Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

LESEN 37

Lúkúlúk Wóón Jiowa Ussun Chék Samison

Lúkúlúk Wóón Jiowa Ussun Chék Samison

“Ai Samol me ai Kot, üa tüngor ngonuk kopwe chechemeniei. Ai Kot, kose mochen kopwe apöchökülaei.”—SOUK. 16:28.

KÉL 30 Semei, Ai Kot me Chienei

MINNE SIPWELE KÁÉ a

1-2. Pwata a múrinné ach sipwe káé ussun pwóróusen Samison?

 MET ka ekieki atun ka rong ewe it Samison? Ese mwáál kopwe ekieki emén mwán mi fókkun péchékkúl. Mi pwúng ena. Nge Samison a féri eú kefil mi ngaw mi atoto ngeni watteen feiengaw. Ikáámwo ina, nge Jiowa a nefótófót wóón meinisin met Samison a fen féri lón an angang ngeni. Me a apachaalong lón ewe Paipel pwóróusen án Samison leenien áppirú mi múrinné ussun an túppwél pwe sipwe káé seni.

2 Jiowa a néúnéú Samison le féri ekkóch mettóch mi amwarar ren an epwe álisi néún kewe aramas ekkewe chón Israel. Fitepúkú ier mwirin málóón Samison, Jiowa a emmweni aposel Paul le apachaalong iten Samison lein iten ekkewe aramas mi watte ar lúkú. (Ipru 11:​32-34) Pwóróusen Samison a tongeni apéchékkúlakich. A lúkúlúk wóón Jiowa pwal mwo nge lón fansoun weires. Lón ei lesen, sipwe pwóróus wóón met sia tongeni káé seni Samison me ifa ussun an leenien áppirú a tongeni apéchékkúlakich.

SAMISON A LÚKÚLÚK WÓÓN JIOWA

3. Ifa ewe wis Jiowa a ewisa ngeni Samison?

3 Ekkewe chón Filistia ra nemenemengaw ngeni ekkewe chón Israel lón ewe fansoun Samison a uputiw. (Souk. 13:1) Ra fókkun riáfféú pokiten án ekkena chón Filistia kirikiringaw ngeniir. Jiowa a filaatá Samison an epwe “popuetä le angasa chon Israel seni chon Filistia.” (Souk. 13:5) A ifa me watteen wisan na! Ren án Samison epwe apwénúetá ena wis, a lamot an epwe lúkúlúk wóón Jiowa.

Samison a lúkúlúk wóón Jiowa me tipemecheres le féri ekkesiwil. A áeá met úchék a wor ren le apwénúetá letipen Jiowa (Ppii parakraf 4-5)

4. Ifa ussun Jiowa a álisi Samison le angasaaló pwisin i seni ekkewe chón Filistia? (Soukapwüng 15:​14-16)

4 Iei sipwele ppii pwóróusen án Samison lúkúlúk wóón Jiowa me an álillis. Lón eú atun, ewe mwichen soufiun Filistia ra etto me ekiekin elliapa Samison me lón ewe leeni lón Juta itan Lehi. Ekkewe chón Juta ra niwokkus ina popun ra atolonga Samison lepéún chón koputer kewe. Pwisin chón fénúen Samison we ra fééti ngeni ruuofóch sáál minefé me uwealó ngeni ekkewe chón Filistia. (Souk. 15:​9-13) Iwe nge, ‘ngünün ewe Samol mi Lapalap a feitiu won Samson o apöchöküla,’ iwe a mwuuti ekkewe ruuofóch sáál mi féfé ngeni péún. Mwirin “a küna chün ngächin eman aas ekärän mäla,” a angei me áeá le nieló 1,000 chón Filistia!—Álleani Soukapwüng 15:14-16.

5. Ifa ussun án Samison áeá chúún ngáchin ewe aas a pwáári an lúkúlúk wóón Jiowa?

5 Pwata Samison a áeá chúún ngáchin emén aas? Esap fókkun ina och pisekin maun aramas ra kan ákkáeá! Ese mwáál Samison a silei pwe an win a lóngólóng wóón Jiowa, nge esap wóón ewe sókkun pisekin maun epwe áeá. Ewer, ei mwán mi túppwél a áeá met úchék a wor ren an epwe apwénúetá letipen Jiowa. A ffat pwe pokiten an lúkúlúk wóón Jiowa, iwe Jiowa a efeiéchú me ewinna.   

6. Met sia tongeni káé seni Samison lón ach apwénúetá wisach?

6 Jiowa a pwal tongeni apéchékkúlakich ach sipwe apwénúetá wisach ngeni, inaamwo ussun itá sise tongeni tufichin féri ekkena wis. Kot a tongeni álisikich lón ewe napanap eli epwe fen ámáirú ngenikich. Lúkúlúk pwe Jiowa, epwe pwal álisuk le féri letipan ussun chék an álisi Samison.—SalF. 16:3.

7. Ifa ewe pwóróus mi áiti ngenikich lamoten ach sipwe kúkkútta án Jiowa emmwen?

7 Chómmóng pwiich kewe mi álillis lón angangen kaútáán ekkewe imw fán iten ach fel ngeni Jiowa ra pwáári ar lúkúlúk wóón. Me lóóm pwiich kewe ra kan pwisin anapanapa me aúetá lape ngeni ekkewe mineféén Leenien Mwiich me pwal ekkóch imw. Iwe nge, ló, ló, ló, pokiten sia chóchchómmóngoló iwe a lamot án ach we mwicheich epwe féri ekkóch siwil. Pwiich kewe mi wisen emmweni ena angang ra kútta án Jiowa emmwen me sótuni ekkóch mineféén mettóch, áwewe chék ra mééni ekkóch imw me mwirin repwe férsefáli. Iei alon Robert ewe a fen álillis kukkuto chék wóón angangen kaútáán ekkewe imw wóón unusen fénúfan. A erá: “Me akkomwan ese mecheres ngeni ekkóch ar repwe etiwa eú mineféén siwil, pokiten a fókkun sókkóló seni met sia fen piin féfféri ren fite ier. Nge pwiich kewe ra tipemecheres le féri ekkesiwil iwe a fen ffatoló pwe Jiowa a ekkefeiéchú ekkena mineféén kókkót.” Ei eú chék me lein ekkewe pwóróus mi pwáári án Jiowa ekkemmweni néún kewe aramas le apwénúetá letipan. Kich meinisin sipwe kan pwisin eisinikich, ‘Úa kan kúkkútta án Jiowa emmwen me tipemecheres le féri ekkesiwil pwe úpwe tongeni angang ngeni ren úkúúkún ái tufich?’

SAMISON A ALAMOTA ÁN JIOWA ÁLILLIS

8. Met Samison a féri lón eú atun a fókkun kaka?

8 Eli ka fen álleani pwóróusen án Samison féri ekkóch mettóch mi amwarar. A fiu ngeni emén laion me mwirin a nieló ilik mwán lón Askalon eú telinimw lón Filistia. (Souk. 14:​5, 6, 19) Samison a silei pwe esap fókkun tongeni féri ekkena mettóch me lúkún án Jiowa álillis. A pwá ena lón ewe atun a fókkun kaka mwirin an nieló 1,000 chón Filistia. Iwe met a féri? Ese lúkúlúk wóón pwisin i an epwe kút konik, nge a fen tingorei Jiowa an epwe álisi.—Souk. 15:18.

9. Ifa ussun Jiowa a pélúweni án Samison iótekin tingor? (Soukapwüng 15:19 me footnote)

9 Jiowa a pélúweni án Samison iótekin tingor ren an féri eú manaman mi efisi án ewe konik epwe puwachetá me lón ewe pwúl. Lupwen Samison a únúmi ena konik “a pöchökülsefäl.” (Álleani Soukapwüng 15:19 me footnote.) Iwe mwirin fitu ier, ena konik mi puwach a chúen nóm lón ewe atun Kot a emmweni Samuel le makkeei ewe puken Soukapwüng. Ekkewe chón Israel mi kúna ena konik mi puwachetá eli epwe áchchema ngeniir pwe iká ra lúkúlúk wóón Jiowa i epwe álisiir lón ar osupwang.

Samison a péchékkúlsefál mwirin an únúmi ewe konik Jiowa a awora. A lamot sipwe pwal ussun Samison le alamota án Jiowa kewe álillis mi apéchékkúlakich (Ppii parakraf 10)

10. Met a lamot ach sipwe féri ren ach sipwe angei án Jiowa álillis? (Pwal ppii ewe sasing.)

10 A pwal lamot ngenikich ach sipwe lúkúlúk wóón án Jiowa álillis ese lifilifil met tufich a wor rech are met sia fen féri lón ach angang ngeni. Mi lamot sipwe tipetekison le mirititi pwe sia chék tongeni enletin sópwéch iká sia lúkúlúk wóón Jiowa. Samison a péchékkúlsefál atun a únúmi ewe konik Jiowa a awora. Pwal ina chék ussuch, sipwe pwal péchékkúl lón pekin ngún iká sia alamota meinisin ekkewe minen álillis mi kawor seni Jiowa.—Mat. 11:28.

11. Ifa ussun sia tongeni lúkúlúk wóón án Jiowa álillis, me met eú pean pwúpwúlú ra féri?

11 Iei pwóróusen Aleksey, emén me lein pwiich kewe lón Russia mi likiitú fán watteen riáfféúmwáál. Met a álisi an epwe likiitú fán ena weires? I me pwúlúwan we ra fen féri ar kókkótun káé Paipel iteitan. A erá: “Úa achocho le fiti ái kókkótun állea Paipel iteiten rán me ái pwisin káé. Iteiten lesossor áúa kan pwóróusfengen me pwúlúwei we wóón ewe lesenin rán me áúa iótekfengen.” Met ena pwóróus a áiti ngenikich? Mi lamot sipwe lúkúlúk wóón Jiowa nge esap wóón pwisinkich. Ifa ussun? Ren ach féfféri ekkewe mettóch epwe apéchékkúla ach lúkú, choweán káéén Paipel, iótek, fiti mwiich, me afalafal. Iwe Jiowa epwe fókkun efeiéchú ach achocho le angang ngeni. Kot a fen apéchékkúla Samison, iwe i epwe pwal fókkun apéchékkúlakich.

SAMISON ESE FANGETÁ

12. Ifa ewe kefil ese pwúng Samison a féri, me ifa ussun an riri ngeni Telila a sókkóló?

12 Samison ese unuséch ussun chék kich, ina popun fán ekkóch a kefilingaw. Mi wor eú kefil a féri a eselipa ngeni an epwe fókkun feiengaw. Mwirin án Samison wiseni ewe wis soukapwúng ren och fansoun, “a sani eman fefin itan Telila mi nom lon ewe lemolun Sorek.” (Souk. 16:4) Nge me mwen ena, a fen kófót me ekiekin pwúlúweni emén fin Filistia, nge ena ekiek a “feito seni ewe Samol mi Lapalap,” ewe “a kütta och popun an epwe maun ngeni ekewe chon Filistia.” Mwirin, Samison a ló me nóm lón imwen emén fin lisowu lón Kasa eú telinimw lón Filistia. Lón ena atun, Kot a ngeni Samison péchékkúl an epwe uwealó asamalapen ena telinimw, iwe ese chúen túmún ena telinimw. (Souk. 14:​1-4; 16:​1-3) Iwe nge, an riri ngeni Telila a sókkóló pún ese mwáál neminna emén fin Israel, iwe ese suuki ngeni an epwe maun ngeni ekkewe chón Filistia.  

13. Ifa ussun Telila a atolonga Samison lón watteen osukosuk?

13 Telila a angei watteen moni seni ekkewe chón Filistia ren an epwe afangemá Samison. Eli pokiten Samison a fókkun tongei neminna, iwe ese mirititi met a ekiekin féri. Telila a ekkechchimwa Samison an epwe pwáár ngeni popun an péchékkúl, iwe mwirin Samison a pwáári. A elichippúng pún án Samison mwáálliló a efisi an epwe péút seni an péchékkúl me án Jiowa chen ren ekkóch fansoun.—Souk. 16:​16-20.   

14. Met a fis ngeni Samison pokiten an lúkúlúkú Telila?

14 Án Samison lúkúlúkú Telila nge esap fen Jiowa a eselipa ngeni watteen feiengaw. Ekkewe chón Filistia ra liapeni me olusaawu féún mesan. A kalapus lón Kasa ina ewe telinimw me akkomwan a úttietá tittin. Ekkewe aramas ra néúni slave me a wisen féúwira féún wiich lón ewe leenien féúwir lón imwen fétek. Iwe ra turunufasa Samison lón ewe fansoun ra chufengen lón eú apwapwa. Ra eáni watteen asor ngeni ar we kot chofona Takon, pún ra lúkú pwe a álisiir le liapeni Samison. Ra uwawu Samison seni imwen fétek pwe repwe néúni minen apwapwa are ‘epwe sipai ngeniir.’—Souk. 16:​21-25.

Jiowa a fang péchékkúl ngeni Samison ren an epwe apwénúetá An we kapwúng wóón ekkewe chón Filistia (Ppii parakraf 15)

15. Ifa ussun Samison a pwáári pwe a lúkúlúk sefál wóón Jiowa? (Soukapwüng 16:​28-30) (Ppii ewe sasing wóón péén.)

15 Samison a fókkun mwáálliló, nge ese fangetá. A kútta alen an epwe chúen féri letipen Kot le fiu ngeni ekkewe chón Filistia. (Álleani Soukapwüng 16:28-30.) Iei met Samison a tingormaw ngeni Jiowa: “Mwüt ngeniei, pwe üpwe ngeni ekei chon Filistia chappen ar föför.” Ewe Kot mi enlet a pélúweni an na tingor me a fang ngeni sefál an péchékkúl. Iwe, Samison a nieló chómmóng chómmóng chón Filistia lap seni ekkewe a fen nireló me mwan.

16. Met sia tongeni káé seni án Samison mwáálliló?

16 Inaamwo iká Samison a fókkun feiengaw pokiten an mwáálliló, nge ese úkútiw lón an angang ngeni Jiowa. Pwal ina chék ussuch, a lamot sisap pwal fangetá atun sia mwáálliló me sia kúna kapwúng are a péút senikich wisach. Chemeni Jiowa esap likitikicheló. (Kölf. 103:​8-10) Inaamwo iká sia mwáálliló, nge a chúen tongeni néúnéú kich ussun chék Samison.

Ese mwáál Samison a meefi letipechou ren an mwáálliló, nge ese fangetá, iwe sisap pwal fangetá (Ppii parakraf 17-18)

17-18. Ifa ussun pwóróusen Michael a apéchékkúlok? (Pwal ppii ewe sasing.)

17 Iei pwóróusen emén Chón Kraist alúwél itan Michael. A fókkun achocho lón an angang ngeni Jiowa, a emén chónálillisin mwichefel me regular pioneer. Iwe nge, a elichippúng pwe pokiten a féri och mettóch mi mwáál, iwe a péút seni wisan kewe lón an we mwichefel. Iei met a erá: “Úa fókkun achocho lón ái angang ngeni Jiowa. Nge mwirin chék, úa meefi pwe úse chúen tongeni féri och mettóch fán itan. Úse mwo ekieki pwe Jiowa epwe likitieiló, nge úa fen ekieki iká mi tufich ái úpwe chúen ririéch sefál ngeni, are úpwe chúen unusen angang ngeni lón ewe mwichefel ussun met úa fen féri me mwan.”  

18 A mmen éch pwe Michael ese fangetá. A apasa: “Úa nefótófót wóón ái úpwe ririéch sefál ngeni Jiowa ren ái ikkiótek ngeni iteitan, kákkáé, me ekilon.” Ló, ló, ló, Michael a wiseni sefál wisan kewe lón ewe mwichefel. Iei a emén mwán mi ásimaw me regular pioneer. A erá: “Ewe álillis me kapasen apéchékkúl úa angei ákkáeúin seni ekkewe mwán mi ásimaw, a álisiei le mirititi pwe Jiowa a chúen tongeei. Iei úa tongeni angang sefál lón ewe mwichefel fán eú mwelien letip mi liméch. Minne a fis a áiti ngeniei pwe Jiowa a omusaaló tipisin emén mi enletin áier.” Sia tongeni lúkúlúk pwe Jiowa epwe chúen néúnéúkich me efeiéchúkich inaamwo iká sia fen mwáálliló, iká sia áwena ach kewe féffér me sópweeló le lúkúlúk wóón.—Kölf. 86:5; SalF. 28:13.   

19. Ifa ussun pwóróusen Samison a apéchékkúlok?

19 Lón ei lesen, sia pwóróus ussun ekkóch mettóch mi amwarar ra fis lón manawen Samison. I ese unuséch, nge ese fangetá le achocho lón angang ngeni Jiowa pwal mwo mwirin an kefilingaw ren Telila. Nge Jiowa ese likitaaló. A pwal néúnéúsefál Samison lón eú napanap mi amwarar. Me ren Jiowa, i emén mwán mi watte an lúkú, a apachaalong itan lein iten chókkewe mi túppwél lón Ipru sópwun 11. A ifa me apéchékkúlen ach silei pwe sia angang ngeni emén Sam mi tong a mochen apéchékkúlakich ákkáeúin atun sia apwangapwang! Sipwe ussun chék Samison le tingormaw ngeni Jiowa: “Kopwe chechemeniei. Ai Kot, kose mochen kopwe apöchökülaei.”—Souk. 16:28.

KÉL 3 Ám Ápilúkéch, Ám Péchékkúl, Ám Lúkúlúk

a Chómmóng ra silei Samison ewe mi mak pwóróusan lón Paipel, pwal mwo nge chókkewe rese kon lien sissilei ewe Paipel. Pwóróusen manawan a fen nóm lón kél, kachito, me sipai. Nge pwóróusan esap chék túttúlap. Sia tongeni káé chómmóng mettóch seni ei mwán mi watte an lúkú.