1. Ikkefa ekkewe ruu mettóch sia tongeni lúkúlúkú?

JIOWA KOT a tongei meinisin chón fel ngeni. A chék tottongeer me epwe pwal tongeffocher. A pwal aúcheani pwúngiéch. (Kölf. 33:5) Ina minne, sia tongeni lúkúlúkú ekkeei ruu mettóch: (1) Jiowa a riáfféú lupwen a fis ngeni néún kewe chón angang féffér ese pwúng. (2) A pwonei pwe chón féfféringaw ngeniir repwe kúna kapwúng. Lón ewe áeúin lesen lein ekkeei rúáánú lesen, * sia káé pwe ewe Allúk Kot a ngeni chón Israel me ren Moses, a lóngólóng wóón tong. A pesei aramas ar repwe eáni féffér mi pwúng ngeni meinisin pwal mwo nge ngeni chókkewe rese tongeni pwisin túmúnúúr. (Tut. 10:18) Ena Allúk a pwáraatá úkúkún alóllóólun án Jiowa tongei néún kewe chón angang.

2. Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pélúweniir?

² A much ewe Allúkún Moses lón ewe ier 33 lupwen ewe mwichefelin Chón Kraist a fférútá. Iwe itá epwe chúen wor eú allúk esin ena allúk mi lóngólóng wóón tong me apéchékkúla pwúngiéch epwe emmweni are túmúnú ekkewe Chón Kraist? Ewer. Ekkewe Chón Kraist ra nóm fán eú mineféén allúk. Lón ei lesen, sipwe akkomw pwóróus usun ena mineféén allúk. Mwirin sipwe pélúweni ekkeei kapas eis: Pwata sia tongeni apasa pwe ena allúk a lóngólóng wóón tong? Pwata sia tongeni apasa pwe a apéchékkúla pwúngiéch? Fán ena allúk, epwe itá ifa féfférún chókkewe mi wor ar nemenem wóón aramas?

3. Met a kapachelong lón “än Kraist allük,” ewe Kalatia 6:2 a fós usun?

³ Álleani Kalatia 6:2. Ekkewe Chón Kraist ra nóm fán “än Kraist allük.” Jesus ese makkeetiw tettelin ekkóch allúk fán iten  néún kewe chón káé, nge a awora ngeniir kapasen éúréúr, allúk, me kapasen emmwen mi tongeni emmweni manawer. Weween pwe “än Kraist allük,” iir meinisin áitian kewe. Ren ach sipwe weweéchúti ena allúk, sipwe nengeni ekkeei parakraf mwirin.

4-5. Ifa usun Jesus a asukula aramas me ineet atun a féri?

⁴ Ifa usun Jesus a asukula aramas? Akkomw, a asukula aramas ren an kapas. Mi wor manamanen an kewe kapas pokiten a pwóróus usun ewe enlet usun Kot, a áiti ngeni aramas enletin ewe popun sia manaw, me áiti ngeniir pwe án Kot we Mwú, ina met epwe amóeló meinisin án aramas riáfféú. (Luk. 24:19) Jesus a pwal asukula aramas ren an féffér. Ren napanapen án Jesus manaweni manawan, a áiti ngeni néún kewe chón káé itá epwe ifa usun ar repwe manaweni manawer.​—Joh. 13:15.

⁵ Ineet Jesus a asukula aramas? Atun an angangen afalafal wóón fénúfan. (Mat. 4:23) A pwal asukula néún kewe chón káé ekiseló mwirin an manawsefál. Áwewe chék, Jesus a pwá ngeni eú mwichen chón káé, ina epwe iir lap seni 500, me a allúkú ngeniir ar repwe “asoulängala” aramas. (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Pokiten Jesus i mékúren ewe mwichefel, iwe a sópweló le éúréúra néún kewe chón káé mwirin an liwinsefálitá láng. Áwewe chék, lón ina epwe ewe ier 96, Kraist a emmweni aposel Johannes le apéchékkúla me fénéú ekkewe Chón Kraist mi kepit.​—Kol. 1:18; Pwär. 1:1.

6-7. (a) Ia a mak ie áitien Jesus kewe? (b) Ifa usun sia álleasochisi án Kraist allúk?

⁶ Ia a mak ie áitien Jesus kewe? Ekkewe rúáánú puken Kapas Allim ra masou ren chómmóng pwóróusen met Jesus a apasa me féri wóón fénúfan. Me pwal ekkewe puk meinisin mwirin ekkena lón ewe Tesin Krik, ra pwal álisikich le weweiti án Jesus ekiek wóón ekkóch mettóch. Ekkena puk iir makkeien ekkewe mwán mi nóm fán emmwenien án Kot we manaman mi fel me ra eáni “ekiekin ewe Samol.”​—1 Kor. 2:16.

⁷ Minne sia káé: Áitien Jesus kewe ra weneiti meinisin kinikinin manawach. Ina minne, án Kraist allúk a emmweni féfférúch kewe lón imwach, lón ach leenien angang, lón sukul me lón ewe mwichefel. Sia káé usun ena allúk ren ach ákkálleani ewe Tesin Krik me ekkekiloner. Sia álleasochisi ena allúk ren ach etipeeúfengeni  manawach ngeni ekkewe kapasen éúréúr, allúk, me ekkewe kapasen emmwen mi mak lón ewe Tesin Krik. Lupwen sia álleasochisi án Kraist allúk, sia pwal álleasochisi ach we Kot Jiowa mi tong, ewe Populapen áitien Jesus kewe meinisin.​—Joh. 8:28.

8. Ifa lóngólóngun án Kraist allúk?

⁸ Eú imw mi múrinné mi núkúchar lóngólóngun a efisi án chón ewe imw repwe núkúnúkéch. Pwal ina chék usun, eú allúk mi múrinné mi núkúchar lóngólóngun a anúkúchara me ekinamwei chókkewe mi nóm fán ena allúk. Tong ina lóngólóngun án Kraist allúk ina popun a mmen fókkun múrinné. Pwata sia tongeni apasa ena?

9-10. Ikkefa ekkóch féfférún Jesus kewe mi pwári pwe tong a amwékútú, me ifa usun sipwe áppirú?

⁹ Áeúin, tong ina met a amwékútú Jesus lón mettóch meinisin a féri. Án emén echeni aramas me weweiti meefier, ina alen an pwáraatá tong. Iwe, án Jesus tong a amwékútú le asukula ekkewe fitu pwiin aramas, echikaraatá ekkewe mi samau, amwéngééni ekkewe mi echik me amanawasefáli ekkewe mi máló. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mark. 6:34; Luk. 7:11-15) Inaamwo ika a lamot ngeni Jesus an epwe awora watteen fansoun me péchékkúl le féri ekkena mettóch, nge a tipemecheres le akkomwa án aramas osupwang lap seni pwisin an. Lap seni ena, a pwáraatá an tong mi lap ren an fangóló manawan fán ásengesin aramas.​—Joh. 15:13.

¹⁰ Minne sia káé: Sia tongeni áppirú Jesus ren ach akkomwa osupwangen ekkewe ekkóch lap seni pwisin ach. Sia pwal tongeni áppirú ren ach alapaaló le pwáraatá tong ngeni aramas lón ach leenien afalafal. Lupwen ena tong a amwékútúkich le afalafala me áiti ngeni aramas ewe kapas allim, sia álleasochisi án Kraist allúk.

11-12. (a) Met a pwáraatá pwe Jiowa a fókkun tongekich? (b) Ifa usun sipwe áppirú án Jiowa tong?

¹¹ Oruuan, Jesus a pwáraaló án Seman we tong. Atun án Jesus angangen afalafal, a pwáraatá úkúkún alóllóólun án Jiowa tongei ekkewe chón fel ngeni. Jesus a áiti ngenikich chómmóng mettóch nge ikeei ekkóch me leir. A áiti ngenikich pwe a wor aúchean emén me emén kich me ren Semach we lón láng. (Mat. 10:31) Pwal eú, Jiowa a mwétéres le etiwasefáli ekkewe siip mi mwálecheló, chókkewe mi aier me liwiniti ewe mwichefel. (Luk. 15:7, 10) Jiowa a ánnetatá an tongekich ren an fangóló Néún we pwe epwe méén kepich fán ásengesich.​—Joh. 3:16.

¹² Minne sia káé: Ifa usun sipwe áppirú án Jiowa tong? (Ef. 5:1, 2) Sipwe ekieki pwe pwiich kewe ra aúchea, me sia pwapwa le etiwasefáli “eman sip mi mwälechela” mi liwiniti Jiowa. (Kölf. 119:176) Sia ánneta ngeni pwiich kewe pwe sia tongeer ren ach fangóló ach fansoun me péchékkúl ren ach álisiir lón ar osupwang. (1 Joh. 3:17) Lupwen sia pwári ach tongei aramas, sia álleasochisi án Kraist allúk.

13-14. (a) Met Jesus a allúkú ngeni néún kewe chón káé ar repwe pwári me ren Johannes 13:34, 35, me pwata a minefé ena allúk? (b) Ifa usun sia kan álleasochisi ena mineféén allúk?

¹³ Aúlúngátin, Jesus a allúkú ngeni néún kewe chón káé ar repwe pwári ewe sókkun tong mi pennúkú pwisin mochenich. (Álleani Johannes 13:34, 35.) A minefé án Jesus na allúk pokiten a allúk ngenikich ach sipwe tongei chienach kewe chón lúkú usun án Jesus tongekich, nge ena esin tong ese pwal allúk ngeni ekkewe chón Israel ar repwe pwári lón ewe Allúk Kot a ngeniir. A wewe ngeni ewe esin tong mi pennúkú pwisin mochenin. * Mi lamot  sipwe tongei pwiich kewe lap seni ach tongei pwisinkich. Ach tongeer epwe pwal mwo nge efisi ach sipwe tipemecheres le fangóló pwisin manawach fán iter, usun met Jesus a féri fán itach.

¹⁴ Minne sia káé: Ifa usun sipwe álleasochisi ewe mineféén allúk? Ren ach pennúkú pwisin mochenich fán iten pwiich kewe. Sia tipemecheres le fangóló manawach fán iter, me sia pwal mwo nge mochen pennúkú met mi kisikis fán iter. Áwewe chék sia álleasochisi án Kraist we allúk atun sia achocho le soun pickini emén chienach chinnap pwe epwe fiti mwich, are ren ach tipemecheres le pennúkú pwisin ach mochen pwe sipwe apwapwaai emén sia tongei, are ren ach asésé seni ach angangen moni ren ach sipwe álillis atun fisin feiengaw watte seni taifun, chchech me metakkan. Sia pwal ákkálisi emén me emén lón ach we mwichefel le meefi kinamwe me núkúnúkéch lón ach we mwichefel.

15-17. (a) Ifa usun féfférún Jesus kewe ra pwári an ekiek usun pwúngiéch? (b) Ifa usun sipwe tongeni áppirú Jesus?

¹⁵ Ewe kapas “pwúngiéch” lón Paipel a wewe ngeni án emén féri minne mi pwúng me ren Kot nge a féri ngeni aramas ese lifilifil. Pwata sia tongeni apasa pwe án Kraist allúk a apéchékkúla pwúngiéch?

¹⁶ Áeúin, nengeni ifa usun án Jesus kewe féffér ra pwári an ekiek usun pwúngiéch. Lón fansoun we, ekkewe néúwisin lamalamen Jus ra oput ekkewe aramas esap iir chón Jus, ra pwal oput ekkewe chón Jus mi tekisosson, me ra ésúfélúngawa ekkewe fefin. Iwe nge, Jesus a eáni féfférún pwúng ngeni aramas ese lifilifil. A etiwa chókkewe esap iir chón Jus iir mi lúkú i me tapweló mwirin. (Mat. 8:5-10, 13) A afalafal ngeni ese lifilifil aramas, chókkewe mi wéúéch me wéúngaw. (Mat. 11:5; Luk. 19:2, 9) Ese arochongaw are féfféringaw ngeni ekkewe fefin. Nge a súfélitiir me kirekiréch ngeniir, kapachelong ekkewe fefin mi uren koput are lamotongaw me ren aramas.​—Luk. 7:37-39, 44-50.

¹⁷ Minne sia káé: Sia tongeni áppirú Jesus ren ach sisap lifilifil aramas, me ren ach afalafal ngeni meinisin mi mochen aúseling ese lifilifil ar lamalam are nónnómun manawer. Ekkewe Chón Kraist mwán ra áppirú an leenien áppirú ren ar súféliti ekkewe fefin. Lupwen sia féri ekkena mettóch, sia álleasochisi án Kraist allúk.

18-19. Met Jesus a áiti ngenikich usun ewe napanap pwúngiéch, me ikkefa ekkewe lesen sia káé seni met a eáni káit?

¹⁸ Oruuan, ekieki usun met Jesus a eáni káit usun ewe napanap pwúngiéch. A áiti ngeni aramas ekkewe kapasen emmwen epwe álisi néún kewe chón káé le eáni féffér mi pwúng ngeni aramas. Áwewe chék, ekieki usun án Jesus we pesepes usun féfférúch ngeni aramas. (Mat. 7:12) Kich meinisin sia mochen án aramas repwe féri minne mi pwúng ngenikich. Ina minne, mi lamot sipwe pwal eáni féfférún pwúng ngeniir. Ika sia féri ena, neman epwe achchúngú letiper le eáni féfférún pwúng ngenikich. Nge ifa usun ika a fis ngenikich pwúngúngaw? Jesus a pwal áiti ngeni néún kewe chón káé ar repwe lúkúlúk pwe Jiowa epwe “fokun pwärala än nöün kewe mi fil pwüng, ir chokewe mi kökköri le rän me le pwin.” (Luk. 18:6, 7) Ekkena kapas ra usun eú pwon pwe ach Kot mi pwúngiéch a silei ekkewe sóssót sia kúkkúna lón ekkeei ránin lesópwólóón, me epwe féri pwe sipwe kúna pwúng lón ewe fansoun mi fich me ren.​—2 Tes. 1:6.

¹⁹ Minne sia káé: Lupwen sia álleasochisi ekkewe kapasen emmwen Jesus a áiti ngenikich, sipwe eáni féfférún pwúng ngeni aramas. Me ika a fis pwúngúngaw ngenikich lón án Satan ei ótót, sia tongeni kúna oururun letipach ren ach silei pwe Jiowa epwe féri met sipwe kúna pwúng ren.

20-21. (a) Itá epwe ifa usun féfférún chókkewe mi wor ar nemenem wóón aramas? (b) Ifa usun emén mwán pwúpwúlú epwe pwári ewe sókkun tong mi pennúkú pwisin mochenin, me epwe ifa féfférún emén sam ngeni néún kewe?

²⁰ Fán án Kraist we allúk, epwe itá ifa féfférún chókkewe mi wor ar nemenem wóón aramas? Pokiten tong ina lóngólóngun ena allúk, iwe mi lamot chókkewe mi wor ar nemenem repwe súféliti chókkewe mi nóm fán ar túmún, me tongeer. Mi lamot repwe chechchemeni pwe Kraist a mochen ach sipwe pwári tong lón féfférúch kewe meinisin.

²¹ Lón famili. Ewe mwán pwúpwúlú epwe tongei pwúlúwan we “usun Kraist a echeni mwichefel.” (Ef. 5:25, 28, 29) Mi lamot án ewe mwán pwúpwúlú epwe áppirú án Kraist tong mi pennúkúóló pwisin mochenin, iwe ewe mwán epwe akkomwa án pwúlúwan we mochen lap seni pwisin an. A weires ngeni ekkóch mwán ar repwe pwári ena sókkun tong, eli lón ar mááritá rese kan eáni féfférún pwúng me tong lefiler. Epwe tongeni weires ngeniir ar repwe likitaló ena sókkun eéreni, nge mi lamot repwe féri ekkesiwil ren ar repwe álleasochisi án Kraist allúk. Ewe fin pwúpwúlú epwe súféliti pwúlúwan we ika pwúlúwan we a pwári ena esin tong mi pennúkú pwisin mochenin. Emén sam mi enletin tongei néún kewe esap fókkun arochongaw ngeniir lón an kapas me féffér. (Ef. 4:31) Nge, a pwáraatá an tongeer lón ewe napanap epwe alúkúlúkúúr me ekinamweer. Ekkewe nau repwe tongei me lúkúlúk wóón ena sókkun sam.

22. Néún ié ekkewe “sip” me ren 1 Petrus 5:1-3, me itá epwe ifa féfférún aramas ngeniir?

²² Lón ewe mwichefel. Mi lamot ekkewe mwán mi ásimaw repwe chechchemeni pwe esap néúr ekkewe “sip.” (Joh. 10:16; álleani 1 Petrus 5:1-3.) Ekkewe kapas “mwichen sip Kot a ngenikemi,” me “chokewe mi nom fän ämi tümwün,” repwe áchema ngeni ekkewe mwán  mi ásimaw pwe ekkewe siip iir néún Jiowa. A mochen pwe néún kewe siip repwe kúna tongeer me túmúnúúr. (1 Tes. 2:7, 8) Jiowa a pwapwa ren ekkewe mwán mi ásimaw mi pwári tong lupwen ra apwénúetá wiser chón masen néún kewe siip. Pwiich kewe repwe pwal tongei me súféliti ekkena sókkun mwán mi ásimaw.

23-24. (a) Ifa wisen ekkewe mwán mi ásimaw lupwen emén a féri tipis mi chou? (b) Met ekkewe mwán mi ásimaw repwe ekieki atun ra angang wóón ekkena esin case?

²³ Met wisen ekkewe mwán mi ásimaw lupwen ra angang wóón ekkewe sókkun case án emén mi féri tipis mi chou? Wiser a sókko seni wisen ekkewe soukapwúng me ekkewe souemmwen lón ewe Allúk Kot a ngeni chón Israel. Fán ena Allúk, ekkewe mwán mi kefilitá ra angang wóón ekkewe sókkun case ese chék weneiti ar fel ngeni Jiowa nge pwal ekkewe sókkun case usun osukosuk lefilen aramas, nimanaw me reip. Nge fán án Kraist we allúk, wisen ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe angang wóón kinikinin ewe féfférmwáál mi chék weneiti án emén fel ngeni Jiowa. Ra mirititi pwe ekkewe sounemenemen fénúfan mi wor wiser me ren Kot repwe angang wóón ekkewe case rese kon weneiti án aramas fel ngeni Kot. A pwal wor ar nemenem wóón ar féri kapwúngún án emén epwe angei chappen an tipis, áwewe chék ren an epwe kalapus are pakking.​—Rom 13:1-4.

²⁴ Met ekkewe mwán mi ásimaw repwe féri lupwen emén a féri eú tipis mi chou? Repwe néúnéú ewe Paipel le etittinaéchú ekkewe mettóch me apwúngaló. Repwe chemeni pwe tong, ina lóngólóngun án Kraist we allúk. Tong epwe amwékútú ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe ekieki ei kapas eis: Met a lamot repwe féri ren ar repwe álisi ese lifilifil ié lón ewe mwichefel mi fis ngeniir féfféringaw? Tong epwe amwékútú ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe pwal ekieki ekkeei usun ewe chón féfféringaw: Itá a niamam ren met a féri? Ifa usun sipwe álisi le péchékkúlsefál lón an riri ngeni Kot?

25. Met sipwe pwóróus wóón lón en lesen?

²⁵ Sia fókkun kilisou pwe sia nóm fán án Kraist we allúk! Lupwen kich meinisin sia achocho le álleasochisi ena allúk, iwe sia álisatá pwe ach mwichefel epwe eú leeni ikewe emén me emén epwe meefi tong, aúchean me núkúnúkéchún. Nge, iei sia nóm lón ei fénúfan ikewe “ekewe aramasangau” ra “chök fokun ngauala.” (2 Tim. 3:13) Mi lamot sipwe fókkun túmúnúéch. Ifa usun ewe mwichefelin Chón Kraist epwe pwáraaló án Kot pwúngiéch lupwen emén a kirikiringaw ngeni semirit lón pekin lisowu? Ei lesen mwirin ei epwe pélúweni ena kapas eis.