1, 2. (a) Ifa usun Jesus a pélúweni án Petrus pesei an epwe úméúméch ngeni pwisin i? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.) (b) Pwata Jesus a apasa ena?

NÉÚN Jesus kewe chón káé ra máirú! Ra ekieki pwe Jesus epwe férsefáli ewe mwúún Israel nge a fen apasa pwe ekiseló chék i epwe kúna riáfféú me máló. Aposel Petrus a akkomw fósetá me erá: “Ai Samol, Kot epwe ümöümöch ngonuk! Ei esap fokun fis ngonuk!” Jesus a pélúweni: “Kopwe sü seniei Satan, en eu lenien chepetek ngeniei. Pun om ekiek esap pop seni Kot, nge a pop seni aramas.”​—Mat. 16:21-23; Föf. 1:6.

² Ren án Jesus apasa ena, a affata pwe án Jiowa ekiek a sókkóló seni án ei fénúfan ekiek mi nóm fán nemenien Satan. (1 Joh. 5:19) Petrus a pesei Jesus an epwe ekieki pwisin i, ewe ekiek chómmóng aramasen fénúfan ra eáni. Nge Jesus a silei pwe Jiowa a mochen an epwe apéchékkúla pwisin i fán iten ewe riáfféú me máló epwele kúna ekiseló chék. Minne Jesus a  apasa a affata pwe a eáni án Jiowa ekiek me unusen ú ngeni ekiekin ei fénúfan.

3. Pwata a weires ach sipwe etiwa án Jiowa ekiek me ú ngeni án ei fénúfan ekiek?

³ Nge ifa usun kich? Sia eáni án Jiowa ekiek are án ei fénúfan ekiek? Kich Chón Kraist sia kan achocho le féri met epwe apwapwaai Kot. Nge ifa usun ren met sia kan eáni ekiek? Sia kan achocho le eáni án Jiowa ekiek? A mmen lamot achocho ren ach sipwe féri ena. Iwe nge, a fókkun mecheres ach sipwe eáni ekiekin fénúfan pokiten an ekiek a chék chéúfetál. (Ef. 2:2) Pwal och, fán chómmóng chón fénúfan ra kan ekkekieki pwisin iir, me sia tongeni tipetipeló ach sipwe eáni ar ekiek. Ewer, a weires ach sipwe eáni án Jiowa ekiek, nge a mmen fen mecheres ach eáni án aramasen ei fénúfan ekiek.

4. (a) Met epwe fis ika sia mut ngeni ei fénúfan an epwe etipetipa ach ekiek? (b) Met sipwe káé lón ei lesen?

⁴ Ika sia mut ngeni ei fénúfan an epwe etipetipa ach ekiek, sipwe tongeni poputá le ekieki chék pwisinkich me mochen pwisin apwúngaló minne mi pwúng me minne ese pwúng. (Mark. 7:21, 22) Ina minne, a lamot sipwe káé le eáni ewe ekiek mi “pop seni Kot,” nge esap ewe “a pop seni aramas.” Ei lesen epwe álisikich le féri ena. Sipwe káé ekkewe popun pwata ach eáni án Jiowa ekiek esap eú minen eppet ngenikich, nge fen ina eú minen feiéch ngenikich. Sipwe pwal káé ifa usun sipwe túmúnúkich pwe án ei fénúfan ekiek ete anapanapakich are etipetipakich. Lón en lesen, sipwe káé ifa usun sipwe tongeni silei án Jiowa ekiek wóón ekkóch mettóch me eáni an na ekiek.

5. Pwata ekkóch aramas rese etiwa án emén epwe etipetiper are peser?

⁵ Ekkóch aramas rese mochen án emén epwe etipetipa are pesei ar ekiek. Ra kan apasa, “Ua pwisin sile ekiek.” Neman a wewe ngeni pwe ra mochen pwisin féri ar kewe kefil me ra meefi pwe a wor ar pwúúng le féri ena. Rese mochen án aramas repwe nemenemeniir are echchimweer an epwe chék léllé ar ekiek me ekkewe ekkóch. *

6. (a) Ifa ewe ngaseló Jiowa a fang ngenikich? (b) Itá ese wor aúkúkún ach ngaseló?

⁶ A éch ach silei pwe ika sia etiwa án Jiowa ekiek, iwe sap weween pwe ese chúen wor pwisin ach memmeef usun. Iei alon 2 Korint 3:17: ‘Ia ngünün ach Samol a nom ie, ikenan a wor ngasala.’ Jiowa a fang ngenikich ach ngaseló pwe sipwe tongeni filatá met sókkun aramas sipwe sókkuni. Sia tongeni filatá met sia mochen me filatá met sia sani me met sise sani. A ina usun án Jiowa anapanapakich. Nge esap weween pwe ese wor aúkúkún ach ngaseló. (Álleani 1 Petrus 2:16.) Lupwen a lamot ach sipwe silei met mi pwúng me mwáál, Jiowa a mochen ach sipwe néúnéú an we Kapas pwe epwe emmwenikich. Itá a kon áweires ena are a fen álilliséch?

7, 8. Mi kon áweires ach sipwe eáni án Jiowa ekiek lón ewe napanap a mochen? Áweweei.

⁷ Sipwe tongeni eáni ei kapas áwewe. Ekkewe sam me in ra achocho le áiti ngeni néúr kewe napanap mi múrinné. Repwe  tongeni áiti ngeniir ar repwe wenechar, angang weires me tongei aramas. Esap weween pwe ra kon tichik ngeni néúr kewe nge ra chék álisiir ar repwe sópwéch lón manawer. Lupwen ekkewe nau ra wattetá me ló seni semer kewe me iner, repwe tongeni féri pwisin ar mochen. Ika ra filatá le napanapeni ekkewe napanap mi múrinné semer kewe me iner ra áiti ngeniir, iwe ese mwáál repwe féri ekkewe kefil mi múrinné me epwe eppeti seniir chómmóng osukosuk, aúrek me niamam.

⁸ Jiowa a usun emén sam mi múrinné, a mochen pwe néún kewe repwe eáni ewe sókkun manaw mi fókkun múrinné. (Ais. 48:17, 18) Ina minne a áiti ngenikich ekkewe populapen kapasen emmwen usun napanap mi múrinné me féfférúch ngeni aramas. A etiwakich ach sipwe eáni an ekiek, me etipeeúfengeni manawach ngeni met I a mochen. Ena mettóch ese kon áweires, nge epwe fen etipachemakich me álisikich le féri ekkewe kefil mi múrinné. (Kölf. 92:5; SalF. 2:1-5; Ais. 55:9) Sia chúen tongeni filatá met sia pwisin sani are sise sani, nge sipwe féri ekkewe kefil epwe atoto ngenikich pwapwa. (Kölf. 1:2, 3) Lupwen sia eáni án Jiowa ekiek, sipwe kúna chómmóng feiéch!

9, 10. Met a ánnetatá pwe án Jiowa ekiek a kon tekia seni án fénúfan ekiek?

⁹ Pwal eú popun sia mochen eáni án Jiowa ekiek, pokiten an ekiek a fókkun tekia seni án chón ei fénúfan ekiek. Ei fénúfan a awora kapasen fén usun met mi pwúng me met mi mwáál, met epwe atoto pwapwaan famili, me ifa usun sipwe sópwéch lón ach angangen moni me pwal ekkóch kinikinin manawach. Nge lap ngeni ar kewe fén rese tipeeú ngeni án Jiowa ekiek. Áwewe chék, fán chómmóng ei fénúfan a pesei aramas ar repwe achocho ngeni met epwe pwisin apwapwaar me etiwa ewe ekiek pwe ese wor ngawen féfférún sikepwach. Fán ekkóch a pwal pesei ekkewe mi pwúpwúlú pwe epwe lapóló ar pwapwa ika repwe imufesen are mufesen fán iten ekkewe popun mi lamotkisikis. Ena kapasen fén a ú ngeni áitien Paipel. Nge itá án ei fénúfan kapasen fén ra álilliséch lón ei fansoun lap seni án Paipel kewe?

¹⁰ Jesus a erá: “Tipachem a pwäla pwe a let ren an kewe föför.” (Mat. 11:19) Inaamwo ika ei fénúfan a fen feffeitá lón pekin sile lón minen computer, nge ese tongeni pwákini ekkewe watteen osukosuk mi eppeti ach pwapwa, áwewe chék ren maun, lifilifil aramas me atai allúk. Pwal och, chón fénúfan ra meefi pwe ese wor ngawen féfférún sikepwach. Nge chómmóng aramas ra apasa pwe ena féffér a atai ririin famili, efisi samau me apwangapwangen inis me pwal ekkóch pwúnúngaw. Nge ifa usun án Jiowa kapasen fén? Ekkewe Chón Kraist mi etiwa án Jiowa ekiek, ra kúna  pwapwa lón ar famili, péchékkúl inisiir, me a wor ar ririéchfengen me pwiir kewe Chón Kraist wóón unusen fénúfan. (Ais. 2:4; Föf. 10:34, 35; 1 Kor. 6:9-11) Ena mettóch a wesewesen ánnetatá pwe án Jiowa ekiek a kon tekia lap seni án fénúfan ekiek.

11. Ié a anapanapa án Moses ekiek, me met mwirilóón?

¹¹ Néún Jiowa kewe chón angang mi tuppwél lóóm ra silei pwe án Jiowa ekiek a fókkun tekia. Áwewe chék, inaamwo ika Moses a káit me ren “tipachemen chon Isip meinisin,” nge a silei pwe ewe tipachem mi enlet a feito seni Jiowa. (Föf. 7:22; Kölf. 90:12) Ina minne iei met a tingorei Jiowa: “Kopwe aiti ngeniei om akot.” (Eks. 33:13) Pokiten Moses a mut ngeni Jiowa an epwe anapanapa an ekiek, iwe Jiowa a néúnéú i lón ewe napanap mi amwarar pwe epwe apwénúetá minne a tipeni. A pwal ngeni Moses itéchún ren án eita pwe emén mi fókkun watte an lúkú.​—Ipru 11:24-27.

12. Met Paulus a alónga an kewe kefil wóón?

¹² Ewe aposel Paulus, i emén mi tipachem, watte an sukul, me a sile fósun Ipru me Krik. (Föf. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Nge ese fiti tipachemen fénúfan nge a alónga an kefil wóón án Kot we Kapas. (Álleani Föför 17:2; 1 Korint 2:6, 7, 13.) Pokiten ena, a mmen sópwéch lón an angangen afalafal me a ápilúkúlúkú ewe liwin mi nómoffóch.​—2 Tim. 4:8.

13. Wisen ié an epwe siwili ach ekiek pwe sipwe eáni án Jiowa ekiek?

¹³ A ffat pwe án Kot ekiek a kon tekia seni án fénúfan ekiek. Ika sia fiti án Kot kewe allúk, sipwe enletin pwapwa me sópwéch. Nge Jiowa esap eriánikich ach sipwe eáni an ekiek. Ewe “chon angang mi allükülük o tipachem” are ekkewe mwán mi ásimaw, rese nemeni ach ekiek. (Mat. 24:45; 2 Kor. 1:24) Wisach emén me emén ach sipwe siwili pwisin ach ekiek pwe sipwe eáni án Jiowa ekiek. Ifa usun sipwe féri ena?

14, 15. (a) Met a lamot sipwe ekilonei pwe sipwe eáni án Jiowa ekiek? (b) Pwata a lamot ach sisap mutaalong ekiekin fénúfan lón ach ekiek? Eáni eú kapas áwewe.

¹⁴ Rom 12:2 a apasa: “Ousap apirü pomwen fanüfan, nge oupwe mwüt ngeni Kot pwe epwe awilikemi o asöföla unusen letipemi. Mürin oupwe tongeni silei letipen Kot, ren met mi mürina me unusöch, pwal met mi apwapwai i.” Ei wokisin a áiti ngenikich pwe ese lifilifil met a fen anapanapa ach ekiek me mwen ach silei ewe enlet, nge sia tongeni siwili ach ekiek me etipeeú ngeni ekiekin Kot. Ekkewe napanap sia álemwiri seni semach kewe me inach, me met sia fen kúna lón manawach, ra tongeni anapanapa ach ekiek, nge sia chúen tongeni féri ekkesiwil lón ach ekiek. Lap ngeni a siwil ach ekiek pokiten met sia filatá le ekkekieki. Ika sia ekilonei usun án Jiowa ekiek, iwe sipwe ánnetatá ngeni pwisinkich pwe mi pwúng an ekiek fansoun meinisin. Mwirin, sipwe mochen eáni án Jiowa ekiek.

¹⁵ Nge ren ach sipwe ewili ekiekich pwe sipwe eáni án Jiowa ekiek, mi lamot sisap “apirü pomwen fanüfan” are mut ngeni án ei fénúfan epwe anapanapakich. Weween pwe mi lamot ach sipwe úkútiw le kakkatol, ákkállea me akkaúseling ekkewe mettóch mi ú ngeni án Kot ekiek. Ren ach sipwe weweiti  úkúkún lamoten ena, sipwe eáni eú kapas áwewe usun mwéngé. Emén mi mochen epwe péchékkúl inisin, eli epwe filatá le mwéngé ekkewe sókkun mwéngé mi múrinné. Nge epwe chék lusmwáál unusen an achocho ika a pwal mwéngé ekkewe mwéngé mi ngaw iteitan! Pwal ina chék usun, unusen ach achocho le silei án Jiowa ekiek epwe chék lusmwáál ika sia mut ngeni ekiekin fénúfan an epwe pwal tolong lón ach ekiek.

16. Met mi lamot sipwe pwisin túmúnúkich seni?

¹⁶ Sia tongeni unusen ttii senikich án ei fénúfan ekiek? Aapw, pwe sia chúen kúna me rong án ei fénúfan ekiek pwe sise tongeni wesewesen towu seni. (1 Kor. 5:9, 10) Pwal mwo nge lupwen sia afalafal, sia rong án aramas erenikich ekkewe ekiek mi mwáál me afalafal chofona. Inaamwo ika sise tongeni unusen ttii senikich ekkewe ekiek mi mwáál, nge sise kan ekkekieki usur are etiwer. Sipwe usun Jesus, mi lamot sipwe mwittir péénaaló ekkewe ekiek Satan a mochen ach sipwe eáni. Me sia tongeni túmúnú pwisinkich seni ach kúna me aúseling ngeni án ei fénúfan ekiek.​—Álleani Än Salomon Fos 4:23.

17. Ifa usun sipwe túmúnúkich seni ach kúna me aúseling ngeni án ei fénúfan ekiek?

¹⁷ Áwewe chék, mi lamot sipwe filiéchú chiechiach kewe. Ewe Paipel a éúréúrakich pwe ika sia chiechiéch ngeni chókkewe rese fel ngeni Jiowa, sia tongeni poputá le eáni ar ekiek. (SalF. 13:20; 1 Kor. 15:12, 32, 33) Mi lamot sipwe pwal filiéchú ach minen apwapwa. Lupwen sise etiwa ekkewe minen apwapwa mi apéchékkúla féfférún mwánesól, féfférún sikepwach are ewe afalafal pwe aramas ra pop seni man, iwe sia túmúnú ekiekich pwe ete poison ren ekkewe ekiek “mi epeti än aramas repwe silei Kot.”​—2 Kor. 10:5.

18, 19. (a) Pwata mi lamot sipwe túmúnúkich seni ekiekin fénúfan aramas ra kan apéchékkúla lón ewe napanap ese kon pwápwáló? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis mi lamot sipwe pwisin eisinikich, me pwata?

¹⁸ Mi lamot sipwe pwal esilla me ú ngeni  án ei fénúfan ekiek aramas ra apéchékkúla lón ewe napanap ese kon pwápwáló. Áwewe chék, napanapen án ekkóch apwóróusa eú repot wóón news, a pwáraatá pwe ra sani are pekini meefien eú pekin lón politics. Nge ekkóch news ra menlapei án ekkóch aramas achocho me sópwéchúr, ina met chón ei fénúfan ra ingeitiir ren. Ekkóch kachito me puk ra apéchékkúla ewe ekiek pwe sipwe akakkomwa pwisinkich are ach famili, me ra féri pwe usun ena ekiek a múrinné me pwal mwo nge pwúng. Iwe nge, ekkena ekiek ra tunaló áitien Paipel. Me ren Paipel pwe kich me chón ach famili sipwe enletin pwapwa ika sia tongei Jiowa lap seni meinisin. (Mat. 22:36-39) Pwal och, inaamwo ika ekkóch néún semirit kewe kachito, kachitoon manga are puken story neman lape ngeni ra mwaren éch, nge ra tongeni efisi án ekkewe semirit repwe etiwa féffér ese pwúng, nge sise fen tepereni.

¹⁹ Esap weween pwe mi mwáál ach sipwe pwapwaiti ekkewe sókkun minen apwapwa mi múrinné. Nge mi lamot sipwe pwisin eisinikich: ‘Ua esilla ekiekin fénúfan pwal mwo nge lupwen aramas ra apéchékkúla lón ewe napanap ese kon pwápwáló? Ua kan pwisin túmúnúei me nei kewe seni ekkóch sókkun puk me prokram wóón TV? Ua kan álisi nei kewe ar repwe eáni án Jiowa ekiek wóón mettóch pwe rete tipetipeló ren ekiekin fénúfan seni met ra rong are kúna?’ Ika sia esilla sókkofesenin án Kot ekiek me án ei fénúfan ekiek, iwe sia tongeni túmúnúkich seni án ei fénúfan anapanapakich pwe site “apirü pomwen fanüfan.”

20. Met epwe lónguni minne a anapanapakich?

²⁰ Mi lamot sipwe chechchemeni pwe mi chék wor ruu alen ach silei pwóróus. Eú seni Jiowa, me eú seni Satan me an ei fénúfan. Ié a kan anapanapok? Iei pélúwan, ewe chék emén ka silei pwóróus seni. Ika sia etiwa án ei fénúfan ekiek, iwe ei fénúfan epwe anapanapa ach ekiek, me sipwe ekieki chék pwisinkich. Ina minne a fókkun lamot ach sipwe filiéchú met sia kan katol, állea, aúseling ngeni me ekieki usun.

21. Met sipwe pwóróus wóón lón en lesen?

²¹ Lón ei lesen sia fen káé pwe ren ach sipwe eáni án Jiowa ekiek, mi lamot sipwe túmúnúkich seni án ei fénúfan ekiek. Mi lamot sipwe pwal ekilonei wóón án Kot ekiek pwe epwe lapóló ach eáni an ekiek. Lón en lesen mwirin ei, sipwe káé ifa usun sipwe féri ena.