1. Itá epwe ifa ach ekiek usun ach lúkú?

 LÚKÚ, esap ina och mettóch mi nóm ren aramas meinisin. (2 Tes. 3:2) Nge Jiowa a fang ena mettóch lúkú ngeni meinisin chón fel ngeni i. (Rom 12:3; Kal. 5:22, Testament Mi Fö) A ifa me watteen ach kilisou ren án Jiowa ngenikich lúkú!

2, 3. (a) Met sókkun feiéch sipwe tongeni kúna ika mi wor ach lúkú? (b) Menni kapas eis sipwele pwóróusfengen wóón iei?

² Jiowa a fangóló Néún we mi áchengicheng Jesus pwe meinisin mi lúkú i repwe tongeni kúna omusomusen ar tipis. Ei mettóch a suuki ngeni aramas ar repwe wiliti chiechien Jiowa me kúna manaw esemuch. (Joh. 6:44, 65; Rom 6:23) A ifa me úméúméchún Jiowa ngenikich! Inaamwo ika kich chón tipis me mi fich ngenikich máló, nge Jiowa a kúna pwe sia tongeni eáni féffér múrinné. (Kölf. 103:10) A álisikich le silei ewe kapas allim usun Jesus me an we asor. Lupwen sia poputá le lúkú Jesus me tapweló mwirin, sia tongeni eáni  ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch!​—Álleani 1 Johannes 4:9, 10.

³ Nge pwal met sia tongeni káé usun ena napanap lúkú? Ach chék silei met Kot a fen féri fán itach me met epwe féri lón mwachkkan a itá wewe ngeni pwe sia fen eáni lúkú? Sipwe ppii met mi lamot sipwe pwal féri.

4. Ifa usun ach eáni lúkú a kkúú manawach?

⁴ Ach lúkú Jiowa me Jesus ese chék wewe ngeni ach silei met ra fen féri fán itach me met repwe pwal féri lón mwachkkan, nge sia pwal fókkun mochen eáni ewe sókkun manaw ra áiti ngenikich ach sipwe manaweni. Sia mwétéresiti ach sipwe álisi ekkewe ekkóch ar repwe pwal sileer. Aposel Paulus a apasa: “Are kopwe pwärätä ren awom pwe Jesus i ewe Samol o lükü lon lelukom pwe Kot a amanauasefäli seni mäla, kopwe küna manau. Pun sia lükü Jesus lon lelukach o küna pwüng me ren Kot, sia pwal pwärätä Jesus ren awach o küna manau ren.”​—Rom 10:9, 10; 2 Kor. 4:13.

5. Pwata a fókkun lamot lúkú, me met a lamot sipwe féri pwe ach lúkú epwe péchékkúl? Eáni eú kapas áwewe.

⁵ A ffat pwe ren ach sipwe pwapwaiti manaw esemuch lón án Kot we mineféén ótóten fénúfan, mi lamot epwe wor ach lúkú me sipwe akkamwéchú péchékkúlen ach lúkú. Lúkú a usun chék efóch irá. Mi lamot sipwe étútúúi iteitan pwe epwe péchékkúl me mámmááritá. Nge ika sise kon ékkétútúúi, epwe pwáseló me máló. Pwal ina chék usun, mi lamot sipwe túmúnú ach lúkú pwe epwe “pöchökül” me “fefeitä.”​—Tit. 2:2; 2 Tes. 1:3; Luk. 22:32; Ipru 3:12.

6. Ikkefa ekkewe ruu áweween ewe mettóch lúkú me ren Ipru 11:1?

⁶ Ewe Paipel a áweweei lón Ipru 11:1 met weween lúkú. (Álleani.) (1) Weween lúkú, “sia alletätä ekewe mettoch sia apilüküni.” Án Kot kewe pwon usun mwachkkan ra kapachelong lón ekkewe mettóch “sia apilüküni.” Áwewe chék, sia fókkun lúkú pwe féfféringaw epwe wesiló me epwe wor ewe mineféén ótóten fénúfan. (2) Ika a nóm rech lúkú sia “silei usun mettoch mi wor sisap tongeni küna.” Inaamwo ika sise tongeni kúna Jiowa Kot, Jesus Kraist, ekkewe chónláng, me ewe Mwú lón láng, nge sia silei pwe iir wesewesan. (Ipru 11:3) Ifa usun sia tongeni pwáraatá pwe sia enletin lúkú án Kot kewe pwon me ekkewe mettóch sise tongeni kúna? Sia tongeni pwáraatá ren ifa usun sia manaweni manawach, ren ach fós, me ren ach féffér.

7. Ifa usun án Noa leenien áppirú a álisikich le weweiti weween án emén eáni lúkú? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁷ Met sia káé seni Noa usun lúkú? Aposel Paulus a erá pwe Noa “a rongorong än Kot kapasen fön usun ekewe mettoch repwe fis lon ekewe fansoun repwe feito, nge esamwo tongeni küna. A aleasochisi Kot o föri efoch waimw ia i me chon an famili ra tongeni manau ie.” (Ipru 11:7) Pokiten Noa a lúkú minne Jiowa a ereni, iwe a falei ena waimw mi fókkun watte. Eli chón órun Noa kewe ra eisini ika pwata a falei ewe waimw. Sia tongeni lúkúlúk pwe i ese chék fanafaneló. Paipel a erá pwe Noa emén “chon afalafala usun pwüng.” (2 Pet. 2:5) A éúréúra aramas usun ewe noter Kot epwe aworato pwe epwe amóeló féfféringaw. Ese mwáál  Noa a ereniir met Jiowa a ereni pwisin i: “Üpwe fokun arosala ekewe aramas meinisin, pun fanüfan a uren föförün mwäneson me rer.” A pwal erá: “Ngang üpwe awarato eu noter won fanüfan pwe epwe arosala mönümanau meinisin won fanüfan. Meinisin mine a manau won fanüfan epwe mäla.” Mwirin, ese mwáál Noa a ereni ekkewe aramas met mi lamot repwe féri pwe repwe kúna manaw. Jiowa a apasa: “Oupwe tolong lon ewe waimw.”​—Ken. 6:13, 17, 18.

8. Met James a apasa usun lúkú?

⁸ James a pwal mak usun ewe mettóch lúkú. Ese mwáál a mak ekiseló chék mwirin án aposel Paulus mak ngeni ekkewe chón Ipru. James a makkeei: “Kopwe pwäri ngeniei om we lükülük ese fiti föför, nge ngang üpwe pwäri ngonuk ai lükülük mi fiti föför.” (Jas. 2:18) James a áweweei pwe ren ach sipwe eáni lúkú, mi lamot sipwe pwal féri mettóch. Ekkewe chónláng mi ngaw ra lúkú pwe mi wor emén Kot, nge rese lúkúlúk wóón Jiowa. Ra fen wesewesen ú ngeni i. (Jas. 2:19, 20) Nge ika a wor án emén lúkú, i epwe apwapwaai Kot ren an féffér mi múrinné. Ina met Apraham a féri. James a makkeei: “Ifa usun, ach we lewo Apraham  esap küna pwüng me ren Kot ren an föför, lupwen a eäni asor Isaak nöün we won ewe rongen asor? Ka küna pwe an lükülük me an föför ra angangfengen, nge an lükülük a unusöchüla ren an föför.” Iwe, James a menlapei pwe lúkú ese fiti féffér mi chék lamotmwáál ren an apasa: “Pun usun eu inis a mäla are ewe ngün esap nom lon, pwal iei usun ewe lükülük a mäla are ese fiti föför.”​—Jas. 2:21-23, 26.

9, 10. Met weween ach sipwe anganga ach lúkú ewe Nau?

⁹ Lap seni 30 ier mwirin ena, Johannes a makkeei néún we puken Kapas Allim me ekkewe úlúché taropwe. I a weweiti weween lúkú usun ekkewe pwal ekkóch chón makkeei Paipel. Lón makkeian kewe, a néúnéú ewe kapasen Krik fán chómmóng a afféú ngeni “lükü” lón fósun Chuuk.

¹⁰ Áwewe chék, Johannes a áweweei: “Iö a lükü ewe Nau a eäni manau esemüch. Iö a lükümach ngeni ewe Nau esap eäni ewe manau, pwe än Kot song a nonom won.” (Joh. 3:36) Ren ach sipwe anganga ach lúkú ewe Nau, mi lamot sipwe álleasochisi Jesus. Ren enletin, sia kúna fán chómmóng lón makkeien Johannes kewe án Jesus apasa pwe ren ach sipwe kúna manaw esemuch, mi lamot sipwe anganga ach lúkú i me Seman we.​—Joh. 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12.

11. Ifa usun sipwe pwáraatá ach kilisou ngeni Jiowa ren ach sia silei ewe enlet?

¹¹ Jiowa a áeá an we manaman mi fel ren an epwe álisikich le weweiti ewe enlet usun i me Néún we, me álisikich le eáni lúkúlúk wóór. (Álleani Lukas 10:21.) Ifa usun sipwe pwáraatá ach kilisou ngeni Jiowa ren mettóch meinisin i a féri fán itach? Itá sisap úkútiw le apasaatá ach kilisou ren an mut ngenikich ach sipwe chiechiéch ngeni me ren Jesus, ewe “Samolun ach luku, o ewe chon Aunusochulo.” (Ipru 12:2, TF) Mi pwal lamot sipwe akkapéchékkúla ach lúkú ren ach ikkiótek ngeni Jiowa iteitan me kákkáé an we Kapas.​—Ef. 6:18; 1 Pet. 2:2.

12. Met sipwe féri ika sia eáni lúkú?

¹² Mi lamot sipwe pwal pwáppwáratá lón ach féffér pwe mi péchékkúl ach lúkú án Jiowa kewe pwon. Áwewe chék, sipwe akkachocho le afalafal ngeni aramas usun án Kot we Mwú, me álisiir le wiliti néún Jesus chón káé. Sipwe pwal pwáppwáratá “kirikiröch ngeni aramas meinisin, nge akaeuin ngeni chokewe mi nom lon ewe familien chon lükülük.” (Kal. 6:10) Sipwe pwal achocho le “pwilitawu ewe manauen lom me föförün,” pún sise mochen mut ngeni och mettóch an epwe atai ach ririéch ngeni Jiowa.—Kol. 3:5, 8-10.

13. Ifa úkúkún lamoten “lükü Kot”? Ifa usun ewe Paipel a áweweei ena, iwe pwata?

¹³ Ewe Paipel a apasa: “Esap wor eman a tongeni apwapwai Kot are esap wor an lükü. Pun iö a feito ren Kot epwe fokun lükü pwe mi wor Kot, nge epwe ngeni chokewe mi kütta i liwiniir.” (Ipru 11:6) Ewe Paipel a pwal pwáraatá pwe “lükü Kot” ina eú me lein ekkewe ákkáeúin mettóch mi lamot Chón Kraist mi enlet repwe eáni. Ina kinikinin ach ‘longolong.’ (Ipru 6:1) Nge mi pwal wor ekkóch napanap me lúkún lúkú mi lamot sipwe eáni pwe sipwe chiechi ngeni Jiowa  me akkamwéchú ach riri ngeni.—Álleani 2 Petrus 1:5-7; Jut. 20, 21.

14, 15. Ika sipwe alélléfengeni lúkú me tong, ifa úkúkún lamoten lúkú?

¹⁴ Ekkewe soumakken Paipel ra fós usun lúkú fán chómmóng lap seni ekkewe pwal ekkóch napanap. A itá wewe ngeni pwe lúkú ina ewe napanap mi lamot seni meinisin ach sipwe eáni?

¹⁵ Paulus a alélléfengeni lúkú me tong. A makkeei: “Are üpwe pwal eäni lükülük meinisin, pwe üpwe tongeni amwökütü chuk kana, nge üsap eäni chen, esap wor ai aüchea.” (1 Kor. 13:2) Jesus a erá pwe “ewe allük mi lap me aüchea seni meinisin” ina ach sipwe tongei Kot. (Mat. 22:35-40) Tong a álisikich ach sipwe eáni pwal chómmóng napanap mi apwapwaai Kot. Áwewe chék, ewe Paipel a erá pwe tong “a lükü meinisin.” Iwe, tong epwe álisikich le lúkú mettóch meinisin Kot a erenikich lón ewe Paipel.​—1 Kor. 13:4, 7.

16, 17. Met ewe Paipel a apasa usun lúkú me tong? Menni leir a kon lapalap, iwe, pwata?

¹⁶ Mi fókkun lamot ekkewe napanap lúkú me tong, me fán chómmóng ekkewe chón makkeei Paipel ra fós usur me ruu lón eú wokisin. Paulus a pesei pwiin kewe chón lúkú ar repwe “ufouf ewe sekit itan luku me tong.” (1 Tes. 5:8, TF) Iei met Petrus a makkeei: “Ämi oua echeni Jesus, inamwo ika ousap fen küna i, oua lükü i, inamwo ika ousap küna i iei.” (1 Pet. 1:8) James a eisini pwiin kewe Chón Kraist mi kepit: “Ifa usun, Kot esap filätä ekewe aramas mi wöüngau won ei fanüfan pwe repwe pisekisek lon ar lükülük o feiöchüni feiöchün ewe Mwün Kot, i a pwon ngeni chokewe mi echeni?” (Jas. 2:5) Johannes a makkeei pwe Kot a allúk ngenikich ach “sipwe lükü Nöün we Jesus Kraist, sipwe pwal echenifengenikich lefilach.”​—1 Joh. 3:23.

¹⁷ Nge Paulus a pwal makkeei: “Iei usun ekei ülüngat repwe nonomola: lükülük, apilükülüköch me chen, nge chen a lapalap seniir.” (1 Kor. 13:13) Lón mwachkkan, esap chúen lamot ach sipwe eáni lúkú wóón án Kot kewe pwon usun ewe mineféén ótóten fénúfan, pún epwe fen pwénútá. Lón ena atun sipwele eáni ewe sókkun manaw mi amwarar Paipel a fós usun. Nge epwe chúen wor lamoten ach sipwe tongei Kot me aramas. Ren enletin, ach tong ngeniir epwe chék lallapóló feilfeiló chék.

18, 19. Ifa mwirilóón án néún Kot aramas eáni lúkú lón ei fansoun, iwe a fich ngeni ié ach sipwe mwareiti ren minne a fis?

¹⁸ Néún Jiowa kewe aramas lón ei fansoun ra lúkú me álisatá an we Mwú. Ra pwal tongfengen lefiler. A fis ena pokiten ra mut ngeni án Kot we manaman mi fel an epwe emmweni manawer. (Kal. 5:22, 23) Iwe, met mwirilóón? Lap seni walu million Chón Pwáraatá Jiowa wóón unusen fénúfan ra kinamwefengen me tipeeúfengen lón ar kewe mwichefel. A ffat pwe mi fókkun manaman ekkewe napanap lúkú me tong.

¹⁹ Ena tipeeúfengen a chék tufich ren án Kot álillis. A fich ngeni Kot ach sipwe mwareiti. (Ais. 55:13) Sia enletin kilisou pwe a suuki ngenikich alen ach sipwe ‘küna manau ren ach lükülük.’ (Ef. 2:8) Jiowa epwe sópweló le álisi pwal chómmóng aramas ar repwe eáni lúkúlúk wóón i. Iwe mwirin, unusen fénúfan epwe ur ren aramas mi unuséch, pwúng, me pwapwa, iir kewe repwe mwareiti Jiowa tori feilfeiló chék!