1, 2. (a) Ifa usun tong me lúkú ra ririfengen? (b) Menni kapas eis sipwele pwóróus wóón?

 SEMACH we Jiowa a pwon pwe epwe efeiéchú néún kewe chón angang mi tuppwél. Iei eú alen án Jiowa pwáraatá an tong ngenikich, me kich sia tongei pún i “a akomwen echenikich.” (1 Joh. 4:19) Péchékkúlelóón ach tong ngeni Jiowa, a pwal ina péchékkúlelóón ach lúkú me lúkúlúk pwe epwe ngeni chókkewe i a tongei liwiniir.​—Álleani Ipru 11:6.

² Jiowa i chón awora ngeni chókkewe mi tongei i liwiniir. Ina eú napanapan mi fókkun lamot, mi pwári ika i met sókkun Kot me met a féri. Iwe ach lúkú Kot esap tongeni unus ika sise wesewesen áchiféúa pwe i epwe ngeni liwinin chókkewe mi kúkkútta i. Pwata? Pún “wewen nuku, pwe sipwe fakkun achifoua minne sia epinukunuku.” (Ipru 11:1, Kapasen God) Lúkú a wewe ngeni ach sipwe wesewesen lúkúlúk pwe Kot epwe efeiéchú néún kewe mi tuppwél. Iwe nge, ifa usun ewe ápilúkúlúkún ach angei liiwin epwe álisikich? Ifa usun Jiowa a efeiéchú néún kewe chón angang lóóm me ikenái? Sipwe ppii ifa usun.

3. Ifa ewe pwon a mak lón Malakai 3:10?

³ Jiowa Kot a pwonei pwe epwe efeiéchú néún kewe chón angang mi tuppwél. A etiwakich ach sipwe angang ngeni ren úkúkún ach tongeni me lúkúlúk pwe epwe efeiéchúkich. Jiowa a erá: “Oupwe sotuniei ika üsap suki ekewe asammwachon läng fän itemi o ninätiu womi chomong sokun feiöch mi somwola.” (Mal. 3:10) Sia pwári ach kilisou ngeni Jiowa lupwen sia etiwa an na etiwetiw ren ach sipwe sótuni i.

4. Pwata sia tongeni lúkúlúk wóón án Jesus we pwon lón Mateus 6:33?

⁴ Jesus a pwon ngeni néún kewe chón káé pwe ika repwe akkomwa án Kot we Mwú, Kot epwe álisiir. (Álleani Mateus 6:33.) A tongeni apasa ena pún a silei pwe án Kot pwon a chék pwénúetá fansoun meinisin. (Ais. 55:11) Iwe pwal kich sipwe tongeni lúkúlúk pwe ika sia unusen lúkú Jiowa i epwe apwénúetá an ei pwon: “Ngang üsap fokun likituk, üsap pwal tümwününgau ngonuk.” (Ipru 13:5) Án Jiowa ei pwon a álisikich le lúkúlúk wóón minne Jesus a apasa lón Mateus 6:33.

5. Pwata minne Jesus a pélúwen ngeni án Petrus we kapas eis a apéchékkúlakich meinisin?

⁵ Fán eú ewe aposel Petrus a eisini Jesus: “Äm aia likitala meinisin o tapwela mürum. Iwe, met liwin aipwe angei?” (Mat. 19:27) Jesus ese apwúngú Petrus ren minne a eis. A fen ereni néún kewe chón káé pwe repwe angei liwiniir ren minne ra fen pennúkúóló. Ekkewe aposel me ekkewe pwal ekkóch mi tuppwél repwe fiti Jesus le nemenem lón láng lón mwachkkan. Nge Jesus a pwal ereniir pwe ren pwal mwo iei a fen wor liwiniir, a erá: “Iteiten eman me eman mi likitala  imwan, ika pwiin, ika fefinan, ika saman, ika inan, ika nöün, ika fanüan fän itei epwe angei liwinin fän ipükü lap seni, epwe pwal angei manau esemüch.” (Mat. 19:29) Ikenái meinisin chón tapweló mwirin Jesus ra tongeni kúnékún me lón ewe mwichefel, semer, iner, pwiir, fefiner, mongeer, me néúr. Ena feiéch a fókkun aúchea lap seni met sia fen pennúkúóló fán iten án Kot we Mwú.

6. Pwata Jiowa a pwonei an epwe ngeni néún kewe chón angang liwiniir?

⁶ Me lúkún ach pwapwaiti chómmóng feiéch mi amwarar ikenái, sia pwal mwétéresiti ekkewe sipwe kúna lón mwachkkan mi fen lapalap seniir. (1 Tim. 4:8) Jiowa a pwon pwe epwe efeiéchú néún kewe chón angang mi tuppwél, iwe ach silei ena epwe álisikich le likiitú fán weires. Ach unusen lúkúlúk pwe Jiowa “epwe ngeni chokewe mi kütta i liwiniir,” epwe álisikich le akkamwéchú ach tuppwél.​—Ipru 11:6.

7. Ifa usun ach ápilúkúlúk a usun efóch angké?

⁷ Lón án Jesus we Afalafal Wóón ewe Chuuk, a apasa: “Oupwe pwapwa o mwanek, pun liwinimi epwe watte lon läng. Iei usun ra pwal ariaföüü ekewe soufos mi akom mwemi.” (Mat. 5:12) Ekkóch néún Kot kewe chón angang repwe angei liiwin lón láng. Nge ekkóch repwe angei ewe liiwin, manaw esemuch lón paratis wóón fénúfan. Ina pwal ewe popun sipwe “pwapwa o mwanek.” (Kölf. 37:11; Luk. 18:30) Nge ren kich meinisin ach ápilúkúlúk a tongeni usun “eu angkö mi allükülük o nüküchar fän iten manauach.” (Ipru 6:17-20) Ach ápilúkúlúk mi péchékkúl a tongeni álisikich ach sipwe núkúcharetiw, usun chék efóch angké mi amwéchatiw efóch siip atun mélúmél. A tongeni apéchékkúlakich pwe sipwe likiitú lón fansoun weires.

8. Ifa usun ach ápilúkúlúk epwe akúkkúnaló ach aúrek?

⁸ Ach ápilúkúlúk a tongeni álisikich le akúkkúnaló ach aúrek. Án Kot kewe pwon ra tongeni ekinamweeló letipach we mi aúrek usun chék lémmis mi ekinamwei inisich. A mmen oururu letipach ach silei pwe Jiowa epwe túmúnúkich lupwen sipwe likiti ngeni i ach kewe weires. (Kölf. 55:22) Sia tongeni unusen lúkúlúk pwe Kot mi tongeni féri minne mi “selüküló me somwosomwoló seni meinisin öükükün minne sia tungór.” (Ef. 3:20, Agapé) Án Jiowa álisikich ese chék ssenúkúló are somwoló, nge a “somwosomwoló seni meinisin”!

9. Ifa usun sipwe lúkúlúk pwe Jiowa epwe efeiéchúkich?

⁹ Ren ach sipwe angei ewe liiwin, mi lamot sipwe unusen lúkú Jiowa me álleasochisi an emmwen. Moses a ereni ekkewe chón Israel: “Ewe Samol mi Lapalap ämi we Kot epwe afeiöchükemi lon ewe fanü epwe ngenikemi pwe oupwe fanüeni . . . oupwe chök aleasochisi alon ewe Samol mi Lapalap ämi we Kot o tümwünüöchü le apwönüetä ekei allük meinisin üa ngenikemi ikenai.” Iwe, “ewe Samol mi Lapalap ämi we Kot epwe afeiöchükemi usun a pwon ngenikemi.” (Tut. 15:4-6) Ka wesewesen lúkúlúk pwe Jiowa epwe efeiéchuk ika ka sópweló le angang ngeni fán tuppwél? A wor popun óm kopwe lúkúlúk.

10, 11. Ifa usun Jiowa a efeiéchú Josef?

¹⁰ A mak ewe Paipel fán iten ach sipwe kúna feiéch seni. A wor chómmóng pwóróus lón mi áiti ngenikich ifa usun Kot a efeiéchú néún kewe chón angang lóóm mi tuppwél. (Rom 15:4) Josef i eú leenien áppirú mi múrinné ren ena mettóch. Akkomw, pwiin kewe ra améméló pwe epwe emén chón angang. Mwirin, pwúlúwen  néún we masta a tipimwáál ngeni me a koturulóng lón imwen fétek me Isip. Atun a nóm lón imwen fétek, a itá towauoló seni Jiowa? Fókkun aapw! Ewe Paipel a erá: “Ewe Samol mi Lapalap a eti Josef o eäni kirikiröch ngeni.” A pwal erá: “Ewe Samol mi Lapalap a eti Josef o afeiöchü an angang meinisin.” (Ken. 39:21, 23) Inaamwo ika Josef a nóm lón ekkena esin weires, nge i a mosonottam le witiwiti an we Kot.

¹¹ Fitu ier mwirin, Farao a omusawu Josef seni fétek, me ena chón angang mi tipetekison a wiliti emén sou nemenemen Isip nampa ruu fán Farao. (Ken. 41:1, 37-43) Lupwen Josef me pwúlúwan we ra néúni rúúemén át, “Josef a aita ngeni nöün mwänichi Manasa, pun a apasa, ‘Kot a amanlükala seniei ai riaföü meinisin, pwal ai positi chon leimwen semei.’ Nge ewe aruomanün a aita ngeni Efraim, pun a apasa, ‘Kot a fang ngeniei nei lon ei fanü üa weires lon.’” (Ken. 41:51, 52) Jiowa a liwini án Josef tuppwél ngeni, me a tufichin seláni manawen chón Israel me chón Isip lón ewe lengita. Josef a silei pwe Jiowa i ewe a ngeni liwinin me efeiéchú i.​—Ken. 45:5-9.

12. Ifa usun Jesus a akkamwéchú an tuppwél atun a kúna sóssót?

¹² Fán ekkewe chómmóng sóssót Jesus Kraist a kúna lón manawan, i a pwal chék álleasochisi Kot, iwe, Jiowa a efeiéchú. Met a álisi Jesus an epwe akkamwéchú an tuppwél? Án Kot we Kapas a erá: “Fänäsengesin ewe pwapwa mi nom mwan esap ekieki itengauen an mäla.” (Ipru 12:2) Jesus a fókkun kúna pwapwa pwe a tongeni epinaaló iten Kot we. Pwal och, Jiowa a liwini án Jesus tuppwél, a onómu fán an chen me ngeni chómmóng feiéch. Paipel a apasa pwe i “a mottiu lepelifichin Kot.” A pwal erá: “Kot a atekiatai won eu leni mi fokun tekia, a pwal ngeni eu it mi iteföüla seni it meinisin.”​—Fil. 2:9.

13, 14. Ifa meefien Jiowa ren minne sia féri fán itan?

¹³ Sia tongeni lúkúlúk pwe Jiowa a aúcheani meinisin met sia féri lón ach angang ngeni. I a weweiti meefiach atun sia tipemwaramwareiti pwisin ach tufich. A fókkun chúngúkich atun sia aúrek ren ach angang are atufichin ach famili. A pwal weweiti ika a kúkkúnúló ach angang ngeni esap chúen usun lóóm pokiten apwangapwangolóón inisich are ewe semwenin letipechou. Sia tongeni unusen lúkúlúk pwe Jiowa a aúcheani ach tuppwél ngeni fán ach kewe osukosuk meinisin.​—Álleani Ipru 6:10, 11.

¹⁴ Kopwe pwal chechchemeni pwe Jiowa i ewe chón “aüselinga iotek.” Sia tongeni lúkúlúk pwe lupwen sipwe iótek, i epwe aúselingakich. (Kölf. 65:2) “Ewe Sam mi eäni tong me ewe Kot mi echipakich lon mettoch meinisin” epwe awora meinisin met mi lamot ngenikich fán iten ach sipwe tongeni ririéch ngeni. Fán ekkóch a tongeni néúnéú pwiich kewe le féri ena. (2 Kor. 1:3) Jiowa a pwapwa lupwen sia pwári ach tong ngeni aramas. “Eman aramas mi kichiöch ngeni chon wöüngau a fangala ngeni ewe Samol mi Lapalap, nge i epwe liwini ngeni liwinin an föför.” (SalF. 19:17; Mat. 6:3, 4) Iwe atun sia kisáseú me álisi pwiich kewe, me ren Jiowa ach na féffér mi múrinné a usun eú an liwinimmang ngenikich. Me i a pwon pwe epwe liwini ngenikich liwinin ach kirekiréch.

15. Met sókkun feiéch ka mwétéresiti? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

¹⁵ Ekkewe Chón Kraist mi kepit ra eáni ewe ápilúkúlúk ar repwe angei “ewe mwärin pwüng,” ina eú feiéch seni Jesus. (2 Tim. 4:7, 8) Iwe nge, sap minne a kisikisiló  aúcheom me ren Kot pokiten mi sókkóló óm ápilúkúlúk. Fite million néún Jesus kewe pwal ‘ekoch sip’ ra mwétéresiti ar repwe kúna manaw esemuch lón paratis wóón fénúfan. Me ikena ie repwe “pwapwaäsini ar feiöch me kinamwe mi somwola.”​—Joh. 10:16; Kölf. 37:11.

16. Ifa ewe ourur sia kúna me lón 1 Johannes 3:19, 20?

¹⁶ Fán ekkóch sia tongeni meefi pwe ese watte met sia féri lón ach angang ngeni Jiowa, are ekieki ika Jiowa mi fen pwapwaiti met sia féri. Sia tongeni pwal mwo nge meefi pwe ese fich ach sipwe angei ese lifilifil feiéch seni Kot. Nge mi lamot sisap ménúki pwe “Kot a tekia seni mwelien letipach, a pwal silei mettoch meinisin.” (Álleani 1 Johannes 3:19, 20.) Lupwen sia angang ngeni Jiowa pokiten sia lúkú me tongei i, sipwe lúkúlúk pwe i epwe ngenikich liwinich inaamwo ika usun itá me rech minne sia féri mi chék lamot kisikis.​—Mark. 12:41-44.

17. Ikkefa ekkóch ekkewe feiéch sia pwapwaiti iei?

¹⁷ Jiowa a efeiéchú néún kewe aramas pwal mwo nge lón ekkeei ránin lesópwólóón án Satan ei ótót mi ngaw. A anúkúnúkú pwe sipwe angei watteen sile me kinamwe lón ach mwicheichen pwipwi wóón unusen fénúfan. (Ais. 54:13) A pwúng met Jesus a fen pwonei pwe Jiowa a efeiéchúkich iei ren eú familien pwipwi mi tong wóón unusen fénúfan. (Mark. 10:29, 30) Pwal och, Kot a ngeni chókkewe mi tinikken le kúkkútta i liwiniir, a fang ngeniir watteen kinamween letip, menemenéch, me pwapwa.​—Fil. 4:4-7.

18, 19. Ifa meefien néún Jiowa kewe chón angang ren ekkewe feiéch ra kúna?

¹⁸ Néún Jiowa kewe chón angang wóón unusen fénúfan ra fen kúna feiéch mi amwarar seni i. Áwewe chék, iei alon Bianca seni Tois: “Ese wor muchún ai upwe kilisou ngeni Jiowa ren an álisiei lón ai kewe aúrek me an ekketiei iteiten rán. Ei fénúfan a mmen fitikoko me ápilúkúlúkúngaw. Nge lón ai akkangangfengen me Jiowa ua meefi túmún me lepéún. Iteiten ai pennúkúóló mettóch fán itan, i a eliwini ngeniei feiéchúi fán ipúkú.”

¹⁹ Pwal ekieki pwóróusen Paula 70 ierin seni Canada. A apwangapwang pokiten an we semmwen itan spina bifida, semwenin chúúlap mi chou. A erá pwe pokiten ena semmwen, a weires inisin le mwékút nge esap itá weween nge epwele kúkkúnúló an angangen afalafal. A apasa: “Ua kan alamota ekkewe sókkopaten alen afalafal, ua afalafal wóón phone me afalafal sereseréch. Ren ai upwe pwisin apéchékkúlaei, ua kan onómu ngeniei eú notebook mi masou ren ekkewe wokisin me pwóróus seni néúch kewe puk pwe upwe tongeni ekkenniwiliir. Ua eita ngeni ‘Nei Puken Amanaw.’ Ika sia afóta ekiekich wóón án Jiowa kewe pwon, esap tongeni nómottam ach lichippúng. Jiowa a nónnóm rech fansoun meinisin pwe epwe álisikich lón ach kewe osukosuk lón manawach.” Nónnómum a tongeni sókko seni nónnómun Bianca are Paula. Nge, ka tongeni ekieki ika ifa usun Jiowa a fen efeiéchuk me chiechiom kewe. A ifa me múrinnéén óm kopwe ekieki ifa usun Jiowa a ekkefeiéchuk lón ei fansoun me ifa usun epwe pwal efeiéchuk lón mwachkkan!

20. Ika sipwe sópweló le angang ngeni Jiowa fán tuppwél úkúkún ach tufich, met ach ápilúkúlúk?

²⁰ Kosap fókkun ménúki pwe óm iótek seni enletin letipom ‘epwe atoto ngonuk eu liwin mi watte.’ Ka tongeni lúkúlúk pwe mwirin óm “föri letipen Kot” kopwe “angei mine a eäni pwon.” (Ipru 10:35, 36) Iwe sipwe sópweló le apéchékkúla ach lúkú me achocho úkúkún ach tongeni lón ach angang ngeni Jiowa. Sia fókkun lúkú pwe Jiowa epwe ngenikich liwinich!​—Álleani Kolose 3:23, 24.