1, 2. Ifa ewe watteen wis Josua a wiseni mwirin málóón Moses?

JIOWA a ereni Josua: “Nei chon angang Moses a mäla. Iei mine kopwe ütä iei o feila pekilan ei chanpupu Jortan, ämi me ekei aramas meinisin, pwe oupwe feila lon ewe fanü üpwe ngeni ekewe aramasen Israel.” (Jos. 1:1, 2) A ifa me watteen ena siwil a fis lón manawen Josua, ewe mi álisi Moses ren arapakkan 40 ier!

² Moses a fen emmweni ekkewe chón Israel ren fansoun langattam, nge iei Josua epwele wisen emmweniir. Ina popun, neman Josua epwe ekieki ika ekkewe aramas repwe etiwa an epwe néúr souemmwen. (Tut. 34:8, 10-12) Eú puken káé Paipel a fós usun ewe wokisin lón Josua 1:1, 2 me a apasa pwe ewe atun a fis ekkesiwilin souemmwen, ina ewe fansoun mi fókkun áweires me  efeiengaw fán iten eú mwú ese lifilifil ika mwúún aramas lóóm are ikenái.

3, 4. Ifa usun Kot a efeiéchú án Josua lúkúlúk wóón I, me ifa ewe kapas eis sia tongeni eáni?

³ Mi wor popun án Josua epwe lólilen. Nge a lúkúlúk wóón Jiowa me mwittir álleasochisi an kewe éúréúr. (Jos. 1:9-11) Kot a efeiéchú án Josua lúkúlúk wóón me a néúnéú emén chónláng an epwe emmweni Josua me ekkewe chón Israel. Ese mwáál, ena chónláng ina i ewe Kapas, Néún Kot we mwánichi.​—Eks. 23:20-23; Joh. 1:1.

⁴ Jiowa a álisi chón ewe mwúún Israel ar repwe eérenaaló me etiwa ekkewe siwil lupwen Josua a wiliti néúr souemmwen minefé. Lón ach ei fansoun, a pwal fiffis chómmóng watteen siwil. Sia tongeni eis, ‘A wor popun ach sipwe lúkúlúk wóón Jesus, néúch we Souemmwen mi kefilitá atunen mwittirin feffeitáán án Kot we mwicheich?’ (Álleani Mateus 23:10.) Ren ach sipwe pélúweni ena kapas eis, sipwe etittina án Jiowa emmweni néún kewe aramas me lóóm atun a fis ekkesiwil.

5. Ifa ewe mettóch a mmen amwarar a fis ngeni Josua arap ngeni Jeriko? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁵ Ekiseló mwirin án chón Israel feiló epekin ewe Jortan, a fis och mettóch mi amwarar ngeni Josua. Josua a sereni emén mwán arapakkan ngeni ewe telinimwen Jeriko, fán néún ketilas. Josua a eisini ena mwán: “Ifa usun, en peliem ika pelien chon oputakem?” Josua a máirú lupwen ewe mwán a apasa pwe i “chon nemenemen än ewe Samol mi Lapalap mwichen sounfiu,” emén chónláng mi mmólnetá le álisi néún Kot kewe aramas. (Álleani Josua 5:13-15.) Inaamwo ika pwal ekkóch wokisin usun ei pwóróus a apasa pwe Kot a wesewesen fós ngeni Josua, nge usun Kot a néúnéú emén chónláng le fós ngeni, usun met a fen féri me lóóm fán chómmóng.​—Eks. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Föf. 7:38; Kal. 3:19.

6-8. (a) Pwata ekkóch án ewe chónláng kewe kapasen éúréúr usun itá rese kon éch me ren ekiekin aramas? (b) Ifa usun sia silei pwe ekkena kapasen éúréúr a pwári tipachem me a fich lón ena fansoun? (Pwal ppii ewe footnote.)

⁶ Ewe chónláng a tichikin ereni Josua met a lamot epwe féri ren an epwe okkufu Jeriko. Lepoputáán usun ese kon éch ekkóch ekkewe kapasen éúréúr. Áwewe chék, ena chónláng a ereni Josua an epwe sirkumsaisi ekkewe soufiu meinisin. Weween pwe resap tufichin fiti maun ren fitu rán. Itá ina ewe fansoun mi fich án ekkena mwán repwe sirkumsais?​—Ken. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8.

⁷ Neman ekkewe soufiu ra ekieki, ‘Ifa usun aupwe túmúnú chón ám kewe famili ika chón oputakem ra maunekem?’ Nge mwirin a fis och mettóch rese fen ekieki pwe epwe fis! Ekkewe chón Jeriko rese maunei ekkewe chón Israel pún ra fókkun niweitiir. Ewe Paipel a apasa: “Asamalapen ewe telinimw Jeriko ra kapüngüla pwe ekewe aramasen Israel resap tongeni tolong lon. Esap wor eman a tongeni towu ika tolong.” (Jos. 6:1) Ese mwáál ena pwóróus a apéchékkúlaló án ekkewe chón Israel lúkúlúkú án Kot emmwen!

⁸ Ewe chónláng a ereni Josua pwe ekkewe chón Israel resap maunei Jeriko. Nge repwe karis me pwelli ewe telinimw fán eú lón eú rán ren úkúkún wonu rán. Nge mwirin lón ewe efisuen rán repwe pwelli fán fisu. Ekkewe soufiu neman ra ekieki, ‘A ifa me solapen ach fansoun me péchékkúl!’ Nge néún chón Israel we Souemmwen Jiowa a fókkun silei met a féri! Án chón Israel álleasochisi an kewe kapasen éúréúr a chék apéchékkúlaló ar lúkú,  me ese pwal lamot ar repwe fiu ngeni ekkewe soufiun Jeriko.​—Jos. 6:2-5; Ipru 11:30. *

9. Pwata a lamot sipwe álleasochisi ekkewe kapasen éúréúr seni án Kot we mwicheich? Apwóróusa eú pwóróus.

⁹ Met sia tongeni káé seni ena pwóróus? Fán ekkóch, án Jiowa we mwicheich a féri ekkóch mettóch lón ewe sókkun napanap mi minefé, me neman fán ekkóch sise weweiti popun a ina usun. Áwewe chék, neman sise fen ekieki pwe epwe éch ach sipwe néúnéú néúch kewe mechá lón ach pwisin káé Paipel, angangen afalafal, are lón ach kewe mwich. Nge iei, ese mwáál sia kúna échún ach néúnéú ika pwe mi tufich. Lupwen sia kúna sópwéchún ekkena esin siwil, a lapóló ach lúkú, me péchékkúleló ach tipeeúfengen me pwiich kewe.

10. Ié a wesewesen akkóta án ewe mwichen soupwúngúpwúng we mwich mi lamot lón Jerusalem usun sirkumsais?

¹⁰ Ina epwe 13 ier mwirin án Kornelius ewe chón lúkún Israel ese sirkumsais wiliti Chón Kraist, ekkóch Chón Kraist iir chón Jus ra chúen lúkú pwe mi lamot sirkumsais. (Föf. 15:1, 2) Lón ewe telinimwen Antiokia, ekkewe Chón Kraist ra áninifengen wóón ena mettóch. Ina popun, ekkewe mwán mi ásimaw ra akkóta pwe Paulus epwe ló me kapas eis ngeni ewe mwichen soupwúngúpwúng lón Jerusalem usun ena mettóch. Nge ié a wesewesen emmweni ena kókkót? Paulus a apasa: “Üa liwinsefäl, pun Kot a pwäri ngeniei pwe üpwe  liwinla.” A ffat pwe Kraist a emmweniir pwe ewe mwichen soupwúngúpwúng epwe apwúngaló ena kapas eis.​—Kal. 2:1-3.

11. (a) Met ekkóch Chón Kraist chón Jus ra chúen lúkú usun sirkumsais? (b) Ifa usun Paulus a pwáraatá pwe a álleasochisi ekkewe mwán mi ásimaw lón Jerusalem fán tipetekison? (Pwal ppii ewe footnote.)

¹¹ Kraist a emmweni ewe mwichen soupwúngúpwúng an epwe affata pwe ese chúen lamot ngeni ekkewe Chón Kraist esap iir chón Jus ar repwe sirkumsais. (Föf. 15:19, 20) Nge fitu ier mwirin, chómmóng Chón Kraist chón Jus ra chúen sópweló le sirkumsaisi néúr kewe. Mwirin ekkewe mwán mi ásimaw lón Jerusalem ra rong eú pwóróus mi chéúfetál pwe Paulus ese súféliti ewe Allúkún Moses. Ina minne ekkewe mwán mi ásimaw ra ereni Paulus an epwe féri och mettóch pwe epwe pwári pwe a súféliti ewe Allúk. * (Föf. 21:20-26) Ra ereni Paulus an epwe uwei fémén mwán ngeni ewe imwenfel pwe aramas repwe kúna pwe i a súféliti ewe Allúk. Paulus a tongeni apasa: ‘Ese wor weween met ra erá! Pwata repwe ereniei ai upwe féri ena? Fen tipisin ekkewe Chón Kraist chón Jus, iir kewe mi wewemmang ngeni ewe mettóch sirkumsais.’ Nge Paulus a weweiti pwe ekkewe mwán mi ásimaw ra mochen pwe ekkewe Chón Kraist meinisin repwe tipeeúfengen, ina minne Paulus a álleasochis fán tipetekison. Nge, neman sipwe ekieki pwata Jesus a mut ngeni ena osukosuk usun sirkumsais an epwe chék sópwósópwóló fite fite ier, inaamwo ika ewe Allúkún Moses a wes lupwen Jesus a máló.​—Kol. 2:13, 14.

12. Neman, ifa ewe popun Kraist a mut ngeni fansoun an epwe luló me mwen an epwe unusen ataweei ewe osukosuk usun sirkumsais?

¹² A lamot ngeni aramas fansoun ren ar repwe poputá le etiwa eú mineféén áwewe. A lamot ngeni ekkóch ekkewe Chón Kraist chón Jus fansoun ren ar repwe etiwa ewe pwóróus pwe rese chúen nóm fán ewe Allúk. (Joh. 16:12) Ra fen eéreni ar repwe ekieki pwe ewe mettóch sirkumsais, ina esissillen ewe riri mi kkóló aúchean lefiler me Kot. (Ken. 17:9-12) Ekkóch ra niwokkusiti án chiener kewe chón Jus repwe eriáfféwúmwáálliir pokiten sókkólóór. (Kal. 6:12) Nge ló, ló, ló, Kraist a awora ngeniir pwal ekkóch emmwen seni makkeien Paulus kewe.​—Rom 2:28, 29; Kal. 3:23-25.

13. Met a tongeni álisikich le álisatá napanapen án Kraist emmwenikich lón ei fansoun?

¹³ Kraist a chúen Souemmwenin ewe mwichefelin Chón Kraist lón ei fansoun. Ina popun, ika ewe mwicheich a féri och ekkesiwil nge kese kon lien weweiti, iwe kopwe ekieki usun án Kraist emmweni néún Kot kewe aramas lón fansoun lóóm. Áwewe chék lón fansoun Josua we are lón fansoun ekkewe aposel, Kraist a kan awora emmwen mi pwári tipachem ren an epwe túmúnú néún Kot kewe aramas, apéchékkúlaló ar lúkú, me álisiir ar repwe akkamwéchú ar tipeeúfengen.​—Ipru 13:8.

14-16. Ifa usun ewe emmwen seni “ewe chon angang mi allükülük o tipachem” a ánnetatá pwe Kraist a mochen álisikich le akkapéchékkúla ach lúkú?

 ¹⁴ Lón ei fansoun, “ewe chon angang mi allükülük o tipachem” a awora ngenikich emmwen mi lamot lón fansoun fich. (Mat. 24:45) Ena emmwen a ánnetatá án Jesus tongekich. Iei alon Marc, mi wor fémén néún: “Satan a achocho le apwangapwangaaló ekkewe mwichefel ren an maunei ekkewe famili. Iwe iei, ren ewe pesepes usun ach sipwe féri famili fel iteiten wiik, a ffat ngeni ekkewe mékúren famili pwe wiser ar repwe túmúnú chón ar kewe famili!”

¹⁵ Lupwen sia kúna ifa usun Kraist a kan emmwenikich, sipwe weweiti pwe a mochen an epwe álisikich le akkapéchékkúla ach lúkú. Áwewe chék, emén mwán mi ásimaw itan Patrick a erá: “Akkomwan, ekkóch ra letipechou ren ewe kókkótun kúkkún kúmiin chón afalafal lón weekend.” Nge a apasa pwe ena siwil a pwáraatá án Jesus tongei emén me emén lón ewe mwichefel. Áwewe chék, ekkóch pwiich kewe mi nisássáw are chókkewe rese kon lien fiffiti afalafal, iei ra meefi lamoter me aúchear. Ena mettóch a apéchékkúlaló ar lúkú.

¹⁶ Kraist a pwal álisikich le nefotofot wóón ach angangen afalafal, ina ewe angang mi fókkun lamot a fiffis wóón fénúfan iei. (Álleani Markus 13:10.) André, emén mineféén mwán mi ásimaw, a kan achocho le fiti chék meinisin ekkewe emmwen mi kakkatowu seni án Jiowa we mwicheich. A erá: “Kekisilóón chóchóón chón angang lón ekkewe keangen ofesilap, ra áchema ngenikich mwochomwochen ach ei fansoun me lamoten ach áeáfichi ach péchékkúl lón ewe angangen afalafal.”

17, 18. Pwata a lamot sipwe ekkekieki usun ekkewe feiéch sia kúna seni ach tipemecheres le etiwa ekkewe siwil lón ach we mwicheich?

¹⁷ Emmwenien Jesus Kraist, néúch we King mi nennemenem iei, epwe álisikich iei me lón  mwachkkan. Kopwe ekkekieki usun ekkewe feiéch ka kúna pokiten óm tipemecheres le etiwa ekkewe ekkesiwil mi fis kukkuto chék. Atun ámi famili fel, oua tongeni pwóróusfengen wóón ifa usun oua fen kúna álillis seni ekkewe siwil mi fis fán iten ekkewe mwich are ewe angangen afalafal.

¹⁸ Ika sia chemeni pwe ach apwénúetá éúréúr seni án Jiowa we mwicheich a eselipato chómmóng feiéch, iwe epwe mecheresiló ach sipwe fiti emmwenian me sipwe pwapwa. Áwewe chék, pokiten a kisikisiló ekkewe puk sia peresei, iwe a pwal kisikisiló moni towuun ach we mwicheich. Me pokiten sia áeá ekkewe mineféén pisek me sile lón pekin computer, a atufichi lapólóón chéúfetálin ewe kapas allim wóón unusen fénúfan. Iwe, sia tongeni alapaaló ach néúnéú néúch kewe puk lón néúch kewe mechá ika mi tufich lap seni ach néúnéú ekkewe mi katowu lón taropwe? Are pwal alapaaló ach néúnéú ekkewe video, nikáttik, kél me metakkan wóón néúch kewe mechá? Ina eú alen ach sipwe tongeni áppirú Kraist lón an mochen áeáfichi minne án ach we mwicheich.

19. Pwata mi lamot sipwe álleasochisi án Kraist emmwen?

¹⁹ Lupwen sia álleasochisi án Kraist emmwen, sia álisatá péchékkúlelóón án pwiich kewe lúkú me tipeeúfengen. Iei alon André usun ewe siwil mi fis kukkuto chék usun chóchóón chón Bethel wóón unusen fénúfan: “Chókkewe mi towu seni Bethel pokiten siwilin wiser, ra tipemecheres le etiwa ekkena esin siwil, ena mettóch a achchúngú letipei me a alapaaló ai eáni lúkúlúk me súfél. Ra fitipachei wáán Jiowa we woken ren ar achocho le pwapwa chék lón ese lifilifil wis ach we mwicheich a ewisa ngeniir.”

20, 21. (a) Pwata sia tongeni lúkúlúk wóón Kraist, néúch we Souemmwen? (b) Met sipwe pwóróus wóón lón en lesen?

²⁰ Ekiseló chék, néúch we Souemmwen Jesus Kraist epwe “pwora o win” me “föri föför mi amwarar.” (Pwär. 6:2; Kölf. 45:4) Pwal mwo nge iei, a ammólnakichetá fán iten ewe manaw lón ewe ótót sefé, me fán iten ewe angang sipwe féri ikena ie lón ach asukula ekkewe repwe manawsefál me álillis lón wililóón ei fénúfan ngeni paratis.

²¹ Néúch we Souemmwen me King epwe emmwenikichelóng lón ewe ótót sefé ika pwe sia chék lúkúlúk wóón i ese lifilifil met epwe fis. (Álleani Kölfel 46:1-3.) Ikenái, a tongeni áweires ekkewe siwil ákkáeúin ika a fis ngenikich lón ewe napanap sise fen ekieki an epwe fis. Ika a fis ena, ifa usun sipwe chúen meefi kinamween letipach me epwe chúen péchékkúl ach lúkú Jiowa? Sipwe pwóróus wóón ena kapas eis lón en lesen mwirin ei.