Chómmóng ra lúkú pwe chókkewe mi fiti sukul tekia me wéúéch repwe eáni eú manaw mi núkúnúkéch lón fansoun mwer. Ra lúkú pwe emén mi fiti university a tongeni an epwe emén mi álilliséch lón an leenien angang, ngeni an famili, me ngeni sópwun we. Eli ra pwal meefi pwe chókkewe mi watte ar sukul, repwe eáni eú angang mi watte peioffun, me chókkewe mi watte néúr moni repwe pwapwa.

Iei alon Zhang Chen seni China: “Ua lúkú pwe a lamot ai upwe angei nei degree lón university pwe upwe ngas seni ai osupwang, me ua pwal lúkú pwe eú angang mi watte peioffun epwe anúkúnúkéchú manawei me atoto ai pwapwa.”

Ren án aramas repwe eáni eú manaw mi múrinné, chómmóng ra mochen fiti ekkewe university mi iteféúló, eli pwal lón ekkóch fénú. Chómmóng ra féri ena tori an a weiresiló sái ngeni ekkewe ekkóch fénú pokiten ewe COVID-19. Iei alon eú repot minen lón ewe 2012 me ren eú mwicheich itan Organisation for Economic Co-operation and Development. A erá: “Esopwun meinisin ekkewe chón sukul mi sukul lón pwal ekkóch fénú, iir chón Asia.”

Fán chómmóng, ekkewe sam me in ra fókkun angang weires pwe néúr kewe repwe tongeni fiti university lón pwal ekkóch fénú. Iei alon Qixiang seni Taiwan: “Semei kewe me inei, rese wéúéch, nge ra tiinikemiló me fémén ám aupwe fiti college Merika.” A watte án án Qixiang we famili liwinimmangen moni pwe méén ar sukul, usun chék pwal chómmóng famili.

Sukul a tongeni émúrinnéló manawen ekkewe chón sukul lón ekkóch mettóch, nge ese kan atoto ngeniir met ra mochen iteitan. Áwewe chék, chómmóng rese kúna ewe sókkun angang ra mochen eáni mwirin ar angang weires ren fite ier me liwinimmang watteen moni pwe méén ar sukul. Iei alon eú repot seni Rachel Mui me lón néún chón Singapore ei simpung itan Business Times: “A chómmóngóló chóchóón chókkewe mi sochungio seni university nge rese kúnékún ar angang.” Iei alon Jianjie seni Taiwan, emén mi chómmóng néún degree seni an fiti university: “Chómmóng rese kúna ewe sókkun angang ra fiti sukul fán itan.”

Chókkewe mi eáni ewe sókkun angang ra fen sani, eli repwe chúen lichippúng ren manawer. Mwirin án Niran wes le sukul lón eú university lón Europe me liwiniti Thailand, a eáni ewe sókkun angang a sukul fán itan. Iei alon: “Mi pwúng met ua fen ekieki pún nei we degree a álisiei le eáni ewe angang mi watte peioffun. Nge a lamot ai upwe angang weires fitu fitu awa ren an epwe watte peioffui. Ló, ló, ló, ewe kompeni a atowu lape ngeni ekkewe chón angang kapachelong ngang. Iwe, ua mirititi pwe ese wor eú angang a tongeni atoto eú manaw mi núkúnúkéch.”

Pwal mwo nge chókkewe mi fen watte néúr moni, me usun itá núkúnúkéch manawer, ra chúen kúna osukosuk lón ar famili, samau, me ra chúen aúreki moni. Iei met Katsutoshi seni Japan a erá: “A watte nei moni, nge ua chúen letipechou pokiten án ekkewe ekkóch lólówóitiei me féfféringaw ngeniei.” Emén fefin itan Lam seni Vietnam a erá: “Ua kúna án chómmóng aramas achocho le eáni eú angang mi watte peioffun pwe epwe anúkúnúkú manawer, nge fán chómmóng a fen lapóló ar lólilen, me ra pwal mwo nge semmwen me letipechou.”

Chómmóng ra usun Franklin, ra mirititi pwe a wor met mi aúchea lón manawer lap seni ar akkomwa sukul tekia me wéú. Ekkóch me leir ra kútta manaw mi núkúnúkéch lón fansoun mwer ren ar achocho le manawéch me féfféréch ngeni aramas, lap seni ar nefótófót wóón pisek. Itá ar féri ekkena mettóch epwe anúkúnúkéchú manawer lón fansoun mwer? En lesen mwirin epwe pélúweni ena kapas eis.