1, 2. Ifa ewe sóssót mi fis ngeni Jefta me néún we fépwúl?

 EMÉN fépwúl a ssáwu pwe epwe souni seman we. A fókkun pwapwa ren án seman na a liwin me maun nge ese feiengaw. A kél me pwérúk fán pwapwa pwe seman na a win lón ewe watteen maun. Nge minne seman na a féri me apasa mwirin neman a ámáirúúi. Seman na a kamwefeseni úfan we me erá: “Osupwangei, nei föpwül, ka atatakisi letipei.” Mwirin a ereni néún na pwe a eáni eú pwon ngeni Jiowa epwe kkúú manawan tori máló. Weween pwe néún na esap chúen tongeni pwúpwúlú me wor néún. Ena fépwúl a pesei seman na pwe epwe apwénúetá met a fen pwon ngeni Jiowa. Minne a ereni seman na a pwáraatá pwe i a unusen lúkúlúk pwe ese lifilifil met Jiowa a ereni an epwe féri, epwe chék múrinné. (Souk. 11:34-37) Lupwen seman na a kúna án néún na lúkú, i a fókkun pwapwa pokiten a silei pwe an tipemecheres a apwapwaai Jiowa.

² Jefta me néún we fépwúl ra unusen lúkúlúk wóón Jiowa me an kewe féffér. Ra pwal mwo nge tuppwél ngeni atun mi áweires  ngeniir. Ra tipeppós le nónnóm fán án Jiowa chen ese lifilifil met repwe pennúkúóló.

3. Pwata án Jefta me néún we fépwúl leenien áppirú a tongeni álilliséch ngenikich ikenái?

³ Sia silei pwe esap fansoun meinisin epwe mecheres ngenikich ach sipwe tuppwél ngeni Jiowa. A lamot sipwe achocho le “maun fänäsengesin ewe lükülük.” (Jut. 3) Ach káé ifa usun Jefta me néún we ra likiitú ngeni ekkewe sóssót mi toriir epwe álisikich le féri ena. Ifa usun ra akkamwéchú ar tuppwél ngeni Jiowa?

4, 5. (a) Menni allúk Jiowa a ngeni ekkewe chón Israel atun ra tolong lón ewe Fénúen Pwon? (b) Usun minne a mak lón puken Kölfel 106, met a fis ngeni ewe mwúún Israel pokiten ar álleasolap?

⁴ Iteiten rán, a kan cheme ngeni Jefta me néún we fépwúl sópwólóón án ekkewe chón Israel álleasolap ngeni Jiowa. Arapakkan 300 ier mwen ena, Jiowa a allúkú ngeni ekkewe chón Israel ar repwe nieló meinisin chón fel ngeni kot chofona lón ewe Fénúen Pwon, iwe nge iir rese álleasochisi. (Tut. 7:1-4) Chómmóng chón Israel ra poputá le áppirú chón Kanaan, iir kewe mi fel ngeni kot chofona me limengaw manawer.​—Álleani Kölfel 106:34-39.

⁵ Pokiten ekkewe chón Israel ra álleasolap ngeni Jiowa, iwe i ese túmúnúúr seni chón koputer kewe. (Souk. 2:1-3, 11-15; Kölf. 106:40-43) Ese mwáál lón ekkena fansoun a fókkun áweires ngeni ekkewe famili mi tongei Jiowa ar repwe akkamwéchú ar tuppwél. Iwe nge, Paipel a fós usun chókkewe mi akkamwéchú ar tuppwél, áwewe chék ren Jefta me néún we fépwúl, pwal Elkana, Hana, me Samuel. Iir ra úppós le apwapwaai letipen Jiowa.—1 Sam. 1:20-28; 2:26.

6. Met sókkun etipetip sia kúkkúna lón ei fansoun, me met a lamot sipwe féri?

⁶ Ekiekin me féfférún aramasen lón ach ei fansoun a pwal usun án ekkewe chón Kanaan. Eérenien manawer, lisowu, féfférún akkachofesá, me tongei moni. Nge Jiowa a ngenikich éúréúr mi fataffatéch. A mochen túmúnúkich usun chék an mochen túmúnú ekkewe chón Israel seni ekkena esin etipetip mi ngaw. Iwe met, sipwe káé lesen seni minne ra mwáálliló wóón? (1 Kor. 10:6-11) A lamot sipwe unusen ttii senikich ekiekin ei fénúfan. (Rom 12:2) Sia kan achocho úkúkún ach tufich le féri ena?

7. (a) Met pwisin chón mwúún Jefta we ra fér ngeni? (b) Met Jefta a féri?

⁷ Lón fansoun Jefta we, pokiten ekkewe chón Israel ra álleasolap ngeni Jiowa, iwe ekkewe chón Filistia me chón Amon ra nemenemengaw ngeniir. (Souk. 10:7, 8) Iwe nge, Jefta a pwal weires ren pwisin pwiin kewe me ekkewe sou emmwen lón mwúún Israel. Pokiten án pwiin kewe lólówóiti me oputa ra eriáni an epwe towu seni pwisin fénúan we. (Souk. 11:1-3) Jefta ese mut ngeni ar kirikiringaw epwe nemeni an ekiek. Pwata sia silei ena? Pún lupwen ekkewe sou emmwen lón ewe mwúún Israel ra ló tingorei an epwe álisiir, i a mwittir álisiir. (Souk. 11:4-11) Met a tongeni amwékútú Jefta an epwe eáni ena esin napanap?

8, 9. (a) Ikkefa ekkewe kapasen emmwen lón ewe Allúkún Moses neman ra álisi Jefta? (b) Met a kon lamot me ren Jefta?

⁸ Jefta i emén soufiu mi pwora, me i a sileéchú uruwoon ewe mwúún Israel me ewe  Allúkún Moses. Ren féfférún Jiowa ngeni Néún aramas, i a silei ekiekin Jiowa usun minne mi pwúng me mwáál. (Souk. 11:12-27) Jefta a áeá ena sile lupwen a féri kefil lón manawan. A wesewesen silei met meefien Jiowa usun song me liwiningaw me án Kot mochen pwe Néún kewe aramas repwe tongfengen. Pwal och, ewe Allúk a áiti epwe ifa féfférún ngeni aramas, pwal mwo nge chókkewe mi oput i.​—Álleani Ekistos 23:5; Lifitikos 19:17, 18.

⁹ Án Josef leenien áppirú neman a álisi Jefta. Ese mwáál a káé seni ifa usun Josef a pwári úméúméch ngeni pwiin kewe inaamwo ika ra oput i. (Ken. 37:4; 45:4, 5) Án Jefta ekieki pwóróusen Josef neman a fen álisi an epwe eáni kefil mi apwapwaai Jiowa. Minne pwiin Jefta kewe ra féri ngeni a fókkun áweiresi. Nge án Jefta maun fán ásengesin iten Jiowa we me néún kewe aramas ina met a kon lamot me ren lap seni pwisin meefian. (Souk. 11:9) A tipeppós an epwe tuppwél ngeni Jiowa, me ina met a atoto án Jiowa feiéch ngeni pwisin i me pwal ngeni chón Israel.​—Ipru 11:32, 33.

10. Ifa usun sipwe mut ngeni ekkewe kapasen emmwen seni Kot ar repwe álisikich le eáni manawen Chón Kraist lón ei fansoun?

¹⁰ Sipwe itá káé seni án Jefta leenien áppirú? Met sipwe féri ika pwiich kewe Chón Kraist ra asongakich are sia meefi pwe ra kirikiringaw ngenikich? A lamot sisap mut ngeni ach meefi letipengaw an epwe eppeti ach angang ngeni Jiowa. Sisap úkútiw le fiti ach kewe mwich are awora fansoun le chiechi ngeni chón mwichefel. Sipwe áppirú Jefta le álleasochisi Jiowa. Ei mettóch epwe álisikich le pworacho lón fansoun mi áweires pwe sipwe pwal tongeni eú leenien áppirú mi múrinné.​—Rom 12:20, 21; Kol. 3:13.

11, 12. Menni pwon Jefta a eáni, me met weween ena?

¹¹ Jefta a silei pwe a lamot ngeni án Kot álillis ren an epwe angasaaló chón Israel seni ekkewe chón Amon. A pwon ngeni Jiowa pwe ika epwe ewinna lón ewe maun, i epwe liffang ngeni usun eú “asoren kek” ewe áeménún aramas epwe towu seni imwan we lupwen a liwin seni maun. (Souk. 11:30, 31) Met weween ena?

¹² Jiowa a oput ach sipwe eáni asor aramas, iwe sia silei pwe Jefta esap nieló néún na me eáni asor. (Tut. 18:9, 10) Fán ewe Allúkún Moses, asorun kek eú liffang mi kkóló aúchean pwe emén a aunusa ngeni Jiowa. Iwe weween alon Jefta na pwe ena emén epwe fang ngeni Jiowa, epwe angang lón an we imwenfel mangaku lón unusen ránin manawan. Jiowa a aúseling ngeni Jefta me a álisi an epwe unusen winneni ewe maun. (Souk. 11:32, 33) Nge ié na Jefta epwe fang ngeni Jiowa?

13, 14. Met alon Jefta we lón Soukapwüng 11:35 a pwáraatá usun an lúkú?

¹³ Ekieki ewe pwóróus sia fósun me lepoputáán ei lesen. Lupwen Jefta a liwin me maun, ewe áeménún aramas mi towu pwe epwe souni, ina i néún we ákkáeménún mi fókkun áchengicheng! Jefta epwe itá tuppwél ngeni an we pwon? Epwe itá fangóló néún we an epwe angang ngeni Jiowa me lón ewe imwenfel mangaku lón unusen manawan?

¹⁴ Ese mwáál, ekkewe kapasen emmwen lón án Kot Allúk ra pwal álisi Jefta le féri kefil mi múrinné. Neman a chemeni ekkewe kapas lón Ekistos 23:19, ewe a áiti ngeni néún Kot kewe aramas ar repwe tipemecheres le fang ngeni Jiowa minne mi múrinné seni meinisin. Ewe Allúk a pwal erá  pwe ika emén a eáni eú pwon ngeni Jiowa, i “esap tongeni atai an pwon. Epwe chök apwönüetä meinisin mine a apasawu seni awan.” (Num. 30:2) Jefta a pwal usun ewe fefin mi tuppwél itan Hana, ewe neman a manaw lón fansoun we, pún Jefta a pwal apwénúetá minne a eáni pwon inaamwo ika a silei met epwe fis ngeniir me néún we fépwúl. Pokiten néún na fépwúl epwele angang ngeni Jiowa lón ewe imwenfel mangaku, iwe esap tongeni néúnéú. Iwe esap wor emén epwe sópweló iten Jefta me álemwiri fénúan. (Souk. 11:34) Ikaamwo ina, nge fán tuppwél Jefta a apasa: “Üa fen eäni eu pwon ngeni ewe Samol mi Lapalap, nge üsap tongeni atai.” (Souk. 11:35) Jiowa a etiwa án Jefta we asor mi lap me a efeiéchú i. Ika pwe en Jefta, kopwe pwal tuppwél usun i?

15. Menni pwon chómmóng me leich sia eáni, me ifa usun sia tongeni pwáraatá ach tuppwél?

¹⁵ Lupwen sia fangóló manawach ngeni Jiowa, sia pwon ngeni pwe sipwe féri letipan ese lifilifil ika met epwe fis. Sia silei pwe esap fansoun meinisin epwe mecheres ngenikich le apwénúetá ena pwon. Nge ifa usun féfférúch atun Jiowa a erenikich ach sipwe féri och mettóch sise sani? Ika sia pworacho ngeni minne sia meefi me tipemecheres le álleasochisi ach we Kot, sia pwáraatá pwe sia tuppwél ngeni ach we pwon. Neman minne sipwe pennúkúóló epwe áweiresikich, nge ese akkarap ngeni ekkewe feiéch seni Jiowa. (Mal. 3:10) Nge ifa usun néún Jefta we fépwúl? Met a féri lupwen a silei ewe pwon seman we a eáni?

16. Met meefien néún Jefta we fépwúl usun an seman we pwon, iwe met a féri? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

¹⁶ Minne Jefta a eáni pwon a sókko seni minne Hana a eáni. Neminna a pwon pwe Samuel epwe angang ngeni Jiowa lón ewe imwenfel mangaku usun emén chón Nasir. (1 Sam. 1:11) A mumutá ngeni emén chón Nasir an epwe pwúpwúlú me wor néún. Nge Jefta a fangóló néún we fépwúl usun eú “asoren kek” mi unus, iwe esap tongeni  meefi ewe pwapwaan an epwe emén fin pwúpwúlú me inelap. (Souk. 11:37-40, NW) Ekieki ei! Ena fépwúl a tongeni pwúlúweni emén mwán mi fókkun múrinné lón ewe fénú pokiten seman na i sou emmwenin ewe mwúún Israel. Nge iei epwele wiliti emén chón angang mi tekisosson lón ewe imwenfel mangaku. Iwe, met ena fépwúl a féri lupwen a silei ena? A pwáraatá pwe a akkomwa án Jiowa angang ren an ereni seman we: “Kopwe föri ngeniei usun mine ka eäni pwon.” (Souk. 11:36) I a pennúkúóló an epwe pwúpwúlú me wor néún ren an epwe angang ngeni Jiowa. Ifa usun sia tongeni áppirú an na féffér mi pwáraatá an ese ekieki chék pwisin i?

17. (a) Ifa usun sia tongeni áppirú án Jefta me néún we fépwúl lúkú? (b) Ifa usun Ipru 6:10-12 a álisuk óm kopwe pennúkúóló pwisin mochenum?

¹⁷ Chómmóng Chón Kraist mwán me fefin ra tipemecheres le pennúkúóló ar resap pwúpwúlú are néúnéú ren mwo iei. Pwata? Pún ra mochen nefótófót wóón ar alapaaló ar angang ngeni Jiowa. Pwal och, chómmóng pwiich kewe mi fen mwukóló ra pennúkúóló ar resap chúen nónnóm ren néúr are néún néúr kewe. Nge ra fen áeá ar fansoun me péchékkúl fán iten Jiowa. Ekkóch leir ra fiti ewe angangen kaútá imw fán iten ach mwicheich are fiti ewe Sukulen Chón Afalafala ewe Mwú me mwékút ngeni ekkewe mwichefel mi osupwangen chón afalafal. Ekkóch ra akkóta le alapaaló ar angang ngeni Jiowa lón fansoun ewe Áchechchem. Jiowa esap tongeni ménúkaaló met ekkena aramas mi tuppwél ra féri. (Álleani Ipru 6:10-12.) Nge en? En mi tongeni pwal alapaaló óm pennúkúóló mochenum fán iten kalapólóón óm angang ngeni Jiowa?

18, 19. Met sia káé seni pwóróusen Jefta me néún we fépwúl, me ifa usun sia tongeni áppirúúr?

¹⁸ Met a álisi Jefta an epwe pworacho fán ekkewe chómmóng sóssót a kúna? A mut ngeni Jiowa an epwe emmweni an kewe kefil lón manawan. A filatá an esap tipetipeló ren aramasen winiórun me a akkamwéchú an tuppwél inaamwo ika ekkewe ekkóch ra eletipengawa i. Jiowa a efeiéchú Jefta me néún we fépwúl ren ar tipemecheres le pennúkúóló mocheniir, me a néúnéú iir me rúúemén ar repwe álisatá fel mi enlet. Inaamwo ika ekkewe ekkóch ra úkútiw le féri minne mi pwúng, nge Jefta me néún we fépwúl ra chúen akkamwéchú ar tuppwél ngeni Jiowa.

¹⁹ Ewe Paipel a apasa: “Oupwe wewe ngeni chokewe mi angei mine Kot a eäni pwon ren ar lükü me mosonotam.” (Ipru 6:12) Amwo sipwe áppirú Jefta me néún we fépwúl, pún sia silei pwe ika sia akkamwéchú ach tuppwél ngeni Jiowa, i epwe efeiéchúkich.