1. Ié kewe ra álillis le fératá ewe mwichefel lón Filipi?

LUPWEN aposel Paulus, Silas, Lukas, me Timoty ra wareiti Filipi, ewe fénú mi nóm fán nemenien Mwúún Rom, ra kúna chómmóng mi sani le rong pwóróusen án Kot we Mwú. Ekkena fémén mwán Chón Kraist mi tinikken, ra álillis le fératá eú mwichefel, me meinisin chókkana lón ena mwichefel ra poputá le mwichfengen, neman lón imwen emén chón lúkú itan Litia mi awasélaéchú aramas.—Föf. 16:40.

2. Ekiseló mwirin fférútáán ena mwichefel, ifa ewe sóssót a toriir?

² Ekiseló mwirin, a fis ngeni chón ena mineféén mwichefel eú sóssót. Satan a amwékútú chókkewe mi oputa ewe enlet ar repwe ú ngeni án Paulus me chienan kewe angang. Paulus me Silas ra ares, aramas ra awater, me mwirin ra kalapus. Mwirin ar musowu, ra chuuri ekkewe mineféén chón káé me apéchékkúler. Mwirin Paulus, Silas, me Timoty ra ló seni ena telinimw, nge usun Lukas a nómwotiw. Iwe met chón ena mineféén mwichefel repwele féri? Jiowa a álisiir ren an we ngún mi fel, * iwe ra akkangang ngeni fán tinikken. (Fil. 2:12) Paulus a fókkun pwapwa rer!

3. Met Paulus a iótek usun lón Filipi 1:9-11?

³ Arapakkan engol ier mwirin, Paulus a mak ngeni ewe mwichefelin Filipi. Atun ka álleani ena taropwe, ka tongeni mwittir meefi án Paulus tongei chiechian kana. A makkeei: “Üa tongekemi meinisin, usun chök Kraist Jesus a fen tongekemi.” (Fil. 1:8) A mak ngeniir pwe a iótek fán iter. A tingorei Jiowa an epwe álisiir pwe epwe lapóló ar tong, repwe filatá minne mi fókkun lamot, repwe limeliméch, me resap áchepeteki  ekkewe ekkóch, me repwe sópweló le féffér múrinné. Ese wor tipemwaramwar pwe néún Paulus we taropwe mi fiti tong a tongeni álisikich lón ei fansoun. Iwe pwata sise álleani met Paulus a makkeei ngeni chókkewe lón Filipi. (Álleani Filipi 1:9, 11, me álleani 10 seni ewe footnote. *) Mwirin sipwe pwóróusfengen wóón ekkewe mettóch a eppiiretá me ifa usun sipwe tongeni apwénúretá.

4. (a) Ifa usun Jiowa a pwári úkúkún an tongekich me ren 1 Johannes 4:9, 10? (b) Epwe itá ifa úkúkún péchékkúlen ach tongei Kot?

⁴ Jiowa a pwári wakkatteen an tong fán itach ren an tinaató Néún we ngeni fénúfan pwe epwe máló fán iten ach kewe tipis. (Álleani 1 Johannes 4:9, 10.) Án Kot tong a amwékútúkich ach sipwe tongei i. (Rom 5:8) Epwe itá ifa úkúkún ach tongei Kot? Jesus a pélúweni ena kapas eis atun a ereni emén Farisi: “Kopwe echeni ewe Samol om Kot ren unusen lelukom, ren unusen ngünum pwal ren unusen ekiekum.” (Mat. 22:36, 37) Sia mochen tongei Jiowa ren unusen letipach. Me sia mochen pwe ach tongei epwe lallapóló iteiten rán. Paulus a ereni chókkewe lón Filipi pwe epwe “fokun lalapala” ar tong. Met sipwe féri pwe ach tongei Jiowa epwe péchékkúleló?

5. Ifa usun ach tong epwe lallapóló?

⁵ A lamot sipwe silei Kot ren ach sipwe tongei i. Ewe Paipel a erá: “Eman esap eäni chen, esap silei Kot, pun Kot chen.” (1 Joh. 4:8) Ewe aposel Paulus a áweweei pwe ach tongei Kot epwe péchékkúleló atun sia “silei mine a let o weweöchiti mettoch meinisin” usun I. (Fil. 1:9) Atun sia kerán káé ewe Paipel, sia poputá le tongei Jiowa inaamwo ika ese pwal watte sileach usun I. Iwe atun a lallapóló ach silei Jiowa, iwe a pwal lallapóló ach tongei. Ina popun a mmen fókkun lamot ngenikich ach sipwe kákkáé ewe Paipel me ekilonei usun!​—Fil. 2:16.

6. Me ren 1 Johannes 4:11, 20, 21, ié kewe sipwe pwal tongeer pwe epwe lapóló ach tong?

⁶ Án Kot tong mi lap fán itach epwe amwékútúkich le tongei pwiich kewe. (Álleani 1 Johannes 4:11, 20, 21.) Eli sipwe ekieki pwe epwe mecheres ach sipwe tongei pwiich kewe pokiten sia fel ngeni Jiowa me achocho le áppirú napanapan kewe mi múrinné. Sia áppirú án Jesus leenien áppirú ren watteen an tong mi amwékútú le fangóló manawan fán ásengesich. Nge fán ekkóch a tongeni weires ach sipwe álleasochisi ewe allúk pwe sipwe tongfengen. Sipwe ppii eú mettóch mi fis lón ewe mwichefelin Filipi.

7. Met sia káé seni án Paulus fén ngeni Eutia me Sintike?

⁷ Eutia me Sintike iir Chón Kraist mi tinikken iir mi angangfengen me ewe aposel Paulus. Nge eli rese tipeeúfengen wóón och mettóch, iwe rese chúen chiechifengen. Paulus a féúni iten Eutia me Sintike lón néún we taropwe ngeni ar na mwichefel, iwe a fénér fán tuwenewen pwe repwe “tipeeufengen.” (Fil. 4:2, 3) Paulus a pwal meefi lamoten an epwe ereni unusen ena mwichefel: “Oupwe föri ämi angang meinisin, nge ousap lal are anini.” (Fil. 2:14) Ese wor tipemwaramwar pwe án Paulus na kapasen emmwen mi tuwenewen a álisi ekkena fefin mi tuppwél me pwal unusen ewe mwichefel ar repwe alapaaló ar tongfengen lefiler.

8. Met a tongeni eppeti ach sipwe tongei pwiich kewe, nge met a tongeni álisikich?

⁸ Neman a tongeni fis ngenikich met a fis lefilen Eutia me Sintike, epwe tongeni wor  eppetin ach tongei pwiich kewe ren ach nefótófót wóón apwangapwanger kewe. Oukich meinisin sia kan mwámmwáálliló iteiten rán. Ika sia kan ekkekieki usun mwáállin ekkewe ekkóch, iwe epwe patapateló ach tongeer. Áwewe chék, eli sipwe mángaw ika emén mwán Chón Kraist a ménúki le álisikich le elimelim lón ewe Leenien Mwich. Iwe, ika sia poputá le ekieki usun meinisin minne a fen mwáálliló wóón, sipwe fókkun mángaweiti me epwe kisikisiló ach tongei. Ika a fis ngonuk ena esin, epwe éch óm kopwe ekieki pwe Jiowa a silei usun ach kewe mwáál me mwáállin ewe sia mángaweiti, nge a chúen tongei eménna me a pwal tongekich. Ina popun, a lamot ach sipwe áppirú án Jiowa tong me nefótófót wóón napanapéchún pwiich kewe. Atun sia fókkun achocho le tongei pwiich kewe, sia alapaaló ach tipeeúfengen.​—Fil. 2:1, 2.

9. Ikkefa ekkóch mettóch ra kapachelong lón “minne a fókkun lamot” Paulus a fós usun lón néún we taropwe ngeni chókkewe lón Filipi?

⁹ Ewe ngún mi fel a amwékútú Paulus an epwe éúréúra chókkewe lón Filipi me meinisin ekkewe Chón Kraist ar repwe “filatá minne a fókkun lamot.” (Fil. 1:10, NW) Pinilóón iten Jiowa we, pwénútáán letipan, me kinamween me tipeeúfengenin chón ewe mwichefel, ra kapachelong lón ekkena mettóch mi fókkun lamot. (Mat. 6:9, 10; Joh. 13:35) Ika a fókkun aúchea ngenikich ekkena mettóch, iwe sia pwári pwe sia tongei Jiowa.

10. Met a lamot sipwe féri pwe sipwe limeliméch me ketiw me ren Jiowa?

¹⁰ Paulus a pwal erá pwe a lamot ach sipwe “limeliméch.” Nge esap weween pwe sipwe unusen limeliméch usun ach we Kot mi pin, Jiowa. Nge Jiowa epwe etiwakich ika sia fókkun achocho le alapaaló ach tong me filatá minne mi fókkun lamot. Eú alen ach sipwe pwári ach tong, ina ren ach sisap áchepeteki ekkewe ekkóch.

11. Pwata a lamot ach sipwe túmúnú ach sisap áchepeteki ekkewe ekkóch?

¹¹ Ewe éúréúr ach sisap áchepeteki ekkewe ekkóch, a mmen fókkun lamot. Ifa usun sia tongeni áchepeteki emén? Sia tongeni féri ena ren ach kefil wóón ach minen apwapwa me kunou, úfach me foutach, are pwal mwo nge ach kefil wóón ewe sókkun angangen moni sia eáni. Eli minne sia filatá esap ngaw me ren Jiowa, nge ika minne sia filatá a aosukosuka mwelien letipen ekkewe ekkóch me ra chepetek ren, iwe a mmen lamot ach sipwe túmúnúéch. Jesus a erá pwe epwe fen éch an epwe ririitá wóón úwen eménna eféú faú mi féúmmong me kóturutiw lemataw lap seni an epwe áchepeteki emén me lein néún kewe siip!​—Mat. 18:6.

12. Met sia káé seni án eú pean pwúpwúlú pioneer leenien áppirú?

¹² Ifa usun eú pean pwúpwúlú pioneer ra apwénúetá alon Jesus we? Ra fiti eú mwichefel mi wor eú pean pwúpwúlú iir mi kerán papatais nge ra mááritá lón ekkewe esin famili iir mi kon tichik wóón chómmóng mettóch. Ena pean pwúpwúlú ra lúkú pwe ese éch án Chón Kraist repwe katol kachito lón ekkewe leenien katol kachito, pwal mwo nge ekkewe sókkun kachito mi liméch. Ra fókkun máirú lupwen ra silei pwe ena pean pwúpwúlú pioneer ra ló katol kachito. Mwirin ena, ena pean pwúpwúlú pioneer rese chúen ló katol kachito tori án ena eú pean pwúpwúlú emiriti pwisin mwelien letiper me itepék me rúúepek lón ar ekiek. (Ipru 5:14) Ren án ena pean pwúpwúlú pioneer féri ena, ra pwári pwe ra tongei chiener kana minefé, esap chék  lón kapas nge pwal lón féffér.​—Rom 14:19-21; 1 Joh. 3:18.

13. Ifa usun sia tongeni efisi án emén epwe tolong lón tipis?

¹³ Pwal eú alen ach sipwe tongeni áchepeteki emén, ina ren ach féri met epwe tolong ren lón tipis. Ifa usun sia tongeni féri ena? Anchangei ei pwóróus. Emén chón káé mi fókkun angang weires ren fansoun langattam le fiu ngeni an umwesimwesin sakaw, nge iei a tongeni nemeni an esap ún sakaw. A mirititi pwe a lamot an epwe unusen atowauaaló seni sakaw. A feffeitá lón pekin lúkú me a fich ngeni an epwe papatais. Mwirin och fansoun emén pwiich a etiwa ar repwe mwéngéfengen me a pesei an epwe únúmi efóch, me ereni: “Ka fen emén Chón Kraist iei, Jiowa a ngonuk an we ngún mi fel. Eú uwaan an we ngún mi fel ina ach nemeniéchú pwisin mochenich. Ika ka eáni ena napanap, iwe ka tongeni únúmi chék ekis.” Epwele mmen eletipechou ika chienach na mi kerán papatais epwe aúseling ngeni ena pesepes mi mwáál me poputásefál le umwesimwesin sakaw!

14. Ifa usun án Chón Kraist kewe mwich ra álisikich le apwénúetá ekkewe fén lón Filipi 1:10?

¹⁴ Án Chón Kraist kewe mwich ra álisikich le apwénúetá ekkewe fén lón Filipi 1:10 lón chómmóng napanap. Áeúin, minne sia káé lón ekkewe mwich ra pwári ngenikich met Jiowa a aúcheani. Oruuan, sia káé ifa usun sipwe apwénúetá minne sia káé pwe sipwe limeliméch. Me aúlúngátin, ach kewe mwich ra pesekich le “eäni chen me föför mürina.” (Ipru 10:24, 25) Atun pwiich kewe ra apéchékkúlakich, epwe pwal lallapóló ach tongeer  me ach tongei Kot. Iwe atun sia tongei Kot me pwiich kewe, sipwe fókkun achocho le túmúnú ach sisap áchepeteki pwiich kewe.

15. Met weween ach sipwe “urela ren sokun föför mürina”?

¹⁵ Paulus a achocho le iótek pwe chienan kewe lón Filipi repwe “urela ren sokun föför mürina.” (Fil. 1:11) A kapachelong lón ena “sokun föför mürina,” ar tongei Jiowa me néún kewe aramas. A pwal kapachelong ar fós ngeni aramas usun ar lúkú Jesus me ar ápilúkúlúk mi amwarar. Filipi 2:15 a eáni pwal eú kapas áwewe usun néún Jesus kewe chón káé pwe ra “fokun tittin” wóón fénúfan “usun ekewe fü ra tittin fän läng.” Ekkena kapas ra áchema ngenikich pwe Jesus a kér ngeni néún kewe chón káé “saramen fanüfan.” (Mat. 5:14-16) A pwal allúkú ngeniir ar repwe “asoulängala” aramas me repwe chón pwáraatá “lon unusen fanüfan.” (Mat. 28:18-20; Föf. 1:8) Sia uwaani “föför mürina” atun sia angang weires úkúkún ach tufich lón ena angang mi kkóló aúchean.

16. Ifa usun Filipi 1:12-14 a pwári pwe sia tongeni tittin pwal mwo nge fán weiresin nónnómuch? (Ppii ewe sasing wóón péén.)

¹⁶ Ese lifilifil met nónnómuch nge sia chúen tongeni tittin. Fán ekkóch eli met a eppetikich le afalafala ewe pwóróus allim epwe fen suuki ngenikich alen ach sipwe afalafal. Áwewe chék, neman ewe aposel Paulus a kalapus lón imwan we Rom atun a mak ngeni chókkewe lón Filipi. Inaamwo ika a kalapus, nge ena mettóch ese eppeti an epwe afalafal ngeni ekkewe soufiu mi mmasa me chókkewe mi etto chuuri. Paulus a afalafal fán tinikken inaamwo ika a ina esin nónnómun, me ena mettóch a apéchékkúla pwiin kewe me a apworaar le “afalafala ewe kapasen Kot,  nge resap niuokus.”​—Álleani Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Ifa usun pwiich kewe ra tufichin akkafalafal inaamwo ika a weires ngeniir?

¹⁷ Chómmóng pwiich kewe ra tongeni áppirú pworaan Paulus. Ra nóm lón ekkewe fénú rese tongeni afalafal imw me imw are lón ekkewe leeni mi chómmóng aramas ie, nge ra kútta pwal ekkóch alen ar repwe esilei ewe pwóróus allim. (Mat. 10:16-20) Áwewe chék, emén chónemmwen mi wisen sáifetál lón eú fénú mi ina usun, a pesei meinisin ekkewe chón afalafal ar repwe en me pwisin afalafal ngeni aramaser kewe, chón órur kewe, chiener kewe chón sukul me chón angang, me chókkewe ra sissileer. Lón úkúkún ruu ier, a chómmóngóló ekkewe mwichefel lón ena leeni. Eli sise nóm lón eú leeni mi pinepin ach angang ie, nge sia tongeni káé eú lesen mi lamot seni pwiich kana. Sipwe kúkkútta alen ach sipwe afalafal úkúkún ach tufich, me lúkúlúk pwe Jiowa epwe ngenikich ewe tufich le pworacho ngeni ese lifilifil minen eppet.​—Fil. 2:13.

18. Met sipwe úppós le féri?

¹⁸ Lón ei fansoun mi kkóló aúchean seni meinisin, amwo sipwe úppós le apwénúetá án Paulus emmwen lón néún we taropwe ngeni chókkewe lón Filipi. A lamot sipwe filatá minne a fókkun lamot, a lamot sipwe limeliméch, túmúnú ach sisap áchepeteki ekkewe ekkóch, me uroló ren sókkun féffér mi múrinné. Iwe mwirin epwe lallapóló ach tong me sipwe elingaaló Semach we mi tong, Jiowa.