1. Ifa ewe leenien áppirú Jesus a isetiw ngeni néún kewe chón káé, me met ra féri? (Ppii ewe sasing wóón péén.)

JESUS a chék ákkeáni ekiek mi pwúng lón unusen an afalafal wóón fénúfan. (Joh. 4:35, 36) A pwal mochen án néún kewe chón káé repwe ina usun. Atun Jesus a chúen nóm ren néún kewe chón káé, ra fókkun tinikken le afalafal. (Luk 10:1, 5-11, 17) Nge atun Jesus a ares me ninniiló, néún kewe chón káé ra tinikkopuló ren ekis fansoun. (Joh. 16:32) Mwirin án Jesus manawsefál a pese ngeniir ar repwe nefótófót wóón ewe angangen afalafal. Nge mwirin an feitá láng, ra fókkun tinikken le afalafal pwe iwe chón koputer kewe ra esiiter me apasa: “Oua achöfetalei ämi afalafal lon unusen Jerusalem.”​—Föf. 5:28.

2. Ifa usun Jiowa a efeiéchú ewe angangen afalafal?

² Jesus a emmweni ekkewe popun Chón Kraist lón ar angangen afalafal, me Jiowa a álisiir, iwe chómmóng ra etiwer. Áwewe chék, lón ewe Pentikost ier 33, a wor ina epwe 3,000 ra papatais. (Föf. 2:41) Me a mwittir chómmóngóló chóchóón ekkewe chón káé. (Föf. 6:7) Nge Jesus a fen oesini pwe ewe angangen afalafal epwe fen lapóló lón ekkeei ránin lesópwólóón.​—Joh. 14:12; Föf. 1:8.

3-4. Eli pwata a weires ngeni ekkóch ewe angangen afalafal, me met sipwe pwóróus wóón lón ei lesen?

³ Kich meinisin sia achocho le eáni ekiek mi pwúng usun ewe angangen afalafal. A mecheres án ekkóch pwiich kewe lón ekkóch fénú repwe eáni ekiek mi pwúng. Pwata? Pokiten a mmen chómmóng chókkewe mi mochen káé, iwe ekkóch me leir ra mwo witi taween emén chón afalafal an epwe káé ngeniir. Nge lón ekkóch fénú, a weires ngeni ekkewe chón  afalafal pokiten aramas rese kan nóm lón imwer kewe, me chókkewe mi nóm lón imwer rese kon etiwer.

⁴ Ika ka nóm ikewe a weires ewe angangen afalafal ie, iwe ekkeei kapasen emmwen lón ei lesen ra tongeni álisuk. Sipwe pwóróus wóón met ekkóch ra fen féri pwe repwe tongeni afalafal ngeni chómmóng. Me sipwe etittina pwata sia tongeni chék pwappwapwa inaamwo ika aramas ra etiwakich are rese.

5. Ikkefa ekkewe weires chómmóng pwiich kewe ra kúna?

⁵ Chómmóng pwiich kewe ra kúna pwe a weiresiló ar repwe chuuri aramas lón imwer kewe. Ekkóch me leir ra nóm lón ekkewe leeni mi chómmóng ekkewe sókkun imw me leeni mi ttittiló, me eli a wor security mi masa. Ese mumu ngeni emén an epwe tolong ika emén chón ena leeni ese mutalóng. Ekkóch chón afalafal ra tongeni afalafal imw me imw nge ese wor pinepinan, nge rese kon sessereni aramas lón imwer kewe. Nge ekkóch chón afalafal ra afalafal lón ekkewe leeni mi kon tottowau, nge ese kon chómmóng aramas ie, eli ra sáittam ar repwe chék chuuri emén, nge neman ese fen nóm. Ika sia kúna ekkena sókkun, sisap fangetá. Met sia tongeni féri pwe sipwe úppós fán ekkena sókkun minen eppet, me fós ngeni chómmóng aramas?

6. Ifa usun ekkewe chón afalafal ra usun chón attaw?

⁶ Jesus a aléllééi ewe angangen afalafal ngeni angangen emén chón attaw. (Mark. 1:17) Ekkóch chón attaw eli ra attaw fitu rán nge rese liap, nge rese fangetá, ra chék siwili atun, leenien are napanapen ar attaw. Sia pwal tongeni féri ekkena esin siwil lón ach angangen afalafal. Sipwe ekieki usun ekkeei emmwen.

7. Met a tongeni fis ika sia afalafal lón sókkopaten atun?

⁷ Sótuni le afalafal lón pwal eú atun. Sipwe sereni chómmóng ika sia afalafal lón ekkewe atun eli repwe nóm lón imwer kewe, pún inaamwo ika rese kan nóm nge repwe liwin. Chómmóng pwiich kewe ra kúna pwe a éch ar repwe afalafal leolowas are lekunioloróch, pokiten ra sereni chómmóng lón imwer kewe. Pwal och, neman ekkewe chón imw repwe kinamwe le mochen fós ngeniir lón ekkena atun. Are oua tongeni féri minne ei mwán mi ásimaw itan David a féri. A erá pwe mwirin ar afalafal lón eú territory, i me chienan we ra liwiniti chókkewe rese nóm lón imwer kewe atun ra kerán wareitiir. A erá: “Ua máirú ren chómmóngun chókkewe iir mi nóm lón imwer kewe atun aua liwinitiir.” *

8. Ifa usun sia tongeni apwénúetá Än Salomon Afalafal 11:6 lón ach angangen afalafal?

⁸ Sisap fangetá. Ewe wokisin ach ei lesen a lóngólóng wóón, a áchema ngenikich ewe ekiek mi lamot ach sipwe eáni. (Álleani Än Salomon Afalafal 11:6.) David ewe sia kerán chék fós usun, ese fangetá. Mwirin an ekkeliwini eú imw, akkarap nge epwe kerán sereni ewe chón imw. Ena chón imw a sani le rongorong pwóróus seni ewe Paipel, me a apasa: “Ua fen nónnóm ikeei ren úkúkún walu ier, nge esap fán eú án emén Chón Pwáraatá etto ren imwei iei.” David a erá: “Mwirin ai ekkeliwini eú imw fán fite, nge atun ua sereni chón ena imw, lape ngeni ra mochen aúseling.”

9. Ifa usun ekkóch chón afalafal ra tikeri chókkewe mi weires ar repwe chuuriir lón imwer kewe?

⁹ Sótuni le afalafal lón sókkopaten leeni. Ekkóch chón afalafal ra siwili ikewe  repwe afalafal ie ren ar repwe tongeni fós ngeni chókkewe mi weires ar repwe chuuriir lón imwer kewe. Áwewe chék, ra kúna pwe a álilliséch ar afalafal ppen ekkewe al, me áeá ewe leenien ékúna ngeni aramas néúch kewe puk pwe ra tongeni afalafal ngeni chókkewe mi nóm lón ekkewe apartment mi watte, ikewe ese mumutá afalafal imw me imw ie. Ena mettóch a atufichi ekkewe Chón Pwáraatá le fós ngeni chókkewe mi nóm lón ekkena imw rese tongeni tolong lón. Pwal och, chómmóng chón afalafal ra kúna pwe aramas ra kan sani le fós ngeniir, are angei néúch kewe puk me lón ekkewe park, market, me leenien business. Iei alon emén chónemmwen mi wisen sáifetál itan Floiran, seni Bolivia: “Aua afalafal lón ekkewe market me leenien business lefilen kulók eú ngeni úlúngát atun ekkewe chón amémé rese kon busy. Lape ngeni, a múrinné ám pwóróusfengen, me aua pwal mwo nge poputá le káé ngeniir.”

10. Ikkefa ekkewe alen afalafal ka tongeni áeá pwe kopwe tikeri aramas?

¹⁰ Sótuni pwal ekkewe ekkóch napanapen alen afalafal. Áwewe chék, ka ekkeliwini eú imw, nge ese wor aramas. Ka fen sótuni lón sókkopaten atun, nge ese fókkun nóm. Mi pwal wor ekkóch alen óm kopwe tongeni tikeri ekkena sókkun aramas? Iei alon Katarina: “Ua mak taropwe ngeni chókkewe use kan sereniir lón imwer kewe, ua makkeetiw met itá upwe eáni afalafal ngeniir ika ua sereniir.” Ifa ewe lesen? Sótuni ekkewe sókkopaten alen afalafal pwe kopwe tikeri emén me emén lón óm we territory.

11. Pwata ekkóch aramas rese etiwa ach afalafal ngeniir?

¹¹ Ekkóch aramas rese sani le aúseling ach afalafal. Rese ekieki pwe a lamot ar repwe silei Kot are ewe Paipel. Rese lúkú Kot pokiten ra kúna chómmóng riáfféú wóón ei fénúfan. Rese mochen etiwa áitien ewe Paipel pokiten ra kúna likótuputupun ekkewe néúwisin lamalam mi erá pwe ra álleasochisi alon Paipel. Ekkóch ra tawengaw ren ar angangen moni, famili, are pwisin ar kewe osukosuk, nge rese meefi pwe ewe Paipel a tongeni álisiir. Ifa usun sia tongeni chék pwappwapwa inaamwo ika chókkewe sia afalafal ngeniir rese aúcheani ewe pwóróus sia uwei ngeniir?

12. Ifa usun ach apwénúetá Filipi 2:4 a tongeni álisikich lón ewe angangen afalafal?

¹² Pwári ach chúngú aramas. Chómmóng chókkewe rese mochen etiwakich me mwan, nge mwirilóón atun ra kúna ach enletin chúngúúr, iwe ra mochen aúseling ngenikich. (Álleani Filipi 2:4.) Áwewe chék, iei alon David, ewe mi mak pwóróusan akkomw: “Ika emén a erá pwe ese mochen aúseling ngenikem, iwe aua mwo opaló néúm we Paipel are néúm kewe puk, me ereni: ‘Kese mochen erenikem ika pwata a ina usun meefiom.’” Aramas ra tongeni esilla ika emén a chúngúúr. Eli repwe ménúki met sia ereniir, nge ese mwáál repwe chemeni ach chúngúúr. Inaamwo ika ekkewe chón imw rese mochen ach sipwe fós ngeniir, nge sia tongeni pwári ren napanapach me wówóón wóón mesach pwe sia chúngúúr.

13. Ifa usun sia tongeni siwili ach afalafal pwe epwe fich ngeni emén me emén ekkewe chón imw?

¹³ Sia pwári ach chúngú aramas ren ach siwili met sipwe afalafal ngeniir wóón pwe epwe fich ngeniir. Áwewe chék, ka esilla pwe a wor semirit lón ena imw? Iwe, eli ekkewe sam me in repwe mochen rongorong án Paipel kewe kapasen emmwen usun kámáárin semirit, are ekkewe kapasen emmwen mi álilliséch usun pwapwaan famili. Ka kúna pwe a wor fiteféú nóók wóón ewe asam? Iwe, kopwe mochen fós usun féfférún atai allúk, me án aramas niwokkus ren met a fiffis wóón fénúfan. Iwe, neman ewe chón imw epwe mochen aúseling pwe ekkena mettóch repwe wesiló. Atun ka sereni ekkewe mi mochen aúseling, kopwe achocho le álisiir le silei álilliséchún Paipel ngeniir. Iei alon Katarina ewe mi mak pwóróusan akkomw: “Ua kan pwisin áchema ngeniei ifa usun án ewe enlet émúrinnéló manawei.” Iwe, aramas ra tongeni  esilla pwe Katarina a fókkun lúkú met a eáni afalafal.

14. Ifa usun chókkewe mi angangfengen lón ewe angangen afalafal ra tongeni álillisfengen usun met Än Salomon Fos 27:17 a apasa?

¹⁴ Feiéch seni álillisin ekkewe ekkóch. Lón fansoun ekkewe aposel, Paulus a áiti ngeni Timoty ifa usun epwe afalafal me asukula aramas. Me a pesei an epwe pwal ina usun lón an álisi chón ewe mwichefel. (1 Kor. 4:17) Sia pwal usun Timoty, sia tongeni kúna álillis seni ekkewe mi lipwákéch lón ach kewe mwichefel. (Álleani Än Salomon Fos 27:17.) Ekieki usun pwóróusen emén mwán Chón Kraist itan Shawn. A pioneer ren ekis fansoun lón eú leeni mi towau, ikewe lape ngeni aramas ra chék menemenéch ren ar lamalam. Ifa usun a chék pwappwapwa? A apasa: “Ika mi tufich, aua mwin me emén. Aua kan pwóróusfengen lón ám sái ngeni eú me eú imw pwe aupwe álillisfengen le lipwákéchúló lón ám angangen afalafal. Áwewe chék, aua kan pwóróusfengen wóón met ewe chón imw a apasa me met aua pélúwen ngeni. Mwirin aua pwal pwóróusfengen wóón met aua tongeni féri ika aua sereni ena sókkun.”

15. Pwata a aúchea iótek lón ach angangen afalafal?

¹⁵ Iótek ngeni Jiowa fán iten álillis. Kútta án Jiowa emmwen iteiten ka fiti ewe angangen afalafal. Ika esap pwúlún án Jiowa we ngún mi fel, ese wor met sia tongeni tufichin féri. (Kölf. 127:1; Luk. 11:13) Kopwe tichik lón óm tingor án Jiowa álillis lón iótek. Áwewe chék, tingorei an epwe emmwen ngonuk emén mi mochen káé usun, me mochen aúseling. Mwirin achocho le afalafal ngeni ese lifilifil ié ka chuuri.

16. Ifa usun pwisin káé a aúchea ngeni ach angangen afalafal?

¹⁶ Awora fansoun le pwisin káé. Iei alon án Kot Kapas: “Oupwe pwáraatá ngeni pwisin ámi ewe letipen Kot, ewe mi múrinné me fich me unuséch.” (Rom 12:2, NW) Lapólóón ach lúkúlúk pwe sia silei ewe enlet usun Kot, pwal ina lapólóón ach lúkúlúk lón ach fós ngeni aramas lón ewe angangen afalafal. Iei alon Katarina ewe sia fen pwóróusan me mwan: “Lón ekkewe, ua mirititi pwe a lamot ai upwe apéchékkúla ai lúkú usun ekkóch án Paipel kewe popun afalafal. Ina popun, ua káéfichi ekkewe pisekin ánnet pwe mi wor emén Chón Fératá, pwe ewe Paipel ina wesewesen án Kot Kapas, me Kot a áeá eú mwicheich mi tupuni lón ei fansoun.” Katarina a erá pwe an pwisin káé a apéchékkúlaló an lúkú, me alapaaló an pwapwa lón ewe angangen afalafal.

17. Pwata Jesus a chék ákkeáni ekiek mi pwúng lón an we angangen afalafal?

¹⁷ Jesus a chék ákkeáni ekiek mi pwúng me akkafalafal inaamwo ika ekkóch rese mochen etiwa. Pwata? A silei pwe a mmen lamot án aramas repwe silei ewe enlet. Me a mochen álisi chómmóng úkúkún an tufich. A pwal silei pwe a wor ekkóch rese mochen etiwa ewe pwóróus allim, nge mwirin ra etiwa, usun chék met a fis ngeni pwisin chón an famili. Lón unusen ekkewe úlúngát esopw ierin án Jesus afalafal, esap mwo nge emén me lein pwiin kewe ra wiliti néún chón káé. (Joh. 7:5) Nge mwirin an manawsefál, ra wiliti Chón Kraist.​—Föf. 1:14.

18. Pwata sia kan sópweló le afalafal?

¹⁸ Sise silei ika ié kewe ra tongeni wiliti néún Jiowa chón angang mwirin ekis fansoun. A tongeni ttam án ekkewe ekkóch repwe etiwa ewe pwóróus allim lap seni ekkewe ekkóch. Chókkewe rese mochen etiwakich,  ra pwal mwo nge tongeni kúna ach kewe féffér múrinné, me eli mwirin ekis fansoun repwe poputá le “mwareiti Kot.”​—1 Pet. 2:12.

19. Met a lamot ach sipwe mirititi me ren 1 Korint 3:6, 7?

¹⁹ Inaamwo ika kich ewe sia wisen afalafal me asukula aramas, nge a lamot ach sipwe chemeni pwe Kot, ewe a wisen ámááraatá. (Álleani 1 Korint 3:6, 7.) Iei alon Getahun emén Chón Kraist mwán mi angang ngeni Jiowa lón Ethiopia: “Ren lap seni 20 ier, ngang chék emén Chón Pwáraatá lón eú leeni ese kon wokkor chón afalafal ie. Nge iei a wor engol me fémén chón afalafal ikena ie. Engol me úlúmén me leir ra papatais kapachelong pwúlúwei we me néúm kewe úlúmén. A kan wor ina epwe 32 ra fiti mwich.” Getahun a pwapwa le sópweló le afalafal atun a mosonottam le witi án Jiowa epwe lukeato chókkewe mi letip wenechar ngeni an we mwicheich!​—Joh. 6:44.

20. Ifa usun sia usun ekkewe chón seláni aramas?

²⁰ Me ren Jiowa pwe a aúchea manawen meinisin aramas. A ngenikich ewe feiéch ach sipwe angangfengen me Néún we lón ewe angangen ionifengeni aramas seni mwú meinisin me mwen sópwólóón ei ótót. (Ak. 2:7) Sia tongeni aléllééi ach angangen afalafal ngeni eú angangen seláni aramas. Nge kich sia usun chón eú kúmien seláni aramas mi titiiló pwe repwe álisi chókkewe mi sapoló fán eú séén. Inaamwo ika eli fitemén chék me lein ekkena mi ireló repwe manaw, nge ewe angang meinisin ekkena chón selániir ra féri, a fókkun aúchea. Pwal ina chék usun ren ewe angang sia féri lón ewe angangen afalafal. Sise silei ika fitemén sipwe chúen tongeni selániir seni án Satan ei ótót. Nge Jiowa a tongeni néúnéú ese lifilifil ié me leich le álisiir. Iei alon Andreas seni Bolivia: “Ua silei pwe atun emén a káé ewe enlet me papatais, a fis pokiten án chómmóng angangfengen le álisi.” Amwo sipwe pwal eáni ena esin ekiek mi pwúng usun ach angangen afalafal. Ika sia féri ena, Jiowa epwe efeiéchúkich, me ach angangen afalafal epwe ina eú popun ach enletin pwapwa.