1, 2. Pwata mi wor minen emmwen mi fich fán iten fout Chón Pwáraatá Jiowa ra fiti? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

 EÚ SIMPUNG lón Netherlands a fós usun napanapen fouten ekkewe néúwisin lamalam atun eú ar mwich lón ena fénú. A erá: “Ka kúna chómmóng mi úféúf úf usun úféúfen angang are kunou, ákkáeúin atun pwichikkar.” Iwe nge, ena simpung a pwal repotei pwe esap ina usun napanapen fouten Chón Pwáraatá Jiowa atun ar mwichelap. A apasa pwe ekkewe át me ekkewe mwán ra úféúf sekit me áeá necktie. Ekkewe nengngin me fefin ra áeá skato mi chék úkúkéch ttaman, nge stylin lón ei fansoun. Fán chómmóng aramas ra apúnga ekkewe Chón Pwáraatá Jiowa ren napanapen fouter. Aposel Paulus a erá pwe Chón Kraist itá repwe “öüköchü üfer o üföüf sokun üf mi fich” ngeni néún Kot chón angang. (1 Tim. 2:9, 10) Inaamwo ika Paulus a fós usun ekkewe fefin, nge ena emmwen mi pwal weneiti ekkewe Chón Kraist mwán.

² Ekkewe emmwen fán iten fout, a lamot ngenikich néún Jiowa aramas, nge mi pwal lamot ngeni Jiowa, ewe Kot sia fel ngeni. (Ken. 3:21) Ewe Paipel a affata pwe Jiowa, ewe Sou Nemenemen unuselapen láng me fénúfan, a isetiw emmwen ren napanapen fouten néún kewe aramas. Ina minne, itá ekkewe sókkun úf sia filatá esap chék apwapwakich, nge ewe mi lamot seni ena, itá epwe apwapwaai ach we Samol mi Lapalap, Jiowa.

3. Met sia tongeni káé seni án Kot we Allúk ngeni chón Israel usun úf?

 ³ Lón ewe Allúkún Moses, mi wor ekkewe allúk mi túmúnú ekkewe chón Israel seni ewe sókkun manaw mi fókkun limengaw chón ekkewe mwú únúkkúr ra eáni. Ena Allúk a pwáraatá pwe Jiowa a fókkun oput ekkewe sókkun úf emén a úféúf nge ese tongeni sill ika eménna i emén mwán are fefin. Lón ei fansoun, ena sókkun napanapen úf a mmen chéú. (Álleani Tuteronomi 22:5.) Lón ewe Allúk, sia kúna pwe Jiowa ese pwapwa ren ewe sókkun úf mi féri pwe ekkewe mwán repwe usun napanapen fefin, me ekkewe fefin repwe usun napanapen mwán. Are ewe sókkun úf mi áweiresi ach sipwe asókkafeseni lefilen emén mwán me emén fefin.

4. Met a tongeni álisi ekkewe Chón Kraist le féri kefil mi múrinné usun fouter?

⁴ Ekkewe kapasen emmwen lón Paipel ra tongeni álisikich ach sipwe féri kefil mi múrinné wóón foutach. Ekkena kapasen emmwen ra weneitikich meinisin, ese lifilifil ika kich seni ia, ika mi pwichikkar are patapat lón fénúach, are ifa eérenien fénúach. Ese pwal lamot ngenikich chómmóng allúk mi tichik ren met sókkun úf epwe fich me met esap fich. A chék lamot ach sipwe fiti ekkewe kapasen emmwen lón Paipel, nge ekkena emmwen mi pwal mut ngenikich ach sipwe fouteni ekkewe fout sia sani. Sipwe nengeni ekkóch kapasen emmwen lón Paipel ra tongeni álisikich le silei “letipen Kot, ren met mi mürina me unusöch, pwal met mi apwapwai i” lupwen sipwe filatá úfach.​—Rom 12:1, 2.

5, 6. Itá úrúrún, minne sia úféúf epwe achchúngú aramas ar repwe fet?

⁵ Fán emmwenien Kot, aposel Paulus a fós usun eú kapasen emmwen mi lamot mi mak lón 2 Korint 6:4. (Álleani.) Napanapen foutach a tongeni pwári ngeni aramas ika kich met sókkun aramas, me repwe poputá le ekiekietá och ekiek usuch seni met ra kúna. (1 Sam. 16:7) Pokiten kich néún Kot aramas, mi lamot sipwe ekiekiéchú úfach, sisap chék úféúf met chék sia kinamwe ren are sani. Lupwen sia apwénúetá ekkewe kapasen emmwen lón Paipel, itá epwe álisikich ach sisap úféúf úf mi tikak, pwári kinikinin inisich, are sókkun úf mi amocheniatáái emén. A wewe ngeni ach sipwe túmúnú seni ekkewe sókkun úf mi pwáraaló are anapanapaaló kinikinin inisich itá sisap pwáraaló. Itá esap wor emén epwe meefi osukosuk lupwen a kúna napanapen úfach me okullu mesan senikich.

⁶ Lupwen sia torotoréch, limeliméch me foutéch, me úfach a ésúfél, epwe tongeni alóllóólóló án aramas súfélitikich usun chón angang ngeni ewe Samol mi Lapalap, Jiowa. Neman epwe luki letiper ar repwe mochen silei pwal ekkóch pwóróus usun ewe Kot sia fel ngeni, epwe alóllóólóló ar súféliti ach we mwicheich, me repwe mochen aúseling ngeni ewe pwóróusen manaw sia uwei ngeniir.

7, 8. Ineet a ákkáeúin lamot ach sipwe úféúf sókkun úf mi fich?

⁷ Itá úfach me foutach epwe elingaaló Jiowa me ewe pwóróus sia uwei ngeni aramas. Ina wisach ngeni ach we Kot mi pin, pwiich kewe Chón Kraist, me ekkewe aramas lón ach leenien afalafal. (Rom 13:8-10) A ákkáeúin lamot ach sipwe filiéchú minne sia úféúf atun sipwe fiti ach kewe mwich are ló afalafal. Itá foutach epwe fich ngeni emén chón fel ngeni Kot. (1 Tim. 2:10) Pwúngún pwe ekkóch úf mi fich ngeni eú leeni nge neman esap fich ngeni pwal eú leeni. Nge, ese lifilifil menni leeni sia nónnóm  ie, mi lamot pwe kich Chón Pwáraatá Jiowa sipwe túmúnú pwe napanapen úfach esap áchepeteki ekkewe ekkóch.

⁸ Álleani 1 Korint 10:31. Lupwen sia fiti ekkewe mwichelap, itá úfach epwe fich me ésúfél. Mi lamot sisap áppirú ekkewe sókkun stylin úf mi luló mi chéú lón ei fénúfan. Pwal mwo nge me mwen are mwirin ewe mwichelap me lupwen sia check in are check out lón hotel, sipwe túmúnú pwe úfach epwe fich me esap torotorongaw. Iwe ika ina, esap wor pinepinen ach sipwe ereni aramas pwe kich Chón Pwáraatá Jiowa, me sipwe meefi pwe sia mmólnetá le afalafal fansoun meinisin.

9, 10. Pwata minne a mak lón Filipi 2:4 epwe álisikich ren kefilin úfach?

⁹ Álleani Filipi 2:4. Pwata a lamot ach sipwe ekieki ifa usun napanapen úfach epwe kkúú meefien pwiich kewe Chón Kraist? Eú popun, pún néún Kot aramas ra achocho le álleasochisi ei kapasen fén: “Oupwe amäloi ekewe mochenian fanüfan mi nom remi: sokopaten föförün lisowu, lüangau, mocheisou.” (Kol. 3:2, 5) Ekkóch pwiich kewe ra likitaló manawer me lóóm mi sikepwach, nge neman ra chúen fiffiu ngeni ar mochenian futuk. Ika sise túmúnú, napanapen úfach mi tongeni áweiresi ar repwe apwénúetá án Paipel kapasen emmwen me fiu ngeni ar mocheniaingaw. (1 Kor. 6:9, 10) Sise mochen alapaaló weiresiir lón ar fiffiu.

¹⁰ Lupwen sia nóm lein pwiich kewe, usun itá sia nóm lón eú leeni mi túmún seni etipetipaen aramas mi eáni féffér mi limengaw. Napanapen foutach itá epwe álisatá liméchún ena leeni, ese lifilifil ika fansoun mwich are pwal eú fansoun. Inaamwo ika  mi wor ach pwúúng le filatá úfach, nge pwal wisach ach sipwe álisi ekkewe ekkóch pwe epwe mecheres ngeniir le amwéchú liméchún ar ekiek, kapas, me féffér mwen mesen Kot. (1 Pet. 1:15, 16) Tong mi enlet “esap föri mine a asäw, esap kütta püsin an.”​—1 Kor. 13:4, 5.

11, 12. Ifa usun Än Salomon Afalafal 3:1, 17 a álisikich ach sipwe tipemirit?

¹¹ Lupwen néún Kot aramas repwe filatá met repwe úféúf, ra silei pwe mi “wor fansoun fisin mettoch meinisin me sokun föför meinisin.” (SalAf. 3:1, 17) Patapaten are pwichikkaren leeniach me pwal nónnómun manawach are fénúach epwe tongeni kkúú ach kefil wóón minne sipwe úféúf. Iwe nge, án Jiowa emmwen usun úf ese siwil.​—Mal. 3:6.

¹² Lón fansoun mi pwichikkar, a tongeni weires ngenikich ach sipwe túmúnúéchú úfach pwe epwe ésúfél me fich. Pwiich kewe repwe pwapwa ika sise úféúf sókkun úf mi kon pach ngeni inisich are nikápwesepwes mi pwári kinikinin inisich. (Hiop 31:1) Pwal och, lupwen sia nóm wóón beach are lón swimming pool, úfach úféúfen túkken itá epwe ésúfél. (SalF. 11:2, 20) Inaamwo ika chón fénúfan ra kan úféúf ekkewe sókkun úféúfen túkken mi pwári kinikinin inisiir, nge mi lamot sipwe túmúnú pwe úfach epwe elingaaló ach we Kot mi pin, Jiowa.

13. Ifa usun ewe kapasen emmwen lón 1 Korint 10:32, 33 epwe álisikich lón ach kefil wóón úfach?

¹³ A pwal wor eú kapasen emmwen lón Paipel mi lamot ach sipwe ekieki lupwen sia filatá úfach. Mi lamot sipwe túmúnú pwe sisap aosukosuka mwelien letipen ekkewe ekkóch. (Álleani 1 Korint 10:32, 33.) Wisach ach sipwe túmúnú pwe sisap úféúf ekkewe sókkun úf mi tongeni aosukosuka pwiich kewe me pwal chókkewe rese fel ngeni Jiowa. Aposel Paulus a makkeei: “Kich meinisin sipwe föri mine pwiich kewe souläng repwe pwapwa o feiöch ren, pwe repwe fefeitä lon ar lükülük.” A pwal erá ei popun: “Pun Kraist esap chök kütta mine epwe püsin pwapwa ren.” (Rom 15:2, 3) Sipwe pwal usun Jesus, itá epwe kon lamot ngenikich ach féri letipen Kot me álisi ekkewe ekkóch lap seni ach apwénúetá pwisin mochenich. Ina minne, sisap filatá ewe sókkun stylin úf sia sani nge epwe tongeni eppeti án aramas aúseling ngeni ewe pwóróus sia afalafala ngeniir.

14. Ifa usun ekkewe sam me in repwe áiti ngeni néúr kewe ar repwe elingaaló Kot ren napanapen fouter?

¹⁴ Wisen ekkewe sam me in Chón Kraist ar repwe asukula néúr kewe pwe repwe álleasochisi ekkewe kapasen emmwen lón Paipel. Mi kapachelong lón ena káit ar repwe túmúnú pwe iir me néúr kewe repwe apwapwaai Kot ren fouter mi ésúfél. (SalF. 22:6; 27:11) Itá epwe ifa usun án ekkewe sam me in repwe áiti néúr kewe ar repwe súféliti ach we Kot mi pin me an kewe emmwen? Itá ekkewe sam me in repwe isetiw ewe leenien áppirú mi múrinné fán iten néúr kewe. Fán tong, repwe áiti ngeniir ifa usun repwe kútta ekkewe sókkun úf mi fich me ia repwe kút ie. Itá ekkewe nau repwe filatá ekkewe sókkun úf mi elingaaló Jiowa, ewe Kot ra tupuni, nge esap met chék ra efich.

15. Met a tongeni álisikich ach sipwe féri kefil mi múrinné wóón úfach?

¹⁵ Ewe Paipel eú puken emmwen mi álilliséch epwe tongeni álisikich le féri kefil mi múrinné mi elingaaló Kot. Ikaamwo ina, nge minne sia úféúf a pwáraaló met pwisin  kich sia sani. Ekkewe stylin úf sia efich me mi mé ngenikich ra tongeni sókko seni met ekkóch repwe efich. Nge itá úrúrún fansoun meinisin úfach epwe torotoréch, limeliméch, ésúfél, me fich ngeni ewe fansoun me pwal fich me ren chón fénúach.

16. Pwata a éch ach sipwe achocho pwe foutach epwe fich me ésúfél?

¹⁶ Ese kan mecheres ach sipwe mwittir kúnékún ekkewe sókkun úf mi fich me ésúfél. Chómmóng sitowa ra kan chék amémé ekkewe esin style mi terú. Ina popun, neman epwe lamot watteen fansoun me achocho pwe sipwe kútta ekkewe sókkun skato, mumu, me sópwun mi ésúfél, are fili ekkewe esin sekit me raúses rese kon pach ngeni inisich. Nge pwiich kewe repwe áfánni me aúcheani ach achocho le úféúf ewe sókkun úf mi múrinné me fich. Ach meefi menemenéch ren ach sia elingaaló Semach we lón láng mi tong a kon lap seni minne sia pennúkúóló pwe foutach epwe elingaaló i.

17. Met emén Chón Kraist epwe tongeni ekieki lón an kefil ika epwe oppuku elisan wóón sapan me ngáchin are esap?

¹⁷ Mi fich ngeni Chón Kraist mwán ar repwe oppuku eliser wóón saper me ngáchiir? Ewe Allúkún Moses a allúkú ngeni ekkewe mwán ar repwe oppuku eliser. Iwe nge, ekkewe Chón Kraist rese nóm fán ewe Allúkún Moses are ese lamot ngeniir ar repwe fiti ena allúk. (Lif. 19:27; 21:5; Kal. 3:24, 25) Lón ekkóch fénú, mi tongeni fich me ésúfél an epwe wor elisen emén mwán nge mi ngerengeréch, me esap pwal aosukosuka aramas ar repwe mochen aúseling ngeni ewe pwóróus sia uwei ngeniir. Ren enletin, ekkóch Chón Kraist mwán mi wor wiser lón ewe mwichefel ra pwal oppuku eliser wóón saper me ngáchiir. Ikaamwo ina, nge ekkóch pwiich kewe ra tongeni filatá ar resap ina usun. (1 Kor. 8:9, 13; 10:32) Nge esap eérenien aramasen lón ekkóch leeni án emén mwán epwe oppuku elisan wóón sapan me ngáchin, iwe me rer ese fich ngeni Chón Kraist mwán an epwe ina usun. Iwe lón ekkena leeni ika emén Chón Kraist mwán epwe oppuku elisan wóón sapan me ngáchin, epwe tongeni itengaw me esap elingaaló Kot.​—1 Tim. 3:2, 7; Rom 15:1-3.

18, 19. Ifa usun Mika 6:8 a álisikich?

¹⁸ A ifa me kilisouch pwe Jiowa ese ngenikich chómmóngun allúk ren met sókkun úf me fout epwe fich me met esap fich. Nge a ngenikich ach pwúúng le féri kefil fán tipemirit me ren ekkewe kapasen emmwen lón Paipel. Ina minne, pwal mwo lón ach kefil wóón úfach me foutach, sia tongeni pwáraatá pwe sia mochen tipetekison lón ach angang ngeni Kot.​—Mik. 6:8.

¹⁹ Fán tipetekison sia mirititi pwe Jiowa i emén Kot mi unusen liméch me pin me an kewe emmwen repwe fókkun échitikich. Ika sia mochen ach sipwe tipetekison, sipwe apwénúetá an kewe emmwen lón manawach. Tipetekison epwe pwal álisikich ach sipwe súféliti meefien me ekiekin ekkewe ekkóch.

20. Itá ifa usun úfom me foutom epwe kkúú meefien aramas?

²⁰ Minne sia úféúf itá epwe fókkun pwáraatá ngeni aramas pwe kich néún Jiowa chón angang. Án Jiowa kewe emmwen iir mi tekia, iwe nge sia pwapwa le álleasochisiir. Sia apúnga pwiich kewe ren napanapéchún fouter me féfférúr mi múrinné. Ekkena mettóch ra luki ekkewe mi letipwenechar ngeni ewe pwóróusen manaw lón Paipel me elingaaló Jiowa me apwapwaai. Ach féri kefil mi múrinné wóón úfach, a ekkelingaaló ewe emén mi aúféúfa ngeni pwisin i “iteüöch me manaman.”​—Kölf. 104:1, 2.