1. Ifa ewe popun mi aúchea sia pwapwa?

SIA fókkun pwapwa le silei ifa usun néún Kot aramas ra kan ekkettina ar saram! Lón ewe ier, néún Jiowa aramas ra káé Paipel ngeni lap seni 10,000,000 aramas. Me fitu million mineféén aramas mi mochen aúseling ra fiti ewe Áchechchem me ra káé usun án Jiowa we liffang mi tong, ewe méén kepich.​—1 Joh. 4:9.

2, 3. (a) Ifa ewe mettóch esap tongeni eppeti ach ettina ach saram “usun ekewe fü ra tittin”? (b) Met sipwele pwóróusfengen wóón lón ei lesen?

² Chón Pwáraatá Jiowa wóón unusen fénúfan ra eáni sókkopaten fósun fénúfan. Nge ei mettóch ese eppeti ach sipwe tipeeúfengen le mwareiti Jiowa usun eú famili. (Pwär. 7:9) Ese lifilifil menni fósun fénúfan sia eáni are ia sia nónnóm ie, nge sia tongeni ettina ach saram “usun ekewe fü ra tittin fän läng.”​—Fil. 2:15.

³ Ach angangen afalafal, ach tipeeú Chón Kraist, me ach meefi atapwalapwal, meinisin ekkena ra elingaaló Jiowa. Ifa usun  sia tongeni ettina ach saram lón ekkeei úlúngát mettóch?​—Álleani Mateus 5:14-16.

4, 5. (a) Met a kapachelong lón ach angangen afalafal pwe sipwe pwal ettina ach saram? (b) Ikkefa ekkewe mettóch mi múrinné ra pop seni ewe napanap kirekiréch? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁴ Eú al mi lamot ach sipwe ettina ach saram, ina ach afalafal me asukula aramas pwe repwe wiliti chón tapweló mwirin Jesus. (Mat. 28:19, 20) Lón ewe ier 1925, eú lesen itelapan “Light in the Darkness” (Saram lón Rochopwak) a apasa pwe atun ewe ránin lesópwólóón, ese wor emén a tongeni tuppwél ngeni ewe Samol ika ese alamota “ewe fansoun mi fich le ettina an we saram.” A pwal apasa: “Eménna epwe féri ena ren an arongafetálei ewe kapas allim ngeni aramasen fénúfan, me etipeeúfengeni manawan me án Jiowa kewe allúk mi pwúng.” (The Watch Tower, June 1, 1925) A kapachelong lón ach angangen afalafal, féfférúch mi elingaaló Jiowa. Chómmóng aramas ra kúnakich atun sia afalafal. Lupwen sia emelimel me kapong ngeniir, a álisiir ar repwe eáni ekiek mi múrinné ngenikich me ewe Kot sia fel ngeni.

⁵ Jesus a ereni néún kewe chón káé: “Lupwen oupwe tolong lon eu imw, oupwe . . . kapong ngeni ekewe aramas.” (Mat. 10:12) Lón ewe leeni Jesus a afalafal ie, eérenien aramas ar repwe etiwaalong aramas rese sissileer lón imwer. Lón chómmóng leeni ikenái, esap chúen ina eérenier. Lape ngeni ekkewe aramas ra niwokkus are song lupwen ra kúna pwe a wor aramas rese sissileer ppen asamen imwer. Nge ika sia napanapen chiechiéch me kirekiréch, eli repwe meefi kinamwe rech. Lupwen ka afalafal ikewe aramas ra soun nóm ie me áeá ewe waa mi ékúna ngeni aramas ekkewe puk, kese kúna pwe aramas ra kon pwapwa ar feito rech me angei puk are tract ika sia emelimel me kapong ngeniir lón napanap mi pwári pwe sia chiechiéch? Neman repwe pwal mochen pwóróus ngenikich!

6. Met a álisi eú pean pwúpwúlú chinnap ar repwe chúen akkafalafal?

⁶ Eú pean pwúpwúlú chinnap lón England rese chúen tongeni afalafal imw me imw lón úkúkún met ra piin féfféri pokiten ra ekis apwangapwang. Iwe, ra eleenia eú cheepel mi wor puk me tract wóón lúkún chék imwer we. Imwer we a nóm arapakkan eú sukul, ina minne ra uwawu ekkewe puk ekkewe sam me in mi etto angei néúr kewe seni sukul repwe sani. Ekkóch sam me in ra angang ekkena puk me tract kapachelong ekkewe puk Questions Young People Ask​—Answers That Work, Volume 1 me 2. Emén fefin pioneer a kan soun fiti ekkena pwúpwúlú. Ekkewe sam me in ra kúna pwe neminna a chiechiéch me ekkewe pwúpwúlú ra wesewesen mochen álisi aramas. Emén sam a pwal mwo nge poputá le káé Paipel.

7. Ifa usun ka tongeni álisi ekkewe chón choisá mi nóm lón leeniom?

⁷ Kukkuto chék, chómmóng ra sú seni pwisin leenier me iei ra nónnóm lón ekkóch leeni usun chón choisá. Met ka tongeni féri  pwe kopwe álisi ekkewe chón choisá mi nóm lón leeniom ar repwe silei Jiowa? Akkomw, ka tongeni káé ifa usun kopwe kapong ngeniir lón fósun fénúer. Pwal och, ren óm áeá ewe app JW Language, ka tongeni káé ekkóch kapas neman epwe efisi ar repwe mochen kaúló me fós ngonuk. Mwirin, ka tongeni eppii ngeniir wóón jw.org ekkewe video, puk me tract mi katowu lón fósun fénúer.​—Tut. 10:19.

8, 9. (a) Ifa usun ach kewe mwich lón weekday ra álisikich? (b) Ifa usun sam me in ra tongeni álisi néúr kewe le ámúrinnééló ar memmeef lón mwich?

⁸ Jiowa a ngenikich met mi wesewesen lamot ngenikich pwe sipwe lipwákéch atun sia afalafal. Áwewe chék, minne sia káé seni ewe Manawach me Ach Angangen Afalafal Mwich, a álisikich ach sipwe meefi kinamwe atun sia liwiniti aramas me poputááni káéén Paipel.

⁹ Lupwen ekkóch ra kerán fiti ach kewe mwich, lape ngeniir ra mwaar ren ekkewe memmeef néúch kewe semirit ra uwawu. Ka tongeni asukula noum kewe semirit ar repwe uwawu meefier lón pwisin ar fós. Ekkóch aramas ra etiwa ewe enlet lupwen ra rongorong án ekkewe semirit pwáraawu ar lúkú lón kapas mi mecheres me seni letiper.​—1 Kor. 14:25.

10. Ifa usun ewe famili fel a tongeni álisi ekkewe famili ar repwe tipeeúfengen?

¹⁰ Lupwen sia achocho le ákkáiti ach famili le angangfengen fán tipeeú me kinamwe, sia elingaaló Jiowa. Áwewe chék, ika  en emén sam are in, akkóta pwe epwe fis ámi Famili Fel iteitan. Chómmóng famili ra katolfengen JW Broadcasting, iwe mwirin ra pwóróusfengen ren ifa usun ra tongeni apwénúetá minne ra káé seni. Chemeni pwe ewe emmwen emén semirit a osupwangan a sókko seni ewe emmwen emén teenage a osupwangan. Kopwe fókkun achocho úkúkún óm tufich le álisi emén me emén lón óm famili ar repwe wesewesen kúna feiéch seni ewe famili fel.​—Kölf. 148:12, 13.

11-13. Met sia tongeni féri pwe epwe lapóló tipeeúfengen lón ach mwichefel?

¹¹ Inaamwo ika en emén mi kúkkún ierum, ka tongeni álisi meinisin lón mwichefel ar repwe meefi pwe mi wor lamoter. Eú alen óm kopwe féri ena, kopwe chiechi ngeni ekkewe mwán me fefin chinnap. Eisiniir ika met a álisiir le akkangang ngeni Jiowa ren fite fite ier. Ra tongeni áiti ngonuk lesen mi fókkun aúchea. Ei epwe apéchékkúla iir me pwal en! Me oukich meinisin kúkkún are watte, sia tongeni awasélaéchú chókkewe mi feito lón ach Leenien Mwich. Ka tongeni kapong ngeniir, emelimel ngeniir, álisiir le kútta ia repwe móót ie me ar repwe pwal sissilei ekkewe ekkóch. Álisiir pwe repwe meefi kinamwe le nónnóm leich.

¹² Ika ka wisen emmweni ewe mwich fán iten afalafal, ka tongeni álisi ekkewe chinnap ar repwe ekkettinaéchú ar saram. Kopwe akkótaéchú pwe epwe wor ar leenien afalafal mi fich ngeniir. Akkóta pwe repwe angangfengen me ekkewe mi kúkkún ieriir. Lape ngeni ekkewe chinnap me chókkewe mi wor ar semmwen, ra meefi lichippúng pún rese chúen tongeni afalafal lón ewe úkúkún ra piin féfféri. Nge iir repwe meefi pwapwa ika ra silei pwe ka chúngúúr me weweiti nónnómur. Ese lifilifil ifa úkúkún ieriir are ttamen ar nónnóm lón ewe enlet, óm kirekiréch a tongeni apéchékkúler ar repwe sópweló le afalafal fán tinikken.​—Lif. 19:32.

¹³ Ekkewe chón Israel ra pwapwa lón ar tipeeúfengen le fel ngeni Jiowa. Ewe soumakken kélfel a makkeei: “Nengeni usun mürinan me apwapwan, lupwen pwipwi ra nonomfengen fän tipeeu.” (Álleani Kölfel 133:1, 2.) A apépé ena tipeeú ngeni án emén epiti lémmis, ewe mi ekinamwei únúchen emén me pwóéch. Pwal ina chék usun, sia tongeni apéchékkúla chiechiach kewe ren ach chiechi me kirekiréch ngeniir. Ei mettóch epwe alapaaló ewe tipeeúfengen. Ka tongeni alapaaló óm sileéchú ekkewe mwán me fefin Chón Kraist lón óm mwichefel?​—2 Kor. 6:11-13.

14. Ifa usun ka tongeni ettina óm saram lón ewe leeni ka nónnóm ie?

¹⁴ Ka tongeni ettina óm saram ese lifilifil ia ka nóm ie. Óm kirekiréch a tongeni efisi án chón órum kewe repwe mochen alapaaló ar silei usun Jiowa. Pwisin eisinuk: ‘Epwe met chón órui ra ekieki usui? Mi torotoréch me limeliméch imwei we? A álisatá lingen ewe leeni? Ngang emén mi álilliséch ngeni chón órui?’ Eisini ekkewe ekkóch Chón Pwáraatá ifa usun ar kirekiréch me ar leenien áppirú mi múrinné a kkúú aramaser kewe, chón  óruur, chiener chón angang, are chiener chón sukul.​—Ef. 5:9.

15. Pwata a lamot ach sipwe sópweló le mammasa?

¹⁵ Ika sia mochen epwe chék tittinéch ach saram, a lamot ach sipwe mirititi ewe fansoun sia manaw lón. Fán chómmóng, Jesus a ereni néún kewe chón káé: “Oupwe mamasa.” (Mat. 24:42; 25:13; 26:41) Ika sia ekieki pwe mi chék towau ewe riáfféú mi lapalap, sisap alamota meinisin fansoun mi fich le álisi ekkewe ekkóch ar repwe silei usun Jiowa. (Mat. 24:21) Iwe esap chúen tinééch ach saram, nge ekis me ekis epwele fen ttinengawoló tori neman an unusen kunuló.

16, 17. Met ka tongeni féri pwe kopwe chék memmeefi atapwalapwalen ei fansoun?

¹⁶ Iei ewe fansoun mi lamot seni fansoun meinisin ach sipwe sópweló le mammasa. Nónnómun fénúfan a chék ngangngawoló. Nge sia silei pwe ewe fansoun sópwólóón epwe war lón ewe wesewesen fansoun mi kefilitá me ren Jiowa. (Mat. 24:42-44) Nge iei mwo, a lamot ach sipwe mosonottam me nefótófót wóón mwachkkan. Kopwe álleani Paipel iteiten rán, me kosap úkútiw le  ikkiótek ngeni Jiowa. (1 Pet. 4:7) Kopwe káé seni ekkewe mwán me fefin mi fen akkangang ngeni Jiowa ren fite fite ier. Áwewe chék, ka tongeni álleani pwóróusen manawen aramas, usun chék ewe lesen itelapan, “Seventy Years of Holding On to the Skirt of a Jew,” (Fiik Ierin Kakkamwéch Lepwúlún Úfen Emén Chón Jus) lón The Watchtower minen April 15, 2012, pekin taropwe 18-21.

¹⁷ Alapaaló óm fansoun le angang ngeni Jiowa. Kopwe kirekiréch ngeni ekkewe ekkóch, me awora fansoun le chiechi ngeni pwiium kewe Chón Kraist. Iwe, kopwe pwapwa, me meefi pwe usun a mwittiriló rán. (Ef. 5:16) A chómmóng mettóch néún Jiowa kewe chón angang ra fen féri lón ekkewe ipúkú ier ra ló. Me ikenái, a fen kon chómmóngóló met sia féfféri lap seni lóóm. Án Jiowa we angang a lallapóló lón ewe napanap sise fókkun ekieki. Ach saram a tittinéchúló!

18, 19. Ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw ra tongeni álisikich pwe sipwe angang ngeni Jiowa fán tinikken? Apwóróusa eú pwóróus.

¹⁸ Ikaamwo sia mwámmwáálliló fán chómmóng, Jiowa a mut ngenikich ach sipwe angang ngeni. Ren an epwe álisikich a awora ekkewe mwán mi usun ‘lifang,’ iir ekkewe mwán mi ásimaw lón mwichefel. (Álleani Efisos 4:8, 11, 12.) Iwe lupwen ekkewe mwán mi ásimaw ra chuuruk, alamota ena fansoun ka nóm rer le káé seni ar tipachem me kapasen fén.

¹⁹ Áwewe chék, eú pean pwúpwúlú lón England a wor ekkóch osukosuk lón ar pwúpwúlú, iwe ra kútta álillis seni rúúemén mwán mi ásimaw. Ewe fefin a meefi pwe pwúlúwan we ese emmweniir lón ar angang ngeni Jiowa. Ewe mwán a meefi pwe ese lipwákéch le asukul me a erá pwe mi pwúng an ese féri kókkótun ar famili fel an epwe fis iteitan. Ekkewe mwán mi ásimaw ra álisi ekkena pwúpwúlú ar repwe ekieki án Jesus leenien áppirú. Ra pesei ewe mwán an epwe áppirú napanapen án Jesus túmún ngeni néún kewe chón káé. Ra pesei ewe fefin an epwe mosonottam ngeni pwúlúwan we. Ra pwal ereniir ekkóch pesepes ren ifa usun repwe féri ar famili fel me néúr kewe rúúemén. (Ef. 5:21-29) Ena mwán a achocho an epwe wiliti emén mékúren famili mi múrinné. Ekkewe mwán mi ásimaw ra pesei an esap fangetá me an epwe sópweló le lúkúlúk wóón án Jiowa manaman. Ewe tong me kirekiréch ekkena mwán mi ásimaw ra pwári, a fókkun álisi ena famili!

20. Ika kopwe ettina óm saram, epwe met mwirilóón?

²⁰ “Ra feiöch [“pwapwa,” NW] ir meinisin mi niuokusiti ewe Samol mi Lapalap, chokewe mi aleasochisi an kewe allük.” (Kölf. 128:1) Kopwe pwapwa ika kopwe ettina óm saram. Ina minne, áiti ngeni ekkewe ekkóch usun Kot, achocho úkúkún óm tufich le álisatá ewe tipeeú lón óm famili me lón ewe mwichefel, me sópweló le mammasa. Ekkewe ekkóch repwe kúna óm leenien áppirú mi múrinné me repwe pwal mochen elingaaló Semach we, Jiowa.​—Mat. 5:16.