UA UPUTIW lón ewe ier 1934. Semei kewe me inei, Fred me Edna Molohan, iir Chón Káé Paipel (Chón Pwáraatá Jiowa) lón ena atun ren úkúkún 20 ier. Ua kilisou pwe ra áiti ngeniei ai upwe tongei Jiowa. Aua nónnóm lón eú kúkkún sóópw itan Parsons, étiwéérún Kansas. Lape ngeni meinisin chón ám we mwichefel iir mi kepit. Ám we famili a kan fiti ekkewe mwich me angangen afalafal iteitan. Iteiten Ammól mwirin leolowas, aua kan afalafal wóón al, ewe angang sia kan eita ngeni iei afalafal ikewe aramas ra soun nóm ie. Fán ekkóch aua pekkus, nge semem we a kan kamé ngenikem únúmem ice cream wesin ám afalafal.

A watte án ám we kúkkún mwichefel we territory, a wor chómmóng kúkkún sóópw me leenien atake. Ekkóch chón atake rese kan ngenikem moni fán iten néúch kewe puk, nge ra kan uwou ngenikem iasai minen lón ar kewe atake, me féún sokun (seni ekkewe fásin chukó), are pwal mwo nge chukó mi manaw. Semem we a fen akkomw watiw méén ekkena puk, ina popun ekkena mwéngé ra ló ngeni ám we famili.

Semei kewe me inei ra kan néúnéú ewe chikongki lón ar angangen afalafal. Use tongeni néúnéú pwe ua kon kúkkún, nge ua pwapwaiti le álisi semei kewe me inei le ettiki ngeni néúr kewe return visit me chón káé án Pwiich Rutherford afalafal.

Semei we a pacheetá eú watteen speaker wóón asen wáám we tarakú minen 1936, iwe a féri pwe wáám na a wiliti sein ettik afalafal. Wáám na a mmen álilliséch lón ám angangen afalafal. Aua kan akkomw ettik nikáttik pwe epwe luki aramas, me mwirin aua ettiki eú afalafal seni Paipel. Mwirin aua anéúnéú néúch kewe puk ngeni ién mi pwapwaiti.

Lón eú kúkkún sóópw itan Cherryvale, Kansas,  semei we a uwei ewe sein ettik afalafal me ssálóng lón ewe leenien kunou án chón ena sóópw, ikewe chómmóng aramas ra kan asésé ie lón Ráninfel. Mwirin, ewe polis a etto me ereni pwe a chék tongeni áeá ewe seni ettik lúkún ena leeni. Iwe semei we a towu me onómu wáám na wóón ewe al oroppen ewe leenien kunou pwe aramas repwe tongeni chúen rong ewe prokram. Lón ekkena esin fansoun, a mmen apwapwa ám angangfengen me semei we me pwii we watte Jerry.

Lón ekkena ier, aua féri ewe special campaign lón ekkewe leeni aramas ra fókkun oput ach angang ie. Ua fen apwóróusa me lepoputáán pwe aua kan pwáátá lukenipwin, me ánnifaalong ekkewe tract are kúkkún puk fán asamen imwen ekkewe aramas. Mwirin, ám meinisin aua chufengen lúkún ewe telinimw me cheki ika polis ra fen aresini emén me leim.

Pwal eú sókkun afalafal mi ámmeseik aua eáni, ina ám karis lón ewe telinimw fán ekkewe watteen sain mi mak pwóróus wóón. Ua chemeni eú atun pwiich kewe ra etto lón sópwum we me ra karis fán ewe esissil mi mak “Religion Is a Snare and a Racket” (Lamalam Eú Ssár me Business mi Ppwor). Ra poputá seni imwem we tori ina epwe eú mwail seni imwen we, me mwirin ra ásápásáp. Mi éch pwe ese wor emén a eppetiir, nge chómmóng aramas ra mochen silei met ewe a fis.

Lape ngeni aua kan ló Texas me chón ám we famili pwe aupwe fiti mwichelap. Semei we a angang lón eú kompenien train, ina popun ese kamé ám fiti ekkewe train le ló mwichelap me chuuri aramasem kewe. Mongeen inei we watte, itan Fred Wismar, me pwúlúwan we Eulalie ra nónnóm Temple, Texas. Papa Fred a silei ewe enlet ina epwe mwirin ewe ier 1900 lupwen a chúen kúkkún, iwe a papatais me a apwóróusa ngeni fefinan kewe, kapachelong inei we met a káé. Pwiich kewe lón central Texas ra mmen sissilei Papa Fred pokiten i emén zone servant (ewe sia eita ngeni iei chónemmwen mi wisen sáifetál). A kirekiréch, pwapwa, me tinikken me a isetiw eú leenien áppirú mi múrinné fán itei.

Lón ewe 1941, aua fiti train le ló fiti eú watteen mwichelap St. Louis, Missouri. Meinisin ekkewe kúkkún me sáráfé ra ketiw ar repwe mwóót kkan ngeni ewe stage pwe repwe aúseling ngeni án Pwiich Rutherford we afalafal itelapan “Children of the King” (Néún ewe King). Lesópwólóón an we afalafal, ra máirú ekkewe 15,000 kúkkún me sáráfé atun pwiich Rutherford me néún kewe chón álillis ra ngeni emén me emén leim eú ewe mineféén puk itelapan Children.

Lón ewe April 1943 aua fiti ewe mwichelap “Call to Action” lón Coffeyville, Kansas. Me ikena ie, aua rong ewe esilesil pwe epwele poputá lón meinisin ekkewe mwichefel ewe mineféén sukul itan Theocratic Ministry School (Sukulen Angangen Chón Kraist). Aua pwal angei eú kúkkún puk mi wor 52 lesen lón aupwe néúnéú lón ena sukul. Pwal lón ena ier, ua eáni ai we áeúin kinikin lón ena sukul. Ena mwichelap a pwal kkóló aúchean fán itei pwe ua papatais fitifengen me ekkewe ekkóch lón eú kúkkún pupu mi patapat konikin kkan ngeni eú leenien atake.

Ua sochungio seni high school lón ewe 1951 me a lamot upwe filatá ika met upwe féri lón manawei. Pwii we Jerry a fen angang lón Bethel. Ua wesewesen mochen pwal ló Bethel, ina popun ua tinaló nei we application. Ekiseló mwirin, ua ketiw me ua poputá le angang Bethel lón March 10, 1952. A mmen éch minne ua filatá pwe a álisiei le unusen angang ngeni Kot.

Ua áneánei ai upwe angang lón ewe leenien peres pwe upwe álillis lón fférún néúch kewe puk me pwal ekkóch ekkewe minen álillisin Paipel. Nge use eáni ena angang. Nge ua wisen assaw mwéngé, iwe mwirin ua angang lón ewe kitchen. Ua pwapwaiti ena angang me ua káé chómmóng mettóch. A kan sókkóló kulókun ám angang, iwe a wor fansoun ai upwe tongeni asésé lerán. Fán  chómmóng ua kan ló lón án Bethel we Library me néúnéú ekkewe chómmóng puk lón ai féri ai pwisin káé. Ena mettóch a álisiei le apéchékkúla ai lúkú me ai ririéch ngeni Jiowa. A etipeppósaei le angang ngeni Jiowa lón Bethel úkúkún ai tongeni. Jerry a ló seni Bethel lón ewe 1949 me pwúlúweni Patricia, nge ra chék nóm arapakkan ngeni Brooklyn me ra álisiei me apéchékkúlaei atun ua kerán tolong lón Bethel.

Ekiseló mwirin ai tolong Bethel, pwiich kewe ra kútta ekkewe chón Bethel mi tongeni fiti án Bethel we kúmien chón eáni afalafal. Pwiich kewe mwán lón ena kúmi ra wisen chuuri ekkewe mwichefel mi kkan ngeni Brooklyn are fen arap ngeni 200 mwail towauer. Repwe eáni afalafal me pwal fiti chón ekkena mwichefel lón ar angangen afalafal. Ngang emén me leir ra filatá. Ua pireir lupwen ua poputá le chuuri ekkewe mwichefel me eáni afalafal. Lón ena atun a eú awa ttamen ewe afalafal. Ua kan fiti train le ló ngeni ekkewe mwichefel. Ua chemeni eú leolowasen Ráninfel a sereni winter lón 1954. Ua fiti ewe train le liwiniti New York nge itá upwe tori Bethel lón ena pwinin. Nge a fis eú taifun me watte ásepwál me snow. Iwe mwesinen ewe train a ta me ua tori New York kulók nimu lesossorun Sárinfál. Ua fiti ewe subway seni ewe leenien sousou train le liwiniti Brooklyn me lófóch ngeni ai angang lón ewe kitchen. Ua ekis mmang me fókkun pekkus pún use annut unusen pwiin. Nge ewe pwapwa seni ai angang fán iten ekkewe mwichefel me ai kerán chuuri chómmóng pwiich kewe, a mmen aúchea lap seni ekkena osukosuk a fis ngeniei.

Lón ekkewe ier ua kerán angang lón Bethel, ua pwal poputá le fiti ewe prokramin káéén Paipel mi kan ettik iteiten wiik wóón ach we radio station, WBBR. Ekkewe leenien record ra nóm wóón ewe oruuen sássár lón 124 Columbia Heights. Pwiich Alexander H. Macmillan, mi fen angang lón Bethel ren fansoun langattam, a kan fiti ekkena prokram wóón radio. Aua kan kér ngeni átena Pwiich Mac. I a eú leenien áppirú mi fókkun múrinné fán item ekkewe alúwél lón Bethel pokiten a akkamwéchú an tuppwél fán chómmóng weires.

Lón ewe 1958, a siwil wisei me ua poputá le álisi chókkewe mi fen sochungio seni Sukulen Gilead. Ua kan álisi ekkena mwán me fefin mi tinikken ar repwe angei néúr kewe visa me akkóta kókkótun ar sái. Lón ena atun, a mmen mémmóng tikit le sái wóón sepelin, ina popun lape ngeni chókkana repwe misineri Africa me Asia ra chék fiti cargo siip ngeni ikena. Ló, ló, ló, a mékúkkúnútiw tikit, iwe lape ngeni ekkewe misineri ra fiti sepelin ngeni ikewe repwe misineri ie.

Lón 1960, ua álisi chókkewe repwe fiti ewe international mwichelap lón ewe ier 1961 le akkóta ar sái wóón sepelin seni Merika ngeni Iurop. Ua fiti eú me lein ena mwichelap lón Hamburg, Tois. Mwirin ena mwichelap, ám me úlúmén pwiich  kewe chón Bethel aua rentini efóch tarakú me drive seni Tois ngeni Italy me ló ngeni ewe keangen ofesilap lón Rom. Me ikena ie, aua ló France, passini ewe Pyrenees Mountains, me ló ngeni Spein, ikewe mi pinepin ach angang ie. Aua tongeni ngeni pwiich kewe lón Barcelona ekkóch néúch kewe puk mi fen túkútúkúló lón túkútúkún liffang. A mmen apwapwa ám chuuriir! Seni ikena ie, aua drive ngeni Amsterdam, mwirin liwiniti New York wóón sepelin.

Lón 1962, ua álisi pwiich kewe 583 le akkóta ar sái le ló fiti fitu international mwichelap epwe fis wóón unusen fénúfan. Ina ewe mwichelap lón ewe 1963 itelapan, “Everlasting Good News” (Pwóróus Allim Esemuch). Pwiich kana repwe fiti ekkewe mwichelap lón Iurop, Asia me South Pacific, mwirin Honolulu, Hawaii, me sáingolóón Pasadena, California. Repwe pwal ló Lebanon me Jordan fán iten eú tour mi kkóló aúchean usun ekkewe fénú mi mak lón Paipel. Ám we ofes a akkóta án pwiich kana kókkótun sái ren néúr tikitin sepelin, leenier, me néúr kewe visa.

A pwal fókkun lamot ewe ier 1963 me rei pokiten lón June 29, ua pwúlúweni Lila Rogers seni Missouri, pwal emén chón Bethel seni 1960. Eú wiik mwirin ám we ránin apwúpwúlú, aua fiti ena sái ngeni ekkewe sókkopaten fénú wóón unusen fénúfan, aua ló Greece, Egypt, me Lebanon. Me ikena ie aua fiti sepelin le ló Jordan. Iwe nge, a pinepin ach angang ikena ie me ewe mwú ese mut ngeni Chón Pwáraatá Jiowa an epwe wor néúr visa. Ina minne, ause silei met epwe fis lupwen aupwe war. Anchangei pwapwaamw me mairúúm lupwen aua kúna eú kúmiin pwiich kewe ra sousou lón ewe kassoro fán eú ar watteen sain mi mak “Welcome Jehovah’s Witnesses”! A mmen amwarar ám ló ngeni ekkewe fénú mi mak lón Paipel me kúna ekkewe leeni Apraham, Isaak, me Jakop ra nóm ie, me ewe ia Jesus me ekkewe aposel ra afalafal ie, me ia a poputá chéúlóón ewe lamalamen Chón Kraist ie ngeni “chon fanüfan meinisin.”​—Föf. 13:47.

Lón úkúkún 55 ier, Lila a chiechiei mi tuppwél lón wisem kewe meinisin. Fán fite aua ló ngeni Spein me Portugal, ikewe ie mi pinepin ach angang ie. Aua tufichin apéchékkúla pwiich kewe me uwei ngeniir néúch kewe puk me pwal ekkóch mettóch ra osupwangan. Aua pwal mwo nge chuuri ekkóch pwiich kewe mi kalapus lón Cádiz, Spein. Ua fókkun pwapwa pwe ua tongeni eáni eú afalafal mi apéchékkúler.

Seni ewe ier 1963 feito, ua fen álillis lón ekkewe kkótun sái fán iten ekkewe international mwichelap lón Africa, Australia, Central me South America, Iurop, Far East, Hawaii, New Zealand, me Puerto Rico. Ám me Lila aua fen fiti chómmóng mwichelap ausap fókkun ménúkiir, áwewe chék ren ewe a fis lón Warsaw, Poland, lón ewe 1989. Chómmóng pwiich kewe seni Russia ra tongeni fiti ena watteen mwichelap. Ina ewe  áeúin watteen mwichelap ra fiti lón unusen manawer! Aua chuuri pwiich kewe mi fen piin kalapus pokiten ar lúkú ren fite fite ier lón Soviet Union.

Pwal eú angang ua kon pwapwaiti, ina ai chuuri me apéchékkúla ekkewe familien Bethel me ekkewe misineri wóón unusen fénúfan. Lón ám chuuri pwiich kewe, aua ló South Korea me chuuri 50 pwiich kewe alúwél mi kalapus lón ewe imwen fétek lón Suwon. Pwiich kana ra fókkun eáni ekiek mi pwúng me mwétéresiti ar repwe angangsefál ngeni Jiowa nge ese wor pinepinan. Ám chuuriir a fókkun apéchékkúlakem!​—Rom 1:11, 12.

Ua fen kúna án Jiowa álisi néún kewe aramas lón ekkena ier. Lupwen ua papatais lón ewe 1943, a wor ina epwe 100,000 chón afalafal. Iei a wor lap seni 8,000,000 chón angang ngeni Jiowa lón 240 fénú. Angang weiresin chókkewe mi fen sochungio seni Sukulen Gilead, a fókkun álisatá lapólóón chóchóón néún Jiowa kana aramas. A atoto ngeniei watteen pwapwa lón ám angangfengen me chómmóng ekkena misineri me álisiir le tour ngeni ekkewe fénú repwe misineri ie.

Ua kilisou pwe ua filatá le áeá manawei le angang ngeni Jiowa seni lesáráfééi me pwal apply ngeni Bethel. Jiowa a fókkun efeiéchú ei lón unusen manawei. Me lúkún meinisin ekkewe mettóch aua pwapwaiti lón ám angang Bethel, ám me Lila aua pwapwaiti le fiti ewe angangen afalafal fengen me pwiich kewe seni chómmóng mwichefel lón Brooklyn lap seni 50 ier me aua kúnékún chómmóng chiechiem mi enlet.

Ua chúen angang lón Bethel ren álillisin Lila iteiten rán. Inaamwo ika ieri a lap seni 84 iei, nge ua pwapwa le chúen eáni ekkewe angang mi aúchea me álisi pwiich kewe ren pekin titiiló néúr taropwe me uwei ngeniir.

Ua mmen pwapwa le chóni án Jiowa we mwicheich mi amwarar me kúna pwúngún alon Malakai 3:18 ei: “Oupwe tongeni alefilasefäli lefilen eman chon pwüng me eman aramasangau, lefilen ätewe mi angang ngeni Kot me ätewe esap angang ngeni.” Iteiten rán, sia kúna ngangngawolóón án Satan ei ótót me ápilúkúlúkúngawen aramas me ar rese kon lien pwapwa lón manawer. Nge chókkewe mi tongei me angang ngeni Jiowa ra pwapwa lón manawer pwal mwo nge lón ei fansoun mi áweires, me ra ápilúkúlúkéch. Iei eú wis mi aúchea ach esilei ngeni aramas ewe kapas allim! (Mat. 24:14) Ekiseló chék án Kot Mwú epwe siwili ei ótót minen lóóm ngeni paratis. A ifa me mwétéresich ren warotoon ena fansoun! Iwe mwirin, aramas meinisin wóón fénúfan repwe péchékkúl, pwapwa me manaw tori feilfeiló chék.