1, 2. Ifa usun Jiowa a oururukich lón ach kewe riáfféú, me menni pwon sia kúna me lón an we Kapas?

 EMÉN lipich alúwél Chón Kraist a ekieki minne a mak lón 1 Korint 7:28, ewe a apasa pwe chókkewe mi pwúpwúlú epwe “wor chomong ar osukosuk lon manauer.” Ena alúwél a fós ngeni emén mwán mi ásimaw mi pwúpwúlú, me a eisini: “Met ei ‘osukosuk,’ me ifa usun upwe tongeni ataweei ika ua pwúpwúlú?” Me mwen án ena mwán mi ásimaw pélúweni an na kapas eis, a ereni an epwe ekieki pwal och mettóch ewe aposel Paulus a makkeei: Jiowa ‘ewe Kot mi echipakich lon mettoch meinisin, a akachipakich lon ach riaföü meinisin,’ are ach kewe osukosuk.​—2 Kor. 1:3, 4.

² Kich mi silei pwe Semach we Jiowa a tongekich, me a oururukich lupwen sia nóm lón weires. Neman ka chechchemeni ekkóch fansoun lupwen Jiowa a álisuk me emmwenuk me ren an we Kapas. Sia tongeni lúkúlúk pwe i a mochen ach sipwe kúna minne epwe fókkun múrinné fán itach, usun  met a pwal mochen fán iten néún kewe chón angang lóóm.​—Álleani Jeremaia 29:11, 12.

3. Menni kapas eis sipwe pélúweni lón ei lesen?

³ Fán chómmóng, epwe fen mecheres ngenikich ach sipwe likiitú ngeni osukosuk me riáfféú ika sia silei ewe popun a fis. Iwe, met a tongeni atoto osukosuk lón ach pwúpwúlú are lón ach famili? Me menni pwóróusen aramas lón Paipel me pwal lón ei fansoun ra tongeni álisikich le kúna ewe sókkun ourur mi lamot ngenikich? Ach pélúweni ekkena kapas eis epwe álisikich le kúna ifa usun sipwe likiitú fán riáfféú.

4, 5. Ikkefa ekkewe osukosuk ekkewe mwán me fefin pwúpwúlú ra tongeni kúna?

⁴ Mwirin án Jiowa fératá ewe áeménún fefin, a emmwenaato ren ewe mwán, me a wiliti pwúlúwan. Mwirin, Jiowa a erá: “Eman mwän epwe likiti saman me inan o pachei ngeni pwülüan, nge ekewe ruoman repwe wiliti eu chök inis.” (Ken. 2:24) Pwúngún pwe ikenái kich meinisin sise unuséch. (Rom 3:23) Pokiten ena, iwe, lupwen emén mwán me emén fefin ra pwúpwúlú, ra fen silei pwe epwe wor osukosuk epwe toriir. Áwewe chék, me mwen án emén fefin a pwúpwúlú, ese mwáál a kan nóm fán nemenien seman kewe me inan. Nge ewe Kapasen Kot a erá pwe mwirin án emén fefin a pwúpwúlú, ewe mwán a wiliti mékúran. (1 Kor. 11:3) Lepoputáán, neman epwe weires ngeni ewe mwán an epwe éúréúra pwúlúwan. Me neman epwe weires ngeni ewe fefin an epwe etiwa éúréúran seni pwúlúwan nge esap chúen éúréúran seni seman kewe me inan. Pwal eú, lupwen rúúemén ra kerán pwúpwúlú, neman epwe wor ar tipefesen me familien pwúlúwer, iwe ena mettóch epwe tongeni áweiresiir.

⁵ Pwal eú, ekieki ika epwe ifa meefien eú pea pwúpwúlú lupwen ra silei pwe repwe néúnéú. Inaamwo ika repwe tongeni fókkun pwapwa, nge a kan pwal fiti aúrek. Neman ra lólilen ika ewe in me ewe ménúkol lón upwan repwe péchékkúl are semmwen. Ra pwal silei pwe ar moni towu epwe lapóló. Mwirin an a uputiw ewe ménúkol, mi lamot ekkewe sam me in repwe féri pwal ekkóch siwil. Neman ewe in epwe áeá lap ngeni an fansoun le túmúnú ewe ménúkol. Iwe neman esap chúen kon watte ar fansounfengen lefiler epwe usun me lóóm. Epwe pwal lapóló án ewe mwán angang me wisan. I epwe wisen awora ngeni pwúlúwan me néún we minne mi lamot ngeniir.

6-8. Met eú pea pwúpwúlú ra tongeni meefi ika rese tongeni néúnéú?

⁶ Ekkóch pwúpwúlú ra kúna pwal eú sókkun osukosuk. Ra fókkun mochen an epwe wor néúr, nge rese tongeni néúnéú. Lupwen ewe fefin ese pwopwo, neman epwe meefi watteen letipengaw. (SalF. 13:12) Lón fansoun lóóm, a mmen fókkun lamot ngeni ekkewe fefin ar repwe pwúpwúlú me néúnéú. Ina popun Rahel, pwúlúwen Jakop we, a fókkun letipengaw lupwen ese tongeni pwopwo nge pwiin we a pwopwo. (Ken. 30:1, 2) Lón ekkóch fénú ikenái, chómmóng aramas ra lúkú pwe mi fókkun lamot an epwe wor chómmóng néúr. Fán chómmóng, aramas ra kan eisini  ekkewe misineri mi nóm lón ekkena fénú ika pwata ese wor néúr. Inaamwo ika ekkewe misineri ra achocho le áweweéchú ngeniir ika pwata, nge ekkóch ra chúen apasa, “Iwe iwe, sipwe tittingor lón iótek!”

⁷ Ekieki pwal eú pwóróus. Emén pwiich fefin lón England a fókkun mochen an epwe wor néún. Lupwen a mirititi pwe esap tongeni néúnéú lón ei ótót, a fókkun lichippúng. Iwe, i me pwúlúwan we ra filatá ar repwe mwuuti emén semirit. Nge ren och fansoun a chúen meefi letipengaw. A erá: “Ua silei pwe ám mwuuti emén semirit esap unusen léllé ngeni ai upwe néúnatiw pwisin emén nei ménúkol.”

⁸ Ewe Paipel a erá: “Ekewe fefin repwe küna manau ren ar nöünöü.” (1 Tim. 2:15) Nge ena wokisin ese wewe ngeni pwe emén fefin epwe kúna manaw esemuch pokiten chék an néúnéú. Iwe, met weween? Emén inelap a fókkun osukosuk ren an angangen túmúnú néún kewe me imwan we. An féri ena a tongeni túmúnú seni ekkewe esin féffér choweán uwofósfetál are angolong lón án ekkewe ekkóch angang. (1 Tim. 5:13) Nge ikaamwo a ina usun, epwe chúen tongeni wor ekkóch osukosuk epwe tori lón an pwúpwúlú me an famili.

9. Ifa pwal eú sókkun osukosuk a tongeni tori ekkewe mi pwúpwúlú?

⁹ Eú me lein ekkewe osukosuk ekkewe mi pwúpwúlú ra tongeni kúna, ina málóón pwúlúwer. Inaamwo ika ra ekieki pwe esap toriir ena sókkun riáfféú, nge a fen tori chómmóng leir. Ekkewe Chón Kraist ra fókkun lúkúlúk wóón ewe pwon pwe epwe wor eú manawsefál, me ena mettóch a fókkun oururuur. (Joh. 5:28, 29) Semach we Jiowa a ngenikich lón an we Kapas chómmóng pwon mi oururukich lón ekkewe fansoun mi áweires. Iei sipwe ppii ifa usun ekkóch néún Jiowa chón angang ra kúna ourur seni i me ifa usun a álisiir.

10. Ifa usun Hana a kúna ourur? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

¹⁰ Ekieki met a fis ngeni Hana, pwúlúwen Elkana we a fókkun tongei. I a mochen an epwe wor néún, nge ese tongeni néúnéú. Iwe nge, pwúlúwen Elkana we pwal emén itan Penina, a wor chómmóng néún. (Álleani 1 Samuel 1:4-7.) Penina a alapaaló riáfféún Hana ren an soun ámángawa “iteiten ier” pokiten an ese néúnéú. A fókkun metek letipen Hana. Met a féri pwe epwe kúna ourur? A iótek ngeni Jiowa. Hana a pwal mwo nge ló ngeni án Jiowa we imwenfel me iótek ren fansoun langattam. A tingorei Jiowa an epwe fang ngeni emén néún át, me a lúkúlúk pwe Jiowa epwe álisi. Mwirin an iótek a meefi kinamwe, nge “won mesan esap chüen wololilen.” (1 Sam. 1:12, 17, 18) I a silei pwe Jiowa a tongeni fang ngeni emén néún át are oururu i lón pwal eú napanap.

11. Ifa usun iótek a tongeni oururukich?

¹¹ Pokiten sise unuséch me sia manaw lón  án Satan ei ótót, sipwe chúen kúkkúna riáfféú. (1 Joh. 5:19) Nge mi wor met a tongeni álisikich. Sia tongeni iótek ngeni Jiowa, “ewe Kot mi echipakich lon mettoch meinisin.” Ina met Hana a féri. A inaawu masouen letipan ngeni Jiowa me tingormaú ngeni an epwe álisi. Pwal ina chék usun, lupwen sia nóm lón riáfféú, itá sisap chék ereni Jiowa met ach kewe osukosuk. Nge sipwe fen tingormaú ngeni an epwe álisikich me ereni enletin masouen letipach.​—Fil. 4:6, 7.

12. Met a álisi Anna an epwe pwapwa inaamwo ika a kúna riáfféú?

¹² Neman sia meefi letipechou pokiten an ese wor néúch are pokiten emén attongeach a máló. Nge sia chúen tongeni kúna ouruur. Ekieki mwo pwóróusen Anna, ewe a manaw lón fansoun Jesus we. Fisu chék ier mwirin ar we apwúpwúlú, pwúlúwan we a má seni. Nge usun ese wor néúr. Nge met a álisi i? “Neminei esap feila seni ewe imwenfel.” Pwal mwo lupwen a 84 ierin, a chúen soun ló ngeni ewe imwenfel pwe epwe iótek me fel ngeni Jiowa. (Luk. 2:37) Ina met a oururu i me álisi an epwe pwapwa inaamwo ika a kúna riáfféú.

13. Ifa usun chiechi mi enlet ra tongeni álisikich ika aramasach kewe ra elichippúngúkich?

¹³ Sia pwal tongeni kúna ourur seni chiechiach kewe lón ewe mwichefel. (SalF. 18:24) Paula a chék nimu ierin lupwen inan we a úkútiw le angang ngeni Jiowa. Paula a fókkun letipechou, me a kúna weires. Nge mwirin och fansoun, emén pioneer itan Ann a apéchékkúla me álisi i. Paula a erá: “Inaamwo ika Ann esap i aramasei, nge ai meefi ewe tong a pwári ngeniei a fókkun álisiei.” A pwal erá: “A álisiei ai upwe sópweló ai angang ngeni Jiowa.” Mwirin ena fansoun, inen Paula we a liwiniti ewe mwichefel, me Paula a fókkun pwapwa. Ann a pwal pwapwa pokiten an a tongeni álisi Paula an epwe sópweló le angang ngeni Jiowa.

14. Ifa usun ach oururu ekkewe ekkóch a atoto feiéch ngenikich?

¹⁴ Lupwen sia féri chómmóng mettóch  mi múrinné fán iten ekkewe ekkóch, fán chómmóng a ménnúk senikich ach kewe osukosuk. Áwewe chék, chómmóng pwiich kewe fefin mi pwúpwúlú are mi lipich, ra silei pwe lupwen ra apwóróusa ngeni aramas ewe kapas allim usun ewe Mwúún Kot, ra angangfengen me Jiowa me ra féri letipan. Ena mettóch a atoto ngeniir pwapwa. Nge kich meinisin sia tongeni pwáraatá ach tong ngeni aramas ren ach apwóróusa ngeniir ewe kapas allim. Me lupwen sia álisi pwiich kewe fán kirekiréch, sia apéchékkúla ewe ririin chiechi lefilach. (Fil. 2:4) Ina met ewe aposel Paulus a féri. A túmúnú ekkewe ekkóch usun chék “eman in a tümwünü püsin nöün kana.” Paulus a pwal oururu me apéchékkúla pwiin kewe Chón Kraist “usun chök eman sam a alisi püsin  nöün kana.”​—Álleani 1 Tesalonika 2:7, 11, 12.

15. Wisen ié kewe ar repwe asukula ekkewe nau ewe enlet?

¹⁵ Ifa usun sia tongeni oururu ekkewe famili lón ewe mwichefel? Fán ekkóch, neman ekkewe minefé repwe tingorekich ach sipwe álisiir le asukula néúr kewe ewe enlet are pwal mwo nge wisen káé ngeni néúr kewe kúkkún. Ewe Paipel a pwáraatá pwe Jiowa a ewisa ngeni ekkewe sam me in ar repwe asukula me áiti néúr kewe. (SalF. 23:22; Ef. 6:1-4) Ikaamwo lón ekkóch atun ekkewe ekkóch ra álisiir, nge a fókkun lamot ekkewe sam me in repwe pwisin asukula néúr kewe. A lamot ngeniir ar repwe fóffós ngeni néúr kewe iteitan.

16. Met sipwe chechchemeni lupwen sia álisi ekkewe kúkkún?

¹⁶ Lupwen emén sam are emén in a tingorekich ach sipwe káé ewe Paipel ngeni néúr we, a lamot sipwe chechchemeni ach sisap angei seniir wiser we, wisen sam me in. Fán ekkóch neman sia pwal mwo nge káé ngeni emén kúkkún seman me inan rese fiti ewe enlet. Ika sia káé ngeni ekkewe kúkkún esap iir néúch, a éch ach sipwe káé ngeniir lón pwisin imwer lupwen semer are iner mi nóm are lupwen pwal emén Chón Pwáraatá mi ásimaw a nóm are sipwe káé lón eú leeni mi wor chómmóng aramas ie. Ika sia féri ena, iwe sia túmúnú pwe aramas rete wewengaweiti minne sia féri. Iwe, neman mwirin och fansoun ekkewe sam me in repwe tongeni pwisin káé ngeni néúr kewe usun Jiowa.

17. Ifa usun ekkewe nau ra tongeni oururu chón ar famili?

¹⁷ Ekkewe nau mi ámááraatá ar tongei Jiowa ra tongeni oururu me apéchékkúla chón ar famili. Ifa usun? Ren ar súféliti semer kewe me iner me ar angang weires le álisiir lón pekin aion. Pwal eú, lupwen ekkewe nau ra akkamwéchú ar tuppwél ngeni Jiowa, ena mettóch a pwal apéchékkúla unusen chón ewe famili. Me mwen ewe Noter, Lamek a fel ngeni Jiowa. Iei alon usun néún we Noa: “Ätei epwe angasakich seni weiresin angangen pöüch, pokiten ewe pwül a anümamau me ren ewe Samol mi Lapalap.” Ena oesini a pwénútá mwirin ewe Noter lupwen Jiowa a amóeló ewe anúmamaú seni wóón pwúlún fénúfan. (Ken. 5:29; 8:21) Ikenái, ekkewe nau mi akkamwéchú ar tuppwél ngeni Jiowa ra pwal tongeni oururu chón ar famili. Ra tongeni álisiir meinisin ar repwe likiitú fán ekkewe sóssót iei, me pwal ekkewe lón mwach.

18. Met a tongeni álisikich le likiitú fán sóssót?

¹⁸ Néún Jiowa kewe aramas lón ei fansoun ra kúna ourur seni ar iótek, ekilonei pwóróusen aramas lón Paipel, me chiechiéch ngeni pwiir kewe Chón Kraist. (Álleani Kölfel 145:18, 19.) Sia silei pwe Jiowa a chék mmólnetá le oururukich, me ese wor tipemwaramwar pwe epwe álisikich le likiitú fán ese lifilifil sóssót epwe torikich!