Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

LESEN 45

KÉL 138 Mékúr mi Úwan, A Ling

Káé Seni Alon Ekkewe Mwán mi Túppwél Mwen Ar Máló

Káé Seni Alon Ekkewe Mwán mi Túppwél Mwen Ar Máló

“Tipachem a nom ren ekewe chinlap, nge mirit a nom ren eman mi manauatam.”HIOP 12:12.

MENLAPAN

Ach álleasochisi Jiowa Kot a atoto feiéchúch lón ei fansoun me manaw esemuch lón mwachkkan.

1. Pwata sipwe káé seni ekkewe chinnap?

 KICH meinisin a lamot ngenikich emmwen atun sia féri kefil mi chou lón manawach. Fán chómmóng, sia tongeni angei ena esin emmwen seni ekkewe mwán mi ásimaw me pwal ekkóch chienach mi ásimaw. Iká a fókkun watte ieriir senikich, sisap mwittir ekieki pwe ese chúen fichiitikich ar emmwen lón ei fansoun. Jiowa a mochen ach sipwe káé seni ekkewe chinnap. Pokiten ra ierittam, iwe a chómmóng met ra káé lón manawer, a watte ar wewe, me ra tipáchem.—Hiop 12:12.

2. Met sipwele káé lón ei lesen?

2 Lón fansoun lóóm, Jiowa a kan néúnéú ekkóch chinnap mi túppwél ar repwe apéchékkúla me emmweni néún kewe aramas. Áwewe chék ren Moses, Tafit, me ewe aposel Jon. Emén me emén iir ra manaw lón en me an fansoun, me a fókkun sókkofesen nónnómun manawer. Lupwen a arapakkan muchúlóón manawer, ra áiti ngeni ekkewe mi kúkkún ieriir seniir ekkewe kapasen éúréúr mi múrinné. Iir me úlúmén ekkena mwán mi túppwél, ra menlapei lamoten ach sipwe álleasochisi Kot. Jiowa a isoni lón an we Kapas alor kana pwe sipwe káé seniir. Inaamwo iká kich kúkkún are watte, kich meinisin sia tongeni kúna feiéch seni alor kana. (Rom 15:4; 2 Tim. 3:16) Lón ei lesen, sipwe káé met ekkena úlúmén chinnap ra eáni kapasen éúréúr lemuchúlóón manawer, me ppii met sia tongeni káé seniir.

“RÄNIN MANAUEMI REPWE LANGATAMALA”

3. Met sókkun wis Moses a wiseni?

3 Moses a angang ngeni Jiowa seni unusen letipan. A wiseni ewe wis soufós, a soukapwúng, a meilapen soufiu, me soukáé uruwo. A chómmóng mettóch Moses a káé seni met a kúna lón manawan! A emmwenawu ekkewe chón Israel seni ar slave lón Isip me a kúna chómmóng manaman Jiowa a féri. Jiowa a néúnéú i le makkeei ekkewe nimu puk lepoputáán Paipel, Kölfel 90, me neman pwal Kölfel 91. Ese mwáál a pwal wisen makkeei ewe puken Hiop.

4. Ié kewe Moses a apéchékkúla letiper, me pwata?

4 Ekiseló chék me mwen án Moses epwele máló atun a 120 ierin, a kérfengeni ekkewe chón Israel meinisin pwe epwe áchchema ngeniir ekkewe mettóch a fis lón manawer. Fite ier mwen ena, ekkóch me lein ekkena aramas ra kúna chómmóng manaman me kapwúng Jiowa a féri lón ewe fénú Isip. (Eks. 7:​3, 4) Ra fetál lukanapen ewe Setipar me kúna ninniilóón néún Farao kewe soufiu. (Eks. 14:​29-31) Atun ekkena chón Israel ra nóm lón ewe fénúpéén, Jiowa a túmúnúúr me áfánniir. (Tut. 8:​3, 4) Nge iei ra mmólnetá ar repwele tolong lón ewe Fénúen Pwon. Iwe, me mwen án Moses epwele máló, a mochen alamota ena fansoun le apéchékkúla letiper. a

5. Met alon Moses we lón Tuteronomi 30:​19, 20 a anúkúnúkú ngeni ekkewe chón Israel?

5 Met Moses a apasa? (Álleani Tuteronomi 30:​19, 20.) A áchchema ngeni chón ena mwúún Israel pwe a wor ar ápilúkúlúk mi amwarar lón fansoun mwer. Ren án Jiowa túmún, ekkena chón Israel ra tongeni manawattam lón ewe fénú a fen pwon ngeniir. A ifa me lingéchún me uwaéchún ena fénú! Iei met Moses a apasa ussun: “Eu fanü mi wor telinimw watte o mürina, nge sap aüemi, epwe pwal wor imw mi ur ren chomong mettoch mi mürina, nge sap ämi oua amasoueer, epwe pwal wor chönüttu, nge sap tuemi, pwal tanipin wain me iriän olif, nge sap fotukiemi.”—Tut. 6:​10, 11.

6. Pwata Kot a mut ngeni ekkewe ekkóch mwú ar repwe okkufu Israel?

6 Moses a pwal éúréúra ekkewe chón Israel. Ren an epwe sópwósópwoló ar nónnóm lón ena fénú mi fókkun múrinné, a lamot repwe álleasochisi án Jiowa kewe allúk. Moses a peseer ar repwe “filätä manau” ren ar aúseling ngeni Jiowa me “fitipacheiti.” Iwe nge, ekkena chón Israel rese álleasochisi Jiowa. Iwe mwirin och fansoun, Jiowa a mut ngeni ekkewe chón Asiria me Papilon ar repwe okkufuur me uweiireló seni ena fénú.—2 King 17:​6-8, 13, 14; 2 Kron. 36:​15-17, 20.

7. Met sia tongeni káé seni alon Moses kewe? (Pwal ppii ewe sasing.)

7 Ifa ewe lesen fán itach? Álleasochis epwe seláni manawach. Ussun chék lón ewe fansoun ekkewe chón Israel repwele ipwelong lón ewe Fénúen Pwon, kich sipwele pwal tolong lón ewe ótót séfé Kot a pwonei ngenikich, ikewe sipwe kúna án ei fénúfan epwele wiliiti eú paratis. (Ais. 35:1; Luk 23:43) Ewe Tefil me néún kewe timon resap chúen nóm. (Pwár. 20:​2, 3) Esap chúen wor lamalam chofona mi atowawaaló aramas seni Jiowa. (Pwár. 17:16) Esap chúen wor mwúún aramas mi nemenemengaw wóón néúr aramas. (Pwár. 19:​19, 20) Esap pwal chúen wor aramas mi ngaw. (Kölf. 37:​10, 11) Aramas ekis meinisin repwe álleasochisi án Jiowa kewe allúk, iwe epwe wor tipeeú me kinamwe lefiler. Meinisin aramas repwe tongfengen me lúkúlúkfengen. (Ais. 11:9) A ifa me amwararen ena esin manaw! Pwal och, iká sipwe álleasochisi Jiowa sia tongeni manaw tori feilfeiló lón ena paratis wóón fénúfan.—Kölf. 37:29; Jon 3:16.

Iká sipwe álleasochisi Jiowa, sia tongeni manaw lón paratis wóón fénúfan tori feilfeiló (Ppii parakraf 7)


8. Ifa ussun ewe pwon fán iten manaw esemuch a álisi emén misineri? (Juta 20, 21)

8 Iká sia sópweeló le ekipwichi án Kot we pwon ussun ewe manaw esemuch, a tongeni álisikich le álleasochisi i ese lifilifil met sókkun osukosuk epwe torikich. (Álleani Juta 20, 21.) Ena pwon a pwal tongeni apéchékkúlakich ach sipwe fiffiu ngeni ach kewe apwangapwang. Emén mwán misineri lón Afrika ren fansoun langattam a erá pwe a kan kúna sóssótun an epwe féri och mettóch mi ngaw. Iei met a erá: “Ái mirititi pwe ena apwangapwang a tongeni angei seniei ái ápilúkúlúkún kúna manaw esemuch, a efisi ái úpwe tipeppós le fiffiu ngeni ái na osukosuk me sié ngeni Jiowa lón iótek ussun. Ren an álillis úa tongeni pworacho ngeni ái na apwangapwang.”

“KOPWE FEIÖCH”

9. Met sókkun weires Tafit a kúna lón manawan?

9 Tafit i emén king mi túppwél ngeni Kot. I pwal emén chón kél, chón mak kúúkúún fós, emén soufiu, me emén soufós. A tori Tafit chómmóng weires. Ren fite ier, a chék nómofetál me súsúfeil seni ewe mwán mi lólówó, King Saul. Mwirin án Tafit a wiliiti king, a pwal súsúfeil pokiten án néún we Apsalom mochen wiliiti king me sótun nieló. Inaamwo iká a tori Tafit ekkena esin osukosuk, pwal mwo nge féri tipis mi chou, nge a sópweeló le angang ngeni Kot tori an a máló. Jiowa a erá pwe Tafit, i emén ‘mwán mi apwapwaai letipan.’ A ifa me múrinnéén ach sipwe aúseling ngeni án Tafit kewe kapasen éúréúr!—Féf. 13:22; 1 King 15:5.

10. Pwata Tafit a éúréúra néún we Salomon me mwen an we epwele wiliiti king?

10 Áwewe chék, ekieki ussun ewe kapasen éúréúr Tafit a ngeni néún we Salomon, ewe epwe wii lón wisan we wisen king. Ena alúwél a kefil me ren Jiowa an epwe wisen sópweeló le álisaatá fel mi enlet me aúetá ewe imwenfel mi ellingaaló Kot. (1 Kron. 22:5) Epwe wor chómmóng osukosuk epwe tori Salomon atun epwe féri ena angang. Iwe, met Tafit epwele ereni? Sipwe ppii.

11. Me ren 1 King 2:​2, 3, ifa ewe kapasen éúréúr Tafit a ereni Salomon, me met a fis atun a álleasochisi? (Pwal ppii ewe sasing.)

11 Met Tafit a erá? (Álleani 1 King 2:​2, 3.) Tafit a ereni néún na pwe iká epwe álleasochisi Jiowa, iwe epwe sópwéch lón manawan. Iwe ren fite fite ier, Jiowa a fang ngeni Salomon chómmóng mettóch mi múrinné me álisi lón chómmóng napanap. (1 Kron. 29:​23-25) A aúetá ewe imwenfel mi lingéch, makkeei ekkóch puk lón ewe Paipel, me ekkóch alon kana ra nóm lón pwal ekkóch kinikin lón Paipel. A iteféúló ren an tipáchem me an wéú. (1 King 4:34) Nge ussun met Tafit a fen apasa, pwe Salomon epwe chék sópwéch iká epwe álleasochisi Jiowa Kot. Nge a solap pwe ló, ló, ló, Salomon a fel ngeni ekkewe pwal ekkóch kot. Jiowa a oput met a féri, me a úkútiw le fang ngeni an tipáchem le emmweni ekkewe aramas fán pwúng me kirekiréch.—1 King 11:​9, 10; 12:4.

Minne Tafit a ereni néún we Salomon me mwen an epwele máló, a álisikich le kúna pwe iká sia álleasochisi Jiowa, i epwe fang ngenikich tipáchem le eáni kefil mi múrinné (Ppii parakraf 11-12) b


12. Met sia tongeni káé seni alon Tafit kewe?

12 Ifa ewe lesen fán itach? Álleasochis epwe atoto feiéch. (Kölf. 1:​1-3) Ewer, Jiowa ese pwonei an epwe awéúúkich me féri ach sipwe iteféúló ussun Salomon. Nge iká sipwe álleasochis, i epwe fang ngenikich ewe tipáchem mi álisikich le féri kefil mi múrinné. (SalF. 2:​6, 7; Jem. 1:5) Án Jiowa emmwen a tongeni álisikich atun sia féri ach kefil wóón ach angang, sukul, moni, me met sókkun minen apwapwa sipwe eáni. Iká sipwe fiti an emmwen, epwe túmún ach riri ngeni me sipwe kúna manaw esemuch. (SalF. 2:​10, 11) Epwe pwal wor chiechiach mi múrinné, me ach famili epwe pwapwa.

13. Met a álisi Carmen an epwe émúrinnéló manawan?

13 Emén nengngin itan Carmen, lón Mozambique, a ekieki pwe an fiti sukul tekia ina met epwe émúrinnéló manawan. A sukul lón eú university pwe epwe káé ifa ussun epwe anapanapa kaúún imw. Iei alon, “Úa mmen sani met úa kákkáé.” A pwal erá, “Nge a angealó watteen ái fansoun me ái péchékkúl. Úa poputá seni kulók 7:30 lesossor tori kulók 6:00 lekuniol. A mmen weires ái úpwe tikeri ekkewe mwiich, me ái riri ngeni Jiowa a apwangapwangoló. Úa mirititi pwe úse fiti án Jiowa emmwen.” (Mat. 6:24) A ióteki an na osukosuk me a kútta ekkóch pwóróus seni lón néúch kewe puk. A pwal erá: “Mwirin ái angei ekkóch kapasen emmwen seni ekkewe mwán mi ásimaw me seni inei we, úa filaatá ái úpwele towu seni ái sukul university pwe úpwe angang ngeni Jiowa full-time. Ina met a álisiei ái úpwe eáni kefil mi múrinné lón manawei, me úse fókkun niamam ren.”

14. Ifa ewe mettóch Moses me Tafit ra menlapei?

14 Moses me Tafit ra tongei Jiowa me ra silei pwe a fókkun lamot ar repwe álleasochisi i. Lón ar kewe kapas me mwen ar repwele máló, ra pesei ekkewe aramas ar repwe áppirú met ra féri me sópweeló ar túppwél ngeni Jiowa. Iir me rúúemén ra pwal éúréúra ekkewe aramas pwe iká rese akkamwéchú ar túppwél ngeni Jiowa, epwe péút seniir án Jiowa chen me pwal ekkewe feiéch a pwonei ngeniir. Ar kena kapasen éúréúr ra mmen aúchea ngenikich lón ei fansoun. Fitepúkú ier mwirin ena, pwal emén néún Jiowa chón angang a pwal áweweei úkúúkún lamoten ach sipwe akkamwéchú ach túppwél ngeni I.

“ESE WOR OCH PWAPWA EPWE LAP SENI EI PWAPWA”

15. Met ewe aposel Jon a kúna lemanawan?

15 Jon i néún Jises Kraist we aposel ra kon pacheéchfengen. (Mat. 10:2; Jon 19:26) Jon a fiti Jises lón unusen an angangen afalafal, kúna ekkewe manaman a féri, me a túppwél ngeni Jises lón ekkewe fansoun mi áweires. A kúna án Jises ninniiló me a kúna mwirin an manawsefál. A pwal kúna watteelóón chóchóón ewe lamalamen Chón Kraist, seni eú kúkkúnún kúmiin aramas mi túppwél tori án ewe kapas allim a afalafalfeil “wóón unusen fénúfan.”—Kol. 1:23.

16. Ié kewe ra kúna feiéch seni néún Jon kewe taropwe?

16 Lupwen Jon a fókkun chinnap, a kewis ngeni eú angang mi fókkun aúchea. Ina an epwe makkeei “ekkewe mettóch Jises Kraist a pwáraaló.” (Pwár. 1:1) Jon a wisen makkeei ewe Puken Kapas Allim mi iteit seni itan. A pwal wisen makkeei ekkewe úlúngát taropwe, ewe áeúin, oruuen, me aúlúngátin Jon. Lón néún we aúlúngátin taropwe a mak ngeni emén Chón Kraist mi túppwél itan Kaius, ewe me ren Jon i ussun chék emén néún. (3 Jon 1) Lón ena atun, neman a fen chómmóng chókkewe Jon a tongeer ussun chék iir wesewesen néún. Minne ena chinnap a makkeei a apéchékkúla meinisin néún Jises kewe chón káé tori lón ach ei fansoun.

17. Me ren 3 Jon 4, met a efisi án Jon watteen pwapwa?

17 Met Jon a makkeei? (Álleani 3 Jon 4.) Jon a makkeei ussun ewe pwapwa mi pop seni álleasochisi Kot. Lón ena atun, ekkóch ekkewe aramas ra achéwú pwóróus mi mwáál me efisi tipefesen lón ewe mwichefel. Nge ekkóch ra chúen sópweeló le “feffetál lón ewe enlet.” Ra álleasochisi Jiowa me ‘sópweeló le manaweni manawer me ren an kewe allúk.’ (2 Jon 4, 6) Ekkena Chón Kraist mi túppwél ra efisi án Jon pwapwa me ra pwal apwapwaai Jiowa.—SalF. 27:11.

18. Met sia tongeni káé seni alon Jon kewe?

18 Ifa ewe lesen fán itach? Túppwél epwe atoto ach pwapwa. (1 Jon 5:3) Áwewe chék, sia pwapwa ren ach silei pwe sia apwapwaai Jiowa. Jiowa a fókkun pwapwa atun a kúna ach ttiisenikich ekkewe mettóch mi ngaw me álleasochisi an kewe allúk. (SalF. 23:15) Ekkewe chónláng ra pwal pwapwa. (Luk 15:10) Kich sia pwal tongeni pwapwa atun sia kúna án pwiich kewe akkamwéchú ar túppwél, pwal mwo nge atun ra nóm lón weires are kúna sóssót. (2 Tes. 1:4) Iwe, atun án Setan ei ótót epwe móróló, sipwe pwapwa pwe sia akkamwéchú ach túppwél ngeni Jiowa.

19. Met Rachel a apasa ussun an áiti ngeni ekkewe ekkóch ewe enlet? (Pwal ppii ewe sasing.)

19 Sia fókkun pwapwa atun sia áiti ngeni ekkewe ekkóch ewe enlet. Rachel, ewe mi nóm lón ewe fénú Dominican Republic, a meefi pwe eú watteen feiéch an áiti ngeni ekkewe ekkóch ussun ach we Kot Jiowa. A fen álisi fitemén ar repwe poputá le fel ngeni Jiowa, iwe iei met a erá: “A weires ái úpwe áweweei ewe esin pwapwa úa meefi atun úa kan kúna án chókkewe úa áiti ngeniir ewe Paipel feffeitá lón ar tongei Jiowa, unusen lúkúlúk wóón i, me féri siwil lón manawer pwe repwe apwapwaai i. Ena esin memmeefin pwapwa a fókkun luluuló seni met úa pennúkúóló me ái achocho pwe úpwe káé ngeniir.”

Sia pwapwa ren ach áiti ngeni ekkewe ekkóch ar repwe tongei Jiowa me álleasochisi ussun chék kich (Ppii parakraf 19)


KÚNA FEIÉCH SENI ALON EKKEWE MWÁN MI TÚPPWÉL MWEN AR MÁLÓ

20. Met kich sia taitap ngeni Moses, Tafit, me Jon wóón?

20 Moses, Tafit, me Jon ra manaw lóóm lóóm, me napanapen manawer a fókkun sókkóló seni napanapen manawach lón ei fansoun. Iwe nge, a wor chómmóng mettóch sia taitap ngeniir wóón. Ra angang ngeni ewe Kot mi enlet ussun chék kich. Kich sia pwal ussur le iótek ngeni Jiowa, lúkúlúk wóón i, me kútta emmwen seni. Me sia pwal ussur le lúkú pwe Jiowa epwe efeiéchú chókkewe mi álleasochisi.

21. Ikkefa ekkewe feiéch epwe tori chókkewe mi fiti án ekkewe mwán mi chinnap éúréúr me álleasochisi Jiowa?

21 Amwo ousipwe fiti met ekkena mwán mi chinnap ra eáni éúréúr me álleasochisi án Jiowa kewe allúk. Iká sipwe féri ena, sipwe sópwéch lón meinisin met sia féri. Sipwe pwal kúna manaw me ‘ränin manauach repwe langatamala,’ ewer, tori feilfeiló chék. (Tut. 30:20) Sipwe pwal meefi ewe pwapwa mi pop seni ach angang ngeni Semach we mi tong lón láng, ewe mi apwénúetá meinisin an pwon lón ewe napanap mi fókkun amwarar.—Efi. 3:20.

KÉL 129 Sipwe Fókkun Likiitú

a Lape ngeni ekkewe chón Israel mi kúna án Jiowa kewe manaman me lón ewe Setipar, rese manaw ngeni ar repwe kúna ewe Fénúen Pwon. (Num. 14:​22, 23) Jiowa a apasa pwe meinisin ekkewe mwán mi ierini 20 feitá, repwe máló lón ewe fénúpéén. (Num. 14:29) Iwe nge, Josua, Kalep, me chómmóng ekkewe mi kis ieriir seni 20 me pwal chómmóng chón ewe einangen Lifai, ra manaw me ra fetáleló lukanapen ewe Chénúpupu Jortan me tolong lón ewe Fénúen Pwon.—Tut. 1:​24-40.

b ÁWEWEEN SASING : Peliefefin: Me mwen án Tafit epwele máló, a ngeni néún we Salomon ekkóch kapasen éúréúr. Peliemwán: Ekkewe chón fiti ewe Sukulen Pioneer ra feiéch ren ewe káit ra angei seni Jiowa.