A pwal fférútá seni ena etipeeú eú mineféén mwicheich itan League of Nations. Ena mwicheich a achocho le “apéchékkúla án ekkewe mwúún fénúfan álillisfengen, me an epwe wor kinamwe me núkúnúkéch wóón unusen fénúfan.” Chómmóng ekkewe tipitipin lamalamen Chón Kraist ra penaatá ena League of Nations. Ewe Federal Council of the Churches of Christ in America, a mwareiti ena mwicheich me a apasa pwe ina met a tupuni án Kot we Mwú wóón fénúfan. Ena mwicheichen lamalam a penaatá ena League of Nations ren an tinaló tupun ar lamalam le ló fiti ewe Paris Peace Conference. Emén me lein tupur kewe a apasa pwe ena mwich a “emmwenikichelóng lón eú fansoun mi fé lón uruwoon aramas.”

Pwúngún pwe ewe fénúfan epwele tolong lón eú mineféén fansoun, nge esap efisien chón ena Paris Peace Conference. Lón ewe 1919, a poputá ewe mineféén fansoun fán iten ewe angangen afalafal lupwen Jiowa a apéchékkúla néún kewe aramas ar repwe alapaaló ar angang. Nge akkomw, a lamot an epwe fis eú watteen siwil ren nónnómun ekkewe Chón Káé Paipel.

A kkótóló an epwe fis úttútún chón emmwenin ewe Watch Tower Bible and Tract Society lón January 4, 1919, a sereni Ammól. Lón ena atun Joseph F. Rutherford, ewe mi wisen emmweni néún Jiowa kewe aramas, a fen kalapus Atlanta, Georgia, U.S.A., fengen me fúmén chienach kewe pokiten ar lúkú. Nge a ppiitá ekkeei kapas eis: Itá pwiich kewe repwe úttút sefál wóón chókkana mi kalapus mi fen wor wiser, are repwe siwiliir?

Lón kalapus, Pwiich Rutherford a lólilen ika met epwe fis ngeni ewe mwicheich. A silei pwe ekkóch pwiich kewe ra meefi pwe epwe éch ar repwe pwal útti emén epwe wisen president. Pokiten a silei ena, iwe a mak ngeni chón ena mwich pwe me ren a éch án Evander J. Coward epwe wisen president. Rutherford a erá pwe Coward emén mi “mosonoson,” “mirit,” me “tuppwél ngeni ewe Samol.” Iwe nge, chómmóng pwiich kewe ra mochen éúraaló ewe úttút mwirin 6 maram. Ewe kúmiin lawyer mi álisi pwiich kewe mi kalapus, ra tipeeú ngeni ena. Atun ra pwúngúpwúngfengen wóón met repwe féri, ekkóch pwiich kewe ra poputá le song.

Iwe mwirin a fis och mettóch. Richard H. Barber a apwóróusa pwe emén a sótun ekinamweeló ewe osukosuk. Emén me lein ekkewe chón fiti ena  mwich a fósetá me apasa pwe inaamwo ika ese silei met a lamot fán iten pwúngún allúk, nge a silei met a lamot ren án emén epwe tuppwél. A pwal erá: “Kot a mochen ach sipwe tuppwél. Iwe, sia tongeni fókkun pwáraatá ach lúkúlúk wóón ren ach sipwe úttút iei me úttisefáálli Pwiich Rutherford an epwe wisen president.”​—Kölf. 18:25.

Pwiich A. H. Macmillan, chienen Pwiich Rutherford we le kalapus, a chemeni pwe sorotá Pwiich Rutherford a kakkak wóón etippan we me ereni: “Eitiewu poum.” Mwirin Pwiich Rutherford a ngeni eché taropwe seni posto. Macmillan a álleani ewe pwóróus mi chék mwochomwoch me a mwittir silei weween. Iei met a mak: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY AND SPILL DIRECTOR FIRST THREE OFFICERS LOVE TO ALL.” A wewe ngeni pwe pwiich kewe ra úttisefáálliir meinisin pwe repwe wisen chón emmwen. Nge Joseph Rutherford, me William Van Amburgh repwe chúen eáni wiser. Iwe Pwiich Rutherford epwe sópweló le eáni ewe wis president.

Lupwen pwiich kewe walimén ra chúen kalapus, ekkewe Chón Káé Paipel mi tuppwél ra pwora le tingorei aramas ar repwe sainei eú taropween tingor ngeni ewe mwú an epwe omusawu pwiich kana. Lap seni 700,000 aramas ra sainei ena taropween tingor. Lón Aúlúngát, March 26, 1919, me mwen ar tiinaaló ena taropween tingor ngeni ewe mwú, Pwiich Rutherford fengen me pwiich kewe fúmén ra musowu.

Iei met Pwiich Rutherford a eáni afalafal ngeni chókkewe mi etiwato: “Ua fókkun lúkú pwe minne a fis ngenikich epwe ammólnakichetá fán iten eú fansoun epwe fen áweires lap seni ei. . . . Ámi achocho le fiu esap fán iten musowun pwiimi kewe seni kalapus. Esap ina chék ewe popun oua féri ena . . . Oua fiu fán iten oupwe pwáraaló ewe Enlet, me chókkewe ra féri ena ra angei eú feiéch mi amwarar.”

Minne a fis lón ewe kapwúng fán iten pwiich kewe, a pwári pwe Jiowa a emmweni met a fis. Lón May 14, 1919, ewe imwen kapwúngún ámwet a apwúngaló pwe pwiich kewe ewe mwú a etipisiir, itá repwe kapwúng fán pwúng nge ese fis ena wóón ei case. Ina popun, a pwúngúló pwe chókkana rese atai allúk. A mmen éch minne a pwúngúló. Pwata? A fen pwúngúló lón ena kapwúng pwe pwiich kana iir chón atai allúk. Ika ena imwen kapwúng epwe chék omusaaló tipisiir are ekisaaló chappen ar tipis, iwe epwe chúen mak lón ar criminal record pwe iir chón atai allúk. Iwe nge, pokiten a fen siwil minne ra apwúngaló, me ese chúen wor met aramas ra tipi ngeniir wóón, iwe a téttélúwu ar criminal record. Iwe pokiten ena, ese péút seni Soukapwúng Rutherford wisan na lón pekin allúk, iwe a chúen tongeni álisi néún Jiowa kewe aramas lón ewe Supreme Court of the United States. Ina met a féri fán chómmóng mwirin an musowu seni kalapus.

Pwiich Macmillan a chemeni an ekieki lón ena atun pwe saminne repwe chék wikkiti án ewe  Samol uweiireló láng me resap chúen féri mettóch. A erá: “Aua mirititi pwe mi lamot ám aupwe féri mettóch pwe aupwe silei wesewesen met letipen ewe Samol fán item.”

Nge pwiich kewe lón ewe ofesilap rese tongeni chék mwittir sópweló ewe angang ra piin féfféri ren fite ier. Pwata? Pokiten atun pwiich kana ra nóm lón kalapus, meinisin ekkewe minen peres me pisek ra áeá le printini néúch kewe puk ra kataló. A mmen elichippúng ena, me ekkóch pwiich kewe ra fen ekieki ika a fen much ach angangen afalafal.

Itá mi chúen wor aramas repwe pwapwaiti le rong pwóróusen án Kot we Mwú, ekkewe Chón Káé Paipel ra esilefetálei? Ren ar repwe silei pélúwan, Pwiich Rutherford a filatá an epwe eáni eú afalafal. Aramas meinisin ra ketiw ngeni. Pwiich Macmillan a erá: “Ika ese wor aramas repwe fiti ena mwich, iwe weween pwe a fen much ach angang.”

Ina minne, lón eú Ráninfel lón May 4, 1919, inaamwo ika Pwiich Rutherford a fókkun semmwen, nge a eáni ewe afalafal lón Los Angeles, California, itelapan “The Hope for Distressed Humanity.” (Ápilúkúlúk fán Iten Meinisin mi Riáfféú) A wor ina epwe 3,500 ra fiti ena mwich, nge a pwal wor fitepúkú rese chúen tongeni aúseling pún rese kuch lón ena leeni a fis ena mwich ie. Sorotáán, a pwal wor 1,500 aramas ra fiti ewe mwich. Iwe, pwiich kana ra silei pélúwen ar we kapas eis, aramas ra chúen mochen rongorong pwóróusen án Kot we Mwú!

Minne pwiich kana ra féri mwirin ena a emmweni napanapen án Chón Pwáraatá Jiowa féri ar angangen afalafal tori ach ei fansoun.

The Watch Tower minen August 1, 1919 a esilei pwe epwe fis eú mwichelap lón Cedar Point, Ohio lepoputáán ewe maram September. Clarence B. Beaty, emén Chón Káé Paipel alúwél seni Missouri a chechchemeni me erá: “Meinisin ra chék meefi pwe mi lamot ar repwe ló fiti ena mwichelap.”  Lap seni 6,000 pwiich kewe ra fiti ewe mwichelap, a kon chóchó chón fiti ena mwich lap seni met ra ekieki. A pwal lapóló apwapwaan ena mwichelap ren papataisilóón lap seni 200 aramas lón ewe Lake Erie.

Lón September 5, 1919, atun ewe enimuen ránin mwichelap, Pwiich Rutherford a eáni eú afalafal itelapan “Address to Co-laborers,” a esilesil katowuun ewe mineféén puk itelapan The Golden Age. * Ena puk epwe “pwóróus usun ekkewe mettóch mi lamot mi fiffis wóón fénúfan, me epwe wor áwewe seni Paipel ika pwata [a fen] fiffis ekkena mettóch.”

A wor ewe pesepes pwe ekkewe Chón Káé Paipel meinisin repwe pwora le néúnéú ena mineféén puk lón ar angangen afalafal. Iei met ewe taropwe seni ewe mwicheich a áweweei usun kókkótun ena angang, a erá: “Emén me emén mi fen papatais epwe chemeni pwe a eú feiéch watte an epwe angang ngeni Kot me alamota ena wis iei, me féri úkúkún an tufich le afalafal ngeni chón fénúfan meinisin.” Iwe, pwiich kana ra fókkun apwénúetá ena pesepes! Fán December, ekkewe chón afalafal mi tinikken ra kúna án lap seni 50,000 aramas tingor ar repwe néúni ena mineféén puk iteiten maram.

Lesópwólóón ewe ier 1919, a akkótsefál kókkótun néún Jiowa kewe aramas me ra péchékkúletá. Pwal och, ra pwal pwénútá chómmóng oesini mi lamot mi weneiti ekkewe ránin lesópwólóón. A fen unusen pwénútá ewe oesini lón Malakai 3:1-4 usun án Kot eliméchúeló néún kewe aramas. Iwe ra fen ngaseló seni fétekin “Papilon mi lapalap,” me Jesus a fen filatá ewe “chon angang mi allükülük o tipachem.” * (Pwär. 18:2, 4; Mat. 24:45) Iwe, lón ena atun ekkewe Chón Káé Paipel ra fen mmólnetá fán iten ewe angang Jiowa a mochen repwe féri.