1. Me ren Malakai 3:16, ifa ewe puk Jiowa a kan mammakeei, me met masouan?

 REN fitengeréú ier, Jiowa a kan makkeei eú puk mi kkóló aúchean. Ena puk a masou ren iten aramas, poputá seni iten ewe áeménún chón pwáraatá mi tuppwél itan Epel. b (Luk. 11:50, 51) Seni ena atun, Jiowa a kan makkeelong ekkewe it lón ena puk, iwe iei a fen wor fite million it ra makkelong lón. Lón ewe Paipel ena puk a iteni “eu puken achechem,” me “ewe puken iten chon manau.” Lón ei lesen sipwe néúnéú ei itiitin, “ewe puken iten chon manau.”​—Álleani Malakai 3:16; Pwär. 3:5; 17:8.

2. Iten ié kewe a makkelong lón ewe puken iten chón manaw, me met sipwe féri pwe epwe makkelong itach lón ena puk?

² A makkelong lón ena puk mi kkóló aúchean iten meinisin chókkewe mi fel ngeni Jiowa fán watteen súfél me chókkewe mi aúcheani itan we. A suuk ngeniir ar repwe eáni ewe manaw esemuch. Lón ei fansoun, a pwal tongeni makkelong itach lón ena puk ika sia ámááraatá ach ririéch ngeni Jiowa lóngólóng wóón án Néún we, Jesus Kraist, asorun méén kepich. (Joh. 3:16, 36) Kich meinisin sia mochen an epwe makkelong itach lón ena puk, ese lifilifil ika sia eáni ewe ápilúkúlúkún manaw lón láng are wóón fénúfan.

3-4. (a) Ika itach a makkelong iei lón ewe puken iten chón manaw, itá a wewe ngeni pwe sipwele kúna manaw esemuch? Áweweei. (b) Met sipwe káé lón ei lesen me lón en lesen mwirin ei?

³ Iwe, itá meinisin chókkewe mi makkelong iter lón ena puk  repwele wesewesen kúna manaw esemuch? Sipwe kúna pélúwan seni alon Jiowa ei ngeni Moses lón Ekistos 32:33, a erá: “Iteiten iö mi tipis ngeniei üpwe talawu itan seni ai puk.” Ekkewe it mi fen makkelong lón ena puk, ra tongeni téttélúwu pún usun nge Jiowa a chék néúnéú piin le makkeei. (Pwär. 3:5) A lamot sipwe túmúnú pwe itach epwe chék nóm lón ena puk tori an a wesewesen makkeffóch, usun itá nge a mak wóón pen.

⁴ Ach silei ena, neman epwe efisi ach sipwe eáni ekkóch kapas eis. Áwewe chék, met ewe Paipel a apasa usun chókkewe mi mak iter me chókkewe ese mak iter lón ewe puken iten chón manaw? Ineet chókkewe mi mak iter lón ena puk repwe kúna manaw esemuch? Nge ifa usun ren chókkewe ra fen máló nge resaamwo silei Jiowa? Mi tufich an epwe makkelong iter lón ena puk? Ekkeei kapas eis repwe pélú me lón ei lesen me ewe lesen mwirin ei.

ITEN IÉ A MAKKELONG LÓN EWE PUK?

5-6. (a) Me ren Filipi 4:3, iten ié kewe a makkelong lón ewe puken iten chón manaw? (b) Ineet epwe makkeffóch iter lón ena puk?

⁵ Iten ié a makkelong lón ewe puken iten chón manaw? Ren ach sipwe pélúweni ena kapas eis, iei sipwe pwóróusfengen wóón nimu sókkun kúmiin aramas. Ekkóch me leir a fen mak iter lón ewe puken iten chón manaw, nge ekkóch ese.

⁶ Ewe áeúin kúmi, iir chókkewe mi kefil ar repwe fiti Jesus le nemenem lón láng. A itá makkelong iter iei lón ewe puken iten chón manaw? Ewer. Sia kúna ena seni met aposel Paulus a ereni chienan kewe lón Filipi, pwe iten ekkewe mi kepit mi kefil ar repwe fiti Jesus le nemenem, iei a fen makkelong lón ena puken iten chón manaw. (Álleani Filipi 4:3.) Nge ren an epwe makkeffóch iter lón ena puk, a lamot repwe  akkamwéchú ar tuppwél. Mwirin ar angei ar we sáingoon pwaau, iter epwe makkeffóch lón ena puk. Epwe fis ena me mwen ar ra máló are mwen poputáán ewe riáfféú mi lapalap.​—Pwär. 7:3.

7. Met sia weweiti seni Pwärätä 7:16, 17 ren ineet iten chón ewe mwich mi fókkun chóchó epwe makkeffóch lón ewe puken iten chón manaw?

⁷ Ewe oruuen kúmi, iir ewe mwich mi fókkun chóchó. A itá makkelong iter iei lón ewe puken iten chón manaw? Ewer. Nge iter epwe chúen mak lón ena puk mwirin ar kúna manaw mwirin ewe Armaketon? Ewer. (Pwär. 7:14) Jesus a erá pwe chókkewe mi usun siip repwe feiló “ngeni manau esemüch.” (Mat. 25:46) Nge chókkana mi manaw mwirin ewe Armaketon resap mwittir eáni manaw esemuch. Iter epwe chúen mak lón ewe puken iten chón manaw, nge usun itá a chék mak wóón piin. Atun án Jesus Nemenem Úkúkún Engeréú Ier, i “epwe nöür chon mas o emweniir ngeni ekewe puächen kolukun manau.” Iwe, chókkewe mi álleasochisi án Kraist emmwen me wesewesen pwúngúló pwe iir mi tuppwél ngeni Jiowa, epwe makkeffóch iter lón ewe puken iten chón manaw.​—Álleani Pwärätä 7:16, 17.

8. Ié kewe esap mak iter lón ewe puken iten chón manaw, me met epwe fis ngeniir?

⁸ Ewe aúlúngátin kúmi, iir ekkewe siike, me repwe ninniiló lón ewe Armaketon. Ese mak iter lón ewe puken iten chón manaw. Jesus a erá pwe “repwe feila ngeni ewe apwüng esemüch.” (Mat. 25:46) Fán án Kot emmwen, Paulus a erá pwe repwe kúna “kapwúngún máló fóchófóch.” (2 Tes. 1:9, NW; 2 Pet. 2:9) Pwal och, meinisin chókkewe mi tipis ngeni ewe ngún mi fel, resap kúna manaw esemuch, nge repwe máfóchófóch. (Mat. 12:32; Mark. 3:28, 29; Ipru 6:4-6) Iei sipwele pwóróus wóón ruu kúmiin aramas repwe manawsefál wóón fénúfan.

CHÓKKEWE REPWE MANAWSEFÁL

9. Me ren Föför 24:15, ikkefa ekkewe ruu kúmiin aramas repwe manawsefál wóón fénúfan, me met sókkofesenin ekkena ruu kúmi?

⁹ Ewe Paipel a fós usun ruu kúmiin aramas repwe manawsefál me ra ápilúkúlúkú ar repwe manaw tori feilfeiló wóón fénúfan. Iir “ekkewe mi pung” me “ekkewe rese pung.” (Álleani Föför 24:15 seni Testament mi Fö.) “Ekkewe mi pung,” iir chókkewe mi angang ngeni Jiowa fán tuppwél lemanawer. Nge “ekkewe rese pung,” iir chókkewe rese angang ngeni Jiowa mwen ar máló. Ren enletin, lape ngeni féfférúr, ese pwúng. Pokiten iir me ruu ekkena kúmi repwe manawsefál, iwe met, sia tongeni erá pwe a mak iter lón ewe puken iten chón manaw? Ren ach sipwe pélúweni ena kapas eis, sipwe etittina pwóróusen eú me eú ekkena kúmi.

10. Pwata “ekkewe mi pung” repwe manawsefál, me ifa ewe wis repwe wiseni? (Pwal ppii ewe lesen lón ei puk itelapan “Kapas Eis Seni Chón Állea” mi fós usun ewe manawsefál wóón fénúfan.)

¹⁰ Ewe arúáánúún kúmi, iir “ekkewe mi pung.” Me mwen ar máló, a makkelong iter lón ewe puken iten chón manaw. A itá téttélúwu iter seni ena puk atun ra máló? Aapw, pún me ren Jiowa, iir ra chúen “manau.” Jiowa “än ekewe mi manau Kot, nge sap än ekewe mi mäla, pun ren i aramas meinisin ra tongeni eäni manau.” (Luk. 20:38) Weween, atun ekkewe mi pwúng repwe manawsefál wóón fénúfan, epwe chúen pwá iter lón ewe puken iten chón manaw inaamwo ika a chék mak wóón piin. (Luk. 14:14) Ekkóch me lein chókkana repwe manawsefál, repwe wisen “nemenem won unusen fanüfan.”​—Kölf. 45:16.

11. Met a lamot án “ekkewe rese pung” repwe káé pwe epwe tongeni makkelong iter lón ewe puk?

 ¹¹ Ewe enimuen kúmi, iir “ekkewe rese pung.” Pokiten rese silei án Jiowa kewe allúk, iwe rese eáni ewe manaw mi pwúng me mwen ar máló. Ina popun ese mak iter lón ewe puken iten chón manaw. Nge Kot epwe amanawasefáliir pwe epwe tongeni suuk ngeniir alen an epwe makkelong iter lón ena puk. A lamot watteen álillis ngeni ekkena aramas “rese pung.” Lemanawen ekkóch me leir, ra féri féffér mi fókkun ngaw. Ina minne, a lamot ngeniir ar repwe káé ifa usun repwe etipeeú manawer ngeni án Jiowa kewe allúk. Ren ar repwe tongeni angei ena esin káit, án Kot we Mwú epwe emmweni eú angangen asukul mi fókkun lapalap esaamwo fis fán eú wóón unusen fénúfan.

12. (a) Ié epwe asukula ekkewe aramas rese pwúng? (b) Met epwe fis ngeni chókkewe rese mochen apwénúetá met ra káé?

¹² Ié epwe asukula ekkewe aramas rese pwúng? Chón ewe mwich mi fókkun chóchó me ekkewe mi pwúng mi manawsefál. Ren an epwe tongeni makkelong iten “ekkewe rese pung” lón ewe puken iten chón manaw, a lamot ar repwe ámááraatá ar riri ngeni Jiowa me fangoló manawer ngeni. Seni láng, Jesus Kraist me ekkewe mi kepit repwe nennengenifichi ekiekin me féfférún ekkewe rese pwúng usun minne ra káé. (Pwär. 20:4) Chókkewe rese mochen etiwa ewe álillis mi kawor ngeniir, repwe ninniiló inaamwo ika eli a fen 100 ieriir. (Ais. 65:20) Jiowa me Jesus ra tongeni silei masouen letipen aramas me resap fókkun mut ngeni emén an epwe efisi osukosuk lón ewe ótót séfé.​—Ais. 11:9; 60:18; 65:25; Joh. 2:25.

MANAWSEFÁLITÁ NGENI MANAW ME MANAWSEFÁLITÁ NGENI APWÚNG

13-14. (a) Me mwan, ifa usun sia weweiti alon Jesus we lón Johannes 5:29? (b) Met a lamot sipwe chemeni usun alon na?

¹³ Jesus a pwal fós usun chókkewe repwe manawsefálitá wóón fénúfan. Iei met a  apasa: “Epwe war ewe fansoun lupwen ekewe sotup meinisin repwe rong mwelian o towu seni peiaser: Chokewe mi föri föför mürina repwe manausefäl o küna manau, nge chokewe mi föri föför mi ngau repwe manausefäl o küna apwüng.” (Joh. 5:28, 29) Met weween alon Jesus na?

¹⁴ Me mwan, sia kan weweiti pwe minne Jesus a apasa a weneiti féfférún ekkewe repwe manawsefál mwirin ar manawsefál. Weween, ekkóch repwe manawetá me féri ekkewe féffér mi múrinné, nge ekkóch repwe manawetá me féri ekkewe féffér mi ngaw. Iwe nge, katol pwe Jesus ese erá pwe chókkewe mi kerán chék towu seni peiaser repwe féri féffér mi múrinné are repwe féri féffér mi ngaw. I a néúnéú ekkeei itiitin kapas mi pwári pwe a fen wes. A fós usun “chokewe mi föri föför mürina” me “chokewe mi föri föför mi ngau.” Ena mettóch a affata pwe minne ra féri, a weneiti met ra féri mwen ar máló. A mmen weweéch ena, pún lón ewe ótót séfé esap mumu ngeni emén an epwe féri féffér mi ngaw. Iwe, a ffat pwe ekkena aramas rese pwúng ra féri ekkena féffér mi ngaw mwen ar máló. Iwe, met weween alon Jesus we usun ekkewe repwe “manausefäl o küna manau,” me ekkewe repwe “manausefäl o küna apwüng”?

15. Ié kewe repwe “manausefäl o küna manau,” me pwata?

¹⁵ Ekkewe mi pwúng, iir kewe mi féri féffér mi múrinné mwen ar máló, repwe “manausefäl o küna manau” pún a fen mak iter lón ewe puken iten chón manaw. Weween pwe manawsefálin “chokewe mi föri föför mürina” mi mak lón Johannes 5:29, a chék taitap ngeni manawsefálin “ekkewe mi pung” Föför 24:15 a fós usun. Ach weweiti ei, a tipeeú ngeni met mi mak lón Rom 6:7, ewe mi erá: “Lupwen eman aramas a mäla, a ngasala seni fän nemenien tipis.” Weween pwe atun ekkena mi pwúng ra máló, Jiowa a omusaaló tipisir, nge a chechchemeni meinisin ekkewe mettóch ra tuppwél le féri lemanawer. (Ipru 6:10) Ewer, a lamot án ekkena mi pwúng mi manawsefál repwe akkamwéchú ar tuppwél pwe iter epwe makkeffóch lón ewe puken iten chón manaw.

16. Met weween án emén epwe “manausefäl o küna apwüng”?

¹⁶ Nge ifa usun ren chókkewe mi féri féffér mi ngaw mwen ar máló? Inaamwo ika a musoló ar kewe tipis atun ra máló, nge rese angang ngeni Jiowa fán tuppwél lemanawer. Ina minne, ese makkelong iter lón ewe puken iten chón manaw. Iwe nge, manawsefálin “chokewe mi föri föför mi ngau” a chék taitap ngeni manawsefálin “ekkewe rese pung” Föför 24:15 a fós usun. Repwe “manausefäl o küna apwüng.” c Weween pwe Jesus epwe nennengenifichi me etittina ekkena aramas rese pwúng. (Luk. 22:30) Mwirin och fansoun, Jesus epwe silei ika epwe fich an epwe makkelong iter lón ewe puken iten chón manaw. Ika repwe likitaló ekkewe féffér mi ngaw ra féfféri me lóóm, me fangoló manawer ngeni Jiowa, iwe i epwe makkeelong iter lón ena puk.

17-18. Met a lamot meinisin chókkewe repwe manawsefál wóón fénúfan repwe féri, me met ewe itiitin kapas “mine ra föri” mi mak lón Pwärätä 20:12, 13 a wewe ngeni?

¹⁷ A lamot án meinisin chókkewe repwe manawsefál repwe álleasochisi ekkewe allúk mi  mak lón ekkewe puk repwe suukuló atun ewe 1,000 ier, ese lifilifil ika me mwan iir aramas mi pwúng are rese pwúng. Aposel Johannes a áweweei minne a kúna lón kúnaen we. A apasa: “Üa küna ekewe mi mäla, ekewe aramas tekia me aramas kis, ra ütä me mwen ewe lenien motun king. Iwe, ekewe puk ra sukula. Mürin pwal eu puk a sukula, iei ewe puken iten chon manau. Iwe, ekewe mi mäla ra küna kapwüng won mine ra föri usun a makketiu lon ekewe puk.”​—Pwär. 20:12, 13.

¹⁸ Met sókkun féffér ekkewe mi manawsefál repwe kúna kapwúng wóón? Ekkewe féffér ra féri me mwen ar máló? Aapw! Chemeni pwe atun ra máló, a mus tipisiir. Ina popun, ei itiitin kapas “mine ra föri,” ese tongeni weneiti féfférúr me lóóm. Nge a fen weneiti féfférúr kewe mwirin ar káé lón ewe ótót séfé. A pwal lamot ngeni ekkewe mwán mi tuppwél, áwewe chék ren Noa, Samuel, Tafit, me Taniel ar repwe káé usun Jesus Kraist me lúkú an we asor. Iwe, epwele fen ifan me lamoten án ekkewe rese pwúng féri ena!

19. Met epwe fis ngeni chókkewe mi pépéén seniir ewe feiéch mi amwarar?

¹⁹ Met epwe fis ngeni chókkewe mi pépéén seniir ena feiéch mi amwarar? Pwärätä 20:15, a apasa: “Iö esap mak itan lon ewe puken iten chon manau a koturulong lon ewe nomun ekkei.” Ewer, repwe máfóchófóch. A ifa me aúchean ach sipwe túmúnú pwe itach epwe makkelong lón ewe puken iten chón manaw me makkeffóch!

20. Ifa ewe angang mi amwarar epwe fis atun án Jesus Nemenem Úkúkún Engeréú Ier? (Ppii ewe sasing wóón péén.)

²⁰ Epwele ifa me amwararen ewe atun Jesus epwe Nemenem Úkúkún Engeréú Ier! Lón ena fansoun, néún Kot kewe aramas repwe pwal féri eú angangen asukul mi fókkun lapalap esaamwo fis fán eú wóón unusen fénúfan. Nge lón pwal ena fansoun ekkewe mi pwúng me ekkewe rese pwúng repwe etittin ren minne ra féri. (Ais. 26:9; Föf. 17:31) Epwe ifa kókkótun ena angangen asukul? En lesen mwirin ei, epwe álisikich le weweiti me aúcheani ena minen álillis mi amwarar.