1. Ifa ewe kefil mi múrinné seni meinisin emén a tongeni eáni?

FÁN CHÓMMÓNG, ekkewe kefil ekkewe sam me in ra filatá a tongeni kkúú manawen néúr kewe ren fansoun langattam. Ika ra kefilingaw a tongeni efisi osukosuk ngeni néúr kewe. Nge ika ra kefiléch, ra tongeni álisi néúr kewe le eáni eú manaw mi pwapwa. Pwúngún, a lamot án ekkewe nau repwe pwal féri ekkewe kefil mi múrinné. Ewe kefil mi múrinné seni meinisin, ina án emén filatá le angang ngeni Jiowa, Semach we mi tong lón láng.​—Kölf. 73:28.

2. Ikkefa ekkewe kefil mi múrinné Jesus me seman kewe me inan ra féri?

² Semen me inen Jesus kewe ra mochen álisi néúr kewe le angang ngeni Jiowa, me ekkewe kefil ra féri a pwári pwe ina met a fókkun aúchea lón manawer. (Luk. 2:40, 41, 52) Jesus a pwal féri ekkewe kefil mi múrinné mi álisi le apwénúetá wisan lón minne Jiowa a tipeni. (Mat. 4:1-10) Jesus a wiliti emén mi kirekiréch, tuppwél, me pwora. Ekkewe sam me in mi tongei Jiowa repwe pwapwa le néúni emén át mi usun i.

3. Ikkefa ekkewe kapas eis sipwe pélúweniir lón ei lesen?

³ Lón ei lesen, sipwe etittina ekkeei kapas eis: Ikkefa ekkewe kefil mi múrinné Jiowa a eáni mi weneiti manawen Jesus? Met ekkewe sam me in Chón Kraist ra tongeni káé seni án semen me inen Jesus kewe kefil? Me met ekkewe kúkkún me sáráfé Chón Kraist ra tongeni káé seni án Jesus kewe kefil?

4. Ifa ewe kefil mi lamot Jiowa a eáni fán iten Néún we?

⁴ Jiowa a fili ekkewe sam me in mi fókkun múrinné fán iten Jesus. (Mat. 1:18-23; Luk. 1:26-38) Meefien Maria kewe seni enletin letipan mi makketiw lón ewe Paipel a pwári alóllóólun an tongei Jiowa me an aúcheani an we Kapas. (Luk. 1:46-55) Me án Josef álleasochisi án Jiowa emmwen, a pwári pwe a niwokkusiti I me mochen apwapwaai.​—Mat. 1:24.

5-6. Met Jiowa a mut ngeni Jesus an epwe kúna lón manawan?

⁵ Nengeni pwe Jiowa ese fili ekkewe sam me in mi wéúéch fán iten Jesus. Ewe asor Josef me Maria ra eáni mwirin án Jesus uputiw a pwári pwe iir mi wéúngaw. (Luk. 2:24) Eli a wor eú án Josef kúkkún shop ikewe a kan féri an angangen táikú ie únúkkún imwer we lón Nasaret. Eli rese pisekisek, ákkáeúin pokiten a watteeló ar we famili me a wor fúmén néúr are lap seni.​—Mat. 13:55, 56.

⁶ Jiowa a túmúnú Jesus seni ekkóch feiengaw, nge I ese eppeti seni Néún na meinisin an kewe weires. (Mat. 2:13-15) Áwewe chék, Jesus a likiitú ngeni chón an we famili rese lúkú i. Anchangei lichippúngún Jesus ren án pwúkún ekkóch chón an famili rese etiwa i me lepoputáán pwe i ewe Messaia. (Mark. 3:21; Joh. 7:5) Pwal och, ese mwáál Jesus a pwal likiitú fán málóón seman we, Josef, ewe mi mwuuti. Iwe neman pokiten Jesus i ewe mwánichi, iwe a wisen sópweló le eáni án seman we angang. (Mark. 6:3) Atun Jesus a wattetá a káé an epwe wisen túmúnú an we famili. Ese mwáál a angang weires le atufichiir. Ina popun a pwisin meefi memmeefin pekkusun án emén angang unusen rán.

7. (a) Ikkefa ekkewe kapas eis ra tongeni álisi ekkewe mi pwúpwúlú lón ar túmúnú néúr kewe? (b) Ifa usun Än Salomon Fos 2:1-6 a álilliséch lón án ekkewe sam me in emiriti néúr kewe?

⁷ Ika ámi mi pwúpwúlú nge oua mochen néúnéú, oupwe pwisin eisinikemi: ‘Ám ewe sókkun aramas mi tipetekison, tongei Jiowa, me aúcheani an we Kapas pwe epwe filikem le túmúnú manawen emén upwufé mi aúchea?’ (Kölf. 127:3, 4) Nge ika a fen wor noum, kopwe pwisin eisinuk: ‘Ua ákkáiti nei kewe usun aúchean angang weires?’ (SalAf. 3:12, 13) ‘Ua achocho úkúkún ai tufich le túmúnú nei kewe seni ekkewe mettóch mi  efeiengaw lón án Satan ei ótót?’ (SalF. 22:3) Kese tongeni eppeti noum kewe seni meinisin ekkewe weires ra tongeni kúna. Ese fókkun tufich ena. Nge fán tong, ka tongeni sópweló le ammólneeretá ngeni ekkewe osukosuk ra tongeni kúna lón manawer ren óm asukuler le lúkúlúk wóón án Kot kapasen emmwen seni an we Kapas. (Álleani Än Salomon Fos 2:1-6.) Áwewe chék, ika emén chón óm we famili a filatá le úkútiw le angang ngeni Jiowa, kopwe álisi noum kewe le káé seni án Kot we Kapas lamoten an epwe chék tuttuppwél ngeni Jiowa. (Kölf. 31:23) Are ika a má sonuk emén attongeom, kopwe áiti ngeni noum kewe ekkewe wokisin epwe tongeni álisiir le likiitú fán letipeta me meefi kinamween letiper.​—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Ifa ewe kapasen emmwen mi mak lón Tuteronomi 6:6, 7 Josef me Maria ra apwénúetá?

⁸ Semen me inen Jesus kewe wóón fénúfan ra álisi le mámmááritá pwe epwe emén mi apwapwaai Kot. Ra apwénúetá án Jiowa kapasen emmwen ngeni sam me in. (Álleani Tuteronomi 6:6, 7.) Josef me Maria ra fókkun tongei Jiowa, me a fókkun lamot me rer ar álisi néúr kewe le ámááraatá ena sókkun tong.

9. Ikkefa ekkewe kefil mi lamot Josef me Maria ra eáni?

⁹ Josef me Maria ra filatá ar repwe kan feffel ngeni Jiowa fengen me néúr kewe. Ese mwáál, ra kan fiffiti ekkewe mwich mi fis iteiten wiik lón ewe sinakok Nasaret, me pwal ewe Pasofer mi fis iteiten ier Jerusalem. (Luk. 2:41; 4:16) Lón ar sái ngeni Jerusalem, eli ra kan áiti ngeni Jesus me pwiin kewe me fefinan usun uruwoon néún Jiowa kewe aramas, me neman ra pwal katol ekkewe leeni mi mak pwóróuseer lón ewe Paipel. Lupwen ar famili a watteeló, ese mwáál a weiresiló ngeni Josef me Maria ar repwe kan feffel ngeni Jiowa fengen me néúr kewe. Nge ra feiéch ren ar féri ena! Pokiten ra akkomwa ar fel ngeni Jiowa, iwe unusen ewe famili a ririéch ngeni.

10. Ikkefa ekkewe lesen ekkewe sam me in Chón Kraist ra tongeni káé seni Josef me Maria?

¹⁰ Met ekkewe sam me in mi tongei Jiowa ra tongeni káé seni Josef me Maria? Ewe mettóch mi lamot seni meinisin, ina ámi áiti ngeni néúmi kewe lón ámi kapas me féffér pwe oua fókkun tongei Jiowa. Mirititi pwe  ewe liffang mi lap seni meinisin oua tongeni ngeniir, ina ámi álisiir le tongei Jiowa. Me ewe lesen mi aúchea seni meinisin oua tongeni áiti ngeniir, ina ámi asukuler ifa usun repwe kan kákkáé ewe Paipel, ikkiótek, fiffiti mwich, me fiffiti ewe angangen afalafal. (1 Tim. 6:6) Pwúngún, a pwal lamot ámi oupwe awora ngeniir met mi lamot lón pekin aion. (1 Tim. 5:8) Nge chechchemeni pwe pisekin néúmi kewe me néúr moni, esap ikkena met epwe amanawer atun muchúlóón ei ótót me atolonger lón án Kot we ótót sefé, nge fen ina ar ririéch ngeni Jiowa. *​—Is. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Ifa usun ewe kapasen emmwen lón 1 Timoty 6:17-19 epwe álisi ekkewe sam me in le kefiléch lón ar ámááraatá néúr kewe? (b) Met óm we famili a tongeni achocho ngeni, me ikkefa ekkewe feiéch oua tongeni kúna? (Ppii ewe pwóór “ Met Oupwe Achocho Ngeni?”)

¹¹ A ifan me apwapwaan ach kúna chómmóng sam me in mi eáni kefil mi múrinné mi álisi néúr kewe le ririéch ngeni Jiowa! Ra kan akkangangfengen lón ar fel ngeni Jiowa. Ra fiti ekkewe mwich me mwichelap. Me ra fiti ewe angangen afalafal. Ekkóch famili ra pwal mwo nge tufichin afalafal lón ekkewe leeni mi osupwangen chón afalafal ie. Ekkóch ra feiló katol Bethel are álillis lón angangen kaúún ekkewe imw ach we mwicheich a áeá. Ekkewe famili mi féri ekkena mettóch ra néúnéú pwisin néúr moni, me eli a pwal tongeni áweires ngeniir. Nge Jiowa epwe efeiéchúúr ren ar féri ena. (Álleani 1 Timoty 6:17-19.) Lape ngeni, ekkewe nau mi mááritá lón ekkena esin famili ra sópweló le féri ekkena mettóch mi múrinné ra fen káé, me rese niamam! *​—SalF. 10:22.

12. Met a lamot án Jesus epwe féri lón an mámmááritá?

¹² Fansoun meinisin, Semen Jesus we lón láng a féri kefil mi múrinné, me seman kewe me inan wóón fénúfan ra pwal kefiléch. Nge lupwen Jesus a watte, a lamot an epwe pwisin féri an kewe kefil. (Kal. 6:5) A nóm ren ewe tufichin pwisin filatá, usun chék kich. A tongeni filatá le akkomwa pwisin mochenin. Nge, a fen filatá an epwe chék ririéch ngeni Jiowa. (Joh. 8:29) Ifa usun an leenien áppirú a tongeni álisi ekkewe kúkkún me sáráfé lón ei fansoun?

13. Ifa ewe kefil mi lamot Jesus a eáni atun a chúen kúkkún?

¹³ Lekúkkúnún Jesus, a filatá le álleasochisi seman kewe me inan. Esap fán eú a álleasolaper pokiten a ekieki pwe a tipachem seniir. Nge “a chok alleasochisi ir.” (Luk. 2:51, Testament Mi Fö) Ese mwáál, Jesus a apwénúetáéchú wisan, wisen mwánichi. A fókkun angang weires le káé táikú seni seman we mi  mwuuti, pwe epwe tongeni álillis le atufichi an we famili.

14. Ifa usun sia silei pwe Jesus i emén mi sipeéch lón an káé án Kot we Kapas?

¹⁴ Eli semen me inen Jesus kewe ra apwóróusa ngeni an uputiw ren ewe manaman, me met néún Kot kewe chónláng ra apwóróusa usun i. (Luk. 2:8-19, 25-38) Jesus ese menemenéch ren met ra ereni, nge a pwal pwisin káé án Kot we Kapas wóón an. Ifa usun sia silei pwe Jesus i emén mi sipeéch lón an káé án Kot we Kapas? Pokiten lekúkkúnún chék, nge ekkewe sense Jerusalem “ra mwar ren an weweöch me an silelap le pölüeni ekewe kapas ais.” (Luk. 2:46, 47) Me atun a chék 12 ierin Jesus, a fen ánnetatá ngeni pwisin i pwe Jiowa I Seman.​—Luk. 2:42, 43, 49.

15. Ifa usun Jesus a pwári pwe a filatá le féri letipen Jiowa?

¹⁵ Lupwen Jesus a silei met Jiowa a mochen an epwe féri, iwe a filatá an epwe féri letipan. (Joh. 6:38) A silei pwe epwe kúna koput seni chómmóng. Inaamwo ika ese sani an epwe kúna koput, nge a chúen filatá le álleasochisi Jiowa. Atun Jesus a papatais lón ewe ier 29, ewe mettóch mi kon aúchea lón manawan, ina an féri met Jiowa a mochen an epwe féri. (Ipru 10:5-7) Pwal mwo nge lón ewe atun Jesus epwele máló wóón ewe iráán ninni, nge a chúen úppós le apwénúetá letipen Seman we.​—Joh. 19:30.

16. Ifa eú lesen ekkewe nau ra tongeni káé seni Jesus?

¹⁶ Álleasochisi semom kewe me inom. Semom kewe me inom rese unuséch usun chék Josef me Maria. Iwe nge, Jiowa a ewisa ngeniir ar repwe túmúnuk, asukulok, me emmwenuk. Ika ka aúselinga ar kapasen emmwen me súféliti nemenemer, “kopwe feiöch.”​—Ef. 6:1-4.

17. Me ren Josua 24:15, ifa ewe kefil mi lamot ekkewe kúkkún me sáráfé repwe pwisin filatá?

¹⁷ Filatá ié kopwe angang ngeni. A lamot óm kopwe ánnetatá ngeni pwisin en ika ié Jiowa, ifa letipan, me ifa usun kopwe féri letipan lón manawom. (Rom 12:2) Iwe mwirin, kopwe tongeni eáni ewe kefil mi fókkun lamot lón manawom, ina óm filatá le angang ngeni Jiowa. (Álleani Josua 24:15; SalAf. 12:1) Ika ka fiffiti óm schedule le ákkállea me kákkáé Paipel, iwe óm tongei Jiowa epwe sópwósópwóló  le mámmááritá me óm lúkú i epwe péppéchékúleló.

18. Ifa eú kefil mi lamot ekkewe kúkkún me sáráfé repwe eáni, me epwe met mwirilóón?

¹⁸ Filatá le akkomwa letipen Jiowa lón manawom. Án Satan ei ótót a pwonei pwe ika ka áeá tufichum kewe fán iten pwisin feiéchum, iwe kopwe pwapwa. Nge ren enletin, chókkewe mi akkomwa ar chei pisek repwe “püsin aworato wor chomong riaföü mi fokun aweires.” (1 Tim. 6:9, 10) Iwe nge, ika ka aúseling ngeni Jiowa me filatá le akkomwa letipan lón manawom, kopwe sópwéch me “fefeitä lon meinisin mine kopwe föri.”​—Jos. 1:8.

19. Met mi lamot án ekkewe sam me in repwe chechchemeni?

¹⁹ Ámi kana sam me in, oupwe achocho úkúkún ámi tufich le álisi néúmi kewe le angang ngeni Jiowa. Lúkúlúk wóón i, me i epwe álisikemi le kefiléch. (SalF. 3:5, 6) Chemeni pwe ámi féffér epwe kon achchúngú néúmi kewe lap seni ámi kapas. Ina minne, eáni ekkewe kefil epwe álisi néúmi kewe le kúna chen me ren Jiowa.

20. Ikkefa ekkewe feiéch epwe nóm ren ekkewe kúkkún me sáráfé ika ra filatá le angang ngeni Jiowa?

²⁰ Ámi kana kúkkún me sáráfé, sememi kewe me inemi repwe tongeni álisikemi le kefiléch lón manawemi. Nge mi lamot ámi oupwe pwisin eáni ekkewe kefil mi múrinné pwe oupwe apwapwaai Kot. Ina popun, oupwe áppirú Jesus me filatá le angang ngeni Sememi we mi tong lón láng. Ika oua féri ena, manawemi iei epwe masou ren minne mi aúchea me amwarar. (1 Tim. 4:16) Me lón ekkan rán repwe feito, oupwe eáni ewe sókkun manaw mi fókkun apwapwa seni meinisin!