1, 2. (a) Ifa usun sia silei pwe mi tufich ach sipwe pwilitalong ewe manaw mi fé? (b) Ikkefa ekkewe napanap mi kapachelong lón ewe manaw mi fé mi mak lón Kolose 3:10-14?

 LÓN ewe Paipel sia kúna ei itiitin kapas “manau mi fö.” (Ef. 4:24; Kol. 3:10) Ena itiitin kapas, a weneiti napanapen aramas mi “för lon lapalapen Kot.” Mi tufich ach sipwe pwilitalong ena manaw mi fé? Ewer, Jiowa a fératá aramas lón pwisin napanapan ina popun sia tongeni áppirú napanapan kewe mi amwarar.​—Ken. 1:26, 27; Ef. 5:1.

² Pwúngún pwe pokiten sise unuséch, sia kan eáni ekkewe mochen mi ngaw. Sia pwal tongeni tipetipeló ren minne a fis lón leeniach. Nge ren úméúméchún án Jiowa álillis, sia tongeni wiliti ewe sókkun aramas a pwapwa ren. Ren ach sipwe tipeppós le féri ena mettóch, sipwe pwóróus usun fitu napanap, nge iir kinikin ewe manaw mi fé. (Álleani Kolose 3:10-14.) Mwirin, sipwe ppii ifa usun sia tongeni pwáraatá ekkena napanap lón ach angang ngeni Kot.

3. Ifa eú napanap, kinikinin ewe manaw mi fé?

³ Paulus a áweweei pwe án emén ese lifilifil aramas, ina eú napanap mi lamot lón ewe manaw mi fé. A erá: “Esap chüen wor sokofesenin lefilen chon lükün Israel me chon Juta, chon sirkomsais me chon resap sirkomsais, chon ekis, chon kichiniwel, ekewe amanau me ekewe aramas mi ngas.” Lón ewe mwichefel, itá ese wor emén epwe meefi pwe a tekia seni ekkewe ekkóch pokiten an einang, fénúan, are wisan lón leenian we. Pwata? Pokiten kich chón tapweló mwirin Kraist, iwe sia “eufengen.”​—Kol. 3:11; Kal. 3:28.

4. (a) Itá epwe ifa usun féfférún néún Jiowa chón angang ngeni ekkewe ekkóch? (b) Ifa ewe mettóch a tongeni áweiresi tipeeúin Chón Kraist?

⁴ Lupwen sia pwilitalong ewe manaw mi fé, sia súféliti me asamolu aramas meinisin ese lifilifil nónnómur are ar einang. (Rom 2:11) Lón ekkóch fénú, a ákkáeúin weires ena. Áwewe chék, me lóóm lón South Africa, ewe mwú a áimuoló ekkewe aramas lón en me leenier alóngólóng wóón ar lewo. Lap ngeni aramas lón ena fénú, kapachelong ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa, ra chúen nóm lón ekkena leeni mi káimuló. Ewe Mwichen Soupwúngúpwúng a mochen apéchékkúla pwiich kewe ikena ar repwe ‘suki letiper’ are chiechi ngeni pwal ekkewe ekkóch. Iwe lón ewe October 2013, ra féri eú kókkót mi kkóló aúchean epwe álisi pwiich kewe seni sókkopaten lewo ar repwe sissilefengeniir.​—2 Kor. 6:13.

5, 6. (a) Ifa ewe kókkót a akkót lón eú fénú pwe epwe álisi néún Kot kewe aramas le apéchékkúlaló ar tipeeúfengen? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.) (b) Ifa mwirilóón?

⁵ A akkót pwe lón ekkóch weekend, pwiich kewe seni ruu mwichefel mi sókkofesen ar fós are einang repwe tongeni chiechifengen. Pwiich kewe seni iir me ruu mwichefel ra afalafalfengen, mwichfengen me kunoufengen lón imwer. Fitepúkú mwichefel ra fiti ei kókkót, me a tori ewe keangen ofesilap chómmóng repot mi múrinné. Pwal mwo nge ekkóch esap iir Chón Pwáraatá Jiowa ra ingeitiir. Áwewe chék, emén néúwisin lamalam a erá: “Esap ngang emén Chón Pwáraatá, nge ua kúna pwe a mmen fókkun kókkótéch ámi angangen afalafal, me oua tipeeúfengen inaamwo ika a sókkofesen ámi lewo.” Met meefien pwiich kewe usun ei kókkót?

⁶ Me akkomwan, Noma, emén pwiich fefin mi eáni fósun Xhosa a pireir le etiwa pwiin kewe seni ewe mwichefel mi eáni fósun Merika ar repwe etto lón imwan we ese kon éch. Nge mwirin ar afalafalfengen me ekkewe Chón Pwáraatá mi pwechepwech me kunou rer lón imwer kewe, a meefi kinamwe. A apasa: “Iir usun chék ám!” Iwe, lupwen chón ewe mwichefel mi eáni fósun Merika ra etto me fiti ewe mwichefel mi eáni fósun Xhosa le afalafal, Noma a etiwa ekkóch me leir pwe repwe mwéngéfengen lón imwan we. Emén lein néún kewe waséla, emén mwán mi ásimaw mi pwechepwech a tipemecheres le mómmóót wóón  eú pwóór mi plastik. Nge Noma a ingeló ren ena. Kilisou ren ei kókkót mi chék sópwósópwóló, pwe chómmóng pwiich kewe ra kúnékún chiechier minefé, me sissilei chókkewe mi sókkopat nónnómur.

7. Pwata a lamot sipwe pwári ach chúngú aramas fansoun meinisin?

⁷ Néún Jiowa kewe aramas repwe chék kúkkúna sóssót tori sópwólóón án Satan ei ótót. Weiresin án aramas kúnékún angang, semmwen mi chou, riáfféúmwáál, feiengaw watte, péútúlóón pisekich pokiten atai allúk me pwal ekkóch weires epwe tongeni áweiresi manawach. Ren ach sipwe álillisfengen atun weires, a lamot sipwe pwári ach enletin tongei me chúngú aramas. Lelukéch are chúngú aramas epwe amwékútúkich le kirekiréch ngeniir. (Ef. 4:32) Ekkena napanap iir kinikinin ewe manaw mi fé. Repwe álisikich le áppirú Kot me oururu letipen ekkewe ekkóch.​—2 Kor. 1:3, 4.

8. Ifa sópwéchún ach kirekiréch me chúngú meinisin chón ewe mwichefel? Apwóróusa eú pwóróus.

⁸ Ifa usun sipwe alapaaló ach pwári kirekiréch ngeni chón ach mwichefel mi mwékútúto seni pwal eú fénú are mi osupwang? Sia mochen etiwaéchur, wiliti chiechier, me álisiir le meefi pwe ra aúchea me rech lón ewe mwichefel. (1 Kor. 12:22, 25) Áwewe chék, Dannykarl a mwékút seni Philippines ngeni Japan. Lón an we leenien angang, a sókkóló féfférúr ngeni pokiten i emén chón ekis, esap usun féfférúr ngeni chienan kewe iir pwúkúpwúkún chón ena leeni. Mwirin, a fiti mwich ren Chón Pwáraatá Jiowa. Dannykarl a erá: “Lap ngeni meinisin chón fiti ena mwich, iir chón Japan nge ra fókkun etiwaéchúei usun nge fen ngang piin chiener.” An kúkkúna kirekiréchún pwiich kewe, a álisi le sópweló le arap ngeni Jiowa. Iwe, lo, lo, lo, Dannykarl a papatais, me iei a emén mwán mi ásimaw. Chienan kewe mwán mi ásimaw ra pwapwa pwe iir me pélúwan we itan Jennifer, ra eú feiéch ngeni ewe mwichefel, me ra apasa: “Ra ámecheresaaló nónnómun manawer le pioneer, me ra isetiw eú leenien áppirú mi múrinné ren ar akakkomwa án Kot we Mwú.”​—Luk. 12:31.

9, 10. Apwóróusa ekkóch pwóróus usun feiéchún ach pwári ach chúngú aramas lón ach angangen afalafal.

⁹ A suuk ngenikich ach sipwe “kirikiröch ngeni aramas meinisin” lupwen sia afalafala ewe kapas allim usun Mwúún Kot. (Kal. 6:10) Pokiten chómmóng Chón Pwáraatá ra chúngú chókkewe mi mwékútúto seni fénúen ekis, iwe ra achocho le káé ar fós. (1 Kor. 9:23) A uwaéch ar angang weires. Áwewe chék, emén pioneer itan Tiffany seni Australia a káé fósun Swahili pwe epwe álisi eú mwichefel mi eáni fósun Swahili lón ewe telinimw Brisbane. Inaamwo ika a weires an káé ena fós, nge a meefi lapólóón aúchean manawan. Tiffany a erá: “Ika ka mochen eáni eú angangen afalafal mi ámmeseik, iwe a éch kopwe fiti eú mwichefel lón fósun ekis. Usun itá ka sáiló ekis nge ka chúen nóm lón pwisin fénúom. Kopwe kúna ach mwicheichen pwipwi wóón unusen fénúfan me pwisin kúna ar tipeeúfengen mi amwarar.”

¹⁰ A pwal ina usun met eú famili lón Japan a féri. Iei alon néún ena famili we fépwúl  itan, Sakiko: “Lupwen aua afalafal, aua kan chuuri ekkewe chón Brazil mi mwékútúto lón ei leeni. Lupwen aua áiti ngeniir ekkewe wokisin seni néúr Paipel lón fósun Portuguese, áwewe chék ren Pwärätä 21:3, 4 are Kölfel 37:10, 11, 29, ra fókkun aúseling, me fan ekkóch ra pwal mwo nge kechiw.” Ena famili a chúngú chókkana me mochen álisiir le silei ewe enlet, iwe ra poputá le káé fósun Portuguese. Mwirin, ena famili a álillis le poputááni eú mwichefel mi eáni fósun Portuguese. Lón ekkena ier, ra fen álisi chómmóng chón Portuguese ar repwe wiliti chón angang ngeni Jiowa. Sakiko a erá: “A watte angangen ám káé fósun Portuguese, nge ekkewe feiéch mi torikem a lululó seni ám achocho. Aua fókkun kilisou ngeni Jiowa.”​—Álleani Föför 10:34, 35.

11, 12. (a) Pwata a lamot an epwe pwúng popun ach pwilitalong ewe manaw mi fé? (b) Met epwe álisikich le akkamwéchú tipetekison?

¹¹ Ewe popun sia pwilitalong ewe manaw mi fé, pwe sipwe asamolu Jiowa nge esap ren án aramas repwe mwareitikich. Chechchemeni pwe pwal mwo nge emén chónláng mi unuséch a poputá le lamalam tekia me tipis. (Apépé ngeni Isikiel 28:17.) Iwe epwe fen kon weires ngenikich ach sipwe túmúnúkich seni lamalam tekia pwe kich sise unuséch. Nge, sia chúen tongeni pwilitalong wóóch tipetekison. Met epwe álisikich le féri ena?

¹² Eú mettóch epwe álisikich ach sipwe tipetekison, ina ach álleani án Kot we Kapas iteiten rán me ekilonei minne sia álleani. (Tut. 17:18-20) A ákkáeúin lamot ach sipwe ekilonei met Jesus a áiti ngenikich me an leenien áppirú mi múrinné ren an tipetekison. (Mat. 20:28) Jesus a fókkun tipetekison iwe a télú pechen ekkewe aposel. (Joh. 13:12-17) Pwal eú mettóch sia tongeni féri, ina ach tingorei Kot an we manaman mi fel. An we manaman mi fel a tongeni álisikich le fiu ngeni memmeefin tekia lap seni ekkewe ekkóch.​—Kal. 6:3, 4; Fil. 2:3.

13. Ikkefa feiéchún ach tipetekison?

¹³ Álleani Än Salomon Fos 22:4. Jiowa a mochen ach sipwe tipetekison. Tipetekison a atoto chómmóng feiéch. Lupwen sia tipetekison, epwe lapóló kinamween me tipeeúin ewe mwichefel. Pwal och, Jiowa epwe ngenikich an úméúméch mi somwoló. Aposel Petrus a erá: “Ämi meinisin oupwe  fokun eäni tipetekison lon ämi alilisfengen lefilemi. Pun a mak lon ekewe Toropwe mi Pin, ‘Kot a ü ngeni chon lamalamtekia kana, nge a ümöümöch ngeni chon tipetekison kana.’”​—1 Pet. 5:5.

14. Ié ewe leenien áppirú mi fókkun múrinné lap seni meinisin ren an tipepwetete me mosonottam?

¹⁴ Lón ei fansoun, ika emén a tipepwetete me mosonottam, iwe aramas ra kan ekieki pwe a apwangapwang. Nge ese pwúng ena. Ekkena napanap mi múrinné ra feito seni Jiowa, ewe mi manaman chapur seni meinisin lón unuselapen láng me fénúfan. I ewe leenien áppirú lap seni meinisin ren an tipepwetete me mosonottam. (2 Pet. 3:9) Áwewe chék, ekieki usun án Jiowa mosonottam ngeni Apraham me Lot lupwen a pélúweni ar kewe kapas eis ren an néúnéú Néún kewe chónláng. (Ken. 18:22-33; 19:18-21) Pwal ekieki úkúkún mosonottamen Jiowa ngeni ewe mwúún Israel mi álleasolapa lap seni 1,500 ier.​—Is. 33:11.

15. Ifa ewe leenien áppirú Jesus a isetiw ren an pwári tipepwetete me mosonottam?

¹⁵ Jesus emén mi “lukpwetete.” (Mat. 11:29) A fókkun mosonottam ngeni apwangapwangen néún kewe chón káé. Lón an angangen afalafal wóón fénúfan, fán chómmóng aramas ra esiitamwáálli me tipimwáál ngeni. Nge a chúen tipepwetete me mosonottam tori máló. Lupwen Jesus a nóm fán watteen metek wóón ewe iráán ninni, a tingorei Seman we an epwe omusaaló tipisin ekkewe aramas mi nieló. A erá: “Resap silei mine ra föri.” (Luk. 23:34) Pwal mwo lupwen Jesus a nóm fán watteen weires me riáfféú, nge a chúen tipepwetete me mosonottam.​—Álleani 1 Petrus 2:21-23.

16. Ifa usun sipwe pwáraatá tipepwetete me mosonottam?

¹⁶ Paulus a apasa eú alen ach sipwe tongeni pwáraatá tipepwetete me mosonottam ren an makkeei: “Oupwe songomangfengen o amusamusfengen are eman a chou ngeni eman. Oupwe fokun amusamusfengen usun ach Samol a amusala ämi tipis.” (Kol. 3:13) Ren ach sipwe omusaaló tipisin ekkewe ekkóch, mi lamot sipwe tipepwetete me mosonottam. Iwe epwe álisatá me túmúnú tipeeúin ewe mwichefel.

17. Pwata a lamot ekkewe napanap tipepwetete me mosonottam?

¹⁷ Jiowa a mochen ach sipwe tipepwetete are mosonoson me mosonottam ngeni aramas. A lamot ach sipwe napanapeni ekkena napanap ika sia mochen manaw lón an we ótót sefé. (Mat. 5:5, Testament Mi Fö) Ika sia féri ena, iwe sia asamolu Jiowa me álisi aramas ar repwe pwal asamolu i.​—Kal. 6:1; 2 Tim. 2:24, 25.

18. Ifa usun ewe napanap tong me ach sise lifilifil aramas ra ririfengen?

¹⁸ Meinisin ekkewe napanap sia fen pwóróusfengen wóón ra riri ngeni ewe napanap  tong. Áwewe chék, a lamot ngeni James, néún Jesus we chón káé an epwe fénéú pwiin kewe chón lúkú pún ra féfféréch ngeni chón pisekisek nge ra lifilifil ngeni chón wéúngaw. A áweweei pwe minne ra féri a ú ngeni án Kot allúk mi erá: “Kopwe echeni chon arum usun püsin om echenuk.” A pwal apasa: “Are oua lifilifil aramas ren chök lapalapen inisiir me lükün, oua tipis.” (Jas. 2:8, 9) Ika sia tongei aramas, iwe sisap lifilifil ngeniir pokiten úkúkún ar sukul, nónnómun manawer are ar einang. Sise chék tongeni tipin pwári pwe sise lifilifil aramas nge mi lamot pwe epwe ina pwúkún enletin napanapach.

19. Pwata a lamot ach sipwe pwilitalong wóóch ewe napanap tong?

¹⁹ Tong a pwal “mosonotam o kirikiröch” me ese “lamalamtekia.” (1 Kor. 13:4) Mi lamot sipwe mosonottam, kirekiréch, me tipetekison ren ach sipwe sópweló le afalafala ewe kapas allim ngeni chón óruch. (Mat. 28:19) Ekkena napanap ra pwal ámecheresi ach sipwe kinamwefengen me meinisin pwiich kewe lón ewe mwichefel. Lupwen kich meinisin sia pwáraatá ena esin tong, iwe ach kewe mwichefel repwe tipeeúfengen me elingaaló Jiowa. Ekkóch repwe kúna ach tipeeúfengen me epwe emmweniir ngeni ewe enlet. Ina minne, a fich án Paipel asopwaló an áweweei usun ewe manaw mi fé ren an apasa: “Nge lükün ekei föför meinisin oupwe echenifengenikemi lefilemi, pun chen a pilüküfengeni ekei mettoch meinisin, pwe ra unusöch lon ar chufengen.”​—Kol. 3:14.

20. (a) Ikkefa ekkewe kapas eis mi lamot sipwe pwisin eisinikich? Pwata? (b) Ifa ewe mettóch mi amwarar sia ápilúkúlúkú fán iten mwachkkan?

²⁰ Kich meinisin sipwe pwisin eisinikich, ‘Met sókkun siwil a chúen lamot upwe féri ren ai upwe pwilitawu me unusen péútaaló ewe manaw minen lóóm?’ Mi lamot sipwe iótek ngeni Jiowa me tingormaú an epwe álisikich. Mi lamot sipwe angang weires le siwili ekkewe ekiek are féffér ese pwúng pwe sipwe tufichin “mwüni Mwün Kot.” (Kal. 5:19-21) Mi lamot sipwe eisinikich, ‘Ua kan achocho le féri ekkesiwil lón ai ekiek pwe upwe tongeni apwapwaai Jiowa?’ (Ef. 4:23, 24) Pokiten sise unuséch, mi lamot sipwe akkachocho le pwilitalong wóóch me eánifóchei ewe manaw mi fé. Ach féri ena epwe chék sópwósópwóló. A ifa me amwararen manawach lupwen aramas meinisin mi manaw wóón fénúfan repwe unusen pwilitalong manaw mi fé me áppirú napanapen Jiowa kewe mi múrinné!