1. Pwata Jiowa i ewe Chón Fér Sepi mi lapalap seni meinisin?

 LÓN November 2010 lón England, mi wor emén a mochen mééni eú sókkun sepi mi fér seni pwúl seni China wóón arapakkan 70 million chala. A mmen amwarar pwe seni chék och pwúl mi nóm ekis meinisin me mi pwal mékúkkún, emén chón fér sepi a tongeni féri eú sepi mi ling me mémmong. Jiowa a usun chék emén chón fér sepi nge i a lapalap seni meinisin chón fér sepi. Ewe Paipel a apasa pwe Jiowa a fératá emén mwán mi unuséch “seni pwülün fanü.” (Ken. 2:7) Ena mwán, Atam, i “nöün Kot.” Kot a féri nge a nóm ren ewe tufich an epwe áppirú napanapan kewe.​—Luk. 3:38.

2, 3. Ifa usun sia tongeni áppirú ekiekin ekkewe chón Israel mi aier?

² Lupwen Atam a ú ngeni ewe Chón Fératá, iwe esap chúen i néún Kot. Nge chómmóng mwirimwirin Atam ra filatá Jiowa an epwe néúr Sounemenem. (Ipru 12:1) Ren ar tipetekison le álleasochisi ewe Chón Fériiretá, ra pwáraatá pwe ra mochen an epwe Semer me Chón Anapanaper usun emén chón fér sepi, nge esap fen Satan. (Joh. 8:44) Ar tuppwél ngeni Kot a áchema ngenikich alon ekkewe chón Israel mi aier, ra apasa: “Äm Samol mi Lapalap,  en Semelapem. Äm aia usun chök pwül, nge en ka usun chök ewe chon föri sepi. Äm meinisin förien poum.”​—Ais. 64:8.

³ Lón ei fansoun ekkewe chón fel ngeni Jiowa ra pwal achocho le tipetekison me álleasochis. Ra meefi watteen aúchean ar repwe kér ngeni Jiowa Semer, me ra mochen pwe i epwe ewe Chón Anapanaper. Kich mi tipemecheres le usun pwúl mi pwetete Kot epwe tongeni anapanapa an epwe wiliti eú sepi mi aúchea? Kich mi mirititi pwe mi chúen sópwósópwóló án Kot anapanapa pwiich kewe Chón Kraist? Ren ach sipwe eáni ewe sókkun ekiek mi pwúng, sipwe ppii ifa usun Jiowa a filatá ié kewe epwe anapanaper, pwata a anapanaper, me ifa usun.

4. Ifa usun Jiowa a filatá chókkewe epwe lukiireto ngeni pwisin i? Apwóróusa pwóróusen ekkóch leir.

⁴ Án Jiowa ekiek usun aramas ese léllé ngeni ach ekiek. I a etittina letipach me kúna ika kich met sókkun aramas me lón. (Álleani 1 Samuel 16:7b.) A pwáló ena lupwen a fératá ewe mwichefelin Chón Kraist. A luki ngeni pwisin i me pwal Néún we chómmóng aramas, iir kewe mi aúcheangaw me ren ekiekin ekkóch. (Joh. 6:44) Áwewe chék, emén me leir, ewe Farisi itan Saul, emén mi “kapasingau . . . ariaföüü o turunufaseei” aramas. (1 Tim. 1:13) Nge Jiowa a etittina letipen Saul me ese ekieki pwe i mi usun pwúl mi lamotongaw. (SalF. 17:3) Jiowa a fen kúna pwe a tongeni anapanapa Saul pwe epwe emén mi aúchea, emén mi ‘filitä’ pwe epwe afalafal ngeni “chon lükün Israel, ngeni ekewe king pwal ngeni chon Israel.” (Föf. 9:15) Jiowa a pwal filatá ekkóch i a tongeni anapanaper me néúnéú iir le féri ewe angang mi “aüchea,” kapachelong iir kewe mi piin sassakaw, sikepwach, me solá. (Rom 9:21; 1 Kor. 6:9-11) Atun ra káé ewe Paipel, ra apéchékkúla ar lúkú Jiowa me mut ngeni an epwe anapanaper.

5, 6. Ika sia lúkúlúk wóón Jiowa pwe i ewe Chón Anapanapakich, epwe ifa ach ekiek ngeni (a) ekkewe aramas lón ach leenien afalafal? (b) chienach kewe Chón Kraist?

⁵ Sia lúkúlúk pwe Jiowa a tongeni filatá me lukeato ngeni pwisin i ekkewe aramas mi fich. Ina popun sisap ekiekingaw ngeni aramas lón ach kewe leenien afalafal me ach mwichefel. Áwewe chék, ekieki met emén mwán itan Michael a féri lupwen Chón Pwáraatá Jiowa ra etto chuuri. A erá: “Ua kan sape seniir me éménúngawoló, usun itá nge rese nóm. Ua fókkun súfélúngaw ngeniir! Mwirin, lón pwal eú fansoun, ua chuuri eú famili me ua ingeló ren ar féffér múrinné. Nge lón eú rán ua máirú pún ua kerán silei pwe iir Chón Pwáraatá Jiowa! Féfférúr a amwékútúei ai upwe ekieki ika met popun ua oput Chón Pwáraatá Jiowa. Ekiseló ua mirititi pwe minne ua ekieki ngeniir a chék lóngólóng wóón nafangawen ai sile me rongeen selingei, nge esap wóón enletin pwóróuseer.” Michael a mochen pwal silei ekkóch pwóróus usur me a etiwa án emén epwe káé ngeni Paipel. Mwirin och fansoun a papatais me a fiti ewe angangen pioneer.

⁶ Ika sia mirititi pwe Jiowa i ewe Chón Anapanapakich usun emén chón fér sepi, iwe epwe pwal siwil ach ekiek ngeni chienach kewe Chón Kraist. Sipwe weweiti pwe án Jiowa anapanapa emén me emén leir mi chúen sópwósópwóló. Pwal ina án Jiowa ekiek usur. A silei ika iir met sókkun aramas me lón me silei pwe ar kewe apwangapwang repwe móróló. A pwal silei met sókkun aramas emén me emén leir a tongeni wiliti. (Kölf. 130:3) Sia tongeni áppirú Jiowa ika sia pwal eáni ekiek mi múrinné ngeni pwiich kewe. Sia pwal tongeni angangfengen me ena Chón Anapanapakich le álisi chienach kewe Chón Kraist ar repwe  feffeitá. (1 Tes. 5:14, 15) A lamot ekkewe mwán mi ásimaw lón mwichefel repwe isetiw leenien áppirú mi múrinné ren ena mettóch.​—Ef. 4:8, 11-13.

7. Pwata ka aúcheani án Jiowa emirit?

⁷ Neman ekkóch aramas repwe apasa: ‘Me lóóm, use unusen aúcheani án Mama me Papa emirit ngeniei. Nge lupwen a wor pwisin nei, ua kerán meefi pwe mi aúchea.’ Atun sia wattetá, neman epwe lapóló ach aúcheani ewe angangen emirit pún sia mirititi pwe a kawor pokiten tong. (Álleani Ipru 12:5, 6, 11.) Ewer, Jiowa a tongekich usun néún, ina popun a mosonottam le emiritikich, are anapanapakich. A mochen ach sipwe tipachem me pwapwa me tongei usun Semach. (SalF. 23:15) I ese mochen ach sipwe riáfféú, me ese mochen sipwe máló pokiten ach sise aier seni ach tipis.​—Ef. 2:2, 3.

8, 9. Ifa usun Jiowa a asukulakich ikenái, me ifa usun ena angangen asukul epwe sópwósópwóló lón mwachkkan?

⁸ Atun ach sisaamwo silei Jiowa, neman a wor chómmóng napanapach i ese pwapwaiti. Nge Jiowa a anapanapakich ren an álisikich le siwil, iwe iei a wor rech ekkewe napanap mi múrinné. (Ais. 11:6-8; Kol. 3:9, 10) Iei sia nónnóm lón eú paratis lón pekin lúkú, ikewe ia Jiowa a kan anapanapakich me ie. Sia meefi núkúnúkéch me lón ena paratis inaamwo ika ei fénúfan a fókkun ngaw. Chókkewe rese meefi tong seni chón ar famili atun ar mámmááritá, iei ra meefi án chiener kewe Chón Kraist tongeer lón ena paratis lón pekin lúkú. (Joh. 13:35) Nge sia pwal káé ach sipwe pwáraatá tong ngeni ekkewe ekkóch. Nge lap seni meinisin, sia silei Jiowa me iei sia meefi an tongekich usun emén sam.​—Jas. 4:8.

⁹ Lón ewe ótót sefé, sipwe unusen kúna feiéch seni ewe paratis lón pekin lúkú. Sipwe pwal pwapwaiti manawach lón ei fénúfan atun epwe wiliti eú paratis mi nóm fán nemenien án Kot we Mwú. Lón ena fansoun, Jiowa epwe chúen sópweló an anapanapakich me asukulakich lón eú napanap mi kkóló amwararan. (Ais. 11:9) Jiowa epwe pwal féri pwe inisich me ach tufichin ekiek repwe unuséch. Iwe epwele mecheresiló ach sipwe weweiti me unusen álleasochisi an kewe emmwen. Ina minne, sipwe kan mut ngeni Jiowa an epwe anapanapakich, me pwáraatá ach aúcheani ena mettóch mi pwári an tongekich.​—SalF. 3:11, 12.

10. Ifa usun Jesus a áppirú mosonottamen me lipwákéchún ewe Chón Fér Sepi mi Lapalap?

¹⁰ Emén chón fér sepi mi sipeéch a silei ewe sókkun pwúl a anapanapa. Pwal ina chék usun ren ewe Chón Anapanapakich, Jiowa, i a fókkun silefichiikich. A silei ach kewe apwangapwang, ach tufich, me úkúkún feffeitách lón pekin lúkú, iwe a anapanapakich me ren en me nónnómun. (Álleani Kölfel 103:10-14.) Sia tongeni silei án Jiowa ekiek usun kich ren ach nengeni féfférún me ekiekin Jesus ngeni apwangapwangen néún kewe aposel. Fán ekkóch ra áninifengen ika ién leir mi lapalap seniir meinisin. Ika ka nóm lón ena fansoun, epwe ifa óm ekiek usun ekkewe aposel? Neman kopwe ekieki pwe iir ra usun chék pwúl mi péchékkúl. Iwe nge, Jesus a silei pwe ra tongeni siwil ika repwe aúseling ngeni an kewe kapasen fén a awora ngeniir fán kirekiréch me mosonottam me ika repwe pwal áppirú an tipetekison. (Mark. 9:33-37; 10:37, 41-45; Luk. 22:24-27) Mwirin án Jesus manawsefál, ekkewe aposel ra angei án Kot we manaman mi fel, iwe rese chúen ekilapei ika ién leir mi lapalap seniir meinisin. Nge ra fen nefotofot wóón ewe angang Jesus a ewisa ngeniir.​—Föf. 5:42.

11. Ifa usun Tafit a pwáraatá pwe i a usun pwúl mi pwetete, me ifa usun sipwe áppirú i?

 ¹¹ Lón ei fansoun, Jiowa a áeá ewe Paipel, an we manaman mi fel, me ewe mwichefel le anapanapakich. Ifa usun Paipel a tongeni anapanapakich? Mi lamot sipwe álleani, ekilonei minne sia álleani, me tingorei Jiowa an epwe álisikich le apwénúetá met sia fen káé. King Tafit a makkeei: “Üa chechemenuk, lupwen üa kon won ai peet o ekieki usum lepwin.” (Kölf. 63:6) A pwal makkeei: “Üa mwareiti ewe Samol mi Lapalap, pun a öüröüraei, nge lepwin lelukei a pwal fönöüei.” (Kölf. 16:7) Ewer, Tafit a ekilonei án Jiowa kapasen fén me mut ngeni an epwe kkúú lealóllóólun ekiekin me meefian, pwal mwo nge ekkewe kapasen fén mi péchékkúl me ren. (2 Sam. 12:1-13) Tafit a isetiw ngenikich eú leenien áppirú mi fókkun múrinné ren an tipetekison me álleasochis. Iwe pwisin eisinuk: ‘Lupwen ua álleani ewe Paipel, ngang ua ekilonei met ua álleani me mut ngeni án Kot kapasen fén an epwe kkúú lealóllóólun ekieki me meefiei? Ngang mi tongeni alapaaló ai féri ena?’​—Kölf. 1:2, 3.

12, 13. Ifa usun Jiowa a anapanapakich ren an áeá an we manaman mi fel me ewe mwichefelin Chón Kraist?

¹² Án Kot we manaman mi fel a tongeni anapanapakich lón chómmóng napanap. Áwewe chék, a tongeni álisikich le silei ifa usun sipwe áppirú napanapen Jesus kewe me pwáraatá uwaan án Kot we manaman mi fel. (Kal. 5:22, 23) Tong ina eú me lein ekkena napanap. Sia tongei Kot me mochen álleasochisi me sia pwal mochen an epwe anapanapakich pokiten sia silei pwe an kewe allúk ra échitikich. Pwal och, án Kot we manaman mi fel a tongeni apéchékkúlakich pwe sipwe ttii senikich án ei ótót mi ngaw anapanapakich. (Ef. 2:2) Lealúwélún aposel Paulus, néúwisin ewe lamalamen Jus mi lamalamtekia ra etipetipa i. Nge án Kot we manaman mi fel a álisi an epwe siwil. Mwirin och fansoun a makkeei: “Ngang mi tufich ren mettoch meinisin lon ewe emon mi apochokkulaei.” (Fil. 4:13, Testament Mi Fö)  Mi lamot sipwe pwal tingorei Kot an we manaman mi fel. Jiowa epwe pélúweni ach kewe iótek mi feito seni enletin letipach.​—Kölf. 10:17.

¹³ Jiowa a pwal áeá ewe mwichefel me néúnéú ekkewe mwán mi ásimaw an epwe anapanapa emén me emén leich. Áwewe chék, ekkewe mwán mi ásimaw ra achocho le álisikich ika ra kúna pwe a nóm rech och apwangapwang. Iwe nge, rese fénékich seni pwisin chék ar ekiek. (Kal. 6:1) Nge fán tipetekison ra tingorei Kot an epwe fang ngeniir weweéch me tipachem. Mwirin, ra kútta pwal ekkóch pwóróus seni Paipel me néúch kewe puk mi tongeni álisikich. Ika ekkewe mwán mi ásimaw ra etto chuuruk me fénok fán tong me kirekiréch, áwewe chék pokiten napanapen foutom, chechchemeni pwe ar féri ena a pwáraatá án Kot tong ngonuk. Lupwen ka apwénúetá ewe kapasen fén, kopwe usun chék ewe pwúl mi pwetete Jiowa mi tongeni anapanapa, iwe kopwe feiéch.

14. Ifa usun Jiowa a pwáraatá pwe a súféliti ach tufichin pwisin filatá inaamwo ika a wor an nemenem wóóch?

¹⁴ Ika sia weweiti ifa usun Jiowa a anapanapakich, a tongeni álisikich ach sipwe ririéch ngeni pwiich kewe. Pwal och, sipwe eáni ekiek mi múrinné ngeni ekkewe aramas lón ach leenien afalafal, kapachelong chókkewe sia káé ngeniir Paipel. Lón fansoun lóóm lóóm, me mwen án ewe chón fér sepi anapanapa ewe pwúl, a mwo limetawu seni ekkewe faú me pwal ekkóch piipi. Jiowa, ewe Chón Fér Sepi mi Lapalap a pwal álisi ekkewe aramas mi mochen an epwe anapanaper. Kot ese eriániir ar repwe siwil nge a chék áiti ngeniir an kewe allúk mi limeliméch. Iwe mwirin, repwe pwisin filatá ika repwe féri ekkesiwil.

15, 16. Ifa usun chókkewe mi káé Paipel ra pwáraatá pwe ra mochen án Jiowa epwe anapanaper? Apwóróusa pwóróusen emén.

¹⁵ Nengeni pwóróusen Tessie, emén Chón Kraist fefin lón Australia. A mecheres ngeni an epwe mwittir silei ekkewe lesen lón Paipel. Iwe nge, ese kon lien feffeitá me ese fiffiti mwich. Pwiich we fefin mi kákkáé ngeni Tessie a iótek ngeni Jiowa me a filatá an esap chúen káé ngeni. Nge a mmen amwarar met a fis mwirin. Lupwen ra káéfengen, Tessie a ereni pwiich na ewe popun ese feffeitá. A meefi pwe i emén mi likótuputup pún a mmen sani le ppet wóón moni. Nge iei a filatá an epwe úkútiw seni.

¹⁶ Ekiseló mwirin, Tessie a poputá le fiti ekkewe mwich me napanapeni napanapen Chón Kraist inaamwo ika ekkóch chienan kewe me lóóm ra takiri. Ló, ló, ló, Tessie a papatais me a wiliti emén regular pioneer inaamwo ika a wor néún kúkkún semirit. A ffat pwe lupwen chókkewe mi káé Paipel ra poputá le féri ekkesiwil pwe repwe apwapwaai Kot, iwe Kot epwe arap ngeniir me epwe anapanaper pwe repwe usun ekkewe sepi mi aúchea.

17. (a) Met ka kon aúcheani lón án Jiowa anapanapok usun emén chón fér sepi? (b) Met sipwe káé lón en lesen mwirin ei usun án Jiowa anapanapa aramas?

¹⁷ Lón ei fansoun, ekkóch chón fér sepi pwúl ra chúen áeá péúr le anapanapa ewe pwúl ngeni eú sepi mi ling. Pwal ina chék usun ren Jiowa, i a mosonottam le anapanapakich ren an fénékich, me a nengenifichi met sipwe féri. (Álleani Kölfel 32:8.) Ka tongeni kúna pwe Jiowa a áfánnuk? Ka mirititi án Jiowa fókkun túmúnúéch le anapanapok? Ika ina, menni napanap a tongeni álisuk óm kopwe chék usun pwúl mi pwetete Jiowa a tongeni anapanapa? Menni napanap kopwe túmúnuk seni pwe kosap wiliti pwúl mi péchékkúl Jiowa esap tongeni anapanapa? Ifa usun ekkewe sam me in ra tongeni angangfengen me Jiowa le anapanapa néúr kewe? En lesen mwirin ei epwe pélúweni ekkena kapas eis.