1, 2. (a) Ifa ewe mettóch mi aúchea lap seni meinisin lón manawom? (b) Ikkefa ekkewe pwóróus mi enlet sia aúcheaniir, me pwata? (Ppii ekkewe sasing lepoputáán ei lesen.)

IFA ewe mettóch mi aúchea lap seni meinisin lón manawom? Me rech néún Jiowa kewe aramas, ach ririéch ngeni ina ewe mettóch mi kon lamot seni meinisin. Sisap fókkun ekkesiwili ena ngeni pwal och mettóch. Sia pwal aúcheani ewe pwóróus mi enlet seni Paipel pokiten a atufichikich ach sipwe chiechien Jiowa.​—Kol. 1:9, 10.

² Jiowa, I ach we Soukáit mi Lap, ewe a áiti ngenikich chómmóng pwóróus mi enlet mi aúchea seni an ewe Kapas, ewe Paipel. A áiti ngenikich lamoten itan we me pwal napanapan kewe mi amwarar. A erenikich pwe a fókkun tongekich pwe a fangóló Néún we mi áchengicheng fán itach. Jiowa a áiti ngenikich usun ewe Mwúún Messaia. A awora ewe ápilúkúlúkún manaw lón láng fán iten ekkewe mi kepit, me manaw lón Paratis wóón fénúfan fán iten ekkewe ‘ekoch sip.’ (Joh. 10:16)  Jiowa a áiti ngenikich ifa usun itá sipwe manaweni manawach. Me rech, ekkena pwóróus mi enlet ra usun chék pisek aúchea pokiten ra álisikich le ririéch ngeni ewe Chón Férikich me a awora ngenikich popun manawach.

3. Itá Jiowa a kan erenikich ach sipwe ménatiw ewe enlet?

³ Jiowa emén Kot mi kisáseú. A fókkun kisáseú pwe a fangóló pwisin Néún we fán ásengesich. Lupwen Jiowa a kúna emén mi kúkkútta ewe enlet, a álisi eménna an epwe kúna. Jiowa esap fókkun erenikich ach sipwe ménatiw ach sipwe silei ewe enlet. Mi wor eú atun emén mwán itan Simon a ereni aposel Petrus pwe a mochen mééni an manamanen fang ngeni aramas án Kot we manaman mi fel. Petrus a áwewe ngeni pwe mi mwáál an ekiek me a apasa: “Amo noum ena moni a etuk le poutmwalilo, pun ka ekiekin angei ewe liffangen Kot ren moni!” (Föf. 8:18-20, Testament Mi Fö) Iwe, met weween ach sipwe “kamö let”?

4. Met sipwe káé usun ewe enlet lón ei lesen?

⁴ Álleani Än Salomon Fos 23:23. A lamot achocho ren ach sipwe silei ewe enlet seni Paipel. Mi lamot sipwe pwal fangóló ekkóch mettóch fán itan. Me mwirin ach “kamö let,” weween ren ach silei ewe enlet, mi lamot sipwe túmúnú pwe sisap fókkun “amömöla,” weween pwe sisap péútaaló. Ifa usun sia “kamö” ewe enlet seni Paipel? Ifa úkúkún méén? Pélúwen ekkena kapas eis epwe álisikich le alapaaló ach aúcheani ewe enlet me etipeppósakich ach sisap fókkun likitaló. Sipwe weweiti pwata ewe enlet seni Jiowa a fókkun aúchea lap seni meinisin.

5, 6. (a) Ifa usun sipwe kamé ewe enlet nge ese lamot moni? Áweweei. (b) Ifa feiéchún pwóróus mi enlet ngenikich?

⁵ Esap weween pwe pokiten chék án och mettóch ese kamé, iwe itá epwele wewe ngeni pwe ese wor méén. Lón Än Salomon Fos 23:23, ewe kapasen Ipru fán iten “kamö,” a tongeni wewe ngeni “angei.” Ekkena ruu kapas ra áweweei án emén achocho are pennúkú och mettóch ren an epwe angei pwal eú mettóch mi aúchea me ren. Ren ach sipwe weweiti ifa usun sia tongeni kamé ewe enlet, sipwe eáni eú kapas áwewe. Áwewe chék, eú market a esilesil pwe a wor uuch rer nge ese kamé. Iwe itá, sia tongeni chék ekieki pwe ekkena uuch repwe pwisin pwereto wóón ach we cheepel? Aapw, mi chúen lamot ach sipwe ló lón ewe market, angei ekkewe uuch me uwei ngeni imwach we. Ina minne, inaamwo ika sise mééni ekkena uuch, nge mi lamot ach sipwe achocho le pwisin angei. Pwal ina chék usun, ese lamot moni ren ach sipwe silei ewe enlet, nge a lamot sipwe achocho me pennúkú ekkóch mettóch.

⁶ Álleani Aisea 55:1-3. Minne Jiowa a apasa a álisikich le weweiti weween ach sipwe kamé ewe enlet. Lón ekkena wokisin, Jiowa a aléllééi an kewe kapas mi enlet ngeni konik, milik me wain. Ewe konik mi pat a apéchékkúla emén mi kaka, iwe pwal ina chék usun ren an kewe pwóróus mi enlet mi kan apéchékkúlakich. Me ewe milik a álisatá péchékkúlen mámmááritáán emén semirit, iwe ewe pwóróus mi enlet lón Paipel a apéchékkúlaló ach riri ngeni Jiowa. Jiowa a pwal aléllééi an kewe kapas ngeni wain. Pwata? Paipel a apasa pwe wain a kan apwapwaai letipen aramas. (Kölf. 104:15)  Ina minne lupwen Jiowa a erá pwe oupwe “angei ünümemi wain,” are kamé wain, a áiti ngenikich pwe sipwe pwapwa ika sipwe fiti an kewe emmwen lón manawach. (Kölf. 19:8) Jiowa a alélléfengeni ekkena mettóch pwe epwe álisikich le weweiti feiéchún ach silei me apwénúetá ekkewe pwóróus mi enlet. Iei, sipwe pwóróus wóón nimu mettóch eli epwe lamot ach sipwe pennúkú ren ach sipwe tongeni kamé ewe enlet.

7, 8. (a) Pwata a lamot fansoun ren ach sipwe silei ewe enlet? (b) Met emén chón sukul a pennúkúóló, me met mwirilóón?

⁷ Fansoun. A lamot fansoun ren án emén epwe aúseling ngeni pwóróusen ewe Mwú, álleani ewe Paipel me ekkewe puken álillisin Paipel, káé ewe Paipel ren Chón Pwáraatá Jiowa, ammólnatá fán iten ach kewe mwich, me fitiir. Ren ach sipwe féri ekkena mettóch meinisin, mi lamot sipwe áeá ewe fansoun itá sipwe áeá le féri pwal ekkóch mettóch ese kon lien lamot. (Álleani Efisos 5:15, 16.) Ifa úkúkún ewe fansoun mi lamot ren án emén epwe káé ekkewe populapen afalafal mi enlet seni Paipel? A sókkóló ren emén me emén. Ese kaúk met sia tongeni káé usun án Jiowa tipachem, napanapan kewe me féfférún kewe. (Rom 11:33) Lón ewe áechéén puk Watch Tower, a aléllééi ewe pwóróus mi enlet ngeni “epé péékúkkúún péén irá” me a apasa: “Kosap menemenéch ren epé péén iráán ewe enlet. Ika a chék naf epé, iwe pwata chék Kot a awora chómmóng pwóróus mi enlet? Ina minne, kopwe pwal ikkioni me kúkkútta ekkewe ekkóch.” Ina minne sia tongeni pwisin eisinikich, ‘Ifa úkúkún ai silei usun Jiowa?’ Ese wor kaúkún ach sipwe sissilei mettóch usun Jiowa pwal mwo nge ika sia manaw tori feilfeiló chék. Nge lón ei fansoun, a lamot ach sipwe áeá ach fansoun le alapaaló ach sile úkúkún ach tufich. Iei pwóróusen emén mi féri ena mettóch.

⁸ Emén fépwúl seni Japan itan Mariko, * a mwékút ngeni New York lón Merika pwe epwe sukul. Eú rán, emén Chón Kraist fefin pioneer a afalafal ngeni lón imwan we. Mariko a fen fiti eú lamalam, nge a poputá le káé ewe Paipel ren chienach na. A fókkun sani met a kákkáé ina popun a tingorei pwe epwe káé fán ruu lón eú wiik. Inaamwo ika Mariko a fókkun tawengaw ren an sukul me an angang part-time, nge a mwittir poputá le fiti ekkewe mwich. A ekisikisaaló an fansoun kunou pwe epwe alapaaló an fansoun le káé ewe enlet. Ren án Mariko pennúkú ekkena mettóch, a ririéchúló ngeni Jiowa me kis seni eú ier, a papatais. Mwirin wonu maram, lón ewe ier 2006, a pioneer me a chúen pioneer tori ikenái.

9, 10. (a) Ifa usun ach silei ewe enlet a siwili ach ekiek usun mettóchun aion? (b) Met emén fépwúl a likitaló, me met meefian usun met a féri?

⁹ Mettóchun aion. Ren ach sipwe silei ewe enlet, neman epwe lamot ach sipwe likitaló ach angangen moni mi watte  peioffun are och angang mi múrinné lón ei ótót. Áwewe chék, Petrus me Andru iir chón attaw nge ra likitaló ar na business lupwen Jesus a etiwer ar repwe néún chón káé. (Mat. 4:18-20) Esap weween pwe lupwen ka silei ewe enlet, iwe kopwele likitaló óm angangen moni. A lamot án emén epwe angang pwe epwe atufichi an famili. (1 Tim. 5:8) Nge lupwen ka silei ewe enlet, a siwil óm ekiek usun mettóchun aion. Ka mirititi met a wesewesen lamot lón manawom. Jesus a erá: “Ousap iseis wöümi fän püsin itemi won fanüfan.” Nge a fen pesekich ach sipwe ‘iseis wöüch lon läng.’ (Mat. 6:19, 20) Ina met emén fépwúl itan Maria a féri.

¹⁰ Maria a sani le play golf seni lekúkkúnún. Lupwen a high school, a angéchúló le play golf. A fókkun angéch ina popun a angei liffangan an epwe fiti university nge ese kamé. Maria a achocho ngeni an epwe watte peioffun seni an play golf. Nge a poputá le káé Paipel. A sani minne a káé me a poputá le apwénúetá lón pwisin manawan. A erá: “Lapólóón ai etipeeúfengeni ai ekiek me napanapen manawei ngeni allúkún Paipel, pwal ina lapólóón ai pwapwa.” Maria a mirititi pwe epwe weires an epwe nefótófótppék wóón an riri ngeni Jiowa me an angangen play golf. (Mat. 6:24) Iwe, a filatá an epwe likitaló an mochen pisekisekiló me iteféúló ren an play golf, nge a nefotofot wóón pwal och mettóch mi kon múrinné seni. Ikenái, a emén pioneer me a erá pwe a “fókkun pwapwa lón manawan me watte aúchean.”

11. Met a tongeni fis ngeni ach riri ngeni aramas lupwen sia silei ewe enlet?

¹¹ Riri ngeni ekkewe ekkóch. Lupwen sia poputá le apwénúetá met sia káé seni Paipel, ach riri ngeni chiechiach kewe me chón ach famili, a tongeni siwil. Jesus a álisikich le weweiti popun lón an ei iótek usun néún kewe chón káé: “Kopwe apiniir lon ewe let. Om kapas a let.” (Joh. 17:17) Ewe kapas “apiniir” a tongeni wewe ngeni áimuroló. Lupwen sia poputá le apwénúetá lón manawach ekkewe pwóróus mi enlet, usun nge kich sia káimuló seni fénúfan pokiten sia poputá le fiti ekkewe allúk lón Paipel. Inaamwo ika sia achocho le túmúnú ewe riri lefilach me chiechiach kewe me aramasach, nge ekkóch resap chúen kon pwapwaitikich usun me lóóm, are repwe pwal mwo nge ú ngeni minne sia lúkú iei. Itá esap pwal ámáirú ngenikich ena. Jesus a erá: “Ekewe chon oputok repwe seni püsin chon om famili.” (Mat. 10:36) Nge Jesus a pwal pwonei pwe epwe lap met sipwe angei ren ach pennúkúóló ese lifilifil met fán iten ewe enlet!​—Álleani Markus 10:28-30.

12. Met emén chón Jus mwán a pennúkúóló fán iten ewe enlet?

¹² Lón unusen manawen emén chón Jus itan Aaron, a lúkú pwe mi mwáál ach sipwe ánewenewa iten Kot we. Nge a wesewesen mochen silei ewe enlet usun Kot. Eú rán, emén Chón Pwáraatá a áiti ngeni pwe ika  epwe pachelong ekkewe osowá lón ekkewe rúáánú osopin lón iten Kot we lón fósun Ipru, iwe sipwe tongeni ánewenewa ngeni “Jiowa.” Aaron a fókkun pwapwa le silei ena, iwe a ló ngeni an we sinakok pwe epwe ereni ekkewe rappai! Tittipan pwe repwe pwapwa ren an silei ewe enlet usun iten Kot we, nge rese. Ra fen attufa me asúoló. Chón án Aaron we famili ra pwal ú ngeni. Nge Aaron a chék sópweló le alapaaló an sile usun Jiowa. Iwe a wiliti emén Chón Pwáraatá Jiowa me angang ngeni fán tuppwél lón unusen manawan. Sia pwal tongeni ekieki pwe a tongeni siwil ach riri ngeni ekkewe ekkóch pokiten ach silei ewe enlet.

13, 14. Met sókkun siwil lón ach féffér me ekiek a lamot sipwe féri lupwen sia silei ewe enlet? Apwóróusa eú pwóróus.

¹³ Ekiek me féffér mi limengaw. Lupwen sia silei ewe enlet me poputá le apwénúetá án Paipel kewe allúk, mi lamot sipwe tipemecheres le féri ekkesiwil lón ach ekiek me féffér. Aposel Petrus a makkeei: “Oupwe aleasochis ngeni Kot. Ousap mwüt ngeni manauemi epwe nom fän nemenien ekewe mocheniangau oua eäni me lom lupwen ousap mwo silei Kot.” Mwirin a pwal apasa: “Nge oupwe pin lon mettoch meinisin mine oua föri.” (1 Pet. 1:14, 15) Lón ewe telinimwen Korint lóóm, manawen chómmóng aramas a limengaw. Chómmóng lón ena leeni ra féri watteen siwil lón manawer ren ar repwe limeliméch mwen mesen Jiowa. (1 Kor. 6:9-11) Ikenái, chómmóng ra pwal féri ekkena esin siwil lupwen ra silei ewe enlet. Iei met Petrus a apasa usun ena. “Lon ewe fansoun a la a naf fansoun ämi föri mine ekewe chon lükün lamalam ra pwapwa le föri. Oua föri föförün lisowu, mocheisou, ünüpuch, mongömong, mwichen ün sakau me angangen fel ngeni anümwäl mi anioput.”​—1 Pet. 4:3.

¹⁴ David me Jasmine, ra sousakaw ren fite ier. Inaamwo ika David a lipwákéch lón pekin angangen ofes nge ese tongeni wor an angang pokiten a sousakaw. A silleló pwe Jasmine i emén mi nisossong me akkachofesá. Eú rán, lupwen Jasmine a sakaw, a chuuri rúúemén misineri Chón Pwáraatá wóón ewe al. Ra eisini Jasmine ika a mochen káé Paipel. Nge lupwen ra wareitiir lón imwer we mwirin eú wiik, David me Jasmine iir mi sakaw. Rese lúkú pwe ekkena misineri repwe tongeer me wesewesen etto lón imwer we. Lupwen ekkewe misineri ra liwiniti David me Jasmine, rese chúen ina usun, nge ra fen mwétéres le poputá le káé ewe enlet seni Paipel, me ra mwittir poputá le apwénúetá met ra káé. Kis seni úlúngát maram, ra úkú seni sakaw, me mwirin ra féri pwe ar pwúpwúlú epwe fiti pwúngún allúk. Chómmóng lón sópwur we ra kúna siwililóón manawen David me Jasmine, iwe ra pwal poputá le káé Paipel.

15. Ifa eú me lein ekkewe siwil mi fókkun áweires mi lamot sipwe féri fán iten ewe enlet, me pwata?

¹⁵ Eéreni me féffér rese apwapwaai Kot. Eú me lein ekkewe siwil mi fókkun áweires mi lamot sipwe féri, ina ach sipwe úkkú seni ekkewe eéreni me féffér Jiowa a oput. Pwal mwo nge mwirin án ekkóch ra fen silei án Jiowa ekiek usun ekkena mettóch, nge a chúen áweires ngeniir ar repwe úkútiw. Ra lólilen ika met chón ar famili, chiener kewe chón angang, are chiechier kewe repwe apasa are féri. Ra silei pwe fán chómmóng, a mmen péchékkúl meefien  aramas usun eérenier, áwewe chék ren ar asamolu attongeer kewe mi fen máló. (Tut. 14:1) Ina minne, met a tongeni álisikich le féri ekkewe siwil mi lamot? Sia tongeni káé seni pwóróusen ekkewe chón lóóm, chókkewe mi fen féri siwil lupwen ra silei ewe enlet, áwewe chék ren ekkewe popun Chón Kraist lón Efisos.

16. Met ekkóch chón Efisos ra pennúkúóló?

¹⁶ A mmen chéú angangen roong lón ewe telinimw Efisos lóóm. Met ekkewe chón féri angangen roong lón ena telinimw ra féri lupwen ra wiliti Chón Kraist? Ewe Paipel a áweweei: “Chomong me lein chokewe mi föri angangen roong ra uwato nöür kewe puken roong o keniirela mwen mesen ekewe aramas meinisin. Nge lupwen ra apachafengeni liwinin ekewe puk, iwe, a pwä pwe ükükün liwinir lime ngeröü chala. Iwe, pokiten ekei mettoch mi amwarar ra fisitä, kapasen ach Samol a chöfetal o chomong aramas ra lükü.” (Föf. 19:19, 20) Ekkena Chón Kraist mi tuppwél ra tipemecheres le péútaaló néúr kewe puk mi mémmóng, iwe Jiowa a efeiéchúúr ren ar féri ena.

17. (a) Ikkefa ekkóch mettóch neman sia fen pennúkúóló fán iten ewe enlet? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pélúweni lón en lesen mwirin ei?

¹⁷ Met ka fen pennúkúóló ren óm kopwe silei ewe enlet? Kich meinisin sia fen fangóló ach fansoun. Ekkóch me leich ra fen pennúkúóló ekkewe mettóch itá epwe episekisekiireló. Ach riri ngeni ekkewe ekkóch a tongeni siwil. Chómmóng ra féri siwil lón ar ekiek me féffér me likitaló ekkewe eéreni me féffér Jiowa a oput. Nge sia lúkúlúk pwe ewe enlet seni Paipel a fókkun aúchea lap seni met sia fen likitaló. Ewe enlet seni Paipel a atufichikich ach sipwe ririéch ngeni Jiowa, ina met mi fókkun aúchea lón manawach. Lupwen sia ekieki usun meinisin ekkewe feiéch ewe enlet a atoto, iwe a weires ach sipwe weweiti ika pwata ekkóch repwe tongeni “amömöla”. Ifa usun a tongeni fis ena? Me ifa usun sipwe tongeni túmúnúkich ach sisap fókkun féri ena? Sipwe pélúweni ekkena kapas eis lón en lesen mwirin ei.