif. 23:15-20.
2 Ren fite fite ier, ewe souasor mi lap a kan eáni iteiten ier ena asor. Ena féfférún asor a riri ngeni och mettóch mi fókkun lamot mi fis lón ena ránin Pentikost ier 33. A fis ngeni néún Jesus kewe 120 chón káé lupwen ra iótekfengen lón eú ruumw asan lón Jerusalem. (Föf. 1:13-15) Walúpúkú ier me mwen an fis ena, ewe soufós Sowel a fen mak usun. (Sow. 2:28-32; Föf. 2:16-21) Met ena a fis mi kon lamot?
3 Álleani Föför 2:2-4. Lón ewe Pentikost ier 33, Kot a fang ngeni ekkena Chón Kraist an we manaman mi fel, iwe ra kepit. (Föf. 1:8) Mwirin, eú pwiin aramas ra kiito rer, me néún Jesus kana chón káé ra poputá le fós usun ekkewe mettóch mi amwarar ra kerán kúna me rongorong. Aposel Petrus a áweweei met a kerán fis me ewe popun a fókkun lamot. Iwe a ereni ewe pwiin aramas: “Ämi meinisin oupwe aier seni ämi tipis kana o papatais ngeni iten Jesus Kraist, pwe ämi tipis kana repwe musala. Iwe, oupwe angei an Kot we lifang, ewe Ngünmifel.” Lón ena rán, 3,000 som aramas ra papatais, me pwal iir ra angei án Kot we manaman mi fel.—Föf. 2:37, 38, 41.
4. (a) Pwata sia mochen silei met a fis lón ewe ránin Pentikost? (b) Ifa pwal eú mettóch mi lamot neman a pwal fis lón ránin Pentikost fite fite ier mwen ena? (Ppii ewe sópwósópwun pwóróus.)
4 Met ewe souasor mi lap me ewe asor a kan eáni iteiten ránin Pentikost ra liosuetá? Ewe souasor mi lap a liosuetá Jesus. Ekkewe pilawa ra liosuetá néún Jesus kewe chón káé mi kepit. Ekkena chón káé ra kefil seni ekkewe aramas mi tipis, iwe ra iteni ‘mwen-uwa.’ (Jas. 1:18, Testament Mi Fö) Kot a fen etiwa chókkana pwe néún me filiretá pwe repwe eti Jesus le wiseni ewe wis king lón láng lón ewe Mwúún Kot. (1 Pet. 2:9) Jiowa epwe áeá an we Mwú le atoto feiéch ngeni meinisin aramas mi álleasochis. Ina popun, ewe Pentikost lón ewe ier 33 a fókkun lamot fán itach meinisin, ese lifilifil ika sia eáni ewe ápilúkúlúk ach sipwe fiti Jesus lón láng are sipwe manaw lón Paratis wóón fénúfan. [1]
MET A FIS LUPWEN EMÉN A KEPIT?
5. Pwata sia silei pwe meinisin ekkewe chón kepit ese léllé napanapen ar kepit?
5 Néún Jesus kewe chón káé mi nónnóm lón ena ruumw asan resap tongeni ménúkaaló met a fis lón ena rán. A pwá och mettóch usun ekkei asen chamwen emén me emén leir. Jiowa a atufichiir ar repwe fós lón pwal eú fósun fénúfan. Ese wor ar tipemwaramwar pwe ra kepit ren án Kot we manaman mi fel. (Föf. 2:6-12) Nge ekkeei mettóch mi amwarar ese fis ngeni meinisin Chón Kraist lupwen ra kepit. Áwewe chék, ewe Paipel ese apasa pwe och mettóch usun chék eú ekkei a pwá me wóón chamwen ekkewe fitengeréú aramas lón Jerusalem mi pwal kepit lón ena ránin. Ra kepit lupwen ra papatais. (Föf. 2:38) Pwal och, esap meinisin Chón Kraist ra kepit atun ra papatais. Ekkewe chón Samaria ra papatais, nge mwirin och fansoun ra kepit. (Föf. 8:14-17) Lón pwal eú atun a sókkóló met a fis, pún Kornelius me chón lón imwan we ra kepit me mwen ar repwe papatais.—Föf. 10:44-48.
6. Ifa ewe mettóch ekkewe mi kepit meinisin ra angei, me ifa angangen ena mettóch ngeniir?
6 A ffat pwe a sókkofesen án ekkewe Chón Kraist mirititi pwe iir mi kepit. Ekkóch ra tongeni mwittir mirititi pwe iir ra kepit me ren Jiowa. Nge ekkóch, ra mirititiéchú ena ren och fansoun. Paulus a áweweei met a fis ngeni emén me emén leir. A erá: “Ämi oua lükü Kraist, nge Kot a pwaunikemi pwe oupwe nöün ren an ngenikemi ewe Ngünmifel, usun i a fen pwonei. Pokiten sia eäni Ngünmifel, sia fokun silei pwe sipwe angei mine Kot a fen pwon ngeni nöün aramas.” (Ef. 1:13, 14) Jiowa a áeá an we manaman mi fel an epwe fókkun affata ngeni ekkena Chón Kraist pwe I a fen filiretá ar repwe feitá láng. Iwe, án Kot we manaman mi fel a alúkúlúkú ngeniir ar repwe “fokun silei” pwe repwe manaw tori feilfeiló chék lón láng nge esap wóón fénúfan.—Álleani 2 Korint 1:21, 22; 5:5.
7. Met a lamot emén me emén Chón Kraist mi kepit epwe féri pwe epwe angei an we feiéch lón láng?
7 Lupwen emén Chón Kraist a kepit, a itá wewe ngeni an epwele fókkun angei an we feiéch? Aapw. A fókkun silei pwe a fen ketiw an epwe feitá láng. Nge epwe chék tongeni angei ena feiéch ika a amwéchú an tuppwél ngeni Jiowa. Petrus a áweweei: “Iei mine ämi pwii kana, oupwe fokun achocho le anüküchara ämi kö me fil, pun are oupwe föri iei usun, ousap fokun tur lon tipis. Ren ei oupwe fokun angei ewe pwüüng pwe oupwe tolong lon ewe Mwü esemüch än ach Samol me Chon Amanau Jesus Kraist.” (2 Pet. 1:10, 11) Iwe, mi lamot pwe emén me emén Chón Kraist mi kepit esap mut ngeni och mettóch an epwe eppeti an angang ngeni Jiowa. Inaamwo ika a fen ketiw, are a fen ké an epwe feitá láng, nge ika ese amwéchú an tuppwél, iwe esap tongeni angei ena feiéch.—Ipru 3:1; Pwär. 2:10.
IFA USUN EMÉN A SILEI?
8, 9. (a) Pwata a weires án lap ngeni aramas repwe weweiti met a fis lupwen emén a kepit? (b) Ifa usun emén a silei pwe a fen ketiw an epwe feitá láng?
8 Lap ngeni néún Kot kewe aramas lón ei fansoun, a weires ngeniir ar repwe weweiti met a fis ngeni emén lupwen Kot a filatá an epwe emén mi kepit. Esap ina eú minen ámáirú pún iir pwisin rese kepit. Kot a fératá aramas ar repwe manaw wóón fénúfan tori feilfeiló chék, nge esap lón láng. (Ken. 1:28; Kölf. 37:29) Nge Jiowa a filatá ekkóch leir ar repwe wisen king me souasor lón láng. Iwe lupwen Kot a epitiir ren an we manaman mi fel, a siwil ar ápilúkúlúk me ar ekiek, iwe iei repwele mwétéresiti ar repwe manaw lón láng.—Álleani Efisos 1:18.
9 Nge ifa usun emén a silei pwe i a fen ketiw an epwe feitá láng? Nengeni met Paulus a ereni ekkewe Chón Kraist mi kepit lón Rom, ekkewe Kot a ‘körir pwe repwe chon pin.’ A ereniir: “Pun ewe Ngün Kot a ngenikemi esap nöünikemi chon angang pwe oupwe niuokus, nge ewe Ngün a atolongakemi lon tettelin nöün Kot. Iwe, ren atufichien ewe Ngün sia kökkö ngeni Kot, ‘Sam! Semei!’ Iwe, ewe Ngünün Kot a pwäri ngeni ngünüch [“letipach,” NW] pwe kich sia nöün Kot kana.” (Rom 1:7; 8:15, 16) Ren ewe manaman mi fel, Kot a affata ngeni emén pwe i a fen ketiw an epwe eti Jesus le nemenem usun emén king lón láng.—1 Tes. 2:12.
10. Met weween án 1 Johannes 2:27 apasa pwe emén Chón Kraist mi kepit ‘esap osupwang are esor emon chon afalafala’?
10 Ren chókkana ra ketiw me ren Kot, ese lamot ngeniir án emén epwe pwal ereniir pwe ra fen kepit. Jiowa a fen alúkúlúkú ngeniir usun ar ápilúkúlúk. Iei alon aposel Johannes ngeni ekkewe Chón Kraist mi kepit: “Ewe Emon mi Fel a fen epitikemi; iwe, ami meinisin oua sinei.” A pwal erá: “Nge ewe epit a nonnom lon ami, ewe oua fen angei seni Kot; iwe, ousap osupwang are esor emon chon afalafalakemi. Usun ami we epit me ren i a afalafalakemi usun mettoch meinisin, ewe epit mi enlet, o esap chofona; usun chok a fen afalafalakemi, iwe, oupwe nonnom lon i.” (1 Joh. 2:20, 27, TF) A lamot ngeni ekkewe Chón Kraist mi kepit ar repwe angei káit seni Kot usun chék meinisin kich. Nge ese lamot ngeniir án emén epwe affata ngeniir pwe iir mi kepit. Jiowa a fen áeá an we manaman mi fel mi péchékkúl seni meinisin an epwe wesewesen affata ngeniir pwe iir mi kepit!
RA “UPSEFÄL”
11, 12. Met emén mi kepit a tongeni ekieki, nge met esap tongeni tipemwaramwareiti?
11 Lupwen ekkewe Chón Kraist ra kepit ren án Kot we manaman mi fel, a fis ngeniir watteen ekkesiwil. Jesus a apasa pwe iir ra “upsefäl.” (Joh. 3:3, 5) A áweweei: “Kosap weitifengeniik ren mine üa ürenuk: Oupwe fokun upsefäl. Asepwäl a enien ia a mochen enila ie. Ka fen rong ngüngün, nge kosap silei ia a enito me ie, ika ia a enila ie. Ina usun chök ren chokewe mi up seni Ngünmifel.” (Joh. 3:7, 8) A ffat pwe ese fókkun tufich án emén epwe áweweei meefian ren an a kepit ngeni pwal emén ese kepit. [2]
12 Emén mi kepit eli epwe ekieki: ‘Pwata Jiowa a filiei nge ese filatá emén?’ A pwal mwo nge tongeni ekieki ika i mi fen fich ngeni ena wis. Nge i esap tongeni tipemwaramwareiti an a fen kefil me ren Jiowa. A fókkun pwapwa me kilisou ren ena liffang. Ekkewe mi kepit ra eáni meefien Petrus lupwen a apasa: “Ousipwe mwareiti Kot ewe Semen ach Samol Jesus Kraist! Pun lon an tong mi lapalap a aupusefälikich ren än Jesus Kraist manausefäl seni mäla. Ei a aurakich ren eu apilükülük mi manau, pwe sipwe feiöchüni och feiöch esap morola, esap tikipwül, esap pwal aiolol, a iseis lon läng fänäsengesimi.” (1 Pet. 1:3, 4) Lupwen ekkewe mi kepit ra álleani ekkena kapas, ese wor ar tipemwaramwar, ra fókkun silei pwe Semer we a pwisin fós ngeniir.
13. Ifa usun a fis ekkesiwil lón ekiekin emén lupwen a kepit ren án Kot we manaman mi fel, me met a efisi ena siwil?
13 Me mwen án Jiowa etiwa ekkena Chón Kraist ar repwe feitá láng, ra eáni ewe ápilúkúlúk ar repwe manaw esemuch wóón fénúfan. Ra mwétéresiti ewe fansoun Jiowa epwe ewilaaló fénúfan ngeni eú paratis me amóeló féfféringaw meinisin. Eli ra fen anchangei ar repwe etiwasefáli emén chón ar famili are chiechier mi fen máló. Ra pwal mwétéresiti ar repwe aúetá imwer me nónnóm lón are fótuki ekkewe irá me mwéngé seni uwaar. (Ais. 65:21-23) Nge pwata a poputá le siwil ar memmeef? A siwil pokiten ra meefi letipechou are kúna watteen riáfféú? Ra chék meefi pwe epwe echchipwang ar repwe manaw wóón fénúfan tori feilfeiló me resap tongeni kúna pwapwa? Are ra mochen kúna ika ifa usun napanapen manaw lón láng? Aapw. Nge, Kot i a wisen féri ena kefil fán iter. Lupwen a etiwer, a áeá an we manaman mi fel le efisi ewe ekkesiwil lón ekiekin ekkewe mi kepit me ewe feiéch repwe ápilúkúlúkú.
14. Met meefien ekkewe mi kepit usun manawer wóón ei fénúfan?
14 Iwe, itá weween pwe ekkewe mi kepit ra mochen ar repwe máló? Paulus a áweweei meefien ekkewe mi kepit. A erá pwe inisiir, inisin aramas a usun chék eú “imwen siamü,” a apasa: “Lupwen sia nom lon imwach imwen siamü, sia ngüngü fän ach weires. Esap wewen pwe sia mochen towu seni inisich me fanüfan, nge sia mochen pwe inisich me läng epwe pwilipwil woch, pwe mine a mämmä epwe wili ngeni manau.” (2 Kor. 5:4) Ekkewe mi kepit rese mochen ar repwe máló. Ra pwapwaiti manawer me mochen áeá eú me eú ránin manawer le angang ngeni Jiowa fitifengen me chón ar famili me chiechier kewe. Nge ese lifilifil met ra féri, ra chechchemeni met Kot a fen pwon ngeniir fán iten mwachkkan.—1 Kor. 15:53; 2 Pet. 1:4; 1 Joh. 3:2, 3; Pwär. 20:6.
JIOWA A FEN ETIWOK?
15. Ikkefa ekkewe mettóch resap eú pisekin ánnet pwe emén a fen kepit ren án Kot we manaman mi fel?
15 Eli ka ekieki ika Jiowa a fen etiwok óm kopwe feitá láng. Ika ka ekieki pwe eli ka fen ketiw, iwe ekieki mwo ekkeei kapas eis mi lamot: Ka meefi pwe ka fókkun tinikken lón ewe angangen afalafal? Ka wesewesen pwapwaiti le káé Paipel me “ekewe ekiekin Kot mi alolol”? (1 Kor. 2:10) Ka meefi pwe Jiowa a fen efeiéchuk pún a fókkun uwaéch óm angangen afalafal? Ka mochen féri letipen Kot lap seni mettóch meinisin? A fókkun alóllóól óm tong ngeni aramas me meefi pwe wisom óm kopwe álisiir le wiliti chón angang ngeni Jiowa? A fen fis lón manawom chómmóng mettóch mi ánnetatá pwe Jiowa a fen álisuk? Ika pélúwen meinisin ekkena kapas eis me reom “ewer,” iwe, itá weween pwe ka fen ketiw óm kopwe feitá láng? Aapw, esap ina weween. Pwata? Pokiten meinisin néún Kot chón angang ra tongeni eáni ekkena esin memmeef, ese lifilifil ika iir mi kepit are rese. Jiowa a fang an we manaman mi fel ngeni meinisin néún chón angang me ren met mi lamot ngeniir, ese lifilifil ika iir mi kepit are rese. Ren enletin, ika ka ekieki ika kopwe feitá láng, a wewe ngeni pwe kese fen ketiw. Chókkewe Jiowa a filiretá rese tipemwaramwareiti ei mettóch! Ra fen silei!
16. Ifa usun sia silei pwe esap meinisin chókkewe mi angei án Kot we manaman mi fel ra ketiw ar repwe feitá láng?
16 Lón ewe Paipel, a wor chómmóng pwóróusen aramas mi tuppwél ra angei án Jiowa we manaman mi fel nge rese feitá láng. Áwewe chék ren Johannes Soupapatais. Jesus a erá pwe ese pwal wor emén mi lap seni Johannes, nge mwirin a erá pwe Johannes esap eáni ewe wis king lón láng. (Mat. 11:10, 11) Tafit a pwal nóm fán emmwenien án Kot we manaman mi fel. (1 Sam. 16:13) Ewe manaman mi fel a álisi i le weweiti ekkewe mettóch mi alóllóól usun Jiowa, me a pwal nóm fán emmwenian lupwen a makkeei ekkóch kinikin lón Paipel. (Mark. 12:36) Ikaamwo a ina usun, Petrus a erá pwe Tafit ese feitá láng. (Föf. 2:34) Jiowa a fang ngeniir an we manaman mi fel pwe repwe féri ekkewe mettóch mi amwarar, nge ese áeá an manaman mi fel le etiwer ar repwe feitá láng me nónnóm ie. Weween, rese kon lien tuppwél ngeni Jiowa are ese fich ngeniir ar repwe feitá láng? Aapw. A chék wewe ngeni pwe Jiowa epwe amanawasefáliir lón Paratis wóón fénúfan.—Joh. 5:28, 29; Föf. 24:15.
17, 18. (a) Ifa ewe feiéch lap ngeni néún Kot kewe chón angang lón ei fansoun ra ápilúkúlúkú? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pwóróus wóór lón en lesen mwirin ei?
17 Lap ngeni néún Kot kewe chón angang lón ei fansoun resap feitá láng. Chómmóng aramas lón Paipel ren choweán Apraham, Tafit, Johannes Soupapatais me pwal ekkewe ekkóch ra mwétéresiti ar repwe nónnóm wóón fénúfan fán nemenien án Kot we Mwú. (Ipru 11:10) Epwe wor 144,000 repwe eti Jesus le nemenem lón láng. Nge Paipel a fós usun ekkewe “lusun” mi kepit ra chúen nóm wóón fénúfan lón ekkeei ránin lesópwólóón. (Pwär. 12:17) Iwe, lap ngeni chón ewe 144,000 ra fen máló me ra fen nónnóm láng.
18 Ika emén a erá pwe i emén mi kepit, itá epwe ifa meefien chókkewe mi eáni ápilúkúlúkún manaw wóón fénúfan? Ika emén lón óm mwichefel a poputá le mwéngé ewe pilawa me ún ewe wain atun ewe Áchechchem, itá epwe ifa féfférum ngeni? Met ika chóchóón chókkewe ra erá pwe iir mi kepit epwe chék lallapóló? Itá kopwe lólilen ren? Sipwe pélúweni ekkena kapas eis lón en lesen mwirin ei.
^ [1] (parakraf 4) Eli ra féri ewe Fetellapen Pentikost lón pwal chék ewe maram me ewe rán Kot a ngeni Moses ewe Allúk me lón Sinai. (Eks. 19:1) Iwe, eli Moses a emmweni ewe mwúún Israel fán ewe pwonen etipeeú lón pwal ewe rán Jesus a atolonga ekkewe mi kepit lón ewe pwonen etipeeú mi fé.
^ [2] (parakraf 11) Ren pwal och pwóróus usun áweween ewe mettóch upsefál, ppii Ewe Leenien Mas minen May 1, 2009, p. 3-8.