1-2. Ifa alon emén soumak, me met sipwele káé lón ei lesen?

CHÓMMÓNG aramas lón ei fansoun ra erá pwe ra lúkú Jesus, nge rese álleasochisi áitian kewe. (2 Tim. 4:3, 4) Ren enletin, iei met emén soumak a apasa: “Ika a wor emén mwán lón ei fansoun mi usun Jesus lón napanapen an afalafal . . . , itá sipwe oput ena mwán usun án aramas lón fansoun Jesus we oput i? . . . Lape ngeni repwe erá: Ewer aupwe oputa.”

² Atun Jesus a nóm wóón fénúfan, chómmóng ra rong an afalafal me kúna an féri ekkewe manaman, nge rese mochen lúkú i. Pwata? Lón ewe lesen mwen ei, sia fen káé ekkewe rúáánú popun pwata aramas ra chepetek ren minne Jesus a apasa me féri. Sipwe káé pwal ekkewe rúáánú popun pwata aramas ra chepetek. Nge atun sia káé, sipwe ppii pwata aramas lón ei fansoun rese mochen etiwa chókkewe mi tapweló mwirin Jesus, me ifa usun sipwe túmúnú pwe ete wor met epwe áchepetekikich lón ach angang ngeni Jiowa.

3. Met Jesus a féri mi efisi án ekkóch resap mochen etiwa?

³ Atun Jesus a nóm fénúfan, a chiechi ngeni sókkun aramas meinisin. A mwéngé ren ekkewe mi pisekisek me wor maner. Nge a pwal alapa an chiechi ngeni ekkewe mi wéúngaw me uren turunufas. Pwal och, a pwal úméúméch ngeni chókkewe aramas ra eita ngeniir “chon tipis.” Ekkóch chókkewe mi ekieki pwe iir aramas pwúng, ra chepetek ren minne Jesus a féri. Ra eisini néún kewe chón káé: “Pwota oua mongö o ün me ekewe chon ioni takises me ekewe chon tipis?” Iwe, Jesus a pélúweni: “Aramas mi pöchökül esap lomot ngeniir eman sousafei, nge a lomot ngeni ekewe chon samau. Ngang üsap feito, pwe  üpwe köri ekewe chon pwüng ar repwe ekieksefäl, pwe ekewe chon tipis.”​—Luk. 5:29-32.

4. Itá met ekkewe chón Jus repwe fen silei usun ewe Messaia me ren ewe soufós Aisea?

⁴ Met ewe Paipel a apasa? Fitepúkú ier me mwen warotoon ewe Messaia, ewe soufós Aisea a áweweei pwe ina i ewe emén esap ketiw me ren aramas. Ena oesini a apasa: “A küna turunufas me koput me ren aramas kana . . . A wewe ngeni eman chon anioput sa aopa mesach seni. A unusen itengau, pwe sa ekieki esap wor aüchean.” (Ais. 53:3) Ewe Messaia epwe kúna koput me “ren aramas,” ina minne, itá úrúrún ekkewe chón Jus lón fansoun Jesus we repwe fen silei pwe Jesus epwe kúna koput.

5. Met chómmóng aramas lón ei fansoun ra ekieki usun chókkewe mi tapweló mwirin Jesus?

⁵ A pwal ina usun án aramas ekiek lón ei fansoun? Ewer. Chómmóng néúwisin lamalam ra sani le etiwaalong chókkewe mi wor iter, iir mi wéúéch, me ra tipachem me ren chón fénúfan, lón ar kewe mwichefel. Ekkena néúwis ra etiwa chókkana inaamwo ika ra eáni manaw mi limengaw, me ese tipeeú ngeni án Paipel kewe allúk. Nge ra pwal aúcheangawa néún Jiowa kewe aramas mi eáni manaw mi liméch pokiten ese wor iter me ren chón fénúfan. Usun met Paulus a apasa pwe Kot a filatá chókkewe “mi küna koput.” (1 Kor. 1:26-29) Nge me ren Jiowa pwe meinisin néún kewe chón angang mi tuppwél, ra aúchea.

6. Met Jesus a apasa lón Mateus 11:25, 26, me ifa usun sipwe tongeni áppirú?

⁶ Met sipwe féri pwe site chepetek? (Álleani Mateus 11:25, 26.) Sisap tipetipeló ren án chón ei fénúfan ekiek usun néún Kot kewe aramas. Sipwe mirititi pwe Jiowa a chék néúnéú chókkewe mi tipetekison le féri letipan. (Kölf. 138:6) Me ekieki ekkewe mettóch Jiowa a fen apwénúretá ren an néúnéú chókkewe chón ei fénúfan ra ekieki pwe rese tipachem.

7. Pwata Jesus a kér ngeni ekkewe Farisi likótuputup, iwe met ra féri?

⁷ Jesus a pwora le apwúngú ekkewe néúwis lamalam lón an we fansoun pokiten rese áiti ngeni aramas ar repwe fel ngeni Jiowa lón ewe napanap mi pwúng. Áwewe chék, a pwáraaló likótuputupun ekkewe Farisi, iir mi kon ekieki téttélún péúr lap seni túmúnún iner kewe me semer. (Mat. 15:1-11) Eli néún Jesus kewe chón káé ra máirú ren minne a apasa. Ina popun ra eisini: “Ka silei pwe ekewe Farisi ra chou ren mine ka apasa?” Jesus a pélúweni: “Iteiten irä Semei lon läng esap fotuki epwe üttütä. Ousap ekieki usur! Ir chon chun mi emweni ekewe chon chun. Nge lupwen eman chon chun a emweni eman chon chun, ir me ruoman repwe turulong lon pwang.” (Mat. 15:12-14) Inaamwo ika ekkewe néúwisin lamalam ra song ren Jesus pokiten minne a apasa, nge ese úkútiw le afalafala ewe enlet.

8. Ifa usun Jesus a pwári pwe esap meinisin lúkúen lamalam kewe ra ketiw me ren Kot?

⁸ Jesus a pwal pwári pwe ekkóch áitien ekkewe lamalam ra chofona. Ese apasa pwe meinisin lúkúen lamalam kewe ra ketiw me ren Kot. Nge a áweweei pwe chómmóng repwe fetál wóón ewe al chélap mi emmwen ngeni kitetter, nge chókúkkún chék repwe fetál wóón ewe al chékis mi emmwen ngeni manaw. (Mat. 7:13, 14) A affata pwe ekkóch repwe apasa pwe ra angang ngeni Kot, nge ren enletin, rese. Iei an éúréúr: “Oupwe afälikemi ren ekewe soufos chofona, ra feito remi lon lapalapen sip me lükün, nge me lon letiper a wewe ngeni tipen ekewe wolif mi mwacho. Ämi oupwe silleniir ren mine ra föri.”​—Mat. 7:15-20.

9. Ikkefa lúkúen lamalam kewe Jesus a pwáraaló pwe ra chofona?

 ⁹ Met ewe Paipel a apasa? Ewe Paipel a oesini pwe ewe Messaia epwe ekipwichi imwen Jiowa we. (Kölf. 69:9; Joh. 2:14-17) Ena mettóch a amwékútú Jesus an epwe pwáraaló chofonan áitien me féfférún ekkewe lamalam. Áwewe chék, ekkewe Farisi ra lúkú pwe a wor ngúnún aramas a towu mwirin máló, nge ena ngún ese tongeni máló. Nge Jesus a asukula pwe ekkewe mi máló ra chék annut. (Joh. 11:11) Ekkewe Satusi rese lúkú ewe manawsefál, nge Jesus a amanawatá chiechian we Lasarus. (Joh. 11:43, 44; Föf. 23:8) Ekkewe Farisi ra erá pwe mettóch meinisin a fis lón manawach, ina filien Kot are och manaman, nge Jesus a áiti ngenikich pwe aramas ra tongeni pwisin filatá ika repwe angang ngeni Kot ika resap.​—Mat. 11:28.

10. Pwata chómmóng lón ei fansoun rese etiwakich pokiten ach afalafal?

¹⁰ A pwal ina usun án aramas ekiek lón ei fansoun? Ewer. Chómmóng rese etiwakich pokiten sia áiti ngeni aramas seni Paipel pwe ekkóch áitien lamalam kewe ra chofona. Ekkewe néúwisin lamalam ra áiti ngeni chón lón ar kewe lamalam pwe Kot a eriáfféwú ekkewe aramas mi ngaw lón ell. Ra áeá ena afalafal chofona le nemeni aramas. Pokiten kich néún Jiowa chón angang, mi fel ngeni ena Kot mi tong, iwe sia álisi aramas le weweiti pwe a chofona ena afalafal. Ekkewe néúwisin lamalam ra pwal afalafala pwe a wor ngún ese tongeni máló. Sia pwáraaló pwe ena afalafal ese pop seni Paipel. Ika pwe mi pwúng ena afalafal, iwe ese wor lamoten án aramas repwe manawsefál. Me inaamwo ika chómmóng lamalam ra afalafala pwe meinisin met sia féri iir filien Kot are ren eú manaman, nge sia afalafala pwe a pwisin wor án aramas pwúkún filatá, me ra tongeni filatá le angang ngeni Kot. Nge met ekkewe néúwisin lamalam ra féri atun sia pwáraaló pwe iir chón afalafal chofona? Lape ngeni ra fen asonger!

11. Met Kot a mochen án néún kewe aramas repwe féri, me ren alon Jesus lón Johannes 8:45-47?

¹¹ Met sipwe féri pwe site chepetek? Ika sia aúcheani ewe enlet, iwe mi lamot ach sipwe  etiwa alon Kot kewe. (Álleani Johannes 8:45-47.) Sisap usun Satan ewe Tefil, nge sipwe kamwéchúnnúk wóón ewe enlet. Sisap fókkun féri met ese tipeeú ngeni ach lúkú. (Joh. 8:44) Kot a mochen pwe néún kewe aramas repwe “oput mine a ngau o kamwöchünük won mine a mürina,” usun chék met Jesus a féri.​—Rom 12:9; Ipru 1:9.

12. Pwata chómmóng chón Jus rese mochen lúkú Jesus pokiten an máló wóón efóch irá?

¹² Pwal ifa eú popun pwata ekkewe chón Jus rese mochen etiwa Jesus lón an we fansoun? Paulus a apasa: “Sia afalafala án Kraist ninniiló wóón ewe irá, ina eú minen chepetek ngeni ekkewe chón Jus.” (1 Kor. 1:23, NW) Pwata chómmóng chón Jus rese mochen etiwa Jesus ren an máló wóón efóch irá? Pún me rer, pún án Jesus máló wóón efóch irá, a wewe ngeni pwe i emén chón atai allúk me emén chón tipis, nge esap fen i ewe Messaia.​—Tut. 21:22, 23.

13. Met chókkewe rese etiwa Jesus rese mochen lúkú?

¹³ Ekkewe chón Jus rese mochen etiwa Jesus, rese lúkú pwe i ese wor tipisin, ra tipimwáál ngeni me chúri ngeni wóón an we kapwúng. Ekkewe soukapwúng mi mesemes wóón án Jesus we kapwúng ra chúri. Ekkewe soukapwúng lón án chón Jus we kapwúng tekia, ra mwittir chufengen pwe repwe apwúngú Jesus, me rese fiti allúkún ewe mwú usun kapwúng. (Luk. 22:54; Joh. 18:24) Ekkewe soukapwúng ra chúri atun ra aúseling ngeni ekkewe kapasen otuttur me pisekin pwáraatá usun án Jesus kapwúng, nge ra fen pwisin kútta “och popun mi mwäl ar repwe tip ngeni Jesus won pwe epwe mäla.” Nge lupwen rese tongeni féri ena, ewe souasor mi lap a sótun féri met Jesus epwe apasa ren och mettóch mi mwáál pwe epwe etipisi wóón. Minne ra féri a unusen ú ngeni pwúngún allúk. (Mat. 26:59; Mark. 14:55-64) Me mwirin án Jesus manawsefál, ekkena soukapwúng mi tunosolá ra mééni ekkewe soufiun Rom iir mi masa peiasan we wóón “chomong moni” pwe repwe achéwú ewe pwóróus mi chofona mi áweweei popun an péén ewe peias.​—Mat. 28:11-15.

14. Met ewe Paipel a oesini usun án ewe Messaia máló?

 ¹⁴ Met ewe Paipel a apasa? Inaamwo ika chómmóng chón Jus lón án Jesus we fansoun rese ekieki pwe a lamot án ewe Messaia epwe máló, nge nengeni met ewe Paipel a fen oesini: “A fangala manauan o mäla, a pwal alealong lein chon pupungau. Iwe, a uwei tipisin chomong aramas o iotek fän iten chon pupungau.” (Ais. 53:12) Iwe ese wor popun án ekkewe chón Jus repwe chepetek atun Jesus a ninniiló ren ar tipi ngeni pwe a atai allúk.

15. Ikkefa ekkewe tipimwáál mi kkúú Chón Pwáraatá Jiowa, nge mi efisi án ekkóch resap mochen etiwer?

¹⁵ A pwal ina usun án aramas ekiek lón ei fansoun? Ewer! Aramas ra tipimwáál ngeni Jesus me a kapwúngúló pwe a tipis. Me Chón Pwáraatá Jiowa lón ei fansoun ra pwal kúna ena esin pwúngúngaw. Áwewe chék, ikkeei ekkóch pwóróus. Lón ekkewe ier 1930 ngeni 1940 lón Merika, a chómmóng án Chón Pwáraatá Jiowa case pwe repwe peni ar pwúúng le fel ngeni Kot. A pwápwááló pwe ekkóch soukapwúng ra lifilifil ngenikich. Lón Quebec, Canada, lamalam me mwú ra angangfengen le aúkatiw ach angang. Chómmóng chón afalafal ra kalapus pokiten chék ar afalafal ngeni chón órur kewe usun Mwúún Kot. Lón Tois fán nemenien mwúún Nazi, a chómmóng ekkewe Chón Kraist alúwél mi tuppwél, ra ninniiló. Lón chék ekkewe ier, a kapwúngúló pwe chómmóng pwiich kewe lón Russia ra tipis me ra kalapus pokiten ar afalafal usun ewe Paipel, nge me ren allúk pwe ina eú angang mi fókkun efitikoko lón pekin mwú. Ra pwal mwo nge pinei néúnéún ewe Paipel New World Translation of the Holy Scriptures lón fósun Russia, pún me ren allúk pwe ina eú puk mi masou ren pwóróusen efitikoko lón pekin mwú pokiten a nóm ewe it Jiowa lón.

16. Usun met 1 Johannes 4:1 a apasa, pwata a lamot ach sisap tipetipeló ren ekkewe pwóróus mi chofona usun néún Jiowa kewe aramas?

¹⁶ Met sipwe féri pwe site chepetek? Sipwe etittina pwúngún ewe pwóróus. Lón án Jesus Afalafal Wóón ewe Chuuk a éúréúra ekkewe chón aúseling ngeni pwe ekkóch repwe “apasa sokopaten kapas chofona mi ngau” usur. (Mat. 5:11) Satan i populapen ekkena sókkun kapas chofona. A etipetipa chón oputach kewe ar repwe achéwú ekkewe kapas chofona mi pweni chókkewe mi aúcheani ewe enlet. (Pwär. 12:9, 10) Mi lamot ach sisap fókkun aúseling ekkewe kapas chofona chón oputach kewe ra achéwú. Sisap fókkun mut ngeni ekkena sókkun kapas chofona ar repwe eniwokkusukich lón ach angang ngeni Kot are apwangapwangaaló ach lúkú.​—Álleani 1 Johannes 4:1.

17. Ifa usun minne a fis me mwen án Jesus we epwele máló a tongeni áchepeteki ekkóch?

¹⁷ Me mwen án Jesus we epwele máló, emén me lein néún kewe engol me rúúemén aposel a afangemá. Pwal emén me lein ekkena aposel a amam Jesus fán úlúngát, me meinisin néún kewe aposel ra likitaló lón ewe pwinin me mwen an we epwele máló. (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75) Ese ámáirú ngeni Jesus pún a pwal mwo nge oesini pwe epwe fis ena. (Joh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Atun ra fis ekkena mettóch, eli ekkóch repwe filatá ar resap mochen tapweló mwirin Jesus, me eli repwe apasa: ‘Ika pwe ina usun féfférún néún Jesus kana aposel, iwe usap mochen kapachelong leir!’

18. Ikkefa ekkewe oesini ra pwénúetá ren minne ra fis me mwen án Jesus we epwele máló?

¹⁸ Met ewe Paipel a apasa? Fitepúkú ier me mwen án Jesus feitiw fénúfan, Jiowa a fen pwáraaló lón an we Kapas pwe emén epwe afangemá ewe Messaia wóón úkúkún 30 féún  moni silifer. (Sek. 11:12, 13) Ena chón afangemá, epwe emén me lein chiechien Jesus kewe. (Kölf. 41:9) Ewe soufós Sekaraia a pwal makkeei: “Kopwe niela ewe chon mas, pwe ekewe sip repwe toropasfeil.” (Sek. 13:7) Chókkewe mi letip wenechar resap chepetek ren minne a fis, nge epwe fen péchékkúleló ar lúkú ren ar kúna pwe a pwénútá lón manawen Jesus ekkena oesini.

19. Met chókkewe mi letip wenechar ra mirititi?

¹⁹ A pwal ina usun án aramas ekiek lón ei fansoun? Ewer. Lón ach ei fansoun, a wor fitemén chienach kewe iir mi silleló me lón án Jiowa we mwicheich ra úkútiw le angang ngeni Jiowa me wiliti chón rikiló, me ra pwal sótun atokaló ekkewe ekkóch. Ra achéwú ekkewe pwóróus mi ngaw, pwóróus mi otuputup, me ekkewe pwóróus mi chofona usun Chón Pwáraatá Jiowa lón ekkewe simpung, wóón reitio, TV, me wóón ewe Internet. Nge ekkewe mi letip wenechar rese tupuló ren ekkena pwóróus, nge ra fen mirititi pwe ewe Paipel a fen oesini pwe ekkena mettóch repwe fis.​—Mat. 24:24; 2 Pet. 2:18-22.

20. Ifa usun sipwe túmúnúkich pwe site tupuló ren chókkewe iir mi riki seni ewe enlet? (2 Timoty 4:4, 5)

²⁰ Met sipwe féri pwe site chepetek? A lamot ach sipwe akkapéchékkúla ach lúkú ren ach kákkáé iteitan, sóssópweló le ikkiótek, me ren ach féfféri ewe angang Jiowa a ewisa ngenikich. (Álleani 2 Timoty 4:4, 5.) Ika a wor ach lúkú, sisap niwokkus atun sia rong ekkewe pwóróus mi ngaw usun Chón Pwáraatá Jiowa. (Ais. 28:16) Ach tongei Jiowa, aúcheani an we Kapas, me ach tongei pwiich kewe, epwe álisikich pwe site tupuló ren chókkewe iir mi riki seni ewe enlet.

21. Inaamwo ika chómmóng aramas lón ei fansoun rese mochen etiwa ach afalafal, nge met sia tongeni lúkúlúkú?

²¹ Chómmóng aramas lón fansoun Jesus we ra chepetek me rese mochen etiwa, nge chómmóng ra etiwa. Kapachelong mwaren emén chón lón eú mwichen án chón Jus soukapwúng mi tekia, me pwal mwo nge “chomong lein ekewe souasor.” (Föf. 6:7; Mat. 27:57-60; Mark. 15:43) A pwal ina usun lón ei fansoun, a wor chómmóng rese chepetek. Pwata? Pokiten ra silei me aúcheani ekkewe pwóróus mi enlet lón ewe Paipel. Án Kot we Kapas a apasa: “Chokewe mi aücheani om allük ra fokun kinamwe. Esap wor och ra tongeni chepetek ren.”​—Kölf. 119:165.