1. Met a ánnetatá pwe Jiowa emén mi kisáseú?

MI WOR ewe atun Jiowa a chék ákkáláemén, nge mwirin a filatá an epwe fang ngeni férian kewe mi tipachem lón láng me wóón fénúfan ewe liffangen manaw. Jiowa, ewe “Kot mi pwapwa” a pwapwa le fang minne mi múrinné. (1 Tim. 1:11, NW; Jas. 1:17) Me pokiten Jiowa a mochen ach sipwe pwal pwapwa, iwe a áiti ngenikich ach sipwe kisáseú.​—Rom 1:20.

2, 3. (a) Pwata sia pwapwa lupwen sia kisáseú? (b) Met sipwe káé lón ei lesen?

² Kot a fératá aramas lón pwisin napanapan. (Ken. 1:27) Weween pwe Jiowa a férikich ach sipwe eáni ekkewe napanap a pwal eáni. Ren ach sipwe enletin pwapwa me kúna feiéch me ren Jiowa, mi lamot sipwe áppirú i. Mi lamot ach sipwe tongei aramas me fangafangéch. (Fil. 2:3, 4; Jas. 1:5) Pwata? Pokiten ina usun án Jiowa anapanapakich. Inaamwo  ika sise unuséch, nge sia tongeni áppirú Jiowa me pwal kisáseú.

³ Iei, sipwe pwóróus wóón ekkóch lesen seni Paipel usun kisáseú. Sipwe káé ewe popun Jiowa a pwapwa ika sia kisáseú. Sipwe pwal káé ifa usun ewe napanap kisáseú epwe álisikich le féri ewe angang Jiowa a ewisa ngenikich, me pwata sia pwapwa lupwen sia kisáseú. Sipwe pwal pwóróus usun popun a lamot ach sipwe sópweló le kisáseú.

4, 5. Ifa usun Jiowa me Jesus ra fen kisáseú, me pwata a lamot ach sipwe áppirúúr?

⁴ Jiowa a mochen ach sipwe áppirú i, ina popun a pwapwa lupwen sia kisáseú. (Ef. 5:1) Án Jiowa férikich lón ewe napanap mi amwarar, me an féri ach ei fénúfan mi ling me masouan kewe pwe sipwe pwapwaiti, a pwáraatá pwe a pwal mochen aramas repwe pwapwa. (Kölf. 104:24; 139:13-16) Ina minne, sia asamolu Jiowa lupwen sia achocho le féri met aramas repwe pwapwa ren.

⁵ Sia pwal áppirú Jesus, a isetiw eú leenien áppirú mi fókkun múrinné ren ifa usun emén aramas a tongeni kisáseú. A erá: “Nöün Aramas esap feito pwe aramas repwe angang ngeni, nge a feito an epwe angang ngeniir o fangala manauan fänäsengesin chomong aramas pwe möön manauer.” (Mat. 20:28) Aposel Paulus a pwal pesei ekkewe Chón Kraist: “Oupwe eäni ewe chök ekiek Kraist Jesus a eäni . . . seni lon letipan a fangala meinisin mine a eäni, pwe a lapalapeni lapalapen eman chon angang.” (Fil. 2:5, 7) Ina minne, sia tongeni pwisin eisinikich, ‘Ngang ua tongeni sópweló le áppirúfichi Jesus?’​—Álleani 1 Petrus 2:21.

6. Ifa ewe lesen Jesus a áiti ngenikich seni ewe kapas áwewe usun ewe chón Samaria? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁶ Jiowa a pwapwa lupwen sia áppirú ewe leenien áppirú mi fókkun múrinné iir me Jesus ra isetiw fán itach. Sia féri ena ren ach ákkáfánni aramas me kúkkútta alen ach sipwe álisiir. Jesus a áiti ngenikich úkúkún lamoten ei mettóch lupwen a eáni ewe kapas áwewe usun ewe chón Samaria. (Álleani Lukas 10:29-37.) A áiti ngeni néún kewe chón káé pwe mi lamot repwe álisi aramas, ese lifilifil ika iir ié are iir chón ia. Ka chechchemeni ewe popun Jesus a eáni ena kapas áwewe? Pokiten emén re Jus a eisini Jesus: “Iö chon ori?” Pélúwan me ren Jesus a áiti ngenikich pwe mi lamot sipwe kisáseú usun ewe chón Samaria ika sia mochen Jiowa epwe pwapwa rech.

7. Ifa usun sia pwáraatá pwe sia lúkú pwe minne Jiowa a mochen ach sipwe féri, ina ewe mi múrinné lap seni meinisin? Áweweei.

⁷ Pwal eú popun ach sipwe kisáseú, ina a weneiti met a fis lón ewe tánipiin Eten. Satan a erá pwe epwe lapóló án Atam me Efa pwapwa ika repwe álleasolapa Jiowa, me a erá pwe Atam me Efa ra chék ekieki pwisin iir. Efa a chék ekieki pwisin i me mochen epwe usun chék Kot. Atam a pwal ekieki chék pwisin i me mochen apwapwaai Efa lap seni Kot. (Ken. 3:4-6) A mmen efeiengaw mwirilóón. A ffat pwe ese wor emén a tongeni pwapwa ika a chék ekieki pwisin i. Nge lupwen sia kisáseú me ekieki feiéchún aramas, iwe sia pwáraatá pwe sia  lúkú pwe minne Jiowa a mochen ach sipwe féri, ina ewe mi múrinné lap seni meinisin.

8. Pwata itá úrúrún Atam me Efa repwe pwal ekieki ekkewe ekkóch?

⁸ Inaamwo ika Atam me Efa iir chék ekkewe rúúemén aramas lón ewe tánipiin Eten, nge itá úrúrún repwe pwal ekieki ekkewe ekkóch. Pwata? Jiowa a ewisa ngeniir eú angang. A ereniir ar repwe aúraló fénúfan ren néúr kewe me féri pwe ewe fénúfan epwe eú paratis. (Ken. 1:28) Itá úrúrún Atam me Efa repwe mochen pwe néúr kewe lón fansoun mwer repwe pwapwa, usun met Jiowa a mochen fán iter meinisin. Iwe, iir meinisin repwe angangfengen le efisi pwe unusen fénúfan epwe eú paratis. A mmen watte ena angang!

9. Pwata itá aramas repwe pwapwa lón ar féri pwe ei fénúfan epwe eú paratis?

⁹ Ika Atam me Efa rese tipis, ei fénúfan itá epwe uren aramas mi unuséch. Ren án ekkena aramas mi unuséch repwe féri pwe ei fénúfan epwe eú paratis, mi pwal lamot repwe angangfengen me Jiowa pwe epwe pwénútá letipan. Iwe ren ena, repwe tongeni tolong lón án Kot asésé. (Ipru 4:11) A ifa me watteen pwapwaan itá ekkena aramas le eáni ena angang! Jiowa itá epwe fókkun efeiéchúúr pokiten rese ekieki chék pwisin iir nge ra tongei ekkewe ekkóch.

10, 11. Met epwe álisikich lón ach angangen afalafal me álisi aramas le wiliti néún Jesus chón káé?

 ¹⁰ Lón ei fansoun, Jiowa a fen ewisa ngenikich eú angang mi kkóló aúchean. A mochen ach sipwe afalafal me álisi aramas le wiliti néún Jesus chón káé. Ren ach sipwe féri ena, mi lamot sipwe wesewesen tongei aramas. Ren enletin, sia tongeni chék sópwósópwóló lón ei angang ika mi pwúng ewe popun sia féri ena angang, weween ika sia féri ren ach tong fán iten Jiowa me aramas.

¹¹ Paulus a erá pwe iir me pwal ekkewe ekkóch Chón Kraist lón ar we fansoun ra “akkangangfengen me Kot” pokiten ra afalafala aramas me áiti ngeniir ewe enlet. (1 Kor. 3:6, 9, NW) Lón ei fansoun, sia pwal tongeni “akkangangfengen me Kot” ren ach kisáseú le fangóló ach fansoun, ach péchékkúl me pisekich fán iten ewe angangen afalafal Kot a ewisa ngenikich. A ifa me watteen ena feiéch!

12, 13. Me reom, ikkefa feiéchún ach álisi aramas le wiliti néún Jesus chón káé?

¹² Ach kisáseú le fangóló ach fansoun me péchékkúl le afalafal me asukula aramas a atoto ngenikich watteen pwapwa. Ina meefien chómmóng pwiich kewe ra fen káé ngeni aramas ewe Paipel. Sia fókkun pwapwa le kúna meseiken néúch kewe chón káé lupwen ra weweiti met ewe Paipel a tongeni áiti ngenikich, lupwen ra ámááraatá ar lúkú, féri ekkesiwil lón manawer, me poputá le apwóróusa ngeni ekkewe ekkóch minne ra káé. Lupwen Jesus a tiinaaló ekkewe 70 chón afalafal, a pwal fókkun pwapwa lupwen ra “liwinto fän pwapwa chapur” pokiten uwaéchún ar angang.​—Luk. 10:17-21.

¹³ Pwiich kewe wóón unusen fénúfan ra pwapwa lupwen ra kúna ifa usun ewe pwóróus lón Paipel a álisi aramas le ámúrinnééló manawer. Áwewe chék, emén fépwúl mi lipich itan Anna a mochen alapaaló an angang ngeni Jiowa. * Iwe, a mwékút ngeni eú leeni lón Eastern Europe ikewe a wor osupwangen chón afalafal ie. A makkeei: “A chómmóng aramas ikeei mi mochen káé Paipel, ua fókkun sani. Ai angang a atoto ngeniei watteen pwapwa. Lupwen ua wareiti leimw, ese wor atun ai upwe ekkekieki usun pwisin ngang. Ua chék ekieki nei kewe chón káé, ar osukosuk me aúrek. Ua kútta alen ai upwe tongeni apéchékkúler me ifa usun upwe álilliséch ngeniir. Ua fókkun lúkú pwe ‘sia feiöch ren ach fang lap seni ach angei mettoch.’”​—Föf. 20:35.

14. Ifa usun ka tongeni pwapwaiti óm angangen afalafal inaamwo ika aramas rese aúseling?

¹⁴ Sia chúen tongeni pwapwaiti ewe angangen afalafal inaamwo ika aramas rese aúseling pokiten sia atufichiir ar repwe rongorong ewe kapas allim. Jiowa a mochen ach sipwe féri met a ereni Isikiel an epwe féri, a erá: “Kopwe chök asile ngeniir ai  kewe kapas, inamwo ika repwe rongorong ika resap rongorong.” (Is. 2:7; Ais. 43:10) Ina minne, ese lifilifil met aramas ra féri, nge Jiowa a chúen aúcheani ach achocho. (Álleani Ipru 6:10.) Iei alon emén Chón Kraist mwán usun an angangen afalafal: “Sia fen fótuki, achéchénú, me iótek me áneánei pwe Jiowa epwe ámááraatá.”​—1 Kor. 3:6.

15. Itá sipwe chék kisáseú ika aramas ra pwári kilisou ngenikich? Áweweei.

¹⁵ Jesus a mochen ach sipwe kisáseú pokiten a atoto ngenikich pwapwa. Lupwen sia kisáseú, chómmóng repwe pwal kisáseú. Ina popun iei met Jesus a pesekich le féri: “Oupwe fangelo, o repwe fangoto ngenikemi; ukukoch, pachetiu, uchukuchukifengenni, pwal uroureta, epwe iei usun ar repwe fangoto ngenikemi. Pun ukukun ami fangelo, epwe iei ukukun repwe fangoto ngenikemi.” (Luk. 6:38, Testament Mi Fö) Pwúngún pwe lupwen ka kisáseú, saminne aramas meinisin repwe kilisou ngonuk. Nge inaamwo ika ra ina usun, kopwe chék sópweló óm fangafangéch. Kosap silei epwe ifa úkúkún uwaéchún eú féfférún kisáseú ka fen féri.

16. Itá ié kewe sipwe kisáseú ngeniir, me pwata?

¹⁶ Ekkewe aramas mi enletin kisáseú rese fang mettóch pokiten ra mochen án aramas repwe eliwini ngeniir. Jesus a apasa: “Lupwen ka föri eu kametip, kopwe köri ekewe chon mwelele, ekewe chon ter, ekewe chon pechemä me ekewe chon chun. Iwe, ren ei kopwe feiöch, pun resap tongeni aliwini ngonuk mine ka föri ngeniir.” (Luk. 14:13, 14) Ewe Paipel a pwal erá:  “Eman mi eäni kirikiröch epwe feiöch,” me “Ra feiöch chokewe mi ekieki ekewe mi apwangapwang o wöüngau.” (SalF. 22:9; Kölf. 41:1) Ach kisáseú epwe seni ach enletin mochen álisi aramas.

17. Ikkefa ekkóch alen ach sipwe fangafangéch ngeni aramas mi atoto pwapwa?

¹⁷ Lupwen Paulus a aloni alon Jesus kewe pwe “sia feiöch ren ach fang lap seni ach angei mettoch,” i ese chék fós usun ach fang pisek. Sia pwal tongeni awora ngeni aramas kapasen apéchékkúl, fén seni Paipel, me álilliséch ngeniir. (Föf. 20:31-35) Ren án Paulus kapas me féffér, a áiti ngenikich úkúkún lamoten ach sipwe fangafangéch ren ach fansoun, péchékkúl, ach áfánni aramas, me ach tong.

18. Met chómmóng soukáé ra apasa usun kisáseú?

¹⁸ Ekkewe soukáé usun mwékútúkútún aramas ra pwal kúna pwe ach fang a apwapwaai aramas. Me ren eú pwóróus, aramas ra apasa pwe a lapóló ar pwapwa lupwen ra féfféréch ngeni aramas. Ekkewe soukáé ra erá pwe sia meefi pwe manawach a wor aúchean me lamotan lupwen sia álisi aramas. Ina minne, ekkóch sousile ra pesei aramas ar repwe fangóló ar fansoun le awora álillis are volunteer pwe epwe péchékkúleló inisiir me lapóló ar pwapwa. Pwúngún sise pwal máirú ren met ekkena sousile ra kúna pokiten ewe Chón Férikich mi tong Jiowa a fen apasa pwe ach fang epwe atoto ngenikich pwapwa.​—2 Tim. 3:16, 17.

19, 20. Pwata ka mochen kopwe kisáseú?

¹⁹ Lupwen aramas lón leeniach we ra chék ekieki pwisin iir, epwe tongeni weires ach sipwe sópweló le kisáseú. Nge Jesus a áchema ngenikich ekkewe ruu allúk mi lap seni meinisin, ina ach sipwe tongei Jiowa ren unusen letipach, manawach, ekiekich me ach péchékkúl, me ach sipwe tongei chón óruch usun pwisin kich. (Mark. 12:28-31) Sia fen káé lón ei lesen pwe chókkewe mi tongei Jiowa ra áppirú i. Jiowa me Jesus ra kisáseú. Ra pesekich ach sipwe áppirúúr pokiten ra silei pwe ina met epwe atoto rech enletin pwapwa. Ika sia kisáseú lón ach féffér fán iten Kot me chón óruch kewe, iwe sipwe asamolu Jiowa me sipwe pwisin kúna feiéch me ekkewe ekkóch repwe pwal feiéch.

²⁰ Ese mwáál ka fen féri úkúkún óm tufich óm kopwe kisáseú me álisi aramas nge ákkáeúin chienom kewe Chón Kraist. (Kal. 6:10) Ika kopwe sópweló ena, aramas repwe kilisou ngonuk me tongeok, iwe kopwe meefi pwapwa. Ewe Paipel a apasa: “Eman aramas mi kichiöch epwe pisekisekila, nge eman mi alisi aramas, aramas repwe pwal alisi.” (SalF. 11:25) Lón manawach me lón ach we angangen afalafal, mi wor chómmóng alen ach sipwe fang ngeni aramas, sipwe pwári kirekiréch me kisáseú. Sipwe pwóróus usun ekkóch me leir lón en lesen mwirin ei.