Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

LESEN 51

KÉL 3 Ám Ápilúkéch, Ám Péchékkúl, Ám Lúkúlúk

Jiowa A Weweiti Pwata A Ssúr Chénún Mesom

Jiowa A Weweiti Pwata A Ssúr Chénún Mesom

“Kopwe osupwalong chönün mesei lon om rume. Ifa usun, kosap aleaniir?”KÖLF. 56:8.

MENLAPAN

Ei lesen epwe áchchema ngenikich pwe Jiowa a unusen weweiti meefiach atun sia fókkun letipechou, me epwe awora ewe ourur mi lamot ngenikich.

1-2. Ikkefa ekkewe mettóch a tongeni efisi ach sipwe kechiw?

 OUKICH meinisin sia kan kechiw. Fán ekkóch, ka kechiw pokiten óm pwapwa. Áwewe chék, atun noum we a uputiw, atun ka chemeni och mettóch mi efisi óm watteen pwapwa, are atun ka kerán kúnasefáli emén chienom ouse kúnafengenikemi ren fansoun langattam.

2 Iwe nge, fán chómmóng, sia kan kechiw pokiten sia letipechou me weires. Fán ekkóch, eli sia kechiw atun emén chienach a fókkun eletipengawakich. Eli sia kechiw atun sia semmwen me meefi watteen metek ren fansoun langattam, are atun emén attongeach a má senikich. Lón ekkena esin fansoun, eli sipwe meefi meefien ewe soufós Jeremaia atun ekkewe chón Papilon ra ataieló Jerusalem. Iei met Jeremaia a erá: “Chönün mesei a pupu usun pupun eu chanpupu . . . Chönün mesei epwe pupu, nge esap ükütiu, esap pwal mola.”—KölK. 3:​48, 49.

3. Met meefien Jiowa atun a kúna án néún kewe chón angang riáfféú? (Ekistos 3:7)

3 Jiowa a fókkun silei fán fite sia kechiw pokiten ekkewe mettóch mi áweires. Ewe Paipel a alúkúlúkú ngenikich pwe i a silei iteiten atun án néún kewe chón angang kúna weires, me a róng ach kewe sié ngeni. (Kölf. 34:15) Jiowa ese chék kúna me aúselingakich, nge a pwal féri met mi lap seni ena. I Semach me a fókkun tongekich. Ina popun, atun a kúna ach kechiw, a fókkun meefi weires me a mwétéres le awora álillis.—Álleani Ekistos 3:7.

4. Pwóróusen ié kewe lón Paipel sipwele káé ussun, me met sipwele káé ussun Jiowa?

4 Jiowa a erenikich me lón an we Kapas meefian atun néún kewe chón angang ra kechiw, me ifa ussun a álisiir. Sia tongeni silei ena ren ach káé pwóróusen Hana, Tafit, me King Esekaia. Met popun ra kechiw? Ifa ussun Jiowa a álisiir? Me ifa ussun pwóróuseer a tongeni oururukich atun sia kechiw ren ach weires, ren án emén chienach fókkun eletipengawakich, are ren ach ápilúkúlúkúngaw?

JIOWA A KÚNA ÓM KECHIW ATUN ATTONGEOM A MÁLÓ

5. Met meefien Hana ussun nónnómun?

5 A tori Hana chómmóng weires mi fókkun eletipechou, me efisi an epwe kechiw. Eú me lein ekkena weires, ina án pwúlúwan we pwúlúweni pwal emén fefin itan Penina, ewe a fókkun oputa Hana. Pwal eú, ese wor néún Hana, nge Penina a chómmóng néún. (1 Sam. 1:​1, 2) Penina a kan soun ámángawa Hana pokiten ese tongeni néúnéú. Met meefiom iká en Hana? Hana a fókkun riáfféú ina minne “a kechü, nge esap mochen mongö,” me ‘a fokun weires lon letipan.’—1 Sam. 1:​6, 7, 10.

6. Met Hana a féri pwe epwe kinamwe letipan?

6 Met Hana a féri pwe epwe kinamwe letipan? Eú mettóch mi álisi, ina an ló ren ewe imwenfel, ewe iolapen fel mi enlet. Me ikena ie, eli kkan ngeni ewe leenien tolong lón kiánin ewe imwenfel, neminna “a fokun iotek nge kechü ngeni ewe Samol mi Lapalap.” A sié ngeni Jiowa me erá: “Kopwe nenengeniei. Kopwe küna ai riaföü o chechemeniei.” (1 Sam. 1:10b, 11) Hana a iinaawu masouen letipan ngeni Jiowa lón iótek. Ese mwáál, Jiowa a pwal meefi weires atun a kúna án néún na fefin mi aúchea kechiw me a mochen oururu!

7. Met meefien Hana mwirin an iinaawu ngeni Jiowa masouen letipan?

7 Met meefien Hana atun a iinaawu masouen letipan ngeni Jiowa lón iótek me atun a angei kapasen alúkúlúk seni Eli, ewe Souasor mi Lapalap? Iei met ewe Paipel a apasa: “A feila o mongö, nge won mesan esap chüen wololilen.” (1 Sam. 1:​17, 18) Inaamwo iká esaamwo siwil nónnómun manawen Hana, nge a meefi kinamwe. A lúkúlúk pwe Jiowa a weweiti meefian me an kewe riáfféú, me epwe álisi. Kot a kúna an weires me róng an iótek, iwe mwirin, a álisi pwe epwe wor néún.—1 Sam. 1:​19, 20; 2:21.

8-9. Me ren Ipru 10:​24, 25, pwata a lamot ach sipwe fiffiti mwiich? (Pwal ppii ewe sasing.)

8 Lesen fán itach. Ka nóm lón eú watteen weires mi efisi óm kopwe fókkun letipechou? Eli ka chúúpwúl ren málóón emén attongeom are chiechiom. Lón ekkena atun, eli kopwe mochen chék áláeménúló, me ina pwúkún ussun kich aramas. Nge ussun chék án Hana kúna ourur lupwen a ló ngeni ewe imwenfel, iwe kich sia pwal tongeni kúna ourur iká sia fiti ach kewe mwiich pwal mwo nge atun sia meefi mélúlú me letipechou. (Álleani Ipru 10:​24, 25.) Atun sia rong lón ach mwiich ekkewe wokisin mi oururukich, iwe Jiowa a tongeni álisikich le ekkesiwili ach ekiek ese pwúng ngeni ekiek mi pwúng. Iwe mwirilóón, sipwe tongeni nemeni meefiach inaamwo iká esaamwo múrinné nónnómun manawach.

9 Lón ach kewe mwiich, sia pwal meefi péchékkúlen letipach ren ach chiechi ngeni chienach kewe Chón Kraist, iir kewe mi oururukich me pwáári ar tongekich. (1 Tes. 5:​11, 14) Iei pwóróusen emén mwán special pioneer mi má seni pwúlúwan. Iei met a erá: “Fán ekkóch, úa mochen úpwe chék áláeménúló pún úa fókkun pwosiiti pwúlúwei we me úse tongeni chipeló le kechiw. Nge atun úa ló fiti mwiich, úa meefi péchékkúlen letipei. Ekkewe kapas mi múrinné chienei kewe Chón Kraist ra ereniei me ar kewe memmeef atun mwiich, ra fókkun oururuei. Ese lifilifil ifa úkúúkún ewe aúrek, are lólilen, úa meefi me mwen ái tori mwiich, nge fansoun meinisin úa meefi kinamwe atun úa nóm ikena.” Atun sia nóm lón ach kewe mwiich, Jiowa a tongeni néúnéú chienach kewe Chón Kraist ar repwe álisikich.

Sia tongeni kúna oururun letipach seni chienach kewe Chón Kraist (Ppii parakraf 8-9)


10. Ifa ussun sia tongeni áppirú Hana atun sia fókkun letipeta?

10 Hana a pwal meefi kinamwe mwirin an iinaawu meefian ngeni Jiowa lón iótek. Ka pwal tongeni ‘likit ngeni [Jiowa] óm aúrek meinisin,’ me lúkúlúk pwe epwe aúseling ngonuk me álisuk. (1 Pit. 5:7) Emén chienach fefin pwúlúwan a ninniiló ren chón solá, a apasa: “Úa fókkun chúúpwúl, ussun itá nge ngasangasei a tatakkisitiw lón fitu kinikin me úsapw chúen tongeni pwapwasefál. Nge úa meefi oururun letipei iteiten ái iótek ngeni Semei we mi tong lón láng, Jiowa. Fán ekkóch, úse silei ifa ussun úpwe áweweei met úa meefi, nge I a weweitiei. Lupwen úa fókkun letipeta me aúrek, úa kan iótek me tingor epwe ekinamwei letipei. Mwirin, úa meefi kinamweelóón letipei me úa tongeni féri ekkewe mettóch mi lamot úpwe féri lón ena atun.” Lupwen kopwe iinaawu ngeni Jiowa óm kewe weires, i a pwal fókkun meefi óm weires fiti kechiw, me weweiti metekin letipom. Inaamwo iká esap mworuk sonuk popun óm aúrek, nge Jiowa a tongeni oururuk me álisuk le meefi kinamwe. (Kölf. 94:19; Fil. 4:​6, 7) I a kúna mettóch meinisin ka féri pwe kopwe tongeni sópweeló le túppwél ngeni, me i epwe efeiéchuk.—Ipru 11:6.

JIOWA A KÚNA ÓM KECHIW ATUN EMÉN CHIENOM A FÓKKUN ELETIPENGAWÓK

11. Met Tafit a meefi atun a nóm fán sókkopaten weires?

11 Fán chómmóng, Tafit a likiitú atun a nóm fán sókkopaten weires mi efisi an epwe kechiw. Chómmóng aramas ra oputa, me pwal mwo nge ekkóch chienan kewe me chón an famili ra fókkun eletipengawa. (1 Sam. 19:​10, 11; 2 Sam. 15:​10-14, 30) Lón eú atun, iei met a makkeei: “Üa malülü ren ai ngüngü, iteiten pwin kiei a nüküchöchön ren chönün mesei, ai peet a chöchön ren chönün mesei, lupwen üa kechü.” Pwata a ina ussun meefien Tafit? Iei met a erá: “Pokiten chon oputaei ra ariaföüüei.” (Kölf. 6:​6, 7) Atun ekkewe ekkóch ra fókkun kirikiringaw ngeni Tafit, i a fókkun meefi weires me ese tongeni chipeló le kechiw.

12. Met meefien Tafit ussun Jiowa? (Kölfel 56:8)

12 Inaamwo iká a weires nónnómun manawen Tafit, nge a lúkúlúk pwe Jiowa a tongei. Iei met a makkeei: “Ewe Samol mi Lapalap a rongorong ai leüömong le kechü.” (Kölf. 6:8) Lón pwal eú atun, Tafit a makkeei ekkeei kapas mi ekinamwe mi mak lón Kölfel 56:8. (Álleani.) Ekkena kapas ra affata pwe Jiowa a fókkun tongekich me áfánni meefiach. Tafit a meefi pwe ussun Jiowa a ossupwaalong chénún mesan lón eú rume are makkeretiw lón eú puk. Tafit a lúkúlúk pwe Jiowa mi kúna metekin letipan me a chechchemeni. A pwal lúkúlúk pwe Seman na mi tong lón láng ese chék silei an kewe osukosuk nge a pwal silei met an kana osukosuk ra efisi ngeni.

13. Met sipwe lúkúlúkú lupwen ekkóch ra elichippúngúkich? (Pwal ppii ewe sasing.)

13 Lesen fán itach. Ka letipengaw pokiten emén ka lúkúlúk wóón a fókkun eletipengawók are elichippúnguk? Eli ka letipengaw pokiten ewe emén ka ekiekin pwúlúweni ese chúen mochen oupwe pwúpwúlú. Are eli ka letipengaw pokiten pwúlúwom we a likitukoló, are eli emén ka tongei a úkútiw le angang ngeni Jiowa. Iei alon emén Chón Kraist mwán pwúlúwan we a féri tipisin lisowumwáál me likitaaló: “Úse fókkun lúkú pwe epwe fis ngeniei ei sókkun mettóch. Úa letipechou, song, me meefi pwe ese wor aúcheai.” Iká emén chienom a eletipengawók are elichippúnguk, kopwe lúkúlúk pwe Jiowa esap fókkun likitukoló. Ena mwán a pwal erá: “Úa mirititi pwe ewe riri lefilen aramas a tongeni sópwongaw, nge Jiowa I ach Achaw. Ese lifilifil met epwe fis, I a chék nónnóm rech. Esap fókkun likitaaló néún kewe mi túppwél.” (Kölf. 37:28) Kopwe pwal chemeni pwe án Jiowa tong a lapalap seni án aramas tong. Inaamwo iká ka fókkun meefi weires ren án emén chienom eletipengawók, nge án Jiowa tongeek esap fókkun siwil. (Rom 8:​38, 39) Iei met mi lamot kopwe chemeni. Ese lifilifil met epwe fis ngonuk, nge Semom we lón láng a tongeek.

Ewe puken Kölfel a alúkúlúkú ngenikich pwe Jiowa a kkan ngeni ekkewe mi luketatakis (Ppii parakraf 13)


14. Ifa ewe kapasen alúkúlúk sia kúna seni Kölfel 34:18?

14 Iká emén chienach a fókkun eletipengawakich, sia pwal tongeni meefi oururun letipach seni án Tafit ei kapasen alúkúlúk lón Kölfel 34:18. (Álleani.) Eú puk a apasa pwe chókkewe mi “apilükingau” a tongeni weneiti “chókkewe ese wor met ra tongeni lúkúlúkú.” Ifa ussun Jiowa a álisi chókkewe mi ina ussun meefier? Jiowa a kkan ngenikich, a ussun emén sam are in mi kémwéch emén néún me echipa atun a kechiw. Atun sia meefi riáfféú pokiten emén a elichippúngúkich are likitikicheló, Jiowa a meefi meefiach me epwe mwittir álisikich. I a mwétéres le oururukich iká sia letipengaw me meefi pwe ese wor aúcheach. Me i epwe ngenikich chómmóng mettóch sia tongeni ésúkúsúkú mi álisikich le likiitú lón ekkeei weires sia kúkkúna iei.—Ais. 65:17.

JIOWA A KÚNA ÓM KECHIW ATUN KA SEMMWEN

15. Met a fis ngeni Esekaia mi efisi an epwe kechiw?

15 Atun a 39 ierin Esekaia, ewe kingen Juta, a úri eú watteen semmwen. Ewe soufós Aisea a atoura alon Jiowa pwe Esekaia epwe máló ren an we semmwen. (2 King 20:1) Lupwen Esekaia a silei ena, a fókkun letipengaw, me a chék kekkechiw. Iwe, a sié ngeni Jiowa lón iótek an epwe álisi.—2 King 20:​2, 3.

16. Met Jiowa a féri ngeni Esekaia?

16 A fókkun chúng letipen Jiowa atun a rong án Esekaia sié ngeni fán kechiw, iwe fán kirekiréch a ereni: “Üa rong om iotek, üa pwal küna om kechü. Üpwe apöchökülok.” Ren án Jiowa úméúméch a néúnéú Aisea le pwon ngeni Esekaia pwe epwe attamaaló ierin manawan me angasaaló Jerusalem seni lepéún chón Asiria.—2 King 20:​4-6.

17. Ifa ussun Jiowa a álisikich atun a úrikich eú semmwen mi chou mi áweiresikich? (Kölfel 41:3) (Pwal ppii ewe sasing.)

17 Lesen fán itach. Met ka tongeni féri iká a úruk eú semmwen ussun itá ese tongeni chikar? Ereni Jiowa met ka meefi. I epwe aúseling ngonuk pwal mwo nge atun ka iótek ngeni lón óm kechiw. Ewe Paipel a alúkúlúkú ngenikich pwe “ewe Semen úméúméch me ewe Koten ourur meinisin,” epwe oururukich lón ach kewe weires. (2 Kor. 1:​3, 4) Lón ei fansoun, sisap ekieki pwe Jiowa epwe amóeló meinisin ach kewe osukosuk, nge sia tongeni lúkúlúkú pwe i epwe álisikich. (Álleani Kölfel 41:3.) Ren án Jiowa we ngún mi fel, i a fang ngenikich péchékkúl, tipáchem, me kinamween letipach pwe sipwe tongeni likiitú. (SalF. 18:14; Fil. 4:13) I a pwal oururukich ren an ngenikich ewe ápilúkúlúk pwe lón fansoun mwach esap chúen wor emén epwe samaw.—Ais. 33:24.

Jiowa epwe pélúweni ach kewe iótek ren an fang ngenikich péchékkúl, tipáchem, me kinamween letipach (Ppii parakraf 17)


18. Menni wokisin ka kúna pwe a fókkun oururuk atun ka nóm lón watteen weires? (Ppii ewe pwóór “ Itiitin Kapas mi Tongeni Oururukich Atun Sia Kechiw.”)

18 Minne Jiowa a apasa ngeni Esekaia a oururu letipan. Sia pwal tongeni kúna ourur seni met a mak lón án Kot we Kapas. Atun sia nóm lón weires, minne Jiowa a apasa lón ewe Paipel a tongeni oururukich me álisikich le meefi kinamwe. (Rom 15:4) Lupwen emén chienach fefin lón West Africa a silei pwe a úri kanser, fán chómmóng a kan kechiw. Iei met a erá: “Eú wokisin a fókkun oururuei, ina Aisea 26:3. Inaamwo iká fán chómmóng sise tongeni ekkesiwili nónnómun manawach, nge ena wokisin a alúkúlúkú ngeniei pwe Jiowa a tongeni ekinamwei letipach me álisikich le likiitú fán ese lifilifil weires mi torikich.” Mi wor eú wokisin ka kúna mi fókkun oururuk atun ka nóm fán och sókkun weires ussun itá ese tongeni wor kataween?

19. Met sia tongeni ésúkúsúkú?

19 Sópwólóón ei ótót a fókkun arapoto, me sia silei pwe epwe fen lapóló ekkewe mettóch mi efisi ach metek me kechiw. Nge ussun met sia káé seni pwóróusen Hana, Tafit, me King Esekaia, pwe Jiowa a kúna ach kechiw me a fókkun letipechou ren. I a aúcheani ach achocho le túppwél ngeni inaamwo iká sia nóm lón weires, me a chemeni ach kechiw. Ina minne, atun sia nóm lón watteen weires, sia fókkun mochen iinaawu masouen letipach ngeni Jiowa. Amwo sisap fókkun áimukicheló seni chienach kewe mi tongekich lón ewe mwichefel. Me amwo sipwe sópweeló le kúna oururun letipach seni ekkewe kapas mi ekinamwe lón ewe Paipel. Sia tongeni lúkúlúk pwe iká sipwe sópweeló le likiitú fán túppwél, Jiowa epwe efeiéchúkich. Eú me lein ekkena feiéch, ina an we pwon pwe ekiseló chék epwe “télúpwásei iteiten chénún maas” seni wóón mesach mi fis pokiten ach kewe weires. (Pwár. 21:4) Iwe, sipwele chék kechiwen pwapwa.

KÉL 4 Jiowa Kot I Ai Chón Mmas