Ewe Paipel ese affata, nge a awora ekkóch pwóróus neman epwe áweweei popun ra filaatá le nómwotiw ikena.

Emén chónláng a ereni Meri pwe epwe pwopwo me néúnéú. Atun ena chónláng a atoura ena pwóróus, Meri me Josef ra nónnóm Nasaret pwúkún leenien Josef we lón Kalili. (Luk. 1:26-31; 2:4) Mwirin, atun ra liwin me Isip, ra liwiniti Nasaret. Jises a mááritá ikena me a wiliiti re Nasaret. (Mat. 2:19-23) Ina popun, sia ekieki ussun Nasaret atun sia fósun Jises, Josef, me Meri.

A wor emén aramasen Meri itan Elisapet a nónnóm Juta. I pwúlúwen ewe souasor Sekaraia me a wiliiti inen Jon Papatais. (Luk. 1:5, 9, 13, 36) Meri a ló chuuri Elisapet me a nónnóm ren úlúngát maram lón Juta. Mwirin Meri a liwiniti Nasaret. (Luk. 1:39, 40, 56) Ina popun Meri a sissilei ena leeni.

Mwirin och fansoun, Josef a álleasochisi ewe allúk ar “repwe makkei iter.” Ina minne, Josef a sái seni Nasaret ngeni Petleem, ina “telinimwen Tafit” we me pwal ina ewe leeni mi fen oesini pwe ewe Messaia epwe uputiw ie. (Luk. 2:3, 4; 1 Sam. 17:15; 20:6; Mik. 5:2) Mwirin án Meri néúnéú ren Jises ikena, Josef ese meefi pwe Meri a tongeni sáittam ngeni Nasaret fán emén upwufé. Ra nónnóm Petleem, ina epwe wonu mwail seni Jerusalem. Ina minne a mecheres ngeniir ar repwe uwealó néúr we ménúkol ngeni ewe imwenfel me eáni ewe asor mi fich.—Lif. 12:2, 6-8; Luk. 2:22-24.

Me mwan, néún Kot we chónláng a ereni Meri pwe néún we epwe mómmóót wóón ‘án Tafit we leenien móótun king me epwe nemenem ussun King.’ Eli Josef me Meri ra weweiti pwe a lamot án Jises uputiw lón telinimwen Tafit. (Luk. 1:32, 33; 2:11, 17, NW) Eli ra meefi pwe a eú alen tipáchem ar repwe nómwotiw ikena me witiwit tori ar repwe silei met Kot a mochen repwe féri mwirin.

Sise silei ifa ttamen ar ra fen nónnóm Petleem atun ekkewe soufúú ra war. Iwe nge, lón ena atun ena famili ra fen nónnóm lón eú imw me néúr we át a fen emén “semirit,” esap ménúkol. (Mat. 2:11, NW) Ussun ra fen nónnóm lón Petleem ren och fansoun, nge rese fen liwiniti Nasaret.

Erot a allúkú pwe “ät meinisin lon Petleem . . . mi ierini ruu are kis seni” repwe ninniiló. (Mat. 2:16) Emén chónláng a éúréúra Josef ussun ena mettóch, iwe i me Meri ra súló Isip fán Jises me ra nónnóm ikenan tori án Erot a máló. Mwirin och fansoun, Josef a uwealó an we famili ngeni Nasaret. Nge pwata rese liwiniti Petleem? Pokiten ra mochen sú seni Arkelaus néún Erot we mwán mi kirikiringaw mi nóm Jutia me ra mochen álleasochisi án Kot kapasen éúréúr. Lón Nasaret, Josef a tongeni ámááraatá Jises fán núkúnúkéch ussun emén chón fel mi enlet ngeni Kot.—Mat. 2:19-22; 13:55; Luk. 2:39, 52.

Ese mwáál, Josef a fen máló me mwen án Jises suuki alen án aramas repwe tongeni eáni manaw lón láng. Ina minne, Josef epwe manawsefál wóón fénúfan. Chómmóng aramas repwe tongeni chuuri me silei pwal ekkóch pwóróus seni ren ewe popun i me Meri ra nómwotiw Petleem mwirin án Jises uputiw.